Όταν η Μαρία Καλλας ανέβαινε στη σκηνή, ήταν απόλυτα υποταγμένη στον συνθέτη. Ο πρωταρχικός σκοπός ήταν ένας: να μεταμορφωθεί στην εκάστοτε ηρωίδα και να βιώσει το δραματικό πεπρωμένο της.
Η κορυφαία τραγουδίστρια του 20ού αιώνα όμως δεν έδωσε μόνο φωνή στις παρτιτούρες. Αγάπησε βαθιά τις γυναίκες που τραγούδησε και υποδύθηκε. Ταυτίστηκε μαζί τους σε τέτοιο βαθμό που ακόμα και σήμερα, 100 χρόνια από τη γέννησή της, πανεπιστήμια σε όλον τον κόσμο ερευνούν την ψυχοπαθολογία της σχέσης που ανέπτυξε μαζί τους.
Η απλοϊκή εξήγηση είναι ότι οι σκοτεινές περιοχές της φωνής της Κάλλας ταυτίστηκαν ανατριχιαστικά με τις σκοτεινές προσωπικότητες της όπερας κι έτσι οδήγησαν το εκφραστικό εύρος του λυρικού τραγουδιού σε αδιανόητα ύψη. Η πιο σπαρακτική ερμηνεία, όμως, παραμένει η σκέψη ότι ένα κορίτσι με συναισθηματικά στερημένο ψυχισμό και παιδιόθεν ματαιωμένο κατάφερε να ζήσει τα μεγάλα συναισθήματα, να υποκύψει στα ανίκητα πάθη, να αγαπηθεί και να δικαιωθεί μόνο μέσα από την τέχνη της, σαν την ηρωίδα της, την Τόσκα.
Μιλούν:
Γιώργος Κουμεντάκης - Καλλιτεχνικός διευθυντής ΕΛΣ
Έλενα Ματθαιοπούλου - Δημοσιογράφος, δημόσια ομιλήτρια και συγγραφέας
Βασίλης Λουρας - Δημιουργός του νέου ντοκιμαντέρ «Μαίρη, Μαριάννα, Μαρία: Τα άγνωστα ελληνικά χρόνια της Κάλλας»
Άρης Χριστοφέλλης - Λυρικός καλλιτέχνης, μουσικολόγος και μελετητής του έργου της Κάλλας
Έρευνα-παρουσίαση: Ματούλα Κουστένη
Πηγές - Βιβλιογραφία:
«Η άγνωστη Κάλλας», Νίκος Πετσάλης-Διομήδης (εκδόσεις Καστανιώτη)
«Μαρία Κάλλας, η ελληνική σταδιοδρομία της», Πολύβιος Μαρσάν (εκδόσεις Γνώση)
«Μαρία Κάλλας: Οι μεταμορφώσεις μιας τέχνης», Βασίλης Χ. Νικολαΐδης (εκδόσεις Κέδρος)
«Prima Donna: The Psychology of Maria Callas», Paul Wink (Oxford University Press)
«Μαρία Κάλλας: Γράμματα και αναμνήσεις», Τομ Βολφ (εκδόσεις Πατάκη)
«Casta Diva, Μαρία Κάλλας: Η κρυφή ζωή της», Spence Lyndsy (εκδόσεις Παπαδόπουλος)
Ηχοληψία - μείξη ήχου - μουσική επιμέλεια: Φαίδωνας Κτενάς
Η σειρά podcasts «Μαρία για πάντα» πραγματοποιείται σε συνεργασία με την Εθνική Λυρική Σκηνή.
Φωτογραφία: Η Μαρία Κάλλας κάνει πρόβες για τον πρωταγωνιστικό ρόλο της στη «Μήδεια» στο Covent Garden του Λονδίνου. Φωτ.: John Franks/Keystone/Hulton Archive/Getty Images/Ιdeal Image
Στην GNO TV της Εθνικής Λυρικής Σκηνής είναι διαθέσιμο δωρεάν το βιντεο-ρεσιτάλ με τίτλο «Το ρεπερτόριο που ποτέ δεν ακούσαμε… H Μαρία Κάλλας στην Ελλάδα, 1937-1945» σε καλλιτεχνική επιμέλεια και παρουσίαση Άρη Χριστοφέλλη. Ερμηνεύουν οι καταξιωμένες και οι νεότερες μονωδοί Φανή Αντωνέλου, Βασιλική Καραγιάννη, Νίνα Κουφοχρήστου, Μαρία Κωστράκη, Βιολέττα Λούστα, Χρύσα Μαλιαμάνη, Άρτεμις Μπόγρη και Μαίρη-Έλεν Νέζη, αποδίδοντας έναν μοναδικό φόρο τιμής και παραδίδοντας στο παγκόσμιο κοινό αλλά και στις επόμενες γενιές ένα οπτικοακουστικό ντοκουμέντο που καταγράφει χρονολογικά και με κάθε ιστορική λεπτομέρεια το «ελληνικό» ρεπερτόριο της Μαρίας Κάλλας. Μπορείτε να το δείτε εδώ.
