Τα κινητά τηλέφωνα έχουν κατηγορηθεί πολλές φορές ότι καταστρέφουν την κοινωνική μας ζωή, έχουν προκαλέσει γκρίνιες ανάμεσα σε ζευγάρια και παρέες, έχουν καταστρέψει οικογενειακά γεύματα. Αυτήν τη φορά τα smartphone αντιμετωπίζουν μια νέα κατηγορία: καταστρέφουν τη στάση του σώματός μας.
Η τεχνολογία αλλάζει τον τρόπο που στεκόμαστε και προκαλεί αυτό που ο Νεοζηλανδός φυσιοθεραπευτής Steve August αποκαλεί iHunch –και για όσους δε γνωρίζουν αγγλικά, hunch σημαίνει καμπούρα.
Ένα κεφάλι -γεμάτο ή άδειο, λίγο μας ενδιαφέρει- ζυγίζει περίπου πέντε με έξι κιλά. Όταν σκύβουμε 60 μοίρες -όπως συνηθίζουμε να κάνουμε με τα smartphone- το βάρος αυτό αυξάνεται στα 30 κιλά, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Πριν από τριάντα χρόνια οι φυσιοθεραπευτές συναντούσαν συχνά καμπούρες σε ηλικιωμένους άντρες και γυναίκες, σήμερα ακόμα και σε εφήβους. Όταν είμαστε λυπημένοι ή αισθανόμαστε φοβισμένοι και ανίσχυροι, έχουμε την τάση να καμπουριάζουμε. Μελέτες έχουν δείξει ότι άτομα με κλινική κατάθλιψη υιοθετούν μια στάση που μοιάζει εντυπωσιακά με την iHunch. Αυτό, όμως, που είναι ανησυχητικό, είναι ότι η στάση του σώματος δεν αντανακλά μόνο την συναισθηματική μας κατάσταση, αλλά μπορεί και να την προκαλέσει.
Οι γλωσσικές αναλύσεις αποκάλυψαν ότι οι καμπουριασμένοι ήταν πολύ πιο αρνητικοί σε ό,τι είχαν να πουν. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι «το να στέκεται κανείς σε όρθια θέση μπορεί να είναι μια απλή συμπεριφορική στρατηγική για να βοηθήσει στην οικοδόμηση αντοχής στο στρες.
Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Health Psychology φέτος, η Shwetha Nair και οι συνεργάτες της είχαν βάλει μη καταθλιπτικούς συμμετέχοντες να καθίσουν σε όρθια ή καμπουριαστή στάση και, στη συνέχεια, τους ζήτησε να απαντήσουν σε μια σειρά από ερωτήσεις συνέντευξης για εύρεση εργασίας, μια καθιερωμένη πειραματική σειρά ερωτήσεων που προκαλούν στρες και μια σειρά ερωτηματολογίων. Σε σύγκριση με τους όρθιους, οι καμπουριασμένοι ανέφεραν σημαντικά χαμηλότερη αυτοεκτίμηση και διάθεση, και πολύ μεγαλύτερο φόβο. Η στάση επηρέασε ακόμη και το περιεχόμενο των απαντήσεων στη συνέντευξη. Οι γλωσσικές αναλύσεις αποκάλυψαν ότι οι καμπουριασμένοι ήταν πολύ πιο αρνητικοί σε ό,τι είχαν να πουν. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι «το να στέκεται κανείς σε όρθια θέση μπορεί να είναι μια απλή συμπεριφορική στρατηγική για να βοηθήσει στην οικοδόμηση αντοχής στο στρες».
Το καμπούριασμα, όμως, μπορεί να επηρεάσει και τη μνήμη. Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε πέρυσι στο περιοδικό Κλινική Ψυχολογία και Ψυχοθεραπεία και έγινε σε άτομα με κλινική κατάθλιψη, οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν τυχαία σε ομάδα ορθίων και καμπουριασμένων και τους δόθηκε μια λίστα με θετικές και αρνητικές λέξεις. Όταν αργότερα τους ζητήθηκε να θυμηθούν τις λέξεις, οι καμπουριασμένοι θυμήθηκαν περισσότερες λέξεις με αρνητική σημασία, ενώ οι όρθιοι δεν έδειξαν τέτοια προκατάληψη. Αλλά και σε μια μελέτη του 2009 από Ιάπωνες μαθητές, εκείνοι που είχαν εκπαιδευτεί να κάθονται σε όρθια στάση ήταν πιο παραγωγικοί από τους συμμαθητές τους σε γραπτές εργασίες.
Αν έχετε αρχίσει να μπαίνετε σε σκέψεις, τότε να σας δώσω μια επιπλέον πληροφορία: υπάρχει μια γραμμική σχέση μεταξύ του μεγέθους της συσκευής σας και το βαθμό στον οποίο σας επηρεάζει. Όσο μικρότερη είναι η συσκευή, τόσο περισσότερο θα πρέπει να ζαρώσει το σώμα σας για να τη χρησιμοποιήσετε, και όσο πιο συρρικνωμένη είναι η στάση σας, τόσο πιο υποταγμένοι είναι πιθανό να γίνετε. Ενώ, λοιπόν, επιλέγουμε τα smartphone θεωρώντας ότι θα μας βοηθήσουν να αυξήσουμε την παραγωγικότητα και την αποτελεσματικότητά μας, ενδέχεται να μειώσουν την αυτοπεποίθησή μας και να λειτουργήσουν υπονομευτικά.
Τι μπορούμε να κάνουμε; Να τα ξεφορτωθούμε δια παντός είναι λίγο δύσκολο, μια και τα έχουμε συνηθίσει κι εξαρτόμαστε από αυτά. Την επόμενη φορά, λοιπόν, που θα σκύψετε πάνω από ένα κινητό θυμηθείτε: Ψηλά το κεφάλι. Η στάση του σώματος σμιλεύει την ψυχολογική στάση μας και θα μπορούσε να είναι το κλειδί για μια πιο ευτυχισμένη διάθεση και μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση.
σχόλια