Η Αμερικανίδα φιλόσοφος Τζούντιθ Μπάτλερ συγκαταλέγεται στους κορυφαίους σύγχρονους στοχαστές σε θέματα που ταυτότητας φύλου.
Καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, στο Berkeley και στην Ευρωπαϊκή Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών, είναι περισσότερο γνωστή για το βιβλίο της Gender Trouble (ελληνική μετάφραση: Αναταραχή φύλου) που εκδόθηκε το 1990.
Ο πυρήνας του επιχειρήματος της Μπάτλερ στο Gender Trouble είναι ότι η συνοχή των κατηγοριών του βιολογικού φύλου, του κοινωνικού φύλου (gender), και της σεξουαλικότητας – η κατά τα φαινόμενα φυσική συνοχή, για παράδειγμα, του ανδρικού φύλου και της ετεροφυλοφιλικής επιθυμίας στο ανδρικό σώμα – κατασκευάζεται πολιτισμικά κατά τη διαρκή επανάληψη διαμορφωτικών πρακτικών.
Αυτές οι διαμορφωτικές σωματικές πρακτικές κατά την επανάληψή τους, παγιώνουν το φύλο (gender) ως μια έννοια που αναφέρεται σε κάτι ουσιαστικό και οντολογικό. Με αυτόν τον τρόπο η Μπάτλερ διατυπώνει τη θεωρία ότι το φύλο, όπως και η σεξουαλικότητα είναι performative, δηλαδή δεν υπάρχουν στη «φύση», αλλά εκτελούνται προοδευτικά μέσα από συγκεκριμένες πρακτικές. Η εκτέλεση (performance) του κοινωνικού φύλου, του βιολογικού φύλου και της σεξουαλικότητας, δεν είναι, παραταύτα, μια ηθελημένη επιλογή κατά την Μπάτλερ.
Tο βίντεο της Γαλλίδας σκηνοθέτιδας Géraldine Charpentier-Basille χρησιμοποιεί ανθρώπινες φιγούρες οι οποίες συνοδεύουν απόσπασμα από μια συνέντευξη που είχε δώσει η Μπάτλερ το 2006, και στην οποία αναφέρει πόσο πολύ την είχε εμπνεύσει το Δεύτερο Φύλο (1949) της Σιμόν ντε Μποβουάρ.
Αν με την Σιμόν ντε Μποβουάρ η γυναίκα συνειδητοποιεί ιστορικά τον εαυτό της, με την πολυπράγμονα Τζούντιθ Μπάτλερ διεισδύει περαιτέρω στην οντολογική της ταυτότητα, επιχειρώντας την υπέρβαση ιστορικών, βιολογικών, πολιτικοκοινωνικών και ηθικών στεγανών και ταμπού.
