Το BBC κυκλοφόρησε ένα μίνι ντοκιμαντέρ αφιερωμένο στον αγώνα για τα δικαιώματα LGBTQ στη Ρωσία επικεντρωμένο σε μια διάσημη και βραβευμένη φωτογραφία ενός γκέι ζευγαριού.
Η ταινία μικρού μήκους αφηγείται την τραγική ιστορία αγάπης του Jon και του Alex, συντρόφων και ακτιβιστών, που έγιναν τα πρόσωπα του ρωσικού κινήματος LGBT όταν η φωτογραφία τους κέρδισε το πρώτο βραβείο στον παγκόσμιο διαγωνισμό World Press Photo Award το 2015.
Ο Alex πέθανε από καρδιακή ανεπάρκεια σε ηλικία 30 ετών το 2019 και ο Jon εξηγεί ότι χάρη στον ομοφοβικό νόμο της γκέι προπαγάνδας της Ρωσίας τα πράγματα άλλαξαν. «Αυτό που συνέβαινε τότε θα ήταν αδύνατο τώρα, να οργανώσουμε μια πορεία εναντίον του μίσους, να πορευθούμε κρατώντας σημαίες ουράνιου τόξου», λέει ο Jon. «Συνειδητοποιώ ότι χωρίς αυτόν, όλα όσα έγιναν μεταξύ 2013 και 2016 απλά δεν θα ήταν εφικτά. Αρχικά, για μένα, η φωτογραφία ήταν μια εικόνα βαθιάς αγάπης και πάθους. Τώρα είναι για το πένθος».
Ο δανός φωτογράφος Mads Nissen λέει ότι πέρασε δύο χρόνια ταξιδεύοντας στη Ρωσία για να τεκμηριώσει τη βία και την καταπίεση εναντίον των LGBT. Αλλά, αισθάνθηκε ότι έπρεπε να καταγράψει περισσότερη αγάπη στο έργο του και όταν συναντήθηκε με τον Jon και τον Alex σε ένα μπαρ στην Αγία Πετρούπολη, ρώτησε αν μπορούσε να τους συνοδεύσει στο διαμέρισμά τους και να τους φωτογραφίσει. Παρά τα βραβεία και την διεθνή αναγνώριση, δυσκολεύθηκαν να δείξουν τη φωτογραφία στη Ρωσία λόγω ακυρωμένων εκθέσεων και άλλων προβλημάτων, αλλά τελικά η εικόνα έγινε σύμβολο του κινήματος. O φωτογράφος θυμάται πως σε έκθεση στη Ρωσία η αφίσα δεν έδειχνε το ζευγάρι της εικόνας που κέρδισε, αλλά μια εικόνα με έναν πίθηκο, που συμμετείχε στον διαγωνισμό.
«Είτε αρέσει, είτε όχι, αυτή η εικόνα είναι εμβληματική για τον αγώνα για τα δικαιώματα των LGBT και αυτό δεν μπορείς ποτέ να της το αφαιρέσεις», λέει ο Nissen. «Τελικά, έχουν αναγνώριση ως ένα ισχυρό, όμορφο ζευγάρι και όχι ως κάτι κακό, όπως συνηθίζεται στη Ρωσία». Ο Jon λέει ότι έκλαιγε για ώρες όταν είδε για πρώτη φορά τη φωτογραφία και ο Alex την είδε ως μια αιώνια επιβεβαίωση της σχέσης τους. Όμως, μετά τον νόμο της ομοφυλοφιλικής προπαγάνδας, τα πράγματα έγιναν πολύ χειρότερα. Ο Jon δέχθηκε επανειλημμένα ομοφοβικές επιθέσεις στους δρόμους και κατά τη διάρκεια διαδήλωσης το 2016 συνελήφθη.
Ο Jon θυμάται πως όταν συναντήθηκε με τον Alex, είχε στο προφίλ του στα social media μια φράση από την ταινία Rasberry Reich: «Ο φίλος μου είναι η επανάσταση». «Ο Αlex έγινε πραγματικά αυτή η επανάσταση. Μίλησε πολύ για το πως δεν έχουμε χρόνο και προσπάθησε να κάνει τα πράγματα γρήγορα. Ξέρω ότι όταν ήταν πολύ νέος, κάποιος πρόβλεψε ότι δεν θα ζήσει ως τα 30. Συνδυάσαμε την ενέργειά μας με τέτοιο τρόπο ώστε να δίνει αποτελέσματα, όχι μόνο σε καθένα μας ξεχωριστά, αλλά στον κόσμο ως σύνολο».
Παρακολουθήστε την ιστορία τους στο αφιέρωμα του BBC: