Μια κρίσιμη σειρά υπολογισμών του Άλμπερτ Αϊνστάιν, που καταγράφηκε καθώς ο φυσικός προσπαθούσε να εξηγήσει μια ανωμαλία στην τροχιά του Ερμή ενώ ανέπτυξε τη θεωρία της σχετικότητας, πρόκειται να δημοπρατηθεί για μια εντυπωσιακή εκτίμηση έως και τριών εκατομμυρίων ευρώ.
Ο οίκος Christie's France και ο οίκος δημοπρασιών Aguttes, θα δημοπρατήσουν το χειρόγραφο στο Παρίσι στις 23 Νοεμβρίου και δήλωσαν ότι τεκμηριώνουν ένα κρίσιμο στάδιο στην ανάπτυξη της θεωρίας της σχετικότητας και είναι «χωρίς αμφιβολία το πιο πολύτιμο χειρόγραφο του Αϊνστάιν που προσφέρθηκε ποτέ σε δημοπρασία».
Το χειρόγραφο, που γράφτηκε μεταξύ Ιουνίου 1913 και αρχές του 1914 από τον Αϊνστάιν και τον φίλο και συνεργάτη του Μισέλ Μπέσο, τον Ελβετό μηχανικό, εκτείνεται σε 54 σελίδες, 26 σελίδες από το χέρι του Αϊνστάιν και 25 από τον Μπεσό, με τρεις σελίδες γραμμένες και από τους δύο. Καλυμμένο με εξισώσεις και υπολογισμούς, με εκτεταμένες διορθώσεις και διασταυρώσεις, το ζευγάρι αντιμετωπίζει την ανωμαλία στην τροχιά του πλανήτη Ερμή, ένα πρόβλημα που απασχόλησε την επιστημονική κοινότητα για δεκαετίες, χρησιμοποιώντας την πρώιμη έκδοση των εξισώσεων πεδίου του Αϊνστάιν για τη γενική θεωρία της σχετικότητας.
Το σημείο στην τροχιά του Ερμή στο οποίο ο πλανήτης είναι πιο κοντά στον ήλιο, το περιήλιο του, μετατοπίζεται αργά με την πάροδο του χρόνου λόγω της επίδρασης άλλων σωμάτων στο ηλιακό σύστημα. Αν οι εξισώσεις του Αϊνστάιν και του Μπεσό είχαν δώσει το αποτέλεσμα της παρατηρούμενης μετατόπισης, η θεωρία θα αποδεικνυόταν. Αλλά το χειρόγραφο περιείχε σφάλματα υπολογισμού - ο Αϊνστάιν έκανε λάθος στην αξία της μάζας του ήλιου στη σελίδα 28. Άφησε αυτή την προσέγγιση στη γενική σχετικότητα στην άκρη αργότερα το 1913, ανησυχώντας για τη θεωρητική του συνέπεια.
Ο Μπεσό πήρε το χειρόγραφο μαζί του όταν έφυγε από τη Ζυρίχη. «Χάρη σε αυτόν, το χειρόγραφο, σχεδόν ως από θαύμα, ήρθε σε εμάς: ο Αϊνστάιν πιθανότατα δεν θα έκανε τον κόπο να κρατήσει αυτό που έβλεπε ως έγγραφο εργασίας», δήλωσε ο οίκος Christie's. Το χειρόγραφο είναι ένα από τα δύο σωζόμενα έργα που τεκμηριώνουν τη γένεση της θεωρίας της σχετικότητας, μαζί με ένα τετράδιο από τα τέλη του 1912/αρχές του 1913, το οποίο βρίσκεται τώρα στα αρχεία του Αϊνστάιν στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο στην Ιερουσαλήμ.
Ο Αϊνστάιν επέστρεψε στην προσέγγιση τον Σεπτέμβριο του 1915 και τελικά καθιέρωσε τις έγκυρες εξισώσεις πεδίου για τη νέα του θεωρία και τις δημοσίευσε σε τέσσερα άρθρα τον Νοέμβριο του 2015. Το τρίτο άρθρο έδειξε ότι η νέα του θεωρία εξηγούσε το ανώμαλο περιήλιο του Ερμή.
"Η ανθρώπινη κατανόηση των λειτουργιών του σύμπαντος είχε αλλάξει για πάντα", δήλωσε ο οίκος Christie's. «Η γενική σχετικότητα μεταμόρφωσε την ανθρώπινη κατανόηση των λειτουργιών του σύμπαντος, με συνέπειες, συμπεριλαμβανομένης της βαρυτικής χρονικής διαστολής, της εκτροπής του φωτός και των βαρυτικών κυμάτων, που διερευνώνται ακόμη και σήμερα».
«Τα χειρόγραφα του Αϊνστάιν από αυτήν την περίοδο, και γενικότερα πριν από το 1919, είναι εξαιρετικά σπάνια», δήλωσε ο Adrien Legendre των Christie's. «Παρέχει μια αξιοσημείωτη εικόνα για το έργο του Αϊνστάιν και μια συναρπαστική βουτιά στο μυαλό του μεγαλύτερου επιστήμονα του 20ού αιώνα».