Iron like a lady

Η Μέριλ Στριπ είναι γνωστό πως αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες κινηματογραφικές ηθοποιούς των τελευταιών 30 ετών. Ανήκει σε αυτήν τη γενιά Αμερικανών ηθοποιών (και σκηνοθετών) που από τις αρχές περίπου της δεκαετίας του εβδομήντα άρχισαν και θεματολογικά και υποκριτικά ν’ ανανεώνουν το τυποποιημένο και κουρασμένο κινηματογραφικό τοπίο του old Ηollywood που εκείνη την εποχή έπνεε οριστικά τα λοίσθια.

Ήταν, βέβαια, και μια ανάγκη της εποχής. Η τέχνη ως προϊόν της εποχής της πάντα επηρεάζεται από τις τεκτονικές κοινωνικές πλάκες και την τριβή που παράγεται. Ειδικά σε εποχές έντονες κινηματικά, ανήσυχες κοινωνικά, κατασταλτικής κρατικής βαρβαρότητας και κατάρρευσης, αναμόχλευσης και αναδιαμόρφωσης των διαφόρων ελίτ.

Η άνοδος στον πρωθυπουργικό θώκο και η κυριαρχία για μια δεκαετία της Θάτσερ στη Μεγάλη Βρετανία είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Το θατσερικό πείραμα ήταν ένας κοινωνικός σαρωτής αδιαμφισβήτητα: ροκάνισε και ξεχαρβάλωσε πολλά στο περασμά του, εγκαθιδρύοντας τον πρώιμο νεοφιλευθερισμό 1.0 εκείνης της περιόδου και αντιγράφηκε κατά κόρον με τις απαραίτητες προσαρμογές μετά. Αν παρατηρήσουμε την αγγλική καλλιτεχνική παραγωγή όλης εκείνης της περιόδου, θα έχουμε ένα διακριτό αποτύπωμα δίπλα στο επίσημο ιστοριογραφικό.

Τις δικές του απαραίτητες προσαρμογές κάνει και ο κινηματογράφος ως τέχνη και ως τεχνική βέβαια, όπως είναι αναμενόμενο. Βλέποντας το Iron Lady, τη βιογραφική ταινία για τη ζωή της Μάργκαρετ Θάτσερ, αυτό ήταν που μου πέρασε ως πρώτη σκέψη από το μυαλό. Καταρχάς, είναι λάθος να ζητάμε από μια κινηματογραφική ταινία (ακόμα και βιογραφική) χειρουργική ακρίβεια στην ιστορική αποτύπωση των γεγονότων. Ποιος ο λόγος να πάμε να δούμε σινεμά τότε και όχι ντοκιμαντέρ από τις μέρες της Θάτσερ ή ΥοuΤube βιντεάκια; Αν ως θεατής επιθυμείς την ατόφια αποτύπωση της θατσερικής (ή όποιας άλλης) πραγματικότητας με όλα τα λιπαρά της, αυτά τα μέσα θα σου την παρέχουν απλόχερα. Ο κινηματογράφος είναι εδώ για να σου προσφέρει (και να σε πείσει για) τις δικές του αποχρώσεις.

Εμένα στην ταινία δεν με ενόχλησε η προσπάθεια χαρτογράφησης της πιο ανθρώπινης Θάτσερ. Η Στριπ, δε, ως υποκριτικό εργαλείο υψηλοτάτων αποδόσεων ήταν αδύνατο να μη σε παρασύρει καθόλη τη διάρκεια της ταινίας. Εκεί που, κατά τη γνώμη μου, δεν έδεσε στέρεα το γλυκό ήταν στη σκηνοθετική χορογραφία που επέλεξε η Φιλίντα Λόιντ να βασίσει τον ανθρώπινο προσανατολισμό της ταινίας της. Ίσως θα χρειαζόταν έναν πιο ισχυρό δραματουργό κι ένα πιο έμπειρο μάτι για τα όσα ανομολόγητα συμβαίνουν στα τρίσβαθα της ανθρώπινης ψυχής.

Ακόμα και με αυτά τα μειονεκτήματα, πάντως, η ταινία και βασικά η Στριπ καταφέρνουν να σε κρατήσουν καθόλη τη διάρκειά της σε εγρήγορση. Η Θάτσερ, όσο και να της το αρνούνται οι εχθρικά διακείμενοι, πέρα από σαρωτική πολιτικός, υπήρξε και εμβληματικό πολιτικό icon. Κι έχω την αίσθηση πως αυτή η ταινία είναι μόνο η αρχή της ερμηνείας, μέσω της τέχνης, αυτής της τόσο αμφιλεγόμενης προσωπικότητας.