Μικρά εικονίδια που απεικονίζουν γυναίκες σε διάφορες σεξουαλικές πράξεις με σκύλους και άλογα, είναι πολύ εύκολο να αναζητηθούν σήμερα στο YouTube. Κάποια από αυτά τα βίντεο έχουν αρκετά εκατομμύρια views και κανένας δεν τα έχει αφαιρέσει ακόμα από τη θέση τους.
Εάν κάποιος κάνει μια πολύ απλή αναζήτηση στο YouTube και γράψει το «κορίτσι και το άλογό του» (girl and her horse) η πλατφόρμα θα του φέρει πίσω πάνω από 13 εκατομμύρια αποτελέσματα. Ανάμεσα στα 20 πρώτα από αυτά θα προσέξει ότι υπάρχουν κάποια βίντεο τα οποία απεικονίζονται με μικρογραφίες γυναικών που φαινομενικά ασχολούνται με τη σεξουαλική επαφή δύο αλόγων. Κάποιο από αυτά έχει τίτλο «Ένα φανταστικό κορίτσι και το άλογό του στο χωριό μου», είναι χωρισμένο σε τρία μέρη και τα δύο από αυτά απεικονίζονται με μικρογραφίες που δείχνουν δύο άλογα να ζευγαρώνουν ενώ μια γυναίκα τα φωτογραφίζει - μπορεί να έχει γίνει και μοντάζ στη μικρογραφία, δεν έχει σημασία.
Το YouTube δεν μπορεί να μαστιγώνει δημόσια τον κάθε βλαμμένο Λόγκαν Πολ ή το κανάλι μιας μικρής ανεξάρτητης μπάντας και να συνεχίζει να εξυπηρετεί, χωρίς τύψεις, τους Ιππότες της Λευκής Υπεροχής ή τον κάθε τρελό φανατικό του Ισλαμικού Κράτους.
Το «φανταστικό κορίτσι και το άλογό του» είναι ένα βίντεο το οποίο δεν περιέχει το παραμικρό ίχνος κτηνοβασίας, είναι ένα βαρετό βίντεο (δεν έχει καμία σχέση με το thumbnail που το συνοδεύει) το οποίο δείχνει δύο γυναίκες ασιατικής καταγωγής να κάνουν βόλτα με ένα άλογο. Αυτό το βίντεο έχει 4.790.684 views. Ένα κλικ, όμως, πάνω σε αυτό το βίντεο μπορεί να πυροδοτήσει εκατοντάδες προτάσεις από την μηχανή του YouTube: τα πρώτα που θα φανούν αφορούν σεξουαλικές πράξεις ζώων, αλλά όσο η αναζήτηση βαθαίνει, το περιεχόμενο των μικρογραφιών γίνεται όλο και πιο σκληρό με αποτέλεσμα οι σκηνές να δείχνουν γυναίκες και ζώα σε πιο «δύσκολες» στάσεις.
Σε μια πρόσφατη έρευνα (και αναφορά προς την πλατφόρμα) του BuzzFeed, φαίνεται ότι τα βίντεο του YouTube με thumbnails που δείχνουν σεξουαλικές πράξεις με ζώα κατέχουν μια κορυφαία θέση στα αποτελέσματα αναζήτησης. Φυσικά, τα περισσότερα από αυτά τα βίντεο δεν περιέχουν πορνογραφικό υλικό, γιατί τα αλγοριθμικά φίλτρα της εταιρείας θα μπορούσαν να το εντοπίσουν πολύ εύκολα. Αλλά η χρήση ενός πορνογραφικού thumbnail λειτουργεί ως το πιο καλύτερο clickbait, ειδικά για κανάλια που επιχειρούν να κερδίσουν περισσότερα έσοδα, πολύ γρήγορα, από τις διαφημίσεις.
Από αυτό το μικρό παράδειγμα μπορεί να καταλάβει κανείς το τεράστιο πρόβλημα του YouTube: την αδυναμία επαρκούς ελέγχου του περιεχομένου. Τα περισσότερα από αυτά τα βίντεο με τις μικρογραφίες κτηνοβασίας, ή άλλα πορνογραφικού περιεχομένου, προέρχονται από χώρες της Νότιας Ασίας όπως η Καμπότζη. Και είναι πάρα πολλά. Τόσα, που αν μια μέρα χαθούν (επειδή η εταιρεία τα κατέβασε), την επόμενη θα έχουν ξεπεταχτεί άλλα στη θέση τους.
Το YouTube, μέχρι στιγμής, έχει καταφέρει να αποφύγει τα μεγάλα πολιτικά σκάνδαλα , εν μέρει επειδή οι πολιτικοί και οι μεγάλοι μαχητές των μέσων ενημέρωσης δεν το παρακολουθούν στενά: η βίντεο πλατφόρμα δεν είναι ούτε Facebook, που βοήθησε ενεργά τις στοχευμένες διαφημίσεις της καμπάνιας του Τραμπ, ούτε Twitter, η αγαπημένη πλατφόρμα του προέδρου. Και επειδή το YouTube δεν μοιάζει με τα υπόλοιπα κοινωνικά μέσα, είναι πιο δύσκολο να αναγνωρίσουμε την ταχύτητα με την οποία μπορεί να εξαπλωθεί η πιο τρομακτική πληροφορία του διαδικτύου σε εικόνες.
Όπως το Facebook και το Twitter, έτσι και το YouTube έχει δώσει μεγάλη προτεραιότητα στην ανάπτυξη έναντι της ασφάλειας και αγωνίζεται να περιορίσει την έλλειψη ελέγχου στον τεράστιο όγκο του περιεχομένου που παράγουν οι χρήστες σε όλο τον πλανήτη κάθε ημέρα.
Ο Χάνι Φαρίντ, ανώτερος σύμβουλος του Counter Extremism Project, ο οποίος συνεργάζεται με εταιρείες διαδικτύου για την εξάλειψη της παιδικής πορνογραφίας και της τρομοκρατικής προπαγάνδας, λέει ότι από τις εταιρείες με τις οποίες συνεργάζεται, «το Google είναι το λιγότερο δεκτικό». Ίσως γι' αυτό, σε κάθε νέα σοκαριστική είδηση που το αφορά, το YouTube αντιδρά σαν να μην ξέρει από που τού ήρθε το χτύπημα.
Αλλά η τραγική αλήθεια είναι ότι τόσο η Google, όσο και το YouTube, εδώ και ένα χρόνο έχουν βρεθεί αντιμέτωποι με πολύ σοβαρές κατηγορίες και ενώ η Σούζαν Γουοτζίσκι, CEO της βίντεο πλατφόρμας, υποσχέθηκε στην αρχή της χρονιάς να ξεκαθαρίσει το τοπίο, το ίδιο το YouTube έφτασε να γίνει στόχος, όταν η Νασίμ Αγκντάμ αιματοκύλισε τα γραφεία του στην Καλιφόρνια στις αρχές του Απριλίου.
Λίγες ημέρες αργότερα, και ενώ η Γουοτζίσκι έδινε κι άλλες υποσχέσεις (για ενίσχυση της περιφρούρησης των γραφείων του YouTube σε όλον τον κόσμο), 23 αμερικανικές εταιρείες και οργανώσεις κατηγόρησαν το YouTube (και την μητρική του, Google) ότι συγκεντρώνουν τα προσωπικά δεδομένα παιδιών και τα χρησιμοποιούν για να τους δείχνουν στοχευμένες διαφημίσεις.
Το 2010, το YouTube προσέλαβε τον Γάλλο προγραμματιστή Γκιγιόμ Σαλό, ο οποίος άρχισε να αναπτύσσει αλγόριθμους που θα μπορούσαν να κρατήσουν τους θεατές να παρακολουθούν συνέχεια βίντεο. Στη συνέχεια, οι μηχανικοί του YouTube βρήκαν έναν νέο, πιο απλό, αλλά κερδοφόρο τύπο αλγόριθμου: Όταν ένας θεατής ολοκλήρωνε ένα βίντεο, ο ιστότοπος του πρότεινε αμέσως ένα άλλο, πάνω στο ίδιο ή παρόμοιο θέμα. Ο Σαλό, έχει πει ότι τελικά η ομάδα έμαθε πώς θα μπορούσε να αυξήσει τη δέσμευση και να χτυπήσει διαφημιστικούς στόχους, δίνοντας περισσότερη ώθηση στα βίντεο με το αποδεδειγμένα πετυχημένο ιστορικό της παρακολούθησης των θεατών.
Παρά την ταχεία ανάπτυξη του, όμως, οι διαφημιζόμενοι ήταν ακόμα επιφυλακτικοί απέναντι στον ιστότοπο, ο οποίος δεν δημιουργούσε πολλά έσοδα μέχρι το 2010. Μέχρι που στη θέση του διευθύνοντα συμβούλου ήρθε ο Ρόμπερτ Κινκλ (από το Netflix) και άλλαξε την πορεία του YouTube, αφού εκείνος είχε την ιδέα να δρομολογήσει την μετατροπή των πιο δημοφιλών προσωπικοτήτων της πλατφόρμας σε εμπορεύσιμα αστέρια.
Το 2011, το YouTube τροποποίησε τους κανόνες του, έτσι ώστε οι περισσότεροι δημιουργοί θα μπορούσαν να βγάλουν λεφτά από διαφημίσεις που ο αλγόριθμος τους πέταγε αυτόματα πάνω στα βίντεό τους. Ένα χρόνο αργότερα άνοιξε ένα στούντιο στο Λος Άντζελες, έτσι ώστε μερικοί από τους καλύτερους ερασιτέχνες να μπορούν να χρησιμοποιήσουν εξοπλισμό παραγωγής υψηλής τεχνολογίας. Το YouTube έκανε επίσης μια διαφημιστική καμπάνια δείχνοντας τα πρόσωπα των ανερχόμενων δημιουργών αστέρων του σε μεγάλες πόλεις. Μέχρι που το YouTube αρχίζει να πείθει τους διαφημιστές ότι έγινε η νέα τηλεόραση.
«Μια δεκαετία του YouTube άλλαξε το μέλλον της τηλεόρασης», έγραψε κάποτε το Time. «Το YouTube είναι η νέα τηλεόραση» έβαλαν στο πρωτοσέλιδο τους οι Financial Times. Και όλοι τσίμπησαν. Με την μόνη διαφορά: σε αντίθεση με την παραδοσιακή τηλεόραση, όπου λίγα βγαίνουν στον αέρα παράνομα, οι αστεράτοι δημιουργοί του YouTube άρχισαν να μιλάνε όμορφα και χωρίς λογοκρισία για τους Ναζί, να δείχνουν άρρωστα βίντεο στα παιδάκια, να πουλάνε ψευδείς και άχρηστες ειδήσεις, να πουλάνε όπλα, προπαγάνδα, και ψεύτικο πορνό κάθε είδους (από foodporn μέχρι deathporn), μέχρι που κατέληξαν σε ένα ιαπωνικό δάσος αυτοχείρων και εκεί την πάτησαν, όλοι, από το μεγαλύτερο βλαμμένο των δημιουργών του YouTube.
Αμέσως μετά το συμβάν με το βίντεο του Λόγκαν Πολ, η Γουοτζίσκι δήλωσε σε επίσημη προσωπική της ανάρτηση στο blog του YouTube ότι θα ενισχύσει την πλατφόρμα με 10.000 νέους υπαλλήλους για να συμβάλλει στην ενίσχυση της παραπληροφόρησης και του καταχρηστικού περιεχομένου. Το YouTube υποσχέθηκε έναν ανθρώπινο, και όχι μηχανικό, συντονιστή που θα μπορούσε να ελέγχει εάν μια διαφήμιση δημητριακών σε πετάει πάνω σε ένα βίντεο αποκεφαλισμού. Αλλά τίποτα δεν άλλαξε. Το μόνο που μάθαμε πριν λίγες ημέρες είναι ότι πέταξε στα σκουπίδια του κυβερνοχώρου περισσότερα από 8 εκατομμύρια βίντεο τα οποία δεν συμφωνούσαν με τους κανόνες της πλατφόρμας. Και μέχρι να αδειάσει τον κάδο ανακύκλωσης, άλλα τόσα είχαν μεταφορτωθεί.
Ναι, σήμερα κανένας δεν θέλει να βλέπει βλαμμένα να γίνονται πλούσια, και όλοι χάρηκαν που το YouTube έκοψε το χρήμα από το κανάλι του Πολ. Αλλά το ίδιο το YouTube δεν θα λύσει έτσι το θέμα του περιεχομένου που φιλοξενεί. Ούτε, βέβαια, αφαιρώντας κάποια ασήμαντα κέρδη από κανάλια σαν το «Μάθε να παίζεις κιθάρα σε 1 εβδομάδα» επειδή έχουν λιγότερους από 10.000 χρήστες. Δεν μπορεί να μαστιγώνει δημόσια τον κάθε βλαμμένο Λόγκαν Πολ ή το κανάλι κάθε μικρής ανεξάρτητης μπάντας για να συνεχίσει να εξυπηρετεί χωρίς τύψεις τον κάθε ιππότη της Λευκής Υπεροχής ή τον κάθε τρελό φανατικό του Ισλαμικού Κράτους.
Ίσως το YouTube πρέπει να προσλάβει περισσότερους από 10.000 νέους υπαλλήλους που θα ελέγχουν το περιεχόμενο που ανεβαίνει στην πλατφόρμα. Ίσως πρέπει να αναθεωρήσει την τιμωρία της καθαίρεσης των βίντεο, ή της μη κερδοσκοπικής χρήσης του από άτομα σαν τον Πολ, ως παράδειγμα ενός καλά εφοδιασμένου συστήματος συνεπειών (το κλείσιμο μιας βρύσης, πολλών ή λίγων μετρητών, δεν ήταν ποτέ μια αποτελεσματική λύση για κανέναν).
Είναι δύσκολο να μιλάμε για όλα αυτά τα θέματα, ξανά και ξανά, κάθε φορά με μια νέα αφορμή: τώρα ήταν το κορίτσι και το άλογο, αύριο μπορεί να είναι το μικρό αγόρι που κρατάει το κεφάλι του πατέρα του. Είναι πραγματικά κρίμα όταν μόνο κάτι μεγάλο και συνταρακτικό μας ξυπνάει από το λήθαργο της νέας τηλεόρασης. Γιατί, είτε μας αρέσει είτε όχι, το YouTube, όπως και κάθε μεγάλη τεχνολογική επιχείρηση, γνωρίζει πολύ καλά τι είδους πληροφορία κρύβει μέσα της, και μόνο όταν χτυπήσει ένας συναγερμός, τότε βάζει σε λειτουργία το εξελιγμένο σύστημα της αυτοσυντήρησης.
Αν κάποιος θυμάται τις πρώτες ημέρες της υπηρεσίας, ήταν γεμάτη από πειρατικά βίντεο, που μεταφορτώθηκαν και μοιράστηκαν χωρίς καμία συγκατάθεση των κατόχων πνευματικών δικαιωμάτων. Υπήρχε περισσότερη αναρχία, πορνογραφία, όπλα και αυτοσχέδιες βόμβες, σκηνές πολέμου και ναζιστικά βίντεο, τρομοκρατία και θεωρίες συνωμοσίας, κινούμενα σχέδια και ταινίες ολόκληρες, αλλά δεν υπήρχαν διαφημίσεις. Μέχρι που το YouTube έγινε ένα αυτοματοποιημένο σύστημα για την παραβίαση των πνευματικών δικαιωμάτων, πνιγμένο στη διαφήμιση.
Το YouTube έχει ξεκινήσει να καθαρίζει την πλατφόρμα του από τα βίντεο και τους λογαριασμούς που είναι υπεύθυνοι για πορνό thumbnails, βίαια βίντεο ή τρομοκρατικές ομάδες. Δήλωσε, επίσης, ότι κατά τη διάρκεια του 2017 προχώρησε σε αφαίρεση συνολικά 8,28 εκατομμυρίων βίντεο. Παρόλα αυτά, όσο η πλατφόρμα βασίζεται κυρίως σε λογισμικό για την αντιμετώπιση των προβληματικών βίντεο, θα πρέπει να καθαρίζει χειροκίνητα το ακατάλληλο περιεχόμενο από τα δημόσια αποτελέσματα αναζήτησής του. Όμως, απ' ότι φαίνεται οι άνθρωποι δεν έχουν ξεχάσει ακόμα πώς να ξεγελούν και τις πιο καλά εκπαιδευμένες μηχανές, και το YouTube προσπαθεί να προσλάβει κάποιον ειδικό που θα μπορεί να καθορίσει, με μεγαλύτερη σαφήνεια, τις εσωτερικές του πολιτικές σχετικά με τη δημοσίευση ενός βίντεο. Μέχρι στιγμής η θέση παραμένει κενή. Ο ανθρώπινος συντονιστής του YouTube δεν έχει βρεθεί.
Με πληροφορίες από το Buzzfeed και το Bloomberg.
