Η ΕΕ, με την Πράσινη Συμφωνία και το REPowerEU, πρωτοστατεί στην παγκόσμια μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας.
Η μετάβαση αυτή δεν αποτελεί μόνο μια απάντηση στις περιβαλλοντικές ανησυχίες, αλλά είναι εξαιρετικά σημαντική και σε κοινωνικό επίπεδο, ώστε όλοι να έχουν πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή ενέργεια.
Πέρυσι, η ΕΕ ήταν παγκόσμια πρωταθλήτρια στην ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, μαζί με την Κίνα και μπροστά από τις ΗΠΑ. Η αιολική και η ηλιακή ενέργεια το 2022 αντιπροσώπευαν το 22% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ, υπερβαίνοντας για πρώτη φορά το φυσικό αέριο.
Ωστόσο, ενώ η ΕΕ πρωτοστατεί στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η θέση της δεν είναι εξίσου ισχυρή στην κατασκευή των τεχνολογιών καθαρής ενέργειας. Πρέπει οπωσδήποτε να διασφαλίσουμε την ισχυρή βιομηχανική βάση και τη στρατηγική αυτονομία της ΕΕ σ’ αυτόν τον ταχέως αναπτυσσόμενο τομέα χωρίς να δημιουργήσουμε νέες εξαρτήσεις.
Στη συζήτηση αυτή υπάρχει ένας σημαντικός παράγοντας που συχνά παραβλέπουμε: το ανθρώπινο κεφάλαιο. Η έκθεση του 2023 για την ανταγωνιστικότητα των καθαρών τεχνολογιών, η οποία πρόσφατα δημοσιεύτηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μας το υπενθυμίζει ξεκάθαρα.
Για να επιτύχει τους στόχους της, η ΕΕ θα χρειαστεί να δημιουργήσει 3,5 εκατομμύρια εκατ. νέες ποιοτικές θέσεις εργασίας στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Αυτό σημαίνει ότι το υπάρχον εργατικό δυναμικό πρέπει να υπερδιπλασιαστεί!
Το 2021 υπήρχαν 1,5 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας της ΕΕ, έχοντας σημειώσει αύξηση 12% σε σύγκριση με το 2020, η οποία ξεπέρασε την αύξηση της απασχόλησης στο σύνολο της οικονομίας. Ωστόσο, το ποσοστό κενών θέσεων εργασίας στην κατασκευή τεχνολογιών καθαρής ενέργειας διπλασιάστηκε την περίοδο 2019-2023, αναδεικνύοντας σημαντικές ελλείψεις δεξιοτήτων.
Η ενέργεια και η μεταποίηση συγκαταλέγονται στους τομείς με τις μεγαλύτερες ανάγκες κατάρτισης όσον αφορά τις τεχνικές και ειδικές ανά θέση εργασίας δεξιότητες, με πάνω από το μισό εργατικό δυναμικό να χρειάζεται αναβάθμιση δεξιοτήτων. Πρέπει να κάνουμε κάτι για να αντιστρέψουμε αυτή την τάση. Από τον Μάιο του 2023, η ΕΕ γιορτάζει το Ευρωπαϊκό Έτος Δεξιοτήτων. Το έτος αυτό είναι αφιερωμένο στη μεταστροφή προς μια νοοτροπία συνεχούς κατάρτισης και στην ενίσχυση της εφαρμογής πολιτικών για τις δεξιότητες σε ολόκληρη την ΕΕ.
Στο πλαίσιο του Συμφώνου δεξιοτήτων της ΕΕ, δρομολογήσαμε διάφορες συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα με σκοπό την αναβάθμιση των δεξιοτήτων και την επανειδίκευση του εργατικού δυναμικού μας, ιδίως στον ψηφιακό, τον πράσινο και τον τεχνικό τομέα. Οι συμπράξεις αυτές φέρνουν σε επαφή εργοδότες, συνδικαλιστικές οργανώσεις, δημόσιες υπηρεσίες απασχόλησης, περιφερειακές αρχές και άλλους φορείς, προκειμένου να προσδιορίσουν τις δεξιότητες που απαιτούνται σε διάφορους τομείς της οικονομίας και να αναλάβουν δεσμεύσεις για την παροχή κατάρτισης. Μέχρι σήμερα, το Σύμφωνο αριθμεί περισσότερα από 1.500 μέλη και 18 συμπράξεις μεγάλης κλίμακας. Τα μέλη του Συμφώνου έχουν μέχρι στιγμής επενδύσει περίπου 160 εκατ. ευρώ σε δραστηριότητες κατάρτισης, στις οποίες έχουν ήδη συμμετάσχει 2 εκατομμύρια άτομα.
Η μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας μας προσφέρει μια άνευ προηγουμένου ευκαιρία για τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας
Τα κονδύλια της ΕΕ συμβάλλουν καθοριστικά στην επανάσταση των δεξιοτήτων στην Ευρώπη, αφού περιλαμβάνουν περίπου 65 δισ. ευρώ για επενδύσεις σε προγράμματα δεξιοτήτων. Τα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα προσφέρουν επίσης ένα χρήσιμο εργαλείο στα κράτη μέλη για τον στρατηγικό σχεδιασμό των δεξιοτήτων που σχετίζονται με την ενέργεια.
Στις αρχές του 2023, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε το βιομηχανικό σχέδιο της Πράσινης Συμφωνίας και τον κανονισμό για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών. Αμφότερα θα τονώσουν την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ επιταχύνοντας την αδειοδότηση, διευκολύνοντας την πρόσβαση σε χρηματοδότηση και ενισχύοντας την ανάπτυξη δεξιοτήτων στην ΕΕ. Η ακαδημία δεξιοτήτων που συστάθηκε το 2022 από την ευρωπαϊκή συμμαχία για τις μπαταρίες συντονίζει ήδη δραστηριότητες επανειδίκευσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο, παρέχοντας υψηλής ποιότητας κατάρτιση σε όλα τα κράτη μέλη με στόχο την κάλυψη της ζήτησης για περίπου 800.000 ειδικευμένους εργαζομένους, τους οποίους χρειάζεται ο αναπτυσσόμενος αυτός κλάδος. Χάρη στον κανονισμό για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών, και άλλοι τομείς μηδενικών καθαρών εκπομπών θα ακολουθήσουν αυτό το παράδειγμα.
Η επανειδίκευση και η αναβάθμιση των δεξιοτήτων θα πρέπει να στοχεύουν στην προσέλκυση περισσότερων γυναικών στους σχετικούς τομείς. Το χάσμα απασχόλησης μεταξύ των φύλων παραμένει έντονο στον ενεργειακό τομέα της ΕΕ. Το 2022, οι γυναίκες αντιπροσώπευαν μόνο το 26,6 % του εργατικού δυναμικού στην παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και κλιματισμού. Γι’ αυτό, οι επενδύσεις στις δεξιότητες του εργατικού δυναμικού θα πρέπει να στοχεύουν στην αύξηση της συμμετοχής των γυναικών σ’ αυτές τις νέες θέσεις εργασίας στον τομέα της καθαρής τεχνολογίας, ξεκινώντας από εκστρατείες στα σχολεία για την προσέλκυση περισσότερων κοριτσιών στις θετικές επιστήμες, την τεχνολογία, τη μηχανική και τα μαθηματικά.
Η μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας μας προσφέρει μια άνευ προηγουμένου ευκαιρία για τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας. Για να αξιοποιήσουμε τα πλεονεκτήματα προς όφελος των εργαζομένων μας, πρέπει να επενδύσουμε στο ανθρώπινο δυναμικό. Έχει έρθει η ώρα τα κράτη μέλη της ΕΕ να ενεργήσουν δυναμικά και να εφαρμόσουν βιώσιμες ενεργητικές πολιτικές για την αγορά εργασίας, ώστε τα επόμενα χρόνια η Ευρώπη να έχει το απαιτούμενο εργατικό δυναμικό —επιστήμονες, μηχανικούς, τεχνικούς και κάθε άλλη ειδικότητα— για να οικοδομήσει ένα μέλλον καθαρής ενέργειας.
Η πράσινη και η ψηφιακή μετάβαση δημιουργούν νέες ευκαιρίες για τους Ευρωπαίους και την οικονομία της ΕΕ. Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έτους Δεξιοτήτων (2023), η Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα δημιούργησε μια σειρά από βίντεο τα οποία προβάλλονται στους κινηματογράφους.
Δείτε το βίντεο για τον Τουρισμό: