Η τεχνολογία έχει εξελίξει το είδος μας σε δύο πράγματα: αν και του έχει αφαιρέσει τη βαθυστόχαστη γνώση, του έχει προσφέρει μια εκπληκτική ικανότητα να διαχειρίζεται ευέλικτα αμέτρητες άχρηστες πληροφορίες. Επίσης, το σύγχρονο άτομο είναι σε θέση να κάνει το εξής παρανοϊκό: να βλέπει τηλεόραση, να γράφει στο Τwitter (και από εκεί να μεταφέρεται η άποψή του στα υπόλοιπα κοινωνικά δίκτυα), να «τσατάρει» στο άπειρο και να μιλάει στο τηλέφωνο ταυτόχρονα. Τ' ακούς, γιαγιάκα; Μπορεί να κάθομαι σπίτι μόνος, αλλά όλο το σύμπαν μου ακούει.
Το ίντερνετ είναι ό,τι δημοκρατικότερο έχει γεννήσει αυτή η πλάση. Με τα καλά του και τα κακά του. Αυτά που δεν μπορείς να αντιμετωπίσεις στη λειτουργία της δημοκρατίας δεν μπορείς να τα αντιμετωπίσεις ούτε και στη λειτουργία του ίντερνετ. Για παράδειγμα, ένα site με παιδική πορνογραφία είναι λιγότερο ή χειρότερο κακό από το κόμμα παιδόφιλων στην Ολλανδία (διαλύθηκε μόνο του τον Μάρτιο του 2010); Και τα δύο επιτρέπονται πάνω στη λογική της απόλυτης ελευθερίας. Μόνο που στην κανονική ζωή το αγαθό καταστρατηγείται με διάφορους τρόπους, ενώ στην e-life ακόμα και ο Ιρανός διαδηλωτής της αντιπολίτευσης θα βρει τρόπο να περάσει το μήνυμά του στον υπόλοιπο κόσμο. Γι' αυτό και το διαδίκτυο είναι η μοναδική ελπίδα για έναν καλύτερο κόσμο. Αλλά αυτά είναι μεγάλες φιλοσοφίες και χρειάζονται, όπως λένε στα τηλεοπτικά πάνελ, «δύο με τρεις εκπομπές για να τις αναλύσουμε».
Οκτώβριος, λοιπόν, και το καινούριο τηλεοπτικό πρόγραμμα βγήκε στον αέρα. Τα περισσότερα «νέα» κόνσεπτ των καναλιών είναι στην ουσία ξαναζεσταμένα «reality». Το γεγονός ότι ξαναβλέπουμε τo Big Brother και τη Ρούλα Κορομηλά δέκα χρόνια μετά δεν σημαίνει τίποτα άλλο παρά ότι ως κοινωνία βρισκόμαστε στο 2001. Και ακόμα πιο πίσω. Το κλισέ που λέει πως η «τηλεόραση είναι ένας καθρέφτης της κοινωνίας μας» ισχύει στο έπακρο. Και η κοινωνία μας είναι μια σεμνότυφη κυρία με μεγάλα στήθη και τσουπωτό ποπό, που ανά πάσα στιγμή σοκάρεται με τα χαΐρια της απέναντι, αλλά χαμογελά ανάλαφρα όταν δεν ξέρει ποια είναι η μπρος ή η πίσω πλευρά του βρακιού της. Τίποτα παραπάνω. Α, και περιμένει την ψήφο σας στο Big Brother και έναν διορισμό στο Δημόσιο. Η μόνη διαφορά που εντοπίζω είναι ότι τότε τα παιδιά της «διπλανής πόρτας» που έβγαιναν από τα συγκεκριμένα σόου περιμέναμε ότι θα γίνουν αστέρες του πενταγράμμου. Σήμερα, προσβλέπουμε στο επόμενο DVD της «σειρήνας».
Αν λειτουργήσουμε συνδυαστικά και ενώσουμε τους ανθρώπους-Τwitter (μύστες του ιντερνετόκοσμου, με πάνω από 10 καθημερινά tweets και συχνή καθημερινή παρουσία και σε άλλα social networks) και το πρόγραμμα της τηλεόρασης θα πέφταμε -λογικά- πάνω σε δύο διαφορετικούς κόσμους. Η ελευθερία του διαδικτύου, όπως την περιγράψαμε παραπάνω, δεν έχει σχέση με τη «Δημοκρατία των 8» (άρθρο του Γιάννη Πρετεντέρη στο «Βήμα», 3/10/2010, που εξηγεί από θέση προέδρου της τηλεδημοκρατίας γιατί η tv είναι το κύριο μέσο έκφρασης του πολιτικού λόγου). Σε κάποιο άλλο μέρος του πλανήτη, ίσως. Στην Ελλάδα, όχι. Ένα μεγάλο ποσοστό των λογαριασμών Τwitter των ανθρώπων που παρακολουθώ (μέσα και ο γραφών σε αυτά, για να μην παρεξηθούμε εκεί που πίνουμε την ποτάδα μας) είναι από παιδιά που θα τα χαρακτήριζα ως «η νέα ελληνική σκηνή». Οι «post εναλλακτικοί» με λίγα λόγια. Τσακωνόμαστε για τους Animal Collective, διαβάζουμε Νικ Χόρνμπι, ξέρουμε ποιος είναι ο Βασίλης Μαυρογεωργίου, ξεχωρίζουμε τη Σαουμπίνε από τη Βέρντερ Βρέμης, το HBO είναι συνώνυμο του Κουροσάβα και μια φορά την ημέρα πιστεύουμε ότι κάναμε μια πράξη ανώτερη από το μέσο διανοητικό επίπεδο του Έλληνα. Όλα ωραία και καλά, αλλά γιατί ο τόπος δεν πάει μπροστά; Ένας από τους λόγους είναι γιατί το μεγαλύτερο ποσοστό των (αρνητικών και θετικών) tweets των παραπάνω αφορούν τα τεκταινόμενα στην ελληνική τηλεόραση: μπάλα, ριάλιτι, σειρές, μεσημερινά, Άντζυ Λοπέσκου, ειδήσεις και οτιδήποτε άλλο. Αναμασάμε, αναπαράγουμε και εντέλει διατηρούμε στον θρόνο του αυτό που θα έπρεπε να προσπαθούμε να αποτινάξουμε. Tα κοινωνικά δίκτυα είναι ο καθρέφτης της τηλεόρασης, που με τη σειρά της είναι ο καθρέφτης της κοινωνίας. Κάποιες φορές με τον μανδύα ενός ακόμα revival και άλλοτε ως μια συναδελφική αλληλεγγύη σταλινικού τύπου. Το μήνυμα του Δεκέμβρη του 2008 ξεθώριασε και η ασφάλεια του καναπέ είναι η σφιχτή αγκαλιά της μάνας μας, που θα μας ακολουθεί για πάντα.
ΥΓ.: Κοιτάζοντας τα ονόματα των τηλεστάρ (Ηλίας Ψινάκης, Διονύσης Μακρής, Άννα Καραμανλή, Νάσος Αθανασίου, Βάσια Τριφύλη, Δευκαλίων Κόμης, Μαρία Τζομπανάκη, Μάκης Γιομπαζολιάς, Φίλιππος Καμπούρης, Απόστολος Γκλέτσος, Μανούσος Μανουσάκης) στα ψηφοδέλτια της Δεξιάς κυρίως για τις επερχόμενες δημοτικές εκλογές, κατάλαβα πως όσο και να προσπαθεί κανείς οπουδήποτε, η μόνη σίγουρη θέση είναι στο Δημόσιο.
σχόλια