ΣΑΒΒΑΤΟ 10/9
Ήθελα να φτιάξω κάτι χρονοβόρο. Παρά τον καύσωνα, να μείνω στην κουζίνα κολλημένος για ώρες. Ξεφυλλίζοντας βιβλία και συνταγές, καταλήγω σε μια Ριμπολίτα. Από τα βασικά φαγητά της κουζίνας της Τοσκάνης, αυτή η φασολάδα, που το όνομά της σημαίνει «ξαναβρασμένη», ξεκίνησε να είναι το φαγητό των φτωχών, οι οποίοι, ξαναβράζοντας τη μινεστρόνε της περασμένης μέρας και προσθέτοντας λαχανικά, φασόλια και μπαγιάτικο, φρυγανισμένο ψωμί, κατέληγαν σ’ ένα πηχτό πιάτο με πολλές βιταμίνες και, φυσικά, απίστευτη γεύση. Η συνταγή που έχω δίνει οδηγίες για μια καλοκαιρινή Ριμπολίτα, αν και, κοιτώντας τα υλικά, καταλαβαίνει κανείς πως μιλάμε για καλοκαιρινή προς Οκτώβριο κατάσταση. Αφού διέσχισα το κέντρο μέσα στον καύσωνα, ψάχνοντας για σέσκουλα και σπανάκι, ο δρόμος με οδήγησε στη Βαρβάκειο. Το θαύμα της Μεγάλης Λαϊκής επιτελούνταν ακόμα και σε συνθήκες καύσωνα. Οι πάγκοι στολισμένοι σαν να είχαμε σήμερα τη μεγαλύτερη γιορτή. Αν είσαι λίγο κάπως, τα χρώματα των ζαρζαβατικών στις λαϊκές μπορούν να βοηθήσουν. Βρήκα ό,τι χρειαζόμουν κι ακόμη περισσότερα. Όπως κάτι μοναδικά βασιλικά σύκα, δυόσμο που μύριζε από μακριά και ντομάτες για σάλτσα. Στο σπίτι ψήνω τα φασόλια σε μια κατσαρόλα με μπόλικο νερό, μία ντομάτα, τρεις σκελίδες σκόρδο και δύο φύλλα δάφνης. Δίπλα, σ’ ένα σκεύος βαθύ, ξεκινώ σοτάροντας τρία ψιλοκομμένα κρεμμύδια και πέντε σκελίδες σκόρδο. Όταν αρχίζουν να καραμελώνουν, προσθέτω τα ψιλοκομμένα κοτσάνια απ’ τα σέσκουλα και το σέλινο. Συνεχίζω για ένα πεντάλεπτο το σοτάρισμα και μετά προσθέτω τα φύλλα απ’ το σέλινο που τα έχω ψιλοκόψει, από μια χούφτα ψιλοκομμένο μαϊντανό, δύοσμο και βασιλικό. Τελειώνω με (περίπου) ενάμιση κιλό ντομάτες που τις έχω ξεφλουδίσει, αφαιρέσει τα σπόρια και ψιλοκόψει. Αλατοπιπερώνω, σκεπάζω κι αφήνω τη σάλτσα αυτή να σιγοβράσει και να δέσει. Μισή ώρα μετά προσθέτω στο μείγμα το σπανάκι και τα σέσκουλα, που τα έχω κόψει και ζεματίσει, και τα φασόλια (έχουν ψηθεί και τα έχω σουρώσει). Ξαναδοκιμάζω το αλάτι του φαγητού και τελειώνω με λίγο ελαιόλαδο, μια γύρα ακόμα απ’ τα βότανα που έριξα πριν και λίγο απ’ το υγρό στο οποίο ζεμάτισα το σπανάκι και τα σέσκουλα. Είμαι ήδη τέζα απ’ τις πολλές ώρες στην κουζίνα και την απίστευτη ακαταστασία που προκαλεί το ξεδιάλεγμα, το πλύσιμο και το κόψιμο των λαχανικών. Όσο το φαγητό κρυώνει στο μπαλκόνι, καθαρίζω και προσπαθώ να ξαναεπιβάλλω την τάξη σε αυτό το μικρό κουζινάκι. Δύσκολη η επάνοδος, πάντα καλύτερη απ’ την αδράνεια, σκέφτομαι. Μερικές ώρες μετά σερβίρω το φαγητό. Και μόνο που βλέπω την κίνηση του λευκού τραπεζομάντηλου, όταν πέφτει πάνω στο τραπέζι, είμαι χαρούμενος, να το ξέρετε. Στα πιάτα η φασολάδα (επέλεξα να μη ρίξω το ψωμί μέσα στο φαγητό, όπως λέει η συνταγή, το βρίσκω περιττό όταν έχεις ένα φρέσκο καρβέλι) σερβίρεται είτε με σκέτο λάδι είτε με λάδι και τσίλι και χυμό λεμόνι. Ωραίο φαγητό, ίσως όχι και τόσο καλοκαιρινό (μάλλον τα καλοκαίρια στην Τοσκάνη φυσάει πιο έντονο βοριαδάκι τ’ απογεύματα και τα μπετά της πόλης είναι πιο δροσερά), σε κάνει να ξαναγνωρίζεις το μεγαλείο της ιταλικής κουζίνας, που είναι ένας ύμνος στα προϊόντα που παράγει η χώρα. Θα ήθελα να είχαμε και μια παγωμένη πανακότα για το τέλος, όμως τα σύκα που πήρα φτάνουν και περισσεύουν.
ΚΥΡΙΑΚΗ 11/9
Κάθε μήνα τέτοια εποχή αρχίζει η ανυπομονησία. Σκέφτομαι πως κά- πως πρέπει να το δουλέψω όλο αυτό. Είναι τρέλα να ζεις στη Μεσόγειο και να νοσταλγείς το φθινόπωρο από τις πρώτες μέρες του Σεπτέμβρη. Σας τ’ ορκίζομαι, ξυπνάω το χάραμα και ονειρεύομαι τις μέρες με τη βροχή, το μάζεμα στα σπίτια. Επειδή είμαι έτσι, δεν αντέχω το σπίτι μου, ας πούμε. Πιστεύω πως όλοι αυτοί οι μήνες, που τα μπαλκόνια είναι συνεχώς ανοιχτά, το έχουν μετατρέψει σε κάτι άλλο. Είμαστε εκτεθειμένοι όταν καθόμαστε στα μπαλκόνια. Τα φυτά, τα γιασεμιά και το νυχτολούλουδο έχουν χάσει τη μαγεία τους. Όλη μέρα τ’ αγγίζουμε, θα ήθελα να τα βλέπω μέσα απ’ το τζάμι, την ώρα που πέφτει πάνω τους το χιόνι. Αλήθεια, δεν αντέχω άλλο το καλοκαίρι. Καθαρίζοντας τη βιβλιοθήκη μου, πέφτει στα χέρια μου ένα παλιό βιβλίο με λαϊκές παροιμίες για τον καιρό. «Ήρθε ο Σεπτέμβρης, φάει ότι εύρεις», «Ήρθε ο Οκτώβρης; Πού να το ‘βρεις;». Το κατάλληλο ανάγνωσμα για όποιον νοσταλγεί άλλες εποχές. Διαβάζω για τους τρόπους που οι παλιοί ανίχνευαν τις αλλαγές του καιρού, τα στιχάκια που έγραφαν για να ορίσουν όσα παρατηρούσαν. «Ήρεμο φθινόπωρο ακολουθείται από ανεμώδη χειμώνα», λέει στα στιχάκια του φθινοπώρου. Ας ελπίσουμε πως θα δούμε και λίγο χιόνι φέτος. Θα βοηθήσει να ηρεμήσουμε λίγο. Μας χτυπάνε από εκατό μεριές, έχουμε αγριέψει. Καθαρίζω τα ντουλάπια της κουζίνας και συγυρίζω τα μπαχαρικά και τις μαρμελάδες. Στοχεύω στην τάξη της κουζίνας μου, που θα με βγάλει απ’ το αδιέξοδο, μαζί μ’ ένα-δυο καλά βιβλία. Και κάνω υπομονή. Σας φιλώ.
σχόλια