ΤΟ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΚΟΡΙΤΣΑΚΙ ήταν δεν ήταν 10 χρονών. Οι γονείς του ήταν ιδιαίτερα ανήσυχοι. Ο ένας μετά τον άλλο οι γιατροί τούς έλεγαν ότι έπασχε από υπερκινητικό σύνδρομο (ΔΕΠ/Υ). Ήταν να σκάσουν.
Μέχρι που κάποιος τούς σύστησε να το δει κι ένας μουσικός. Ο τύπος, λοιπόν, είδε το κοριτσάκι μαζί με τους γονείς του και όντως η μικρή ήταν σε μια συνεχή κίνηση. Ζήτησε από τους γονείς να μείνει για λίγο μόνος μαζί του. Μετά από μισή ώρα βγήκε έξω, χαμογελώντας και κρατώντας τρυφερά το κοριτσάκι, που πια χαμογελούσε κι αυτό. «Μην ανησυχείτε. Το κοριτσάκι σας δεν έχει υπερκινητικό σύνδρομο. Όντως κινείται συνέχεια. Και ξέρετε γιατί; Γιατί είναι χορεύτρια».
Το κοριτσάκι αυτό έμελλε να γίνει η διάσημη μπαλαρίνα Gillian Lynne, η οποία υπέγραψε τις χορογραφίες των περισσότερων μιούζικαλ του Άντριου Λόιντ Γουέμπερ, μεταξύ των οποίων το «Cats» και το «Phantom of the Opera» (πέθανε πλήρης ημερών και ευτυχισμένη στα 92 της, προ τριετίας). Εάν δεν βρισκόταν ο συγκεκριμένος μουσικός στον δρόμο της, το συγκεκριμένο κοριτσάκι θα ζούσε την υπόλοιπη ζωή του με τη ρετσινιά της «εγκεφαλικής δυσλειτουργίας», δυστυχισμένη και απομακρυσμένη από τον σκοπό της ζωής της.
Χρόνια πολλά πριν, ο Άρθουρ Μίλερ, ο γνωστός θεατρικός συγγραφέας, το είχε πει σε μια συνέντευξη: «Το να κρίνεις είναι εύκολο. Το να κατανοήσεις είναι το δύσκολο». Είχε απόλυτο δίκιο. Στην κατανόηση, νομίζω, είναι το νόημα όλης της ζωής.
Πρόσφατα έβλεπα ξανά την εξαιρετική ομιλία της Susan Cain στο TEDx για τη δύναμη των εσωστρεφών («Τhe power of introverts»). Σε δεκαοκτώ λεπτά η Cain εξήγησε πώς είναι να είσαι και να νιώθεις εσωστρεφής, ντροπαλός και συχνά απομονωμένος σε έναν κόσμο που σε θέλει ντε και καλά ανοιχτό και επικοινωνιακό. Την ομιλία αυτή έχουν δει εκατομμύρια άνθρωποι κι έχει σώσει άλλους τόσους εσωστρεφείς και πάρα πολλούς από εμάς που νομίζαμε ότι το να είσαι εξωστρεφής είναι κανόνας και πανάκεια.
The power of introverts | Susan Cain
Συχνά θέλουμε να ξορκίσουμε καταστάσεις και συναισθήματα (θλίψη, θυμός, εσωστρέφεια, ζήλια και άλλα «αρνητικά»), τα οποία μόνο κακά δεν είναι (αν δεν χρονίσουν). Είναι ακριβώς αυτά που χρειαζόμαστε εκείνη τη στιγμή για να πάμε πιο κάτω. Πρόσφατα είχα ένα live με τον φίλο μου τον Βασίλη Βασιλειάδη, ο οποίος εξηγούσε πόσο εποικοδομητικό είναι το να νιώθεις μπερδεμένος (εάν νιώθεις μπερδεμένος, αυτομάτως είσαι ξεκάθαρος ότι είσαι μπερδεμένος, άρα είσαι λιγότερο μπερδεμένος και μόνο που γνωρίζεις ότι είσαι μπερδεμένος).
Ζούμε σε έναν κόσμο όπου κρίνουμε τα πάντα και τους πάντες (εάν είναι διαφορετικοί από εμάς). Τα social στην υπερβολή τους δεν κάνουν καλό (προτείνω το εξαιρετικό ντοκιμαντέρ «Social Dilemma», για όποιον έχει Netflix). Έχουμε διαχωριστεί σε χριστιανούς και μουσουλμάνους, γκέι και στρέιτ, «ψεκασμένους» και μη (εννοείται ότι οι άλλοι είναι «ψεκασμένοι», ποτέ εγώ), υποστηρικτές και αρνητές, αυτούς που ασχολούνται με την αυτοβελτίωση και τους «άλλους», σε vegan και στους απαράδεκτους που τρώνε κρέας.
Το να είσαι vegan ή να ασχολείσαι με την αυτοβελτίωση δεν σε κάνει καλύτερο άνθρωπο (από κάποιον άλλο). Σε κάνει καλύτερο άνθρωπο από αυτό που ήσουν, και καλά κάνεις και το κάνεις. Μόνο μη συγκρίνεις τον εαυτό σου με τον άλλον. «Η σύγκριση είναι ο κλέφτης της χαράς» είχε πει ένας εξαιρετικός ομιλητής. Και στην υπερβολή της η σύγκριση είναι η αφετηρία του διαχωρισμού και του ρατσισμού.
Όσο είμαστε άνθρωποι, θα είμαστε διαφορετικοί, πέρα για πέρα ισότιμοι όμως. Και όσοι είμαστε γονείς, να μην ξεχνάμε ότι και τα παιδιά μας είναι εντελώς ισότιμα μ' εμάς. Ναι, είμαστε γονείς, ναι, έχουμε ευθύνη για το μεγάλωμά τους, τις αξίες, τις αρχές και τα όρια.
Όμως είναι εγκληματικό να νιώθεις ανώτερος από το παιδί σου και να επιχειρείς μόνιμα να ελέγχεις τα συναισθήματα, τις σκέψεις, τις προτιμήσεις και τα ταλέντα τους επειδή εσύ ξέρεις (θυμηθείτε το παράδειγμα της Gillian Lynne). Προ ετών είχα παρακολουθήσει την εξαιρετική ομιλία ενός εκπαιδευτικού. Θυμάμαι ότι μας είχε συμβουλέψει να συμπεριφερόμαστε στα παιδιά μας ισότιμα. Όταν τον ρώτησε μια κυρία πώς ορίζει το «ισότιμα», απάντησε να τους συμπεριφερόμαστε ως ισοδύναμες ανθρώπινες αξίες. Νομίζω, δεν θα μπορούσε να λεχθεί καλύτερα.
Πρόσφατα, σε μια ομιλία είχα αναρωτηθεί γιατί άραγε να θεωρούμε ότι ένα ανθρώπινο σώμα ή ψυχή είναι ανώτερης αξίας από το σώμα και την ψυχή ενός ζώου, π.χ. ενός σκύλου (επιτέλους, κακουργηματική πράξη πλέον ο βασανισμός ζώων). Ένας τύπος μού είπε ότι διαφωνούσε κάθετα και ότι η αξία ενός ανθρώπου είναι μακράν ανώτερη από αυτήν ενός σκύλου. «Αυτό το λες επειδή είσαι άνθρωπος. Τι απάντηση θα έδινε ένας σκύλος άραγε;» (θα είχαν πάμπολλα να σούρουν σ' εμάς τους ανθρώπους τα ζώα μόνο και μόνο για την καταστροφή του πλανήτη, εάν μπορούσαμε να τα καταλάβουμε). Άσε που όποιος έχει σκύλο, ξέρει πολύ καλά ότι την καλοσύνη που θα δει στα μάτια του, σπάνια θα τη συναντήσει στα μάτια άλλου ανθρώπου.
Την επόμενη φορά που θα επιχειρήσω να κρίνω έναν άνθρωπο, λοιπόν, ας το ξανασκεφτώ (άλλο κρίνω μια συμπεριφορά, άλλο έναν άνθρωπο). Χρόνια πολλά πριν, ο Άρθουρ Μίλερ, ο γνωστός θεατρικός συγγραφέας, το είχε πει σε μια συνέντευξη: «Το να κρίνεις είναι εύκολο. Το να κατανοήσεις είναι το δύσκολο». Είχε απόλυτο δίκιο. Στην κατανόηση, νομίζω, είναι το νόημα όλης της ζωής.
Tip: Ξεκίνα να κατανοείς πρώτα τον εαυτό σου. Η σχέση με τον εαυτό μας είναι, νομίζω, η πιο πολύπαθη.
σχόλια