Ο Φώτης Ταλάντζης είναι επίκουρος καθηγητής στο Athens Information Technology, ερευνητής, συγγραφέας και σύμβουλος επιχειρήσεων στην Ελλάδα και το Ηνωμένο Βασίλειο. Μοιράζει το χρόνο του ανάμεσα στο πανεπιστήμιο και τις επιχειρήσεις και αν και αγαπάει περισσότερο την ακαδημία και τη συναναστροφή με τους νέους, την ευχαρίστηση που ένιωθε όταν σχεδίαζε ένα νέο προϊόν δεν την έχει ξανά αισθανθεί στην ερευνητική του καριέρα. Καλεσμένος της συζήτησης που διοργάνωσε το Free Thinking Zone με θέμα «Αυτοί που διακρίνονται» μίλησε στη LiFO για τη σχέση πανεπιστημίου και επιχειρηματικότητας και εξήγησε τι σημαίνει ο όρος civic engagement platform.
Στη συζήτηση είπατε κάποια στιγμή ότι «εκεί που συγκλίνει το πανεπιστήμιο με την επιχειρηματικότητα συμβαίνουν μαγικά πράγματα». Σε τι επίπεδο όμως βρίσκονται σήμερα στην Ελλάδα οι σχέσεις πανεπιστημίου και επιχειρηματικότητας; Γιατί γνωρίζετε καλύτερα από εμένα πως συχνά η σχέση αυτή παρεξηγείται και αποδίδεται πολλές φορές σε συμφέροντα κλπ. Πώς μπορεί ν' αλλάξει αυτό;
Δυστυχώς η σχέση αυτή στις μέρες μας είναι «ποινικοποιημένη». Ευθύνες δεν έχει μόνο το πανεπιστήμιο που τρομάζει μπροστά στην ιδέα να χρηματοδοτηθεί με τους όρους που λειτουργεί η αγορά αλλά και η επιχειρηματική κοινότητα που δεν έχει εκπαιδευτεί να αντιμετωπίζει τα πανεπιστήμια σαν κοιτίδες νέων ιδεών και όχι σαν φθηνό δυναμικό. Αυτή η νοοτροπία δεν αλλάζει σε μικρό χρονικό διάστημα, δεν αλλάζει μόνο με νομοθετικές πράξεις και σίγουρα δεν αλλάζει με αποσπασματικές κινήσεις από μεμονωμένους επιχειρηματίες και ακαδημαϊκούς.
Υπάρχουν όμως πρωτοβουλίες που μπορούν να επιταχύνουν τις αλλαγές που απαιτεί η νεανική επιχειρηματικότητα από αυτούς τους δύο κόσμους. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι οι μοντέρνοι incubators. Χώροι που είναι ευκολότερα προσβάσιμοι από πανεπιστήμια και επιχειρήσεις και που οι ρόλοι των δύο είναι διακριτοί. Φοιτητές με καινοτόμες ιδέες που μπορούν να αλλάξουν δυνητικά τον κόσμο αλλά και άνθρωποι της αγοράς που έχουν εικόνα για το πως οι ιδέες γίνονται προϊόντα καθώς και πως θα χρηματοδοτηθεί η ανάπτυξη τους. Και στη μέση μια νέα αντίληψη για την εκπαίδευση που ενθαρρύνει όλο και περισσότερο την βασική έρευνα αλλά δεν την αποκόπτει από την καθημερινότητα μας.
Κατά βάθος την ακαδημία την αγαπώ περισσότερο γιατί σου δίνει την ευκαιρία να συναναστρέφεσαι κάθε χρόνο με νέους ίδιας ηλικίας που έχουν όλο και πιο φρέσκες ιδέες. Αυτό δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι δεν μεγαλώνεις!
Με ποιον τρόπο μπορεί ν' αναπτυχθεί και να διαδοθεί η κουλτούρα του «μπορώ να φτιάξω και να οργανώσω τη δουλειά που θέλω να κάνω μόνος μου»;
Στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης η αντίστοιχη start-up κουλτούρα καλλιεργήθηκε σαν εναλλακτικός τρόπος «επιχειρείν» που συμβίωνε με παραδοσιακές τυπολογίες εργασίας. Δυστυχώς στην Ελλάδα των ημερών μας η λογική του “δοκιμάζω να επιχειρήσω μόνος” γίνεται σε ένα βαθμό αναγκαστικά εξαιτίας της υψηλής ανεργίας. Αυτό ελοχεύει κινδύνους γιατί απουσιάζουν βασικά συστατικά ενός start-up οικοσυστήματος (π.χ. χρηματοδοτικά εργαλεία, κουλτούρα ρίσκου και αποτυχίας, πολυδιάστατη εκπαίδευση κ.α.) αλλά ταυτόχρονα δημιουργεί πρωτόγνωρες ευκαιρίες να αλλάξει ο τρόπος που βλέπει ένας νέος το μέλλον του στην αγορά εργασίας. Το χειρότερο που μπορεί να συμβεί είναι μια επιχειρηματική ιδέα να αποτύχει! Στην διαδρομή όμως ο επιχειρηματίας θα έχει εκπαιδευτεί με ένα τρόπο ανεκτίμητο που θα τον ετοιμάσει για την επόμενη προσπάθεια. Για να διαδοθεί λοιπόν αυτή η κουλτούρα πιστεύω στο παράδοξο της «αποκεντρωμένης συνεργασίας». Πρέπει σίγουρα να ενθαρρύνουμε με κάθε τρόπο δηλαδή την τριβή, την επικοινωνία και τις συνέργειες ώστε να εκτεθεί κάποιος στις ευκαιρίες και στις εμπειρίες που υπάρχουν. Ταυτόχρονα όμως πρέπει να προβάλλουμε και το γεγονός ότι δεν χρειάζεται να ζεις σε μια μεγαλούπολη για να καινοτομήσεις. Ελπίζω ότι μια μέρα θα συζητάμε για start-ups υψηλής ποιότητας στο Καρπενήσι, τα στελέχη των οποίων θα κάνουν τις συναντήσεις τους στο καφενείο της πόλης.
Εσείς αισθάνεστε περισσότερο ακαδημαϊκός ή επιχειρηματίας; Τι σας ελκύει περισσότερο;
Ο Φρόιντ έλεγε ότι προτιμά την παρέα των ζώων γιατί δεν έχουν διχασμένη προσωπικότητα οπότε μάλλον δεν θα με συμπαθούσε ιδιαίτερα. Έχω επίσης αποδεχτεί ότι κάνοντας και τα δύο μειώνεις δραστικά τις πιθανότητες να διακριθείς σημαντικά σε κάποιο ξεχωριστά. Κατά βάθος την ακαδημία την αγαπώ περισσότερο γιατί σου δίνει την ευκαιρία να συναναστρέφεσαι κάθε χρόνο με νέους ίδιας ηλικίας που έχουν όλο και πιο φρέσκες ιδέες. Αυτό δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι δεν μεγαλώνεις! Παρόλα αυτά σε κανένα σημείο στην ερευνητική μου καριέρα δεν πήρα την ευχαρίστηση που ένιωσα όταν σχεδίαζα ένα προϊόν που προήλθε από μια όμορφη ιδέα αλλά απευθύνεται σε κάποιον άνθρωπο με πραγματικές και καθημερινές ανάγκες. Η ημέρα που βγάζεις κάτι τέτοιο στον κόσμο είναι ξεχωριστή, όσο μικρή και αν είναι η επίπτωση που έχει τελικά το προϊόν στην κοινωνία.
Μπορείτε να μας εξηγήσετε τι είναι το novoville και τι σημαίνει ο όρος civic engagement platform;
Ο όρος civic engagement platform αναφέρεται στις πρωτόγνωρες δυνατότητες που δίνουν οι νέες τεχνολογίες ώστε να ενεργοποιηθούν οι πολίτες και να συμμετέχουν στην βελτίωση της ζωής τους στους χώρους που ζούμε. Το novoville φιλοδοξεί ν' αλλάξει τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε την ζωή στις πόλεις μας. Εγώ και οι συνεργάτες μου πιστεύουμε ότι οι μικρές πράξεις ενός πολίτη σε επίπεδο γειτονιάς και δήμου μπορούν να αλλάξουν οριστικά την κατάσταση στην Ελλάδα. Χρησιμοποιώντας μια απλή εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα ο πολίτης γίνεται ένας ζωντανός αισθητήρας. Μπορεί να δηλώσει ζωντανά και με απλό τρόπο ένα πρόβλημα που συναντά στην γειτονιά του μέσα από τη δημοσίευση μιας φωτογραφίας, της τοποθεσίας ή τον τύπο (π.χ. μια υδρορροή ή ένα χτυπημένο ζώο) του προβλήματος. Η γειτονιά με το novoville μπορεί επιτέλους να αυτο-οργανωθεί και να δημιουργήσει εθελοντικές δράσεις, ενώ ταυτόχρονα μπορεί να μεταφέρει προτάσεις στην τοπική αυτοδιοίκηση τονίζοντας με πραγματικούς αριθμούς την ανάγκη. Το novoville όμως δεν σταματά εκεί. Δίνει στον δήμο και τις τοπικές αρχές διαδικτυακά εργαλεία οργάνωσης των ζητημάτων που επικοινωνούν οι πολίτες καθώς και των πόρων του σε ανθρώπινο και υλικοτεχνικό δυναμικό. Για πρώτη φορά ο εργαζόμενος στον δήμο ενημερώνει την ολοκλήρωση μιας εργασίας απευθείας στο κινητό του πολίτη. Για πρώτη φορά ο δήμος συμμετέχει στις δράσεις των πολιτών, για πρώτη φορά συζητά στο δημοτικό συμβούλιο προτάσεις που φτάνουν από τους πολίτες και τις καθημερινές ανάγκες τους.
Ο ελληνικός καφές Bravo βοηθάει στις ακαδημαϊκές και επιχειρηματικές σας δραστηριότητες;
Ο καφές είναι το καύσιμο μου. Κάθε φορά που ξυπνώ, κάθε φορά που κουράζομαι και συνήθως ακόμη και όταν ξεκουράζομαι!
Ποια είναι η άποψη σας για εκδηλώσεις όπως αυτή στο Free Thinking Zone με την υποστήριξη του ελληνικού καφέ Bravo;
Όπως ανέφερα και νωρίτερα ο καλύτερος τρόπος για να διαδώσουμε τα νέα μοντέλα επιχειρηματικότητας και γενικότερα την ελπίδα για τον τόπο που ζούμε είναι η συναναστροφή και η δικτύωση. Κανείς δεν μπορεί να μάθει πως να επιχειρεί μόνο επειδή διάβασε ένα άρθρο, ένα tweet ή απλά επειδή είδε ένα video στο youtube. Μια συζήτηση μετά από μια εμπνευσμένη ομιλία, ένα ποτό με άλλους επίδοξους επιχειρηματίες είναι συνήθως ανεκτίμητες εμπειρίες. Άλλωστε κεντρικό σημείο στην επιχειρηματικότητα είναι η εξωστρέφεια και η συνεργασία. Προτείνω σε όσους ξεκινούν να μην χάνουν καμία τέτοια εκδήλωση. Ειδικά για το FTZ έχω μόνο καλά λόγια να πω κυρίως γιατί έμπρακτα στηρίζει εδώ και καιρό την πολυσυλλεκτικότητα σε κάθε της έκφανση.
σχόλια