«Πως γίνεται ο Πίκατσου να μιλάει για τον έρωτα και το μεγαλείο της φύσης» αναλογίζομαι καθώς κατευθύνομαι γρήγορα προς το ραντεβού μου. «Ποιος άραγε μανιακός, ανιμελάγνος, βίντεο gamer έχει τόσο έντονες καλλιτεχνικές ευαισθησίες ώστε να φτιάξει ολόκληρο ποίημα για το ετοιμοπόλεμο Nidoran και το άχρηστο, σε σχήμα ζελέ Ditto;».
Επιταχύνω το βήμα μου καθώς έχω τεράστια περιέργεια να μάθω τι ακριβώς είναι η «Πόκεμον Ποίηση», για ποια θέματα μιλάει και κυρίως να συναντήσω αυτούς που γράφουν τέτοιου είδους ποιήματα. Το μόνο που μπορώ να φανταστώ είναι τον Ash Ketchum και την παρέα του να με περιμένουν στο μπαλκόνι ρεμβάζοντας.
Μπαίνω μέσα στο τεράστιο νεοκλασικό. Ο Φίλ Ιερόπουλος και ο Φοίβος Δούσος, εμπνευστές αυτής της ιδέας με περιμένουν σε μια από τις αίθουσες του κτιρίου παρέα με ένα γιγαντιαίο, φουσκωτό Πίκατσου. Συστηνόμαστε , καθόμαστε και ξεκινάμε. Έτοιμοι να εκτοξεύσουμε ερωτήσεις, να ανταλλάξουμε απόψεις και να αιχμαλωτίσουμε απαντήσεις. Ας αρχίσει η μάχη.
Το Πόκεμον Poetry είναι η ιδέα ότι η γραφή δεν είναι αναγκαστικά κομμάτι μιας κλασσικής αφήγησης ή ενός συγγράμματος αλλά μπορεί να είναι και κομμάτι ενός βίντεο game. Μέσα στα χρόνια το αναπτύξαμε πάρα πολύ. Έχουμε κάνει μέχρι και μελοποιήσεις με κάποια από τα ποιήματα στις οποίες συμμετέχει σοπράνο
— Τι είναι το «Pokemon Poetry»; Είναι ένα νέο είδος ποίησης;
Φοίβος: «Είναι ποίηση που γράφεται για να διαβαστεί. Δεν είναι σαν αυτή που διαβάζουμε στο σχολείο. Αυτό που κάνουμε εμείς είναι πιο underground. Με έναν τρόπο σπάει τις συμβάσεις που θέλουν την ποίηση να μιλάει μόνο για πολύ σοβαρά θέματα ή κάτι "υψηλό"».
Φιλ: « Στην ποίηση για να φτάσεις στο underground πρέπει να περάσεις μέσα από το ποπ. Κάτι που έρχεται τελείως κόντρα με το ίδιο το μέσο αφού θεωρείται πολύ σοβαρό και προστατεύει τον εαυτό του από το ίδιο το ποπ και το ευτελές. Είναι σαν να το γυρνάει ανάποδα, κατάλαβες;
— Είναι πολύ ενδιαφέρον το ότι παίρνετε τον κόσμο της τεχνολογίας, μια τελείως διαφορετική κουλτούρα και κάνετε ποίηση ενώ στην ουσία αυτά τα δύο συγκρούονται. Αυτή η ιδέα πώς ξεκίνησε;
Φοίβος: «Είχα διαβάσει μια δήλωση ενός ποιητή που έλεγε ότι η γενιά των βίντεο games και των Πόκεμον είναι ανίκανη να διαβάσει ή να γράψει ποίηση». Μου είχε φανεί πάρα πολύ αστείο.
Έτσι ξεκίνησα το πρότζεκτ «Ποίηση για Πόκεμον» σε ένα διαδικτυακό φόρουμ, θέλοντας να "του την πω". Εκεί έγραφα εκτενή λυρικά και δραματικά ποιήματα τα οποία όμως μιλούσαν για Πόκεμον. Συνδύαζα μια πολύ παραδοσιακή φόρμα με ένα πολύ σύγχρονο θέμα».
Φιλ: «Το Pokemon Poetry είναι η ιδέα ότι η γραφή δεν είναι αναγκαστικά κομμάτι μιας κλασσικής αφήγησης ή ενός συγγράμματος αλλά μπορεί να είναι και κομμάτι ενός βίντεο game. Μέσα στα χρόνια το αναπτύξαμε πάρα πολύ. Έχουμε κάνει μέχρι και μελοποιήσεις με κάποια από τα ποιήματα στις οποίες συμμετέχει σοπράνο».
— Τι είναι αυτό που σας εμπνέει για να γράψετε ποίηση με Πόκεμον; Οι χαρακτήρες, η πλοκή;
Φοίβος: « Έχει να κάνει σίγουρα με την παιδική ηλικία. Τα Πόκεμον σε πάνε πίσω σε αναμνήσεις της παιδικής σου ηλικίας, το οποίο δεν είναι κάτι ασυνήθιστο στην ποίηση. Ενυπάρχει μια νοσταλγία που σε γυρίζει πίσω σε αυτές τις εμπειρίες. Οι χαρακτήρες έχουν και αυτοί τις ιστορίες τους από τις οποίες μπορείς να εμπνευστείς.
Φιλ: « Η σχέση αυτή της ποίησης με την ποπ κουλτούρα που προσπαθούμε να εγκαθιδρύσουμε είναι κάτι που σε σκηνές άλλων χωρών θεωρείται ευρέως διαδεδομένο ήδη από την εποχή των 60's.
Στην Αγγλία και την Αμερική η ποίηση είναι πιο ανοικτή. Μιλάει για καθημερινά απλά θέματα και συνδέεται αρκετά με την χιπ- χοπ κουλτούρα.
Από τις αρχές του 20 αιώνα έχουμε φύγει από το κλασσικό μοτίβο με τις θάλασσες, τους ωκεανούς και τα μάτια που αγναντεύουν. Απλά στην Ελλάδα, για κάποιο λόγο, δεν έχουν πάρει το μήνυμα ότι κάπως και η ποίηση θα πρέπει να προχωρήσει, να απεγκλωβιστεί. Να μη θυμίζει αυτό το βαρύγδουπο πράγμα του 19 αιώνα.
— Η αλήθεια είναι πως στην Ελλάδα αντιμετωπίζεται ως ένα βαρυσήμαντο είδος τέχνης που δεν είναι για όλους και εξ υπονοείται ότι δεν μπορεί ο καθένας να δημιουργήσει ή να κατανοήσει ποίηση. Μέσα από το «Πόκεμον Poetry» προσπαθείτε να αποδομήσετε αυτήν την στερεοτυπική αντίληψη ή απλά θέλετε να περάσετε προς τα έξω το καλλιτεχνικό στοιχείο της νέας γενιάς;
Φοίβος: « Και τα δύο. Αν και ο σκοπός μας δεν είναι να αποδομήσουμε το έργο των παλιών. Θέλουμε να εκφραστούμε, θέλουμε να βρούμε νέες γλώσσες που να χωράνε τις εμπειρίες μας. Να βρούμε νέους τρόπους έκφρασης που να μιλάνε για το σήμερα και μέσα από αυτό γίνεται και μια σχετική αποδόμηση. Δεν κάνω ποιήματα για Πόκεμον ώστε να κοροϊδέψω την ποίηση. Θέλω να μιλήσω για την εμπειρία μου και αυτό μου φαίνεται ένα καλό μέσο για να το κάνω. Το ότι μπορεί να ξενίζει ή να προσβάλλει το παραδοσιακό τρόπο έκφρασης είναι ένα φυσικό επακόλουθο.
Φιλ: « Δεν είναι μια μεταμοντέρνα τρολιά. Ακούς παιδιά 17 και 18 χρονών που προσπαθούν να μιμηθούν τον Καρυωτάκη. Έχει ένα ενδιαφέρον σαν περφόρμανς αλλά στην ουσία τι λένε για την ζωή τους αυτοί οι άνθρωποι; Αυτό είναι τα ερώτημα που θέτουμε».
Φοίβος: «. Γενικά δεν αναγνωρίζεται αυτό που κάνουμε ως ισάξιο με την ποίηση. Η δουλειά και το έργο όσων εκφράζονται με αυτόν τον εναλλακτικό τρόπο δεν προσμετράται. Εγώ προσωπικά το κάνω τόσα χρόνια αλλά δεν με αναγνωρίζουν ως ποιητή. Που στο κάτω κάτω δεν έχω και κανα νταλκά αλλά λέω ρε παιδί μου.
— Πώς ξεκίνησε να μαζεύεται κόσμος και να ασχολείται με αυτό το είδος ποίησης;
Φοίβος: « Κάποια στιγμή σκεφτήκαμε πως θα ήταν ωραίο πέρα από εμάς, να γράψουν και κάποιοι άλλοι δικά τους ποιήματα. Άνθρωποι που να έχουν μια ενδιαφέρουσα αίσθηση της γλώσσας και ενδεχομένως να έχουν διαβάσει σύγχρονη αγγλόφωνη ποίηση.
Καλέσαμε άτομα που έχουν να κάνουν με τις καλές τέχνες αλλά δεν «χωράνε» στον ξύλινο, σοβαρό κόσμο της ποίησης και δεν αυτό-προσδιορίζονται ως ποιητές. Είναι, σαν να λέμε, τα αουτσάιντερ.
Φιλ: «Ουσιαστικά όλους όσους έχουν μεγαλώσει με το ίντερνετ. Πολλοί από αυτούς έχουν να κάνουν και με τον queer ακτιβισμό».
— Χρησιμοποιείτε δηλαδή τους Πόκεμον χαρακτήρες μέσα στην αφήγηση με συμβολικό τρόπο ή μιλάτε για την ιστορία του Πίκατσου και του Μπούλμπασαρ;
Φοίβος: «Προφανώς όταν γράφεις ποίηση για τον εαυτό σου μιλάς κυρίως. Ακόμα και όταν αναφέρεσαι σε ένα συγκεκριμένο αντικείμενο λειτουργεί ως μία συνεκδοχή, μια μεταφορά των δικών σου συναισθημάτων και βιωμάτων. Είναι σαν ένα παιχνίδι.
Παίρνεις κάτι από το περιβάλλον σου, κάνεις focus σε μια μικρή λεπτομέρεια για να πεις αυτό που αισθάνεσαι. Αυτό το κάνει η ποίηση ούτως η άλλως. Και ο Ελύτης όταν μιλάει για τη θάλασσα, μιλάει ουσιαστικά για την ψυχή του.
Απλά υπάρχουν στεγανά σύμφωνα με το ποιες μεταφορές επιτρέπονται και ποιες δεν επιτρέπονται. Δηλαδή το να μιλάς για την φύση, τα λουλούδια και τα μάτια επιτρέπεται αλλά το να μιλάς για τα Πόκεμον, για το αίμα της περιόδου και για το μουσακά, αυτό δεν θεωρείται ποίημα».
«Κάθε άτομο λέει κάτι τελείως διαφορετικό. Υπάρχουν αυτοί που γράφουν κάτι ποιητικό για την συγκεκριμένη ιστορία των χαρακτήρων κι άλλοι που μιλάνε για την προσωπική τους εμπειρία και τους χρησιμοποιούν με έναν πιο συμβολικό τρόπο. Υπάρχουν και εκείνοι που κάνουν κάτι πιο ντανταϊστικό, χρησιμοποιώντας τα ονόματα των Πόκεμον αντί για λέξεις μέσα στο ποίημα.
— Θα πρέπει πάντα να υπάρχει αναφορά σε κάποιο Πόκεμον ώστε να θεωρείται «Pokemon Poetry»;
Φοίβος: «Κοίτα με έναν τρόπο ναι. Αλλιώς μετά δεν υπάρχει λόγος να μαζευόμαστε και να το κάνουμε αυτό. Παρόλο αυτά αν έρθει κάποιος και μου πει ότι ξέρεις κάτι αυτό θεωρώ πως είναι ένα ποίημα για Πόκεμον αλλά δεν αναφέρεται σε Πόκεμον, ε δεν θα του πω όχι μην το διαβάσεις».
— Πότε ξεκίνησες να κάνεις ποίηση;
Φοίβος: «Ο αδερφός μου, που είναι 10 χρόνια μεγαλύτερος, έγραφε, διάβαζε και ασχολούνταν πολύ με την λογοτεχνία. Αυτός με έβαλε σε αυτό το τρυπάκι. Μου έδινε ασκήσεις, με ενθάρρυνε. Όταν ήμουν 15 χρονών άρχισα να ανεβάζω ότι έγραφα στο ίντερνετ.
Πήρα καλό feedback και συνέχισα να γράφω σε φόρουμ που όλοι έγραφαν με ένα τρόπο που μου φαίνονταν πολύ συναρπαστικός και ενδιαφέρον. Άρχισα έτσι σιγά σιγά να μιμούμαι και να εμπνέομαι από το πώς γράφουν άλλοι συνομήλικοι μου.
— Υπάρχει κάποιος Έλληνας ποιητής ή ποιήτρια που θαυμάζετε και σας έχει επηρεάσει στο τρόπο γραφής;
Φιλ: «Το ότι γράφω ένα ποίημα στα ελληνικά δεν σημαίνει ότι έχω επηρεαστεί από Έλληνες ποιητές».
Φοίβος: «Εγώ δεν συμφωνώ. Σαφώς και έχω επηρεαστεί απ Έλληνες ποιητές. Στα ελληνικά γράφω. Εξάλλου το μέσο της ποίησης είναι η γλώσσα. Σίγουρα με επηρέασαν ο Σαχτούρης και ο Σκαρίμπας, αλλά οι αγαπημένες μου ποιήτριες είναι η Μαργαρίτα Καραπάνου και η Λουΐζα Δολόξα».
— Παιδιά εσείς έχετε σπουδάσει κάτι;
Φοίβος: «Εγώ έχω σπουδάσει ψυχολογία και έχω διδακτορικό στην Ψυχανάλυση και τα Μίντια».
Φιλ: « Εμένα το background μου είναι Μίντια και Φιλμ και έχω κάνει διδακτορικό πάνω στην ποιητική. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που με κάλεσε ο Βασίλης Ζηδιανάκης να κάνω το πρόγραμμα TextMeLab στην Άτοπος.
— Πως σας αντιμετωπίζουν όταν ακούν ότι κάνετε «Ποίηση για Πόκεμον»;
Φιλ: « Κοίτα, οτιδήποτε και να κάνουμε επειδή έχει πάρα πολύ χιούμορ μέσα, λίγο αυτοκριτική και αυτό-υπονόμευση είναι εύκολο ο άλλος να νομίζει ότι είμαστε απλά τρολς και δεν έχουμε σπουδάσει τίποτα σοβαρό.
Υπάρχει αυτό το στοιχείο στην ελληνική πραγματικότητα. Άπαξ και είσαι σπουδαγμένος θα πρέπει και ο τρόπος που το επιτελείς αυτό να είναι του σοβαρού, σχετικά συντηρητικού με το κουστούμι τύπου που αποφεύγει οτιδήποτε έχει σχέση με την ποπ κουλτούρα και τις μάζες».
— Τι μπορεί να μάθει κάποιος μέσα από την συμμετοχή του στο «Pokemon Poetry»;
Φοίβος: «Το Pokemon Poetry είναι ένα event που μπορεί να έρθει ένα παιδάκι και να γελάσει ή κάποιος που απλά θα διαβάσει τρεις- τέσσερις στίχους και να συγκινηθεί. Πιστεύω πως μπορεί να δουλέψει η τέχνη έτσι».
Φιλ: «Να χτίσει διαφορετικά επίπεδα ανάγνωσης και προσωπικής σχέσης με το έργο. Όχι όπως διαβάζεις Ελύτη που νιώθεις ότι πρέπει να έχεις διαβάσει 500 βιβλία για να καταλάβεις την πρώτη σελίδα. Εμένα αυτό με δυσκόλευε πάρα πολύ, έχει τρομακτικά δύσκολες αναφορές. Ειδικά τα τελευταία έργα του είναι φτιαγμένα για φιλολόγους».
Φοίβος: «Αυτό δεν σημαίνει ότι αυτό που κάνουμε είναι κάτι εύκολο. Όσο πιο κοντά έρχεσαι στο ποπ και το καθημερινό, τόσο πιο δύσκολο είναι να δημιουργήσεις ένα έργο βασικά. Από την άλλη, το αφηρημένο και το σοβαρό σε προστατεύουν. Είναι πιο εύκολο να γράψεις κάτι που να φαίνεται σαν ποίηση και να μιλάει για τις θάλασσες παρά για την τσίχλα που μασάς».
— Θα ήθελα να μου απαγγείλετε ένα ποίημα για Πόκεμον.
«Πηγαῖνω ἐκεί πού μαγαπὰνε
μακρυά ἀπό δῳ
στή θαλπωρὴ τῶν καλωδίων στό
ψυθήρισμα ἡλεκτρονίων
Πηγαῖνω ἐκεί πού μαγαπὰνε
μακρύα ἀπό δῳ
στά κύμματα τών φωτονίων
στά ρυάκια υγρῶν κρυστάλων
Πηγαῖνω ἐκεί πού μαγαπὰνε
μακρύα ἀπό δῳ
στά κλάμματα πληκτρολογίων
στίς τροχιές χαμένων ψηφίων
ἐκεί πού οἱ γωνὶες κάνουν χῶρο
ἐξαιρετικό γιά νά κουμπῶσω
τό κεφὰλι μου».
«Το Βάλς του Porygon»
Info:
Το project Pokemon Poetry πραγματοποιείται στα πλαίσια του #TextMe_Lab που φιλοξενεί το πολιτιστικό και ερευνητικό πρόγραμμα Άτοπος CVC και θα συνεχιστεί σήμερα 28, και αύριο 29 Απριλίου.
σχόλια