Η Μαρία Κάλλας ήταν μια επιβλητική παρουσία. Ήταν ψηλή, είχε πελώρια, εκφραστικά καστανά μάτια με τα οποία κάρφωνε ό,τι ήθελε να μαγνητίσει. Tο πρόσωπό της ακτινοβολούσε όταν γελούσε και η φωνή της, εκτός σκηνής, είχε μια ευγένεια και μια συστολή.
Τα χέρια της, που μικρή δεν ήξερε τι να τα κάνει, μεγαλώνοντας αποφάσισε να τα εντάξει στα εκφραστικά της εργαλεία κι έγιναν κι αυτά ένα ακόμα χαρακτηριστικό της στη σκηνή.
Δεν ξεπέρασε ποτέ το σύμπλεγμα με τα στρουμπουλά της πόδια αλλά όταν συμφιλιώθηκε με τον εαυτό της και το βάρος της μεταμορφώθηκε σε μια λυγερή φιγούρα, που ως πρότυπο κομψότητας είχε την Όντρεϊ Χέμπορν.
Εσωτερικά τώρα η συμφιλίωση δεν ήρθε ποτέ. H μεγάλη οικογενειακή πληγή δεν επουλώθηκε. H Mαρία Κάλλας μεγάλωσε πιστεύοντας πως ήταν «ασχημόπαπο, παχουλή, άχαρη, καθόλου δημοφιλής» και έζησε αναπαράγοντας σε όλες της τις σχέσεις τα οικογενειακά τραύματα. Ο πατέρας ήταν αδιάφορος και διαρκώς απών. Η μητέρα ανταγωνιστική, καταπιεστική, αχόρταγη και πανταχού παρούσα.
Γεμάτη ματαιώσεις και χωρίς ισχυρούς οικογενειακούς δεσμούς, η Μαρία Καλλας πορευόταν σχεδόν μόνη, με μια αυτοκαταστροφική τόλμη και μια δύναμη παροιμιώδη που ποτέ δεν καταλάβαμε από που την αντλούσε.
100 χρόνια πέρασαν από την γέννηση αυτού του φωνητικού θαύματος, της γυναίκας που έδωσε το φιλί της ζωής στην όπερα, που δημιουργούσε με τις παραστάσεις της παγκόσμιο συναγερμό, που έβγαινε στη σκηνή δεκάδες φορές προσπαθώντας να κατευνάσει το κοινό που την αποθέωνε.
Στην Αμερική την υποδέχονταν σαν ροκ σταρ, ενώ, στο Μιλάνο λόγω της παθολογικης της σχέσης με την Σκάλα οι αντιδράσεις του κοινού συχνά ξεπερνούσαν τα όρια. Οι δημοσιογράφοι γέμιζαν σελίδες με ένα νεύμα της, οι φωτογραφίες της φυλάσσονταν ως ιερά κειμήλια, οι δίσκοι της αποκτούσαν φετιχιστικές διαστάσεις. Κι εκείνη έτρεχε. Βιαζόταν, δεν χόρταινε, εκλιπαρούσε για συναισθήματα, έπαιρνε διαρκώς ρίσκα με τη φωνή της, με το παίξιμό της, με το σώμα της, με τη ζωή της.
Μιλούν:
Γιώργος Κουμεντάκης - Καλλιτεχνικός διευθυντής ΕΛΣ
Έλενα Ματθαιοπούλου - Δημοσιογράφος, δημόσια ομιλήτρια και συγγραφέας
Βασίλης Λουρας - Δημιουργός του νέου ντοκιμαντέρ «Μαίρη, Μαριάννα, Μαρία: Τα άγνωστα ελληνικά χρόνια της Κάλλας»
Άρης Χριστοφέλλης - Λυρικός καλλιτέχνης, μουσικολόγος και μελετητής του έργου της Κάλλας.
Έρευνα - παρουσίαση: Ματούλα Κουστένη
Ηχοληψία - μίξη ήχου - μουσική επιμέλεια: Φαίδωνας Κτενάς
Πηγές - Βιβλιογραφία:
«Η άγνωστη Κάλλας», Νίκος Πετσάλης - Διομήδης (Εκδόσεις Καστανιώτη)
«Μαρία Κάλλας, η ελληνική σταδιοδρομία της», Πολύβιος Μαρσάν (Εκδόσεις Γνώση)
«Μαρία Κάλλας: Οι μεταμορφώσεις μιας τέχνης», Βασίλης Χ. Νικολαΐδης (Εκδόσεις Κέδρος)
«Prima Donna: The Psychology of Maria Callas», Paul Wink (Oxford University Press)
«Μαρία Κάλλας: Γράμματα και αναμνήσεις» Τομ Βολφ (Εκδόσεις Πατάκη)
«Casta Diva, Μαρία Κάλλας: Η κρυφή ζωή της», Spence Lyndsy (Εκδόσεις Παπαδόπουλος)
Στη φωτογραφία: Η Μαρία Κάλλας στο σαλόνι της. Φωτογραφία: Franco Gremignani. Από την έκθεση «Maria Callas. Portraits from the Intesa Sanpaolo Publifoto Archive» που πραγματοποιείται τώρα στο Μιλάνο.
Η σειρά podcasts «Μαρία για πάντα» πραγματοποιείται σε συνεργασία με την Εθνική Λυρική Σκηνή.
Οι εκδηλώσεις του Έτους Κάλλας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, σε καλλιτεχνική επιμέλεια Γιώργου Κουμεντάκη, συνεχίζονται με την μεγάλη έκθεση "UNBOXING CALLAS - Μια αρχειακή εξερεύνηση στη συλλογή Πυρομάλλη και το αρχείο της ΕΛΣ", σε επιμέλεια Βασίλη Ζηδιανάκη, στον 2ο όροφο της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος και στο Φουαγέ της ΕΛΣ στο ΚΠΙΣΝ, έως και τις 10 Ιανουαρίου 2024 (καθημερινά 10.00-21.00 με ελεύθερη είσοδο). Πληροφορίες εδώ.
Επιπλέον, στην GNO TV της Εθνικής Λυρικής Σκηνής είναι διαθέσιμο δωρεάν το βίντεο - ρεσιτάλ με τίτλο "Το ρεπερτόριο που ποτέ δεν ακούσαμε… H Μαρία Κάλλας στην Ελλάδα, 1937-1945", σε καλλιτεχνική επιμέλεια και παρουσίαση Άρη Χριστοφέλλη. Ερμηνεύουν οι καταξιωμένες και οι νεότερες μονωδοί Φανή Αντωνέλου, Βασιλική Καραγιάννη, Νίνα Κουφοχρήστου, Μαρία Κωστράκη, Βιολέττα Λούστα, Χρύσα Μαλιαμάνη, Άρτεμις Μπόγρη και Μαίρη-Έλεν Νέζη αποδίδοντας έναν μοναδικό φόρο τιμής και παραδίδοντας στο παγκόσμιο κοινό αλλά και στις επόμενες γενιές ένα οπτικοακουστικό ντοκουμέντο που καταγράφει χρονολογικά και με κάθε ιστορική λεπτομέρεια το «ελληνικό» ρεπερτόριο της Μαρίας Κάλλας.Μπορείτε να το δείτε εδώ.
