Πέθανε ο νομπελίστας φυσικός Μάρεϊ Γκελ - Μαν, ο «πατέρας» των κουάρκ

Πέθανε ο νομπελίστας φυσικός Μάρεϊ Γκελ - Μαν, ο «πατέρας» των κουάρκ Facebook Twitter
0

Πέθανε ηλικία 89 ετών ο Αμερικανός φυσικός Μάρεϊ Γκελ-Μαν, ο οποίος είχε τιμηθεί με το Νόμπελ Φυσικής του 1969. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους επιστήμονες του 20ου αιώνα για τη σημαντική συμβολή του στη θεωρία των στοιχειωδών σωματιδίων. Ήταν γνωστός ως ο «πατέρας» των σωματιδίων κουάρκ. 

Ο Γκελ- Μαν πέθανε στο σπίτι του στη Σάντα Φε του Νέου Μεξικού, όπου ήταν συνιδρυτής και διακεκριμένος καθηγητής του Ινστιτούτου της πόλης. Υπήρξε επίσης ομότιμος καθηγητής Θεωρητικής Φυσικής στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Καλιφόρνια (Caltech) και είχε εργαστεί για αρκετά χρόνια στο CERN.

Ο Γκελ-Μαν ήταν αυτός που πρότεινε ότι τα πρωτόνια και τα νετρόνια δεν αποτελούν τους στοιχειώδεις δομικούς λίθους της ύλης, αλλά αποτελούνται από άλλα μικρότερα θεμελιώδη σωματίδια, τα οποία ονόμασε κουάρκ. Η ονομασία αυτή προέρχεται από την πρόταση «Three quarks for Muster Mark» στο μυθιστόρημα Finnegans Wake του Ιρλανδού Τζέιμς Τζόις. Αρκετά αργότερα αποδείχθηκε και πειραματικά η ύπαρξη των κουάρκ.

Ο Γκελ-Μαν μεταμόρφωσε σε καθοριστικό βαθμό τη σωματιδιακή φυσική των δεκαετιών του 1950 και 1960, σύμφωνα με τους «Τάιμς της Νέας Υόρκης», με την εντυπωσιακή ικανότητα του να ανακαλύπτει απόκρυφα πρότυπα και σχέσεις ανάμεσα στα στοιχειώδη σωματίδια του σύμπαντος. Μεταξύ άλλων, επινόησε τον όρο κβαντική χρωματοδυναμική (QCD), προώθησε τη θεωρία των υπερχορδών και εμβάθυνε στη μελέτη της πολυπλοκότητας (ιδίως στο Sante Fe Institute). Έγραψε κι ένα εκλαϊκευτικό βιβλίο με τον χαρακτηριστικό τίτλο «The Quark and the Jaguar: Adventures in the Simple and the Complex» («Το κουάρκ και ο ιαγουάρος: Περιπέτειες στο απλό και στο πολύπλοκο»).

Ήταν πολύγλωσσος, κοσμοπολίτης και με πολλαπλά ενδιαφέροντα από την αρχαιολογία και τη γλωσσολογία ως την ορνιθολογία. Είχε γεννηθεί το 1929 στο Μανχάταν από μετανάστες Εβραίους γονείς της Ανατολικής Ευρώπης.

Σπούδασε με υποτροφία στο Πανεπιστήμιο Γιέηλ, πήρε το διδακτορικό του από το ΜΙΤ το 1951 και ο Ρόμπερτ Οπενχάιμερ («πατέρας» της ατομικής βόμβας) τον έφερε στο Ινστιτούτο Προηγμένων Μελετών του Πανεπιστημίου Πρίνστον, από όπου αργότερα πήγε στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο και εργάσθηκε υπό την καθοδήγηση του διάσημου φυσικού Ενρίκο Φέρμι, προτού καταλήξει στο Caltech, όπου βρήκε το άλλο «ιερό τέρας» της Φυσικής, τον Ρίτσαρντ Φάινμαν. Είχε παντρευτεί δύο φορές, ενώ δήλωνε ανθρωπιστής και αγνωστικιστής.

Τech & Science
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τι μας δείχνουν τα πρώτα ίχνη ζωής εκτός της Γης;

Διάστημα / Βρέθηκαν όντως ίχνη εξωγήινης ζωής;

Τι ανακάλυψε ακριβώς το τηλεσκόπιο James Webb; Θα υπάρξει σύντομα κατοικήσιμος πλανήτης; Πόσο κοντά είμαστε στην κατάκτηση του Διαστήματος; Ο αστρονόμος και καθηγητής Φυσικής του Διαστήματος Ξενοφών Μουσάς εξηγεί τι σηματοδοτεί η ανακάλυψη του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Δεινόσουχος: Ο γιγάντιος πρόγονος των κροκοδείλων που κυνηγούσε δεινόσαυρους και άντεχε το αλμυρό νερό

Τech & Science / Δεινόσουχος: Ο γιγάντιος πρόγονος των κροκοδείλων που κυνηγούσε δεινόσαυρους και άντεχε το αλμυρό νερό

Ο Δεινόσουχος, ένας τεράστιος προϊστορικός συγγενής των κροκοδείλων, μπορούσε να τρώει δεινόσαυρους και να διασχίζει θάλασσες χάρη στην ανοχή του στο αλμυρό νερό. Νέα μελέτη ανατρέπει όσα γνωρίζαμε για την εξέλιξή του.
LIFO NEWSROOM
Πρωτοποριακή μελέτη: Ενήλικες με αλλεργία στα φιστίκια μπορούν να μειώσουν την ευαισθησία τους σε αυτά

Τech & Science / Πρωτοποριακή μελέτη: Ενήλικες με αλλεργία στα φιστίκια μπορούν να μειώσουν την ευαισθησία τους σε αυτά

Νέα έρευνα δείχνει ότι η καθημερινή έκθεση σε μικρές δόσεις φιστικιού μπορεί να μειώσει τις αλλεργικές αντιδράσεις σε ενήλικες με σοβαρή αλλεργία - Ελπίδες για νέα θεραπευτική προσέγγιση
LIFO NEWSROOM
Σεισμοί βαθιά κάτω από τη Σιέρα Νεβάδα αποκαλύπτουν πώς σχηματίζονται οι ήπειροι

Τech & Science / Σεισμοί βαθιά κάτω από τη Σιέρα Νεβάδα στην Καλιφόρνια αποκαλύπτουν πώς σχηματίζονται οι ήπειροι

Ασυνήθιστοι σεισμοί σε βάθη έως και 40 χλμ. κάτω από τη Σιέρα Νεβάδα δείχνουν ότι η λιθόσφαιρα της Γης αποκολλάται. Μια σπάνια ματιά σε μια διαδικασία που δημιουργεί ηπείρους
LIFO NEWSROOM
Φαρμακευτική κάνναβη: Η μεγαλύτερη μελέτη μέχρι σήμερα αναδεικνύει τις θεραπευτικές της δυνατότητες στον καρκίνο

Τech & Science / Φαρμακευτική κάνναβη: Η μεγαλύτερη μελέτη μέχρι σήμερα αναδεικνύει τις θεραπευτικές της δυνατότητες στον καρκίνο

Η ανάλυση αποσκοπεί στην εδραίωση της συμφωνίας σχετικά με τις δυνατότητες της κάνναβης ως θεραπεία του καρκίνου, λέει ο επικεφαλής της έρευνας
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΓΑΠΗ ΒΑΡΟΥΝΗ
Περιπλανώμενη μαύρη τρύπα, επτά φορές μεγαλύτερη από τον Ήλιο, εντοπίστηκε στον γαλαξία μας

Τech & Science / Περιπλανώμενη μαύρη τρύπα, επτά φορές μεγαλύτερη από τον Ήλιο, εντοπίστηκε στον γαλαξία μας

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι η μαύρη τρύπα σχηματίστηκε πριν από εκατομμύρια χρόνια από την κατάρρευση ενός τεράστιου άστρου και έκτοτε ταξιδεύει μόνη στον Γαλαξία
LIFO NEWSROOM