Στις 4 Δεκεμβρίου του 1971, η μικρή πόλη Montreux της Ελβετίας, θα ταυτιζόταν μια για πάντα με την ιστορία της ροκ μουσικής. Μια πυρκαγιά στο καζίνο της πόλης κατά τη διάρκεια της συναυλίας του Frank Zappa και του συγκροτήματός του "Mothers of Invention", θα ενέπνεε τους Deep Purple να γράψουν το κλασικό "Smoke on the Water".
Ο Roger Glover αυθόρμητα, βλέποντας καπνό στη λίμνη, είπε: "Smoke on the water" και αμέσως πρότεινε στον Ian Gillan να χρησιμοποιήσουν τη φράση ως τίτλο τραγουδιού, τη μουσική του οποίου "σκάρωνε" εκείνη την στιγμή ο Ritchie Blackmore
Περίπου 1.30 ώρα μετά την έναρξη της συναυλίας ακουγόταν το κομμάτι «King Kong» όταν, κατά τη διάρκεια του σόλο του συνθέτη Don Preston, κάποιος έριξε μια φωτοβολίδα. Για κακή τύχη όλων, η φωτοβολίδα χτύπησε στην ξύλινη οροφή και η φωτιά εξαπλώθηκε γρήγορα.
Aκούστε την ηχογράφηση της συναυλίας μέχρι τη στιγμή που ξέσπασε η φωτιά
Αρχικά δεν έδωσαν την πρέπουσα σημασία και μόνο ο τραγουδιστής Howard Kaylan που ήταν στα φωνητικά φώναξε"Φωτιά". Σύντομα συνειδητοποίησαν τον κίνδυνο και ο Frank Zappa είχε την ψυχραιμία να πει σε όλους να κινηθούν ήρεμα προς τις εξόδους. Όπως ακούγεται και στους στίχους του "Smoke on the Water", ο Claude Nobs, διευθυντής του Φεστιβάλ Τζαζ του Montreux, έτρεχε μέσα και έξω από το κτίριο για να βοηθήσει τους θεατές να βγούν χωρίς παρατράγουδα.
"Υπήρχε μεγάλη οργάνωση" δήλωσε ο Zappa σε μια συνέντευξη λίγο μετά την πυρκαγιά. "Ήμουν τυχερός που πολλοί από τους θεατές ήταν σε θέση να καταλάβουν αγγλικά, γιατί δεν ήξερα τι να τους πω στα γαλλικά."
Η συνέντευξη του Frank Zappa
Ένας θεατής, ο Peter Schneider έγραψε ένα blog post το 2009, σχετικά με το πώς ήταν η κατάσταση εκείνο το βράδυ στο εσωτερικό του καζίνο. "Η φωτιά εξαπλώθηκε τόσο γρήγορα που όλοι όσοι βρίσκονταν μπροστά, κοντά στη σκηνή είχαν παγιδευτεί. Υπήρχε μια μεγάλη πόρτα στη δεξιά πλευρά, αλλά δεν ξέρω αν ήταν ανοικτή ή κλειστή. Στάθηκα πίσω από το πλήθος που προσπαθούσε να βγει από τα μεγάλα γυάλινα παράθυρα που καλύπταν το σύνολο του κτιρίου. Χρωστάω τη ζωή μου σε έναν Ελβετό πυροσβέστη ο οποίος με ένα τεράστιο τσεκούρι άρχισε να σπάει τα παράθυρα ένα προς ένα. Όλοι όσοι κάθονταν μπροστά, άρχισαν να πηδούν έξω. Βρισκόμασταν στο δεύτερο όροφο, οπότε καταλαβαίνετε ότι ήταν ένα αρκετά μεγάλο άλμα".
Ευτυχώς - ως εκ θαύματος - δεν υπήρξαν θύματα. Ορισμένοι θεατές τραυματίστηκαν ελαφρά με κοψίματα και εγκαύματα και ακόμη λιγότεροι πήγαν στο νοσοκομείο. Το καζίνο όμως τυλίχθηκε στις φλόγες, και όλα τα μηχανήματα της μπάντας καταστράφηκαν, εκτός παραδόξως από μια κουδούνα.
To πρωί της ίδιας μέρας τα μέλη του συγκροτήματος Deep Purple, βρίσκονταν στο Montreux για να ηχογραφήσουν τα τραγούδια του νέου τους άλμπουμ. Οι ίδιοι θα έμεναν στο καζίνο, κάτι που αποδείχθηκε αδύνατο με την φωτιά, οπότε κατέληξαν σε ένα θερινό ξενοδοχείο ονόματι «Grand Hotel». Το πρωί ξυπνώντας είδαν από το δωμάτιό τους, τον καπνό από το καζίνο, που είχε σχηματίσει ένα σύννεφο χαμηλά στη λίμνη. Ο Roger Glover αυθόρμητα βλέποντας αυτή την εικόνα, είπε: "Smoke on the water" και αμέσως πρότεινε στον Ian Gillan να χρησιμοποιήσουν τη φράση ως τίτλο τραγουδιού, τη μουσική του οποίου "σκάρωνε" εκείνη την στιγμή ο Ritchie Blackmore. Ο Ian Gillan αρχικά αρνήθηκε, λέγοντας ότι όλοι θα θεωρούσαν ότι είναι ένα τραγούδι για ναρκωτικά. Τελικά μετά από πιέσεις του παραγωγού, το κομμάτι κυκλοφόρησε ως single και έκανε τεράστια επιτυχία. Οι στίχοι λέγεται ότι γράφτηκαν σε μια χαρτοπετσέτα.
Ο Claude Nobs λίγο αργότερα θα πει:
"Οι Deep Purple έβλεπαν τη φωτιά από το παράθυρο του δωματίου τους στο ξενοδοχείο και λυπόταν για αυτό που συνέβη. Ήταν προγραμματισμένο να δώσουν μία συναυλία στο χώρο του καζίνο και να ηχογραφήσουν το καινούριο τους άλμπουμ, εκεί. Τελικά, τους βρήκα ένα κλειστό ξενοδοχείο κοντά στο σπίτι μου και κάναμε ένα προσωρινό στούντιο. Ένα βράδυ είχαν έρθει για δείπνο στο σπίτι μου, και μου είπαν "Claude, σου έχουμε μία έκπληξη, αλλά δεν θα το βάλουμε στο δίσκο. Είναι ένα τραγούδι που λέγεται Smoke on the Water". Το άκουσα και τους είπα ότι θα είναι τρελοί αν το αφήσουν εκτός του δίσκου και ότι θα γίνει τεράστια επιτυχία. Τώρα πια, δεν υπάρχει κιθαρίστας στον κόσμο να μην έχει παίξει αυτό το κομμάτι. Η απάντηση τους ήταν ότι αφού το πιστεύω, θα το συμπεριελάμβαναν στο καινούριο τους άλμπουμ. Αποτελεί πολύ ακριβή περιγραφή της πυρκαγιάς στο καζίνο με όλες τις λεπτομέρειες του συμβάντος. Αυτά έγιναν στ' αλήθεια. Στα μέσα του κομματιού, λέει "Funky Claude was getting people out of the building" και όποτε γνωρίζω μουσικούς της ροκ πάντα λένε "έρχεται ο Funky Claude"
Κατά μια περίεργη σύμπτωση, ο Frank Zappa πέθανε στις 4 Δεκεμβρίου του 1993, στην 22η επέτειο της φωτιάς.
Smoke on the Water
(Blackmore/Gillan/Glover/Paice/Lord)
We all came out to Μontreux
On the lake Geneva shoreline
To make records with a mobile
We didnt have much time
Frank Ζappa and the Μothers
Were at the best place around
But some stupid with a flare gun
Burned the place to the ground
Smoke on the water, fire in the sky
They burned down the gambling house
It died with an awful sound
Funky Claude was running in and out
Pulling kids out the ground
When it all was over
We had to find another place
But swiss time was running out
It seemed that we would lose the race
Smoke on the water, fire in the sky
We ended up at the grand hotel
It was empty cold and bare
But with the rolling truck stones thing just outside
Making our music there
With a few red lights and a few old beds
We make a place to sweat
No matter what we get out of this
I know well never forget
Smoke on the water, fire in the sky.
σχόλια