Tα τελευταία χρόνια η κλιματική αλλαγή αποτελεί την κυρίαρχη απειλή για το μέλλον του πλανήτη. Παράδοξα μετεωρολογικά φαινόμενα, όπως μεγάλες περίοδοι ξηρασίας, καταστροφικές πυρκαγιές και πλημμύρες, κατολισθήσεις, αύξηση της θερμοκρασίας καθώς και των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου εντείνουν την ανησυχία των επιστημόνων. Συγχρόνως, σύμφωνα με τις εκθέσεις του ΟΗΕ, οι συνέπειες για τον πλανήτη Γη αναμένεται να είναι ραγδαίες: μετατοπίσεις πληθυσμών, εξαφανίσεις ειδών, βίαιοι εκτοπισμοί, πολλές πυρκαγιές, εξαφάνιση παραλιών και αύξηση της πείνας.
Από τις αρχές του 2020 η πανδημία αποκάλυψε με τον πιο δραματικό τρόπο το πόσο εύθραυστες είναι οι κοινωνίες και οι οικονομίες μας αλλά και την αναγκαιότητα άμεσης ανάληψης πρωτοβουλιών για την αποτροπή των καταστροφικών αποτελεσμάτων της κλιματικής κρίσης.
Άραγε, μπορούμε να ζήσουμε σε έναν πιο υγιή πλανήτη, με κύρια χαρακτηριστικά την ποιότητα ζωής, τον φρέσκο αέρα, την καθαρή ενέργεια και τους αμόλυντους ωκεανούς; Η Τζένιφερ Μόργκαν είναι η εκτελεστική διευθύντρια της Greenpeace International από το 2016 και ηγείται του πιο γνωστού ανεξάρτητου περιβαλλοντικού οργανισμού.
Συγκεκριμένα, η Greenpeace, μέσω της ειρηνικής και δημιουργικής αντιπαράθεσης, γνωστοποιεί παγκόσμια προβλήματα σχετικά με τη ρύπανση, το κλίμα και τη βιοποικιλότητα και προτάσσει λύσεις για ένα πράσινο και ασφαλές μέλλον. Η ίδια συγκαταλέγεται στα είκοσι πρόσωπα που ασκούν τη μεγαλύτερη επιρροή σε θέματα πολιτικής για το κλίμα, ενώ φέτος θα μιλήσει ως καλεσμένη στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, που θα πραγματοποιηθεί από τις 10 έως τις 15 Μαΐου 2021.
Είναι συγκλονιστικό το ότι οι περιβαλλοντικοί παράγοντες ευθύνονται για το 23% όλων των θανάτων παγκοσμίως και για το 36% όλων των θανάτων παιδιών ηλικίας 0-14 ετών. Η ατμοσφαιρική ρύπανση που προέρχεται από τον άνθρακα, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο σκότωσαν 8,7 εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο το 2018, ενώ οι θάνατοι από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής ανέρχονται ετησίως σε εκατοντάδες χιλιάδες, και αυξάνονται ραγδαία.
Στη συνέντευξη που ακολουθεί η Τζένιφερ Μόργκαν μιλά αποκλειστικά στη LiFO για την κλιματική αλλαγή, την υπερθέρμανση του πλανήτη, την πανδημία, την εκλογή Μπάιντεν, την Ελλάδα αλλά και το τι θεωρεί σημαντικό στη ζωή.
— Ποια είναι η μεγάλη πρόκληση της εποχής μας;
Η αλλαγή συστήματος. Δεν είναι μόνο επείγον αλλά και άκρως απαραίτητο να αποφευχθεί η καταστροφή του κλίματος και της βιοποικιλότητας, να αντιμετωπιστεί η ανισότητα και να προστατευθούμε από μελλοντικές πανδημίες. Είναι αλήθεια ότι παρατηρείται έντονο ενδιαφέρον και υπάρχει όρεξη μεταξύ πολιτικών και επιχειρηματικών ηγετών για την τροποποίηση του αποτυχημένου συστήματος και του greenwashing, δηλαδή των πρακτικών του πράσινου μάρκετινγκ, οι οποίες χρησιμοποιούνται παραπλανητικά για να πείσουν το κοινό ότι τα προϊόντα, οι στόχοι και οι πολιτικές ενός οργανισμού είναι φιλικά προς το περιβάλλον. Ωστόσο, αυτό που ουσιαστικά απαιτείται είναι μια αυθεντική δράση για το κλίμα, που σημαίνει μια παγκόσμια, ισότιμη συνεργασία με νέους κανόνες και νέες επενδύσεις.
— Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, το 23% των θανάτων παγκοσμίως προέρχεται από περιβαλλοντικά αίτια. Τι σκέψεις σάς δημιουργεί αυτό το ποσοστό;
Είναι συγκλονιστικό το ότι οι περιβαλλοντικοί παράγοντες συμβάλλουν στο 23% όλων των θανάτων παγκοσμίως και στο 36% όλων των θανάτων παιδιών ηλικίας 0-14 ετών. Η ατμοσφαιρική ρύπανση που προέρχεται από τον άνθρακα, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο σκότωσε 8,7 εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο το 2018, ενώ οι θάνατοι από τις κλιματικές επιπτώσεις ανέρχονται ετησίως σε εκατοντάδες χιλιάδες ‒ και, φυσικά, αυξάνονται ραγδαία. Σε αυτό να προσθέσουμε ότι, εκτός εάν οι κυβερνήσεις δεσμευτούν για βαθύτερες ενέργειες, η παγκόσμια θερμοκρασία, σύμφωνα με τις τωρινές προβλέψεις του ΟΗΕ, θα έχει οδηγηθεί σε αύξηση 3,2 βαθμών έως το 2100.
Όπως αντιλαμβάνεστε, αυτή η καταστροφική άνοδος θα επιφέρει στον πλανήτη μας ακραίες καιρικές συνθήκες, λειψυδρία, επισιτιστική ανασφάλεια και συγκρούσεις στη διαχείριση των πόρων. Προφανώς, θα ζούμε σε έναν πλανήτη όπου εκατομμύρια άνθρωποι θα βρίσκονται σε διαρκή κίνηση. Αναλογιστείτε ότι το 2019, με αύξηση ενός βαθμού, είχαμε αριθμό-ρεκόρ, 22 εκατομμύρια ανθρώπους που εκτοπίστηκαν εσωτερικά, κυρίως εξαιτίας των ακραίων καιρικών φαινομένων. Άρα, με τους τρεις βαθμούς είναι βέβαιο ότι αυτό το νούμερο θα αυξηθεί κατακόρυφα.
Ωστόσο, οι επικαιροποιημένοι στόχοι που ανακοινώθηκαν στη Σύνοδο Κορυφής των Ηγετών για το Κλίμα που διοργάνωσε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, μαζί με εκείνους που έχουν ανακοινωθεί από τον Σεπτέμβριο του 2019, μείωσαν το χάσμα εκπομπών του 2030 κατά περίπου 12-14%, κάτι που αποτελεί ευπρόσδεκτο νέο σχετικά με τα επίπεδα θερμοκρασίας. Ένα βασικό στοιχείο όσον αφορά τους κλιματικούς στόχους οποιασδήποτε κυβέρνησης είναι τα επίπεδα εκπομπών. Η IPCC λέει ότι, εάν δεν επιτευχθούν οι απαιτούμενες μειώσεις εκπομπών για το 2030, διακυβεύεται η ικανότητα περιορισμού της θέρμανσης στον 1,5˚C. Η προσπάθεια περιορισμού της υπερθέρμανσης του πλανήτη σε αυτό το επίπεδο, όμως, είναι εφικτή, καθώς έχουμε τις λύσεις για να επιτευχθεί αυτό. Απλώς, απαιτείται περισσότερη πολιτική βούληση.
Η ουσία είναι ότι κανένα έθνος, κανένας από εμάς, πλούσιος ή φτωχός, ευάλωτος ή αμετάβλητος, δεν είναι προστατευμένος έναντι στην κλιματική αποσταθεροποίηση και την απειλή της βιοποικιλότητας. Επομένως, αυτό που επιλέγουμε να πράξουμε τα επόμενα χρόνια είναι εκείνο που θα κάνει τη διαφορά μεταξύ ζωής και θανάτου για εκατομμύρια, αν όχι δισεκατομμύρια ανθρώπους σε ολόκληρο τον κόσμο.
— Ποιο πιστεύετε ότι θα είναι το επόμενο περιβαλλοντικό στοίχημα και γιατί;
Κατά τη γνώμη μου, δεν πρέπει ποτέ να στοιχηματίζουμε πάνω σε ένα ακανθώδες θέμα όπως το περιβάλλον. Υπάρχουν, όμως, πολλοί πολιτικοί και επιχειρηματικοί ηγέτες που αντισταθμίζουν τα στοιχήματά τους με τακτικές καθυστέρησης και ψευδείς λύσεις όσον αφορά την κρίση του κλίματος και της βιοποικιλότητας.
Σε αυτά περιλαμβάνονται εθελοντικές ξεκάθαρες δεσμεύσεις από εταιρείες και τράπεζες, τα λεγόμενα «συστήματα αντιστάθμισης», που επιτρέπουν στις εταιρείες να συνεχίζουν να μολύνουν, ενώ προσπαθούν να φαίνονται «πράσινες», η αποθήκευση και δέσμευση άνθρακα και ορυκτών αερίων, τα οποία θεωρούνταν γέφυρα μεταξύ πετρελαίου και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ‒ αυτά, προφανώς, έχουν τελειώσει. Πρέπει να ξεπεράσουμε τις «πράσινες» τεχνικές μάρκετινγκ και της καθυστέρησης, οι οποίες αυξάνονται καθώς πλησιάζει η 26η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (COP26). Ωστόσο, αν έπρεπε να στοιχηματίσω κάπου όσον αφορά την κρίση του κλίματος και της βιοποικιλότητας, θα ήταν στην ανθρώπινη δύναμη.
— Ζούμε με την πανδημία του κορωνοϊού εδώ και περίπου ενάμιση χρόνο. Πιστεύετε ότι αποτελεί ένα σήμα κινδύνου της φύσης;
Πρώτα απ’ όλα, πιστεύω στην επιστήμη. Η πανδημία, πράγματι, αποτελεί ένα σήμα κινδύνου της φύσης. Τον Μάρτιο, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας επισήμανε τους πιθανούς κινδύνους από την επαφή των ανθρώπων με την άγρια φύση, καταδεικνύοντας πόσο απειλητική είναι γι’ αυτούς η φυσική καταστροφή του οικοσυστήματος, με τη διάσπαση της ουδέτερης ζώνης.
Ουσιαστικά, οι παγκόσμιες υγειονομικές κρίσεις, όπως η πανδημία του Covid-19, θα συμβαίνουν συχνότερα εάν δεν προστατεύσουμε τα φυσικά οικοσυστήματα. Αλλιώς, η καταστροφή των φυσικών οικοσυστημάτων θα συμβάλει στη διάδοση μολυσματικών ασθενειών. Για παράδειγμα, η πλούσια βιοποικιλότητα προστατεύει τους ανθρώπους από ασθένειες μεταδιδόμενες από τα κουνούπια, επειδή αραιώνει μεγάλους πληθυσμούς ενός είδους. Οι κύριες αιτίες για την καταστροφή της φύσης είναι η ανθρωπογενής παρέμβαση, η εκμετάλλευση των πόρων και η γεωργική βιομηχανία υψηλής έντασης.
Η παγκόσμια φιλοδοξία για την προστασία του οικοσυστήματος πρέπει να γίνει πράξη για να μας προστατεύσει καλύτερα από μελλοντικές πανδημίες. Οι κυβερνήσεις και οι πολυεθνικές εταιρείες πρέπει να αναλάβουν αυτή την ευθύνη και επίσης να διασφαλίσουν ότι οι αλυσίδες εφοδιασμού δεν μας θέτουν σε κίνδυνο. Οι ιοί δεν γνωρίζουν από σύνορα και η πολυμερής συνεργασία είναι η πιο αποτελεσματική στρατηγική για την αντιμετώπιση των παγκόσμιων κρίσεων.
— Πώς μπορούμε όμως να εκπαιδεύσουμε τον εαυτό μας και τη νέα γενιά σε ένα νέο, πιο φιλικό προς το περιβάλλον καταναλωτικό μοντέλο;
Ο Covid-19 παρέχει τη δυνατότητα ανοίγματος και αναδιαμόρφωσης της κατανάλωσης συνολικά, καθώς και περαιτέρω ενδυνάμωσης των καταναλωτών ή, όπως προτιμούμε να τους αποκαλούμε στην Greenpeace, «πολιτών». Δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή στο τέλος της εποχής των ορυκτών καυσίμων και στη γρήγορη μετάβαση σε μια «πράσινη» και δίκαιη οικονομία ‒ και σωστά. Όμως, εξίσου σημαντικό είναι να τερματιστεί η ρύπανση των πλαστικών όπως και το να δοθεί στους πολίτες το δικαίωμα να επιλέγουν τι καταναλώνουν.
Η τάση είναι η μετατόπιση σε πιο βιώσιμους τρόπους ζωής. Οι εταιρείες έχουν μεταστραφεί αναλόγως, μερικές σε σημαντικό βαθμό, πάρα πολλές, όμως, όχι. Λένε ότι ακολουθούν βιώσιμες πρακτικές σαν να είναι απλώς business-as-usual, με μια «πράσινη» επικάλυψη. Αυτό είναι γνωστότερο ως «πράσινο ξέπλυμα», αλλιώς ας παραδεχτούμε ευθέως ότι είναι μια υποκρισία.
Για παράδειγμα, για τρίτη συνεχή χρονιά η Coca-Cola Company, η PepsiCo και η Nestlé κατατάχθηκαν στους χειρότερους ρυπαντές πλαστικού στον κόσμο, σύμφωνα με μια έκθεση του Break Free From Plastic, ενός παγκόσμιου κινήματος που αποτελείται από περισσότερους από 1.900 μη κυβερνητικούς οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένης της Greenpeace. Αυτές οι εταιρείες ισχυρίζονται ότι αντιμετωπίζουν την πλαστική κρίση, αλλά συνεχίζουν να επενδύουν σε ψευδείς λύσεις, ενώ συνεργάζονται με εταιρείες πετρελαίου για την παραγωγή ακόμη περισσότερου πλαστικού.
Ταυτόχρονα, η ανακύκλωση είναι ένας μύθος, καθώς οι εταιρείες τη χειρίζονται από κάτω προς τα πάνω, δηλαδή με λάθος τρόπο. Επίσης, βασίζονται σε μεγάλο βαθμό σε τεχνολογικές λύσεις που ακόμη δεν υπάρχουν ή είναι πρωτοφανείς. Η αειφορία αφορά πραγματικά την ασφάλεια του πλανήτη μας, του προϊόντος, για εκείνους που το καταναλώνουν, και των εργαζομένων, όταν πρόκειται για χημική έκθεση, καθώς και για τα προς το ζην.
Όταν τόσο πολλές εταιρείες δεν εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους για μείωση της παραγωγής πλαστικών ή των απορριμμάτων, οι κυβερνήσεις πρέπει να παρεμβαίνουν και να ψηφίζουν νόμους που να ρυθμίζουν σωστά τις επιχειρηματικές πρακτικές και να απαγορεύουν ορισμένα πλαστικά, όπως τα μικροσφαιρίδια και το πολυστυρόλιο.
Μεγαλύτερο πρόβλημα αποτελεί το αποδεκτό σήμερα, αλλά μη βιώσιμο κοινωνικοοικονομικό μας σύστημα, το οποίο πρέπει να μετασχηματιστεί. Η κυκλική οικονομία προσελκύει την προσοχή των κυβερνήσεων και των εταιρειών ως η οριστική λύση στο ξεπερασμένο νεοφιλελεύθερο σύστημά μας. Είναι ένα οικονομικό σύστημα που στοχεύει στην ελαχιστοποίηση των αποβλήτων και την αξιοποίηση των πόρων. Απαιτεί νόμους και κανονισμούς που πρέπει να τεθούν σε εφαρμογή. Αλλά οι εταιρείες διαλέγουν μόνο εκείνα τα μέρη που τους βολεύουν. Δηλαδή, εστιάζουν στο κλείσιμο του κύκλου, δίνοντας έμφαση στην ανακύκλωση και στη μετατόπιση της ευθύνης σ’ εμάς, τους καταναλωτές.
Οι εταιρείες ξεχνούν σκόπιμα τον κρίσιμο τομέα του μοντέλου της κυκλικής οικονομίας: επιβράδυνση της κατανάλωσης και παραγωγής υλικών, πόρων και ενέργειας μαζί με εφαρμογή μακροπρόθεσμων λύσεων πρόληψης αποβλήτων. Όλοι εμείς που καταναλώνουμε πρέπει συμβάλουμε καθοριστικά στον τερματισμό του εθισμού μας στο πλαστικό. Ενώ οι «πράσινες», βιώσιμες μάρκες μπορεί να είναι καλύτερα προϊόντα, ο κόσμος δεν είναι σε θέση να βγει από αυτόν τον φαύλο κύκλο, συνεχίζοντας να ψωνίζει όπως κάνουν μέχρι σήμερα. Πρέπει να δοθεί μεγάλη έμφαση στην αλλαγή τoυ μοντέλου κατανάλωσης από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης εταιρειών, κυβερνήσεων και άλλων επιδραστικών φορέων. Το σύνθημα πρέπει να γίνει από «τάση σήμερα, στα σκουπίδια αύριο», «λιγότερο και καλύτερο», όπου το «λιγότερο» είναι η βασική προτεραιότητα.
Πολίτες που καταναλώνουν, δηλαδή όλοι, μπορούν να απαιτήσουν την αλλαγή από τους μεγάλους πλαστικούς ρυπαντές. Εάν κανείς δεν θέλει πλέον να εργάζεται σε μια ρυπογόνα εταιρεία, η τελευταία θα «στριμωχτεί» κοινωνικά και η αγορά λιγότερων ή κανενός από τα προϊόντα της μπορεί να μεταμορφώσει θετικά το επιχειρηματικό της μοντέλο. Πρέπει να επανεξετάσουμε, να μειώσουμε και να απορρίψουμε το πλαστικό, δεν αρκεί η ανακύκλωση.
— Τι απαντάτε σε όσους λένε ότι η κλιματική αλλαγή είναι fake news;
Το μόνο πράγμα που είναι ψεύτικο σχετικά με την κρίση του κλίματος και της βιοποικιλότητας είναι οι ψεύτικες λύσεις και το greenwashing, ειδικά όταν προέρχεται από μερικές από τις μεγαλύτερες εταιρείες ορυκτών καυσίμων στον κόσμο. Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης για το κλίμα και τη φύση είναι περίπλοκη και τρομακτική, και κάνει πολλούς ανθρώπους να την αγνοούν ή, από φόβο, να τη θεωρούν ψεύτικη. Χρειάζεται θάρρος για να αντιμετωπίσουμε σωστά την κλιματική αλλαγή, την καταστροφή της φύσης, τα κεκτημένα συμφέροντα και την πολιτική αδράνεια.
Ωστόσο, υπάρχουν ήδη οι λύσεις για την πλανητική μας κρίση. Όπως σας είπα, βασίζομαι στην επιστήμη, η οποία μας λέει ότι η Γη αντιμετωπίζει προβλήματα λόγω του τρόπου με τον οποίο της συμπεριφερόμαστε. Αλλά έχουμε τις λύσεις για να παραμείνουμε εντός του στόχου του 1,5°C. Χρειαζόμαστε πολιτικούς ηγέτες που θα ενεργήσουν άμεσα με μεγαλύτερη αίσθηση του επείγοντος, επικεντρώνοντας στη ρύθμιση και στην αυστηρή εφαρμογή των απαιτούμενων κανονισμών.
— Μπορούν να συνυπάρξουν η οικονομική ανάπτυξη και η προστασία του περιβάλλοντος ή είναι ασύμβατες έννοιες;
Η δημόσια υγεία δεν μπορεί πλέον να θυσιάζεται στον βωμό του ιδιωτικού κέρδους, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η οικονομική ανάπτυξη και η προστασία του περιβάλλοντος δεν μπορούν να συνυπάρξουν. Αυτό που έχει διαφανεί από την πανδημία, όπως και από την κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην οποία βρίσκεται το κλίμα, είναι ο παραλογισμός του να βάζουμε την έννοια του κέρδους πάνω από τους ανθρώπους και τον πλανήτη.
Καθώς οι κλιματικές επιπτώσεις γίνονται ολοένα και πιο καταστροφικές και δυσκολεύονται να τις αγνοήσουν οι αρνητές της κλιματικής αλλαγής, χρειαζόμαστε ορθολογικές εμπορικές πολιτικές που να λαμβάνουν υπόψη το ανθρώπινο και περιβαλλοντικό κόστος του τρόπου που καταναλώνουμε, με στόχο να ζούμε όλοι με ποιότητα και όχι δίνοντας έμφαση στην αύξηση του εμπορίου με κάθε κόστος. Διαφορετικά, υπογράφουμε τη θανατική μας καταδίκη.
Το πώς εμπορευόμαστε, λοιπόν, πρέπει να επανεξεταστεί εκ βάθρων. Η μετεγκατάσταση, που αφορά την ενίσχυση της παγκόσμιας κοινότητας, είναι απαραίτητη, καθώς το τρέχον σύστημα ελεύθερων συναλλαγών λειτουργεί μόνο για τις ισχυρές εταιρείες, οι οποίες συνδέονται με το 80% του παγκόσμιου εμπορίου. Είναι γεγονός ότι περισσότεροι άνθρωποι το έχουν συνειδητοποιήσει αυτό και ζητούν αλλαγή, αλλά οι συνήθεις νεοφιλελεύθεροι ύποπτοι φωνάζουν για «προστατευτισμό».
Χωρίς ριζικές αλλαγές στους κανόνες του εμπορίου ή της χρηματοδότησης δεν μπορεί να υπάρξει μια ανθεκτική στο κλίμα οικονομική ανάκαμψη μετά την πανδημία. Αυτό απαιτούν οι πολίτες σε όλο τον κόσμο, όπως και όσα χρειάζονται για να αποφευχθεί η καταστροφή του κλίματος και της βιοποικιλότητας. Δεν υπάρχουν χρήματα σε έναν νεκρό πλανήτη.
— Πιστεύετε ότι η εκλογή του Μπάιντεν θα βοηθήσει στην ορθή αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης;
Ο Πρόεδρος Μπάιντεν έκανε την πιο φιλόδοξη κλιματική εκστρατεία από οποιονδήποτε άλλον υποψήφιο για τον Λευκό Οίκο στην ιστορία των ΗΠΑ. Μάλιστα, περιέλαβε σε αυτήν την επίτευξη καθαρών μηδενικών εκπομπών στην ηλεκτρική ενέργεια έως το 2035 και στην οικονομία συνολικά έως το 2050 ‒ένα βήμα παραπάνω στον στόχο της τρέχουσας στρατηγικής των ΗΠΑ για μείωση κατά 80% μέχρι τα μέσα του αιώνα‒, ενώ επανάφερε τις ΗΠΑ στη νομικά δεσμευτική Συμφωνία του Παρισιού. Επιπρόσθετα, ο Μπάιντεν κάνει πολύ περισσότερα από οποιονδήποτε άλλον Πρόεδρο της χώρας του, γι’ αυτό αξίζει τον σεβασμό μας. Αλλά, δυστυχώς, το κλίμα δεν περιμένει κανέναν.
Η πρόσφατη Σύνοδος Κορυφής των Ηγετών για το Κλίμα ήταν μια αξιέπαινη πρωτοβουλία, αλλά δεν διακρίναμε τη φιλοδοξία που απαιτείται από την πλειοψηφία των περίπου σαράντα ηγετών που παρευρέθηκαν. Ο Μπάιντεν θα αναγορευθεί οικουμενικά πραγματικός ηγέτης για το κλίμα μόνο εάν αναλάβει ρεαλιστικές δράσεις που εστιάζουν στο σπίτι, κάτι που με λίγα λόγια σημαίνει περιορισμό της βιομηχανίας ορυκτών καυσίμων μια για πάντα. Επίσης, η ανακοίνωση ΗΠΑ - Κίνας σχετικά με τη συμφωνία τους για συνεργασία στο θέμα του κλίματος είναι σημαντική, αλλά περιμένουμε να δούμε ποιο θα είναι το πραγματικό της αποτύπωμα.
— Όσον αφορά την Ελλάδα, ποιες είναι οι προτάσεις σας;
Στην Ελλάδα είναι απαραίτητη η εξάλειψη των αερίων του θερμοκηπίου όσο το δυνατόν πιο κοντά στο 2040. Μόνο τότε θα αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την κρίση του κλίματος και της βιοποικιλότητας. Αυτό σημαίνει διακοπή κάθε εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα πριν από το 2040, κυρίως από το ορυκτό αέριο, έναν ενεργειακό πόρο που δεν έχει μέλλον. Τα προγραμματισμένα έργα εξόρυξης πετρελαίου και φυσικού αερίου πρέπει να ακυρωθούν και να στραφεί στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ως τη μόνη ενδεδειγμένη λύση. Αλλά αυτή η «πράσινη» μετάβαση πρέπει να είναι δίκαιη για τους εργαζόμενους.
Η ενεργειακή δημοκρατία και οι ενεργειακές κοινότητες είναι ζωτικής σημασίας, όπως και τα κτίρια μηδενικής κατανάλωσης τα επόμενα τριάντα χρόνια για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας. Αυτό που χρειάζεται, επίσης, είναι μια στροφή προς ένα βιώσιμο, ανθεκτικό και δίκαιο σύστημα γεωργικών τροφίμων, με έμφαση στη βιοποικιλότητα και στην παροχή υγιεινών και σε προσιτές τιμές τροφίμων. Η βιώσιμη παραγωγή τροφίμων χρειάζεται περισσότερη υποστήριξη μέσω χρηματοδότησης και όχι περισσότερη γη, ενώ οι καταναλωτές θα πρέπει να επιδιώξουν μετασχηματισμό του συστήματος τροφίμων και να στοχεύουν στη μείωση της κατανάλωσης κρέατος.
Τέλος, το σχέδιο αντιμετώπισης της κυβέρνησης όσον αφορά τη διαχείριση του Covid-19, αλλά και η βοήθεια εκ μέρους του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης, πρέπει να εξασφαλίσει ένα βιώσιμο μέλλον για όλους στην Ελλάδα, να συμβάλει στην κοινωνική δικαιοσύνη και να διασφαλίσει τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα. Η δικαιοσύνη είναι η άγκυρα όλων των εκστρατειών της Greenpeace, καθώς συνεργαζόμαστε με τους συμμάχους της κοινωνίας των πολιτών για την επίτευξη των στόχων μας.
— Τι θεωρείτε σημαντικό στη ζωή;
Την ελπίδα, τη φιλανθρωπία και το θάρρος.
H Τζένιφερ Mόργκαν θα μιλήσει ως καλεσμένη στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, που θα πραγματοποιηθεί από τις 10 έως τις 15 Μαΐου 2021.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
