ΒΡΙΣΚΟΜΑΣΤΑΝ ΣΤΑ ΜΕΣΑ Οκτωβρίου του 2022 όταν η αλλαγή επωνυμίας της γνωστής σε όλους Beat σε Free Now ‒ από το όνομα της μητρικής εταιρείας υπηρεσιών κινητικότητας που την εξαγόρασε ‒ έφερε, μαζί με ένα εντυπωσιακό εταιρικό rebranding, και μια υπόσχεση για ελπιδοφόρα αλλαγή.
Με ενθουσιώδες ύφος, η εταιρεία ανακοίνωνε πως, πέρα από την επιλογή οχημάτων ταξί, η εφαρμογή της θα παρείχε στους χρήστες τη δυνατότητα να νοικιάσουν ηλεκτρικά ποδήλατα για τις αστικές μετακινήσεις τους, αποτέλεσμα της συνεργασίας της με τον αναδυόμενο ιταλικό πάροχο μικροκινητικότητας Ride Movi.
«Οι συνθήκες σήμερα είναι διαφορετικές, οι Έλληνες είναι πιο ώριμοι και μπορούν να υιοθετήσουν λύσεις μικροκινητικότητας λόγω και της αύξησης της κίνησης στους δρόμους», δήλωνε τότε η γενική διευθύντρια της Free Now Ελλάδας, Άσπα Τοπαλίδου, διευκρινίζοντας πως σύντομα 600 από τα ασημένια ηλεκτρικά δίκυκλα της Ride Movi θα άρχιζαν να εμφανίζονται στους δρόμους της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. «Αυτήν τη φορά θεωρούμε ότι υπάρχουν όλες οι συνθήκες για να στεφθεί με επιτυχία το εγχείρημα», είχε συμπληρώσει.
Το 15% του ολοκαίνουργιου στόλου ποδηλάτων της Ride Movi υπέστη σοβαρούς βανδαλισμούς μέσα σε μόλις έναν μήνα.
Δυστυχώς, η γνώριμη αθηναϊκή πραγματικότητα διέψευσε τις ελπίδες της εταιρείας. Έπειτα από οριακά έναν μήνα πιλοτικής λειτουργίας, η Ride Movi ανακοίνωσε κοφτά την αναστολή του προγράμματος μίσθωσης ηλεκτρικών ποδηλάτων στην Αθήνα, προτάσσοντας ως κύρια αιτία τον υπέρογκο αριθμό κλοπών και βανδαλισμών.
Πρόκειται αναμφίβολα για την πιο βραχύβια πρωτοβουλία της νεοφυούς εταιρείας που δραστηριοποιείται ήδη σε πέντε χώρες και δεκαέξι πόλεις, αν όχι για ένα από τα πιο σύντομα προγράμματα ενοικίασης ποδηλάτων στη σύντομη ιστορία της σύγχρονης μικροκινητικότητας.
Οι δυσάρεστες εξελίξεις ορθώς ηχούν στ’ αυτιά των Αθηναίων ως ένα ακόμα απογοητευτικό déjà vu. Είχε προηγηθεί η επεισοδιακή απόσυρση της Lime, του αμερικανικού κολοσσού ενοικίασης ηλεκτρικών πατινιών, που αποχώρησε από την πρωτεύουσα τον Φεβρουάριο του 2020 με αφορμή τα προβλήματα που προκάλεσαν τα περιοριστικά μέτρα της πανδημίας ‒ τα βαθύτερα αίτια ήταν οι επανειλημμένοι βανδαλισμοί και τα αμέτρητα λειτουργικά προβλήματα που αντιμετώπισε ο στόλος της.
Μόλις λίγες ημέρες αργότερα αυλαία θα έπεφτε και για το πρόγραμμα μίσθωσης πατινιών και ποδηλάτων της Hive, θυγατρικής του ομίλου Daimler - Mercedes Benz, η οποία γνωστοποίησε ότι θα αποχωρούσε από τη χώρα μας για να «εστιάσει σε ευρωπαϊκές αγορές που λειτουργούν με συγκεκριμένο και πιο ολοκληρωμένο νομικό πλαίσιο».
Παρότι οι περιβόητες δυσκολίες της ενσωμάτωσης των ηλεκτρικών πατινιών και ποδηλάτων στον αστικό ιστό της Αθήνας είναι εδώ και καιρό ευρέως γνωστές στον παγκόσμιο κλάδο των μικρομεταφορών, αρκετές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον χώρο εξακολουθούν να έχουν την Ελλάδα στο ραντάρ των επενδύσεών τους. Ο λόγος της αισιοδοξίας τους είναι το εξαιρετικά αίθριο κλίμα που επικρατεί στη χώρα μας, που θα περίμενε κανείς πως θα παρότρυνε τους Αθηναίους να υιοθετήσουν τα ποδήλατα και τα πατίνια, όπως συμβαίνει πλέον στην πλειοψηφία των ευρωπαϊκών πόλεων.
Σύμφωνα με τον Νίκο Λυσιγάκη, Senior Public Affair Manager της Free Now, η προσπάθεια ενσωμάτωσης ενός στόλου ηλεκτρικών ποδηλάτων στην Ελλάδα συνδεόταν με την ευρύτερη στρατηγική της Free Now στην Ευρώπη, που αφορά ένα φιλόδοξο άλμα στη μικροκινητικότητα μέσω της προσφοράς ταξί και Ι.Χ. στα πρότυπα του μοντέλου της Uber αλλά και ηλεκτρικών πατινιών, ποδηλάτων, ακόμα και συνδέσεων με μέσα μαζική μεταφοράς, όπως τρένα και τραμ.
«Ακολουθώντας αυτήν τη λογική, ξεκινήσαμε συζητήσεις με εταίρους σε όλη την Ευρώπη ώστε να φέρουμε πατίνια και ποδήλατα και στην Ελλάδα», εξηγεί το στέλεχος της εταιρείας στη LiFO. «Μάλιστα υπήρξε ενδιαφέρον από τέσσερις εταιρείες που ήθελαν να φέρουν τα οχήματα τους στη χώρα μας, μια αγορά που φαινομενικά είναι ιδιαίτερα ελκυστική λόγω του θερμού κλίματος, ωστόσο στην πράξη παραδόξως βρίσκεται πολύ πίσω στον τομέα της μικροκινητικότητας», συμπληρώνει.
Και οι τέσσερις εταιρείες που εκδήλωσαν ενδιαφέρον να εισέλθουν στην αγορά της Ελλάδας εξέφρασαν τους προβληματισμούς τους στις συζητήσεις τους με τη Free Now, ενώ μία εξ αυτών, που μάλιστα ανήκει στους κορυφαίους παίκτες του κλάδου, ήταν σχεδόν έτοιμη να ανακοινώσει την άφιξή της στην Αθήνα, ωστόσο πάγωσε τα σχέδιά της λόγω του παγκόσμιου αρνητικού κλίματος στον τομέα της τεχνολογίας, που δεν ευνοεί τις νέες επενδύσεις.
Ωστόσο, ήταν η Ride Movi που επέλεξε να τολμήσει το ριψοκίνδυνο βήμα στις ελληνικές αγορές και, σύμφωνα με εκπροσώπους της εταιρείας, τις πρώτες ημέρες τα σημάδια ήταν αρκετά ενθαρρυντικά, καθώς αρκετοί πολίτες φαίνονταν να αγκαλιάζουν τα ποδήλατά της.
Και ύστερα ήρθαν οι καταστροφές. Μέσα σε μόλις έναν μήνα λειτουργίας, τρία από τα χαριτωμένα ασημί ποδήλατα της Ride Movi βρέθηκαν στον πάτο του Θερμαϊκού. Στην Αθήνα τα πράγματα ήταν πολύ χειρότερα, καθώς το 15% του ολοκαίνουργιου στόλου ποδηλάτων υπέστη σοβαρούς βανδαλισμούς. Συχνότερα φαινόμενα, σύμφωνα με εκπροσώπους της εταιρείας, ήταν οι κλοπές, η αφαίρεση πολλών εξαρτημάτων που είναι ενσωματωμένα στα ηλεκτρικά ποδήλατα αλλά και οι βανδαλισμοί, δίχως ξεκάθαρα αίτια και προθέσεις.
Η αλήθεια είναι πως δεν πρόκειται μονάχα για ελληνικό φαινόμενο. Αντίστοιχοι βανδαλισμοί έχουν παρατηρηθεί σε διάφορες πόλεις από το Μπρίστολ μέχρι την Κρακοβία, οδηγώντας κατά καιρούς στην απόσυρση των εταιρειών μίσθωσης από τις εκάστοτε αγορές. Ωστόσο, η Αθήνα κερδίζει αδιαμφισβήτητα το χρυσό μετάλλιο της εχθρικότητας στη μικροκινητικότητα, έχοντας φιλοξενήσει πλέον τρία ολόκληρα προγράμματα μίσθωσης ηλεκτρικών οχημάτων που έχουν οδηγηθεί στην εξορία.
Σήμερα η Ride Movi εξακολουθεί να έχει τον αθηναϊκό της στόλο σε αναστολή, η οποία μάλιστα θα διαρκέσει τουλάχιστον ως τα τέλη του Φεβρουαρίου. Στο μεσοδιάστημα η εταιρεία ζητά χρόνο ώστε να επανεξετάσει την απόφασή της και να επανέλθει με νέους όρους που θα διασφαλίζουν την επιτυχία του εγχειρήματος. Μεταξύ των πολιτικών που εξετάζει είναι και μέτρα σε συνεργασία με τους δήμους για τη δημιουργία ασφαλών χώρων στάθμευσης, καθώς και η προϋπόθεση να κοινοποιούν οι χρήστες την ταυτότητά τους προτού χρησιμοποιήσουν τα ποδήλατα.
Ωστόσο, εκτός από τους βανδαλισμούς και τις καταστροφές, τίθενται και ζητήματα ασφαλείας που αφορούν και τους ίδιους τους επιβάτες τους. «Το οδόστρωμα στην Αθήνα είναι τραγικό, αρκετοί δρόμοι του κέντρου είναι εξαιρετικά στενοί και γεμάτοι λακκούβες, ενώ η οδηγική κουλτούρα της πόλης παραμένει τρομερά επικίνδυνη», δηλώνει χαρακτηριστικά η Άννα Μπιτσάκου, η οποία έζησε στην Ολλανδία για επτά χρόνια προτού επιστρέψει στην Αθήνα.
Παρότι χρησιμοποιούσε σχεδόν καθημερινά το ηλεκτρικό της ποδήλατο όσο έμενε στο Ρότερνταμ, αποφεύγει να βασίζεται σε αυτό για τις μετακινήσεις της στο κέντρο της Αθήνας. «Έχω ζήσει αμέτρητες near-death εμπειρίες και πλέον προτιμώ να το χρησιμοποιώ είτε στα προάστια ή εκτός πόλης», συμπληρώνει με απογοήτευση.
Δεν είναι η μόνη: σύμφωνα με στοιχεία από πρόσφατη έρευνα του ΕΜΠ, μόλις ένας στους εκατό Αθηναίους χρησιμοποιεί ποδήλατο για να διανύσει αποστάσεις πέντε έως δέκα χιλιομέτρων, π.χ. για να πάει από το σπίτι στο γραφείο του και το αντίθετο.
Είναι, λοιπόν, γεγονός πως η Αθήνα σταδιακά εξελίσσεται σε εξόφθαλμη εξαίρεση στο ευρύτερο trend της μικροκινητικότητας, όχι μονάχα για τα δεδομένα της Ευρώπης αλλά και της ίδιας της χώρας. «Είναι ενδιαφέρον πως διάφοροι εταίροι με τους οποίους συζητάμε έχουν εντοπίσει πολλές πόλεις και περιοχές της Ελλάδας, όπως η Θεσσαλονίκη, τα Τρίκαλα ή η Καλαμάτα, όπου θα μπορούσε μα εφαρμοστεί η μικροκινητικότητα, αλλά παραμένουν αρκετά επιφυλακτικοί με την περίπτωση της Αθήνας», δηλώνει χαρακτηριστικά ο Λυσιγάκης, συμπληρώνοντας πως η χρήση των ποδηλάτων στη Θεσσαλονίκη εξακολουθεί να γίνεται ομαλά και ικανοποιητικά.
«Πρέπει να σας πω πως παρακολουθώ πολλές αγορές και η μικροκινητικότητα ανθεί ακόμα και σε πόλεις της Ιταλίας και της Πολωνίας όπου είναι ένα εντελώς νέο και αναδυόμενο φαινόμενο. Στη Ρώμη, για παράδειγμα, με τους λόφους και τους πλακόστρωτους δρόμους που δημιουργούν τρομερές δυσκολίες στα πατίνια, ολοένα και περισσότεροι πολίτες τα αγκαλιάζουν ένθερμα».
«Οφείλουμε να παραδεχτούμε πως από την πόλη μας, μεταξύ άλλων, λείπει η κουλτούρα της χάραξης πολιτικής» καταλήγει «που θα βοηθήσει τον κόσμο της Αθήνας να αγκαλιάσει τα ποδήλατα, τα πατίνια, και ευρύτερα τη μικροκινητικότητα που είναι το μέλλον των μεταφορών στις πόλεις».
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LIFO.
