Σε όλες τις διαστημικές περιπέτειες, ακόμη και την πιο κρίσιμη στιγμή που το apollo 13 κλαίει τη μοίρα του, κινδυνεύοντας να μεταμορφωθεί από στιγμή σε στιγμή σε αστερόσκονη, εγώ, κυριολεκτικά χαμένη στο διάστημα, δυό μόνο πράγματα αναρωτιόμουν: πώς κάνουν πιπί και ντους οι αστροναύτες και τι, αλήθεια, τρώνε;
Και επειδή τα δυό πρώτα δεν είναι της παρούσης, ας εξερευνήσουμε το τρίτο σκέλος, της νοστιμιάς στο διάστημα, καθότι οι αστροναύτες δεν τρέφονται με χάπια, όπως το θέλει ο αστικός μύθος. Ο οποίος δεν λέει και εντελώς ψέματα, καθώς έτσι συνέβαινε με τους πρώτους κατακτητές του διαστήματος, οι οποίοι δεν έτρωγαν για να μην έχουν να πάνε στην τουαλέτα.
Οι στριμωγμένες καμπίνες της εποχής, δεν διέθεταν ηχομόνωση, ιδιωτικότητα και εξαερισμό. Από την εποχή του Apollo, η διατροφή τους έχει εξελιχθεί και εμπλουτίζεται συνεχώς με καινούριες λιχουδιές, τις οποίες, ο καθένας χώρια θα συμπεριλάβει στο μενού που θα καταστρώσει με την προσωπική του διαιτολόγο, για τη μια εβδομάδα που συνήθως κρατά ένα ταξίδι στ'άστρα. Εκεί ψηλά, ο υπερήρως επαγγελματίας έχει ανάγκη από την πιο ισορροπημένη διατροφή, μια που έχει ν'αντέξει τις σκληρές συνθήκες της έλλειψης βαρύτητας, την απώλεια φθορίου που αποδυναμώνει τους μύες και τα κόκκαλα αλλά και την έλλειψη προστασίας από την εξωτερική ακτινοβολία.
Σαν τι μοιάζει το διαστημικό φαγητό; Σαν φρέσκα φρούτα, όπως μήλα και πορτοκάλια, που θα φαγωθούν τις πρώτες μέρες του ταξιδιού. Ημιαφυδατωμένα τρόφιμα, όπως ξερά φρούτα και κρέατα, έτοιμα κατεψυγμένα γεύματα ή με θερμική επεξεργασία σαν αυτά που ψωνίζουμε κι εμείς στο σούπερ-μάρκετ, ξηροί καρποί, δημητριακά με σταφίδες και ο,τιδήποτε αφυδατωμένο, γαλακτοκομικά, σοκολάτα, έτοιμες σούπες, προψημένες μπριζόλες και ψάρι.
Ανάλογα με το βάρος και το φύλο, ο διαιτολόγος θα ορίσει 1300 ως 3200 θερμίδες, που θα μοιραστούν σε τρία γεύματα και ένα κολατσιό. Ο νοσταλγός της γήινης γεύσης, μπορεί να επιλέξει ανάμεσα σε 200 περίπου συνταγές αλλά και το αγαπημένο του έτοιμο σνακ, αρκεί να μεταφέρεται: σμάρτις, καραμέλλες, υγρά μπισκότα, μπάρες δημητριακών, πατέ, κατεψυγμένο σολομό, σαρδέλες του κουτιού. Οι εταιρίες σκοτώνονται λοιπόν να κατασκευάσουν έτοιμα σνακ που να μπορούν να ταξιδέψουν έξω από τη γη, καθώς θεωρούν μεγάλο καμάρι να δουν τα περιτυλίγματα με τα λογότυπά τους να πατάνε τον Άρη.
Το φαγητό σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας έχει τα δικά του μυστικά: δεν πρέπει να τρίβεται σε ψίχουλα, τα οποία σκορπάνε παντού μεταφέροντας μικρόβια στην καμπίνα - να γιατί αντί για ψωμάκι τρώνε τορτίγια που είναι λαστιχωτή. Πρέπει να συντηρείται για καιρό, πρέπει να μπορεί να ετοιμαστεί στην κουζίνα του σκάφους και να καταναλωθεί χωρίς να μεταμορφωθεί σε μπάχαλο. Αγαπημένα φαγητά ενός διαστημόπλοιου είναι οι πουτίγκες, τα αβγά σκραμπλ, τα ραγού με λαχανικά και ό,τι κολλάει στο κουτάλι και δεν εκτοξεύεται την ώρα που ο αστροναύτης το φέρνει στο στόμα του-φαντάζομαι ότι το ελληνικό υποβρύχιο θα κάνει θραύση στις διαστημικές υπογλυκαιμίες. Ο καφές και τα αναψυκτικά δίνονται σε σκόνη, την τελευταία στιγμή διαλύονται σε νερό και πίνονται από κλειστό δοχείο με καλαμάκι. Το αλάτι διαλύεται σε νερό, το πιπέρι σε λάδι. Τελευταία ανακάλυψη, μια ειδική συσκευασία που-γιούπι! φέρνει στα ψηλά την κέτσαπ, και διάφορες έτοιμες σάλτσες που τόσο αγαπούν οι Αμερικάνοι κυρίως, εξερευνητές του διαστήματος.
Σαν τι μοιάζει το διαστημικό φαγητό; Σαν φρέσκα φρούτα, όπως μήλα και πορτοκάλια, που θα φαγωθούν τις πρώτες μέρες του ταξιδιού. Ημιαφυδατωμένα τρόφιμα, όπως ξερά φρούτα και κρέατα, έτοιμα κατεψυγμένα γεύματα ή με θερμική επεξεργασία σαν αυτά που ψωνίζουμε κι εμείς στο σούπερ-μάρκετ, ξηροί καρποί, δημητριακά με σταφίδες και ο,τιδήποτε αφυδατωμένο, γαλακτοκομικά, σοκολάτα, έτοιμες σούπες, προψημένες μπριζόλες και ψάρι.
Το μυστικό της δίαιτας του αστροναύτη είναι 2 λίτρα νερό την ημέρα, διόλου λίπη και ζάχαρες, μισό φύλλο μαρούλι και σφιχτό αβγό για μεσημεριανό, ένα ζυγισμένο φιλετάκι με ένα φύλλο μαρούλι για βραδινό. Χάνεις το τρίκιλο-κυρίως σε νερό- το ξαναπαίρνεις σε 24 ώρες.
Οι αστροναύτες μπορεί να μην μαγειρεύουν ακριβώς, αλλά έχουν το κουζινάκι τους, που διαθέτει καταψύκτη, ψυγείο, νερό-με το σταγονόμετρο-συνθήκες δηλαδή, κάπως σαν να ήσουν στο ιστιοπλοϊκό. Τρώνε σε πλαστικά δισκάκια, όπως στο αεροπλάνο και τα μαχαιροπίρουνα, που μαγνητίζονται για να κολλάνε στα τραπέζια, συνοδεύει ένα ψαλίδι, για το άνοιγμα των πολλαπλών συσκευασιών. Καθώς διαφορετικές οι ανάγκες και τα γούστα του καθενός, κάθε τρόφιμο έχει το δικό του αυτοκόλλητο, στο χρώμα που θα διαλέξει ο αστροναύτης και όλα τα σκεύη διαθέτουν βέλκρο ταινία, για να κολλάνε στα τραπέζια και να μην παίρνουν τον ανήφορο. Όσο για τη λάντζα, γίνεται εύκολα, με υγρά μαντιλάκια. Τα σκουπίδια στοκάρονται, για να επιστρέψουν στην πατρίδα τους, τη γη. Τα δόντια πλέονται με στεγνό καθάρισμα και βρώσιμη οδοντόκρεμα.
Πλέον λοιπόν, ο σύγχρονος εξωγήινος εργαζόμενος δεν στερείται τίποτα ή σχεδόν. Οι έρευνες για τη μετοίκηση στους γαλαξίες έχουν βελτιώσει τη διατροφή του και την ποικιλία της. Όμως, θα της λείπει πάντα το βασικότερο: η αίσθηση της γεύσης. Οι επιστήμονες δεν έχουν καταφέρει ακόμη να πολεμήσουν τη μονίμως βουλωμένη μύτη που δημιουργεί η έλλειψη της βαρύτητας. Έτσι, τρώνε κυρίως με τα μάτια, με τη μνήμη, με τη νοσταλγία του γήινου σπιτιού τους.
Όταν ήμουν μικρή, η μαμά μου και οι φιλενάδες της, σκότωναν τις τύψεις για κάθε γραμμάριο ζάχαρης που κατανάλωναν, με την υπόσχεση να ξεκινήσουν από Δευτέρα τη «δίαιτα του αστροναύτη». Η συγκεκριμένη δίαιτα, τις αδυνάτιζε στο λεπτό ενώ τις έκανε ταυτόχρονα να νοιώθουν μοντέρνες, κομμάτι μιας καινούριας διαστημικής, ιντερνάσιοναλ εποχής, στον απόηχο των πρώτων βημάτων του Νηλ Άρμστρονγκ στη Σελήνη-με τον οποίον ήταν όλες ερωτευμένες. Η κοσμολατρεμένη δίαιτα των «σταρ» της εποχής, που πήγαινε πακέτο με τις πρώτες καμπάνες στα τζιν, ήταν εν τέλει μια πολύ γήινη και διόλου διαστημική δίαιτα.
Την κυκλοφόρησε η ΝΑΣΑ, στις αρχές της δεκαετίας του '60, κομμάτι της εκπαίδευσης των πρώτων, μελλοντικών αστροναυτών. Δίαιτα απάνθρωπη, σκληρή και αυστηρή, υποσχόταν 3 κιλά λιγότερα σε 3 μέρες και 500 μόνο θερμίδες την ημέρα. Το μυστικό της, 2 λίτρα νερό την ημέρα, διόλου λίπη και ζάχαρες, μισό φύλλο μαρούλι και σφιχτό αβγό για μεσημεριανό, ένα ζυγισμένο φιλετάκι με ένα φύλλο μαρούλι για βραδινό. Χάνεις το τρίκιλο-κυρίως σε νερό-, το ξαναπαίρνεις σε 24 ώρες.
Οι διαιτολόγοι τη συστήνουν για 2-3 μέρες, με το ζόρι για μια εβδομάδα. Εγώ δεν σας τη συστήνω καθόλου.
Αν θες για λίγο να νοιώσεις διαστημάνθρωπος, συνδύασε μια μπάρα δημητριακών με έναν κατεψυγμένο μουσακά!
σχόλια