• Χρειάστηκαν πολλοί και σκληροί αγώνες, εσωτερικοί κι εξωτερικοί, πολλή γνώση που έγινε δύναμη, πολλά δάκρυα που μετατραπήκανε σε «όπλα» για να φτάσουμε σήμερα να γιορτάζουμε το τέλος της ντροπής, τον θρίαμβο της ορατότητας, την απελευθέρωση της επιθυμίας, την απενοχοποίηση κάθε ερωτικής πρακτικής, την αναγνώριση ως ισότιμου του μεγαλείου κάθε αγάπης, τη διεκδίκηση δημόσιου λόγου σε πολιτική, ΜΜΕ, εκπαίδευση κ.λπ., τη θεσμική κατοχύρωση κάποιων έστω στοιχειωδών, ακόμα, δικαιωμάτων στον τόπο που ζούμε. Ένας/μία σημερινός/ή 20άρης-α- τρανς, γκέι ή λεσβία έχει σήμερα όλη την πολυτέλεια να επικρίνει από την «κατεστημένη» lgbtq+ σκηνή μέχρι τον θεσμό των Pride καθαυτό - και θαυμάσια κάνει, αλλιώς τι σόι 20ρης-α θα ήταν, αλλιώς δεν θα άλλαζε τίποτα ποτέ και πουθενά.
• Ότι όλα αυτά, εντούτοις, όσο «συμβατικά» ή, αντίθετα, «ακραία» κι αν φαντάζουν σε κάποιον παρατηρητή ανάλογα πάντοτε τη θέση του, ήταν τρελή επιστημονική φαντασία λίγες μόλις δεκαετίες πριν. Και ότι σε ένα προσεχές μέλλον ακόμα και ιδέες ή πράγματα που θεωρούνται σήμερα «εξτρίμ» θα είναι, πιθανότατα, κοινός τόπος και θα πηγαίνουμε γι΄άλλα.
• Ότι φυσικά το σύμφωνο και κάποιες θετικές νομοθετικές ρυθμίσεις δεν επαρκούν, ούτε οι rainbow φωταγωγήσεις δημοσίων κτιρίων. Είναι πολλά ακόμα να γίνουν στο δρόμο της ισότητας (γάμος, τεκνοθεσία, αναγνώριση ταυτότητας φύλου...) και θα έπρεπε να είχαν ήδη γίνει πράξη από μια κυβέρνηση που είχε προεκλογικά την πιο προχωρημένη lgbtq+ ατζέντα.
Μέλη της κοινότητας δεν είναι μόνο αστραφτερά νέα πλάσματα με θεϊκά κορμιά και ζηλευτές καριέρες αλλά επίσης άποροι-ες, άνεργοι-ες, εύσωμοι-ες, μαθητές-τριες, ηλικιωμένοι-ες κ.λπ. Είναι άρα σημαντικό να υπάρξουν περισσότερες θεματικές συλλογικότητες όπως το Πολύχρωμο Σχολείο, οι Proud Seniors, τα Lgbtq+ AMEA και η Lgbtq+ Ομάδα Εργασιακής Υποστήριξης.
• Ότι ναι, ζούμε σε μια κοινωνία που παραμένει κατά βάση πατριαρχική, συντηρητική και φοβική με το αλλότριο, ειδικά όταν αυτό τολμά να πει το όνομά του. Αλλά που, παρά ταύτα, απέδειξε ότι είναι πιο δεκτική από όσο περνιέται. Παράδειγμα οι μηδενικές σχεδόν αντιδράσεις για το σύμφωνο, παρά τη λύσσα-ψώρα κάποιων ακροδεξιών πολιτικάντηδων, φονταμενταλιστών ρασοφόρων ή απλώς γραφικών αλλά και η θετική ψήφος βουλευτών από όλα σχεδόν τα κόμματα. Ας πάψει λοιπόν η έλλειψη guts και πολιτικής βούλησης να επικαλείται σαν δικαιολογία την τάχα «ανέτοιμη» κοινωνία.
• Ότι ναι, θετικό είναι καταρχήν σε συμβατικά έστω πλαίσια να συμμετέχουν ένστολοι και στο αθηναϊκό Pride όπως σε πολλά άλλα μεγάλα Pride διεθνώς, πολύχρωμη δηθενιά όμως αν δεν συνοδεύεται από αντίστοιχη αλλαγή σκοταδιστικών αντιλήψεων και πρακτικών όσο αφορά τη στάση τους ως Σώμα απέναντι στα δημοκρατικά και τα ανθρώπινα δικαιώματα γενικότερα.
• Ότι επειδή όπως και η κοινωνία γενικότερα, έτσι και η lgbtq+ κοινότητα δεν είναι ένα ενιαίο, συμπαγές σύνολο, εννοείται ότι ένα Pride οφείλει να δίνει βήμα σε κάθε διαφορετικότητα (πολιτική, εθνική, φυλετική, ερωτική, ταυτότητας ή/και έκφρασης φύλου κ.λπ.), αλλιώτικα η διαφορετικότητα αυτή έχει κάθε δικαίωμα να το διεκδικεί εντός ή εκτός της. Αν δεν εισακούεται ή/και κρίνει ότι ο εν λόγω θεσμός ως έχει είναι υπερβολικά εμπορικός, μέινστριμ, απολιτίκ, «καθώς πρέπει» κ.λπ., ας πορευτεί αλλιώς. Καλώς να ορίσουν λοιπόν τα πρώτα εναλλακτικά, αυτοοργανωμένα Pride όπως αυτά που ανακοινώθηκαν φέτος σε Αθήνα-Θεσσαλονίκη ή αυτά που γίνονται σε Κρήτη-Πάτρα. Αντίστοιχα «αιρετικά» events συμβαίνουν χρόνια τώρα και σε άλλες χώρες - θυμάμαι ακόμα την Τζούντιθ Μπάτλερ να αρνείται δημόσια το 2010 βραβείο του βερολινέζικου Pride (κιόλας), καταγγέλλοντας άκρατη εμπορευματοποίηση, υπερκαταναλωτισμό, υποκρισία και ισλαμοφοβία και καλώντας τον κόσμο να στηρίξει την εναλλακτική Christopher Street Day των εκεί... Εξαρχείων (του Κρόιτσμπεργκ δηλαδή). Όλα χρειάζονται, όλα συμβάλλουν στην αυτοσυνείδηση και αυτογνωσία της κοινότητας.
• Ότι έχει, παρά ταύτα, ιδιαίτερη σημασία η ύπαρξη ενός Pride event μαζικού, πολυδύναμου, πολυσυλλεκτικού, που να απευθύνεται και να περιλαμβάνει όσο γίνεται ευρύτερο κομμάτι της κοινωνίας γιατί μέσα σε αυτή τελικά καλούμαστε να ζήσουμε. Και γιατί έτσι τίθενται αποτελεσματικότερα ζητήματα δικαιωμάτων, ελευθεριών, έμφυλων ταυτοτήτων και πολιτικής των επιθυμιών σε κεντρικό επίπεδο. Το ότι φέτος το Athens Pride συμβαίνει στο κεντρικότερο σημείο της πρωτεύουσας, την πλατεία Συντάγματος, είναι ένα παραπάνω συν. Και είναι σίγουρα αξιέπαινη η κατά βάση εθελοντική προσπάθεια που έχει γίνει ως τώρα, παρά τα όποια οργανωτικά λάθη και αστοχίες. Οι αλλαγές στη δομή, η ευρύτερη οργανωτική συμμετοχή, η μεγαλύτερη διαφάνεια, το παραπέρα όραμα παραμένουν ωστόσο επίμονα ζητούμενα.
• Ότι επειδή εκτός από όντα ερωτικά και ερωτεύσιμα τυχαίνουμε επίσης πολίτες με κοινωνική συνείδηση, ας είμαστε πιο ευαίσθητοι με ευρύτερες κινηματικές/δικαιωματικές διεκδικήσεις και πιο υποψιασμένοι με τις λεγόμενες στρατηγικές συμμαχίες. Ό,τι λάμπει δεν είναι πάντα χρυσός και η υπέρ υπερηφάνειας «χρυσοθηρία» έχει όρια. Ναι, ευνόητο είναι ότι για τέτοιου επιπέδου events χρειάζονται επώνυμοι χορηγοί, ότι η παρουσία τους συμβάλλει στην ορατότητα και την αποδοχή με εμπορικούς έστω όρους. Είναι όμως σαφώς προτιμότερο ένα λιγότερο φαντεζί σόου π.χ. από το να ξεπλένουμε άθελά μας, έστω, τον όποιο ευκαιριακό κι ενδεχομένως υστερόβουλο «σύμμαχο». Η απαρχή της Περηφάνιας, η εξέγερση του Stonewall την οποία μνημονεύουν, υποτίθεται, όλα τα Pride δεν είχε κανέναν σπόνσορα αλλά μέσα σε τρεις μέρες άλλαξε τον κόσμο. Τα πρώτα αθηναϊκά Pride τη δεκαετία του '80 δεν είχαν μεγαλόσχημους χορηγούς, όμως άνοιξαν δρόμους.
• Ότι είναι υπερβολικά στενή η οπτική που βλέπει «ξέπλυμα χρώματος ροζ» και ψηφοθηρία – σιγά μην πάρει και σοβιετικά εκλογικά ποσοστά επειδή στηρίζει τις «αδερφές»! – στην πρόσφατη συνέντευξη που έδωσε ο Αλέξης Τσίπρας σε γκέι περιοδικό (το Antivirus, που τον έκανε φυσικά κι εξώφυλλο). Ανεξάρτητα από το τι πιστεύει κανείς γι΄αυτόν ως πολιτικό ή πόσο ενθουσίασαν τα λεγόμενά του, είναι ο πρώτος Έλληνας πρωθυπουργός που το πράττει και, με όρους αποδοχής και ενσωμάτωσης – απόλυτα σεβαστοί για όσους τους υιοθετούν -, είναι γεγονός σημαδιακό. Αρκεί μόνο να σκεφτεί κανείς πόση πρόοδος συντελέστηκε στα σαράντα χρόνια που μεσολάβησαν από το 1977, όταν η τότε κυβέρνηση Καραμανλή εκπονούσε νομοσχέδιο «περί αφροδισίων νοσημάτων και άλλων συναφών θεμάτων» προβλέποντας, μεταξύ άλλων, διώξεις και εκτοπίσεις για τους ομοφυλόφιλους (τότε δημιουργήθηκε και το ΑΚΟΕ), από εποχές που ακόμα και η εγχώρια Αριστερά συναγωνιζόταν σε ομοφοβία και ηθικό πανικό τη Δεξιά, με ένα κομμάτι της να παραμένει αρτηριοσκληρωτικό. Ας τον μιμηθούν, οπότε, κι άλλοι πρωθυπουργοί κι ας κρίνουμε μετά την ειλικρίνειά τους.
• Ας πάψει όμως και η Πολιτεία να «πετάει το μπαλάκι» στην επιστήμη για πράγματα που η δεύτερη έχει ήδη αποφανθεί, κ. πρωθυπουργέ μας (π.χ. τεκνοθεσία, επιλογή φύλου). Προτιμότερο να πείτε «τόσα μας επιτρέπουν να κάνουμε οι πολιτικοί συσχετισμοί και η επίσημη Εκκλησία» (ακόμα εντούτοις κι εδώ αρχίζουν να ακούγονται διαφορετικές φωνές, στην απέναντι όχθη των Ανθιμοαμβρόσιων) ή «μέχρι εκεί νομίζουμε μας παίρνει ως κοινωνία», μολονότι η τελευταία πολύ πιθανό να σας διαψεύσει.
• Ότι οι θετικές διακηρύξεις και νομοθεσίες θα πρέπει να συνοδεύονται από πράξεις. Καμία εισαγγελική δίωξη δεν έχει ασκηθεί ως τώρα στα πλαίσια του αντιρατσιστικού νόμου για ομοερωτοφοβία παρά τις πολλές αφορμές που έδωσαν ομοφοβικές δηλώσεις δημοσίων προσώπων πολιτικών (εκκλησιαστικοί λειτουργοί, πολιτικοί, βουλευτές, δημοσιογράφοι κ.λπ.) και τις άλλες τόσες καταγγελίες όπως αναφέρει κοινή ανακοίνωση των Pride Αθήνας, Θεσσαλονίκης και ΕΠΣΕ, εκπρόσωποι των οποίων επιχείρησαν μάταια, καθώς λένε, να κλείσουν ραντεβού με τον υπουργό Δικαιοσύνης και τη γγ Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ζητώντας εξηγήσεις (οι τελευταίοι πάντως αρνούνται ότι αποφεύγουν τη συνάντηση).
• Ότι ναι, δίκαιη είναι καταρχήν η κριτική που γίνεται όσο αφορά τη θέσπιση δικαιωμάτων που όμως η ασφυκτική οικονομική κατάσταση καθιστά πολυτέλεια στην πράξη – τι να το κάνεις π.χ. το δικαίωμα στην κοινή φορολογική δήλωση ή την από κοινού ασφάλιση άμα είστε και οι δύο απολυμένοι, άνεργοι ή εξ ανάγκης δουλεύετε «μαύρα»; Σαφώς και έχουν εξίσου μεγάλη σημασία η πορεία της οικονομία με τον εορτασμό του Pride κ. Τσακαλώτο και μπράβο σας που το λέτε, νηστικά αρκούδια όμως δεν χορεύουν κι ας είναι proud bears.
• Ότι αλίμονο, ωστόσο, αν προϋπόθεση της κατοχύρωσης των όποιων δικαιωμάτων και ελευθεριών είναι η οικονομική ευημερία ή ο άλλος, ο δικαιότερος κόσμος που είναι, κατ' ελπίδα, εφικτός. Καμία «Μεγάλη Νύχτα» δε χρειάζεται να περιμένουμε για να φωτίσουμε λίγο παραπάνω τις μέρες μας. Εξίσου βέβαια προβληματική είναι η (νέο)φιλελεύθερη προσέγγιση της α λα καρτ παραχώρησης δικαιωμάτων αλλά μόνο στο βαθμό που δεν αμφισβητείται ένα πολιτικό και χρηματοοικονομικό status quo που από τη φύση του τα προορίζει περισσότερο για τις ελίτ παρά για την «πλέμπα».
Ναι, ευνόητο είναι ότι για τέτοιου επιπέδου events χρειάζονται επώνυμοι χορηγοί, ότι η παρουσία τους συμβάλλει στην ορατότητα και την αποδοχή με εμπορικούς έστω όρους. Είναι όμως σαφώς προτιμότερο ένα λιγότερο φαντεζί σόου π.χ. από το να ξεπλένουμε άθελά μας, έστω, τον όποιο ευκαιριακό κι ενδεχομένως υστερόβουλο «σύμμαχο».
• Ότι δεν είναι μόνο τα νεότερα μέλη της κοινότητας που έχουν να μάθουν πράγματα από τους μεγαλύτερους-ες. Το ότι ενδεχομένως κάποια είναι λόγω και ηλικίας ή στην «κοσμάρα» τους, δεν σημαίνει ότι κι εμείς τα ωριμότερα δεν έχουμε φτιάξει τις δικές μας επιμελώς τακτοποιημένες «κοσμάρες», αγνοώντας ή σνομπάροντας τα βιώματα, τις προβληματικές και τα θέλω των παιδιών του καιρού τους. Όλοι έχουμε και οφείλουμε να διδαχθούμε από όλους.
• Ότι τα περίφημα «προνόμια» είναι σχετικά μεν και πολλές φορές αταίριαστα στα πολιτικά ορθά κουτάκια που συνήθως τα στριμώχνουμε, υπαρκτά κατά περίπτωση δε. Ότι η συγκρότηση επιμέρους ταυτοτήτων είναι μέσο, όχι αυτοσκοπός. Ότι χρειάζεται να βρούμε μια ισορροπία ανάμεσα στην ανάγκη για μια πολιτικά ορθότερη γλώσσα που να αποδομεί τον κυρίαρχο λόγο συμπεριλαμβάνοντας κάθε δυνατή διαφορετικότητα και την αποπροσωποποίηση των πάντων καταχρώμενοι το ουδέτερο γένος και «αστυνομεύοντας» την κάθε λέξη.
• Ότι παιδεία σημαίνει επίσης να επιδίδεται απενοχοποιημένα καμια φορά η κοινότητα και στην αυτοκριτική, στον αυτοσαρκασμό ακόμα, αμφισβητώντας δημιουργικά ακόμα και τις δικές της βεβαιότητες, τα δικά της θέσφατα και κοσμοείδωλα. Η ίδια η πολιτική ορθότητα, ένα πολύ χρήσιμο πολιτικό και κινηματικό εργαλείο, στομώνει άμα καταντά δόγμα θρησκόληπτο, νόμος «μωσαϊκός».
• Ότι απελευθέρωση κι αυτοσυνείδηση δεν πάνε δυστυχώς μαζί, απόδειξη η άθλια γλώσσα και νοοτροπία που συχνά απαντά κανείς ακόμα και στα «δικά μας» δίκτυα γνωριμιών. Τον εύκολο και γρήγορο δρόμο για να συναντήσουμε τον/την άλλο-η τον έχουμε βρει, η παιδεία που θα μας εξανθρωπίσει είναι κι εδώ το μεγάλο ζητούμενο.
• Ότι εντούτοις τίποτα δεν αντικαθιστά τη λεγόμενη δρομίσια κουλτούρα και τον απελευθερωτικό της ρόλο.
• Ότι ετεροκανονικότητα και ομοκανονικότητα είναι δυο πλευρές του ίδιου πληθωριστικού νομίσματος. Ξεκόλλα!
• Ότι μέλη της κοινότητας δεν είναι μόνο αστραφτερά νέα πλάσματα με θεϊκά κορμιά και ζηλευτές καριέρες αλλά επίσης άποροι-ες, άνεργοι-ες, εύσωμοι-ες, μαθητές-τριες, ηλικιωμένοι-ες κ.λπ. Είναι άρα σημαντικό να υπάρξουν περισσότερες θεματικές συλλογικότητες όπως οι ήδη υφιστάμενες Colour Youth, Πολύχρωμο Σχολείο, Proud Seniors, Θετική Φωνή, ΛΟΑΤ AMEA, Lgbtqi+ Ομάδα Εργασιακής Υποστήριξης, Οικογένειες Ουράνιο Τόξο, Υπερήφανοι Γονείς, Lgbtqi+ Refugees in Greece, AMOQA...
• Ότι δεν είναι, εν κατακλείδι, η αποδοχή του διαφορετικού μόνο «θέμα παιδείας» με την έννοια της μόρφωσης και της καλλιέργειας, όπως σωστά επισημαίνει και το δελτίο Τύπου του φετινού Athens Pride – ποιος είπε π.χ. ότι δεν υπάρχουν σπουδαγμένοι κομπλεξικοί, σκοταδιστές ή φασίστες; Είναι επίσης θέμα κατανόησης, ενσυναίσθησης, συναισθηματικής ευφυϊας κοντολογίς που όχι σπάνια μπορεί να συναντήσεις σε ανθρώπους θεωρητικά απαίδευτους. Είναι δε αυτή ακριβώς η μορφή της παιδείας που εγγυάται την εφαρμοσμένη αριστεία.
σχόλια