Τα κρυμμένα αριστουργήματα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου

Τα κρυμμένα αριστουργήματα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Facebook Twitter
0
Τα κρυμμένα αριστουργήματα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Facebook Twitter
Ναΐσκος με τον Διόνυσο μεθυσμένο και Σάτυρο. Χρυσός, γρανάτες και σμαράγδια. 2ος αι. π.Χ. Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν/ LIFO

Στο Αρχαιολογικό Μουσείο, έλεγε σε ένα παλιό ντοκιμαντέρ ο Χρήστος Τούντας, αξίζει να μην πας μόνο μια φορά ως επισκέπτης. Να διαβάσεις, να μπορέσεις να ανακαλύψεις τους κρυμμένους θησαυρούς του. Εκτός από αυτά που κάθε φορά μας εντυπωσιάζουν, είναι τα γνωστά και τα δημοφιλή, υπάρχουν τρεις συλλογές που ξεχωρίζουν για τη λεπτομέρεια, τον πλούτο και την ομορφιά που ταξιδεύει μέσα στους αιώνες. Η συλλογή με τις λευκές ληκύθους και αυτή με τα πήλινα ειδώλια είναι στον πρώτο όροφο, σχεδόν στη σκιά, καθώς οι πτέρυγες είναι ανοιχτές μόνο για τρεις ώρες κάθε μέρα. Και στο ισόγειο, η μοναδική συλλογή κοσμημάτων Σταθάτου, μια συλλογή για το ταξίδι της ελληνικής μικροτεχνίας μέσα στους αιώνες.

Η συλλογή Σταθάτου, ισόγειο, αίθουσα 42

Η παιδεία, το κοσμοπολίτικο πνεύμα, η καλλιέργεια και η αρχαιολατρία ήταν οι λόγοι που ώθησαν την Ελένη Σταθάτου να συλλέξει διασκορπισμένα αντικείμενα πολύτιμων αρχαιολογικών θησαυρών και έργων της νεότερης παραδοσιακής χειροτεχνίας. Εννιακόσια ενενήντα ένα αντικείμενα που καλύπτουν όλες τις περιόδους του ελληνικού πολιτισμού, από τους προϊστορικούς χρόνους (5η χιλιετία π.Χ.) μέχρι και τους νεότερους (18ος αι.). Στις 36 προθήκες της, εκτός από τα χρυσά και ασημένια περίτεχνα κοσμήματα, εκτίθενται πήλινα και ασημένια σκεύη, γλυπτά και ειδώλια, καθώς και μικροτεχνήματα, σωστά αριστουργήματα, από διάφορα υλικά, όπως ο χαλκός, ο πηλός, το γυαλί, το οστό, έργα διαφόρων εργαστηρίων όχι μόνο της ηπειρωτικής και νησιωτικής Ελλάδας αλλά και της Ανατολής, που το καθένα χαρακτηρίζει με μοναδικό τρόπο την εποχή του. Σε αντίθεση με πολλές ιδιωτικές συλλογές του εξωτερικού, περιλαμβάνει μόνο έναν μικρό αριθμό αταξινόμητων αντικειμένων, παρόλο που αρκετά κομμάτια προέρχονται από λαθραίες ανασκαφές.


Φύλλα χρυσού, ταινίες, σκουλαρίκια, εγκόλπια, ταφικά κοσμήματα, αντικείμενα από χρυσό, ασήμι, χαλκό, σίδερο, γυαλί και κεχριμπάρι κατά σύνολα γεωγραφικά, ταφικά και κατά τύπους αντικειμένων, ακολουθώντας όμως πάντα τη χρονολογική σειρά, φανερώνουν τη διαχρονικότητα και τη συνέχεια της ελληνικής τέχνης.

Εκτός από αυτά που κάθε φορά μας εντυπωσιάζουν, υπάρχουν τρεις συλλογές που ξεχωρίζουν για τη λεπτομέρεια, τον πλούτο και την ομορφιά που ταξιδεύει μέσα στους αιώνες.

Πρώτος όροφος, αίθουσες 49-57

Η συλλογή των λευκόμορφων αγγείων. Μέσα σε 1.500 τετραγωνικά διηγούνται μύθους, την καθημερινή ζωή των Ελλήνων, σκηνές συμποσίων. Περίτεχνες απεικονίσεις. Οι λευκές λήκυθοι του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου είναι ένα μεγάλο σύνολο, πασίγνωστο επιστημονικά και πολύ σημαντικό και στην έκθεση του μουσείου. Πρόκειται για τη δεύτερη μεγαλύτερη συλλογή παγκοσμίως μετά από αυτή του Βρετανικού Μουσείου.


Από τις λευκές ληκύθους μπορούμε να αντιληφθούμε τη ζωγραφική της Κλασικής Εποχής. Τα λευκά αγγεία εμφανίστηκαν στην Αττική προς το τέλος του 6ου π.Χ. αι. Η αντοχή τους ήταν πολύ πιο περιορισμένη από αυτή των μελανόμορφων και των ερυθρόμορφων και γι' αυτόν το λόγο δεν παρήχθησαν ποτέ σε μεγάλες ποσότητες. Το λευκό τους επίχρισμα και τα χρώματα ξεθώριαζαν. Εξαίρεση αποτελούσαν οι λευκές λήκυθοι, τις οποίες είχαν αποκλειστικά για ταφική χρήση. Περιείχαν μυρωμένο λάδι και τις τοποθετούσαν ως κτερίσματα στους τάφους. Από το δεύτερο τέταρτο του 5ου αι. (από τη δεκαετία 470-460 π.Χ.) επικράτησε στην Αθήνα η συνήθεια να προσφέρουν στους νεκρούς λευκές ληκύθους διακοσμημένες με πολύχρωμες παραστάσεις που εικονίζουν τους ίδιους τους νεκρούς, τους τάφους τους ή σκηνές από τον Κάτω Κόσμο. Ανάμεσα στα ωραιότερα έργα της αττικής αγγειογραφίας των ώριμων κλασικών χρόνων είναι η λευκή λήκυθος του «ζωγράφου του Αχιλλέα», κορυφαίου Αθηναίου αγγειογράφου του 5ου π.Χ. αι., που ειδικεύτηκε στη διακόσμηση των λευκών ταφικών ληκύθων. Η λευκή επιφάνεια διακοσμείται από μια συγκινητική σκηνή αποχαιρετισμού ενός πολεμιστή από τη γυναίκα του στον γυναικωνίτη του σπιτιού. Τα διάφανα ρούχα και η σιωπηλή μελαγχολία των μορφών, το κορινθιακό κράνος που προτείνει προς τη μεριά της γυναίκας του, αποδίδουν με μοναδική ένταση την κορυφαία στιγμή του οριστικού αποχαιρετισμού ενός γενναίου μαχητή.

Τα κρυμμένα αριστουργήματα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Facebook Twitter
Ζώνη κατάφορτη από ποικίλα άνθη και καρπούς και ανάμεσά τους κάμπιες, μέλισσες, πτηνά, δελφίνια. Χρυσός, γρανάτες, χρωματιστό σμάλτο, γυαλί, κορναλίνη. 2ος αι. π.Χ. Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν/ LIFO

Συλλογή ειδωλίων, πρώτος όροφος, αίθουσες 58 και 59

Ελαφρότητα, κομψότητα, χάρη. Έρωτες που πετούν ολόγυρα. Η μόνιμη έκθεση της Συλλογής Ειδωλίων του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου με τα περίπου 550 πήλινα ειδώλια παρουσιάζεται σε δύο αίθουσες. Από τους γεωμετρικούς μέχρι τους ρωμαϊκούς χρόνους, παρακολουθούμε την παραγωγή των κυριότερων εργαστηρίων του ελλαδικού χώρου, του αττικού, του βοιωτικού, το ιωνικού, του ευβοϊκού, του κρητικού, αλλά και των σημαντικότερων της Πελοποννήσου και της Μ. Ασίας. Σανιδόσχημες γυναικείες μορφές με πτηνόμορφα πρόσωπα, πεπλοφόροι του 5ου και του 4ου π.Χ. αι. και οι πιο γνωστές και διάσημες Ταναγραίες με τα πλούσια ενδύματα και τα κομψά σκιάδια. Βοιωτικά ειδώλια με τους εφήβους και όρθιες γυναικείες μορφές με άνθη και καρπούς.


Στη δεύτερη αίθουσα τα πήλινα από τη Μύρινα της Μ. Ασίας. Τα πιο εντυπωσιακά ειδώλια. Νίκες με κοχύλια, Έρωτες που κρατούν δάδες και πετούν, Έρωτες που παίζουν με ζώα, θεές και θνητές με περίτεχνες κομμώσεις και πλούσια κοσμήματα, μουσικοί και χορευτές, δείγματα έξοχης τέχνης που ήκμασε μέχρι τις αρχές του 2ου μ.Χ. αι. Και δίπλα σε αυτά, ειδώλια που απεικονίζουν την καθημερινή ζωή και τις αγροτικές εργασίες, τον κόσμο των παιδιών, αλλά και συμπλέγματα που σχετίζονται με τη μουσική και τον χορό.

Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο
Πατησίων 44

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ανεκτίμητα έργα ισλαμικής τέχνης απ’ τα σημαντικότερα μουσεία του κόσμου 

Αποστολή στην Τζέντα / Ταξίδι στην Μπιενάλε Ισλαμικών Τεχνών

Η LIFO ταξίδεψε στη Σαουδική Αραβία και επισκέφθηκε τη δεύτερη Μπιενάλε Ισλαμικών Τεχνών, μια έκθεση που γεφυρώνει το χθες με το σήμερα και αναδεικνύει την καλλιτεχνική έκφραση της ισλαμικής κληρονομιάς.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ψυχοπαίδης

Εικαστικά / Ο Γιάννης Ψυχοπαίδης έφτιαξε μια πόλη από αναγεννημένα ερείπια στην γκαλερί Ζουμπουλάκη

Από ένα μακρινό ή πρόσφατο παρελθόν ξεβρασμένα στο σήμερα, τα σπασμένα αυτά κομμάτια μάς κάνουν να ανακαλούμε με τη φαντασία μας την προϊστορία τους, μια αλλοτινή ζωή που κάποτε υπήρξε.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το νέο μουσείο του Έντβαρντ Μουνκ στο Όσλο μαγνητίζει

Πέθανε Σαν Σήμερα / Έντβαρντ Μουνκ: Αυτό το μουσείο στο Όσλο φιλοξενεί τη μεγαλύτερη συλλογή έργων του

Ένα κάπως αμφιλεγόμενο αλλά σίγουρα εντυπωσιακό κτίριο-ορόσημο, δημιούργημα των Estudio Herreros, φιλοξενεί τη μεγαλύτερη συλλογή έργων ενός από τους σπουδαιότερους και πλέον επιδραστικούς καλλιτέχνες των μοντέρνων καιρών.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Los Caprichos - Goya

Εικαστικά / «Los Caprichos»: Ο σκωπτικός Γκόγια στην Εθνική Πινακοθήκη

80 χαρακτικά που σατιρίζουν τη διαφθορά, τη θρησκευτική υποκρισία, την απληστία, την αμάθεια και τη δεισιδαιμονία. Έργα που μπορεί να αποτέλεσαν μια οικονομική καταστροφή για τον μεγάλο Ισπανό ζωγράφο, αλλά θεωρούνται πρόδρομοι της μοντέρνας τέχνης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Αξίζει να τους προσέξετε: Νέα ονόματα στη σύγχρονη τέχνη

Εικαστικά / Αξίζει να τους προσέξετε: Νέα ονόματα στη σύγχρονη τέχνη που δείχνουν τη δουλειά τους τώρα

Οι αθηναϊκές γκαλερί και οι ανεξάρτητοι χώροι μοιάζουν αυτή την περίοδο να βρίσκονται σε μια διαρκή περίοδο δοκιμών, θέλοντας να προτείνουν και νεότερους καλλιτέχνες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Σημαντικές εικαστικές εκθέσεις - Χειμώνας 2025

Εικαστικά / 10 νέες εικαστικές εκθέσεις για το επόμενο τρίμηνο

Καθώς το επόμενο διάστημα αποτελεί μεταβατική περίοδο εν αναμονή σημαντικών εκθέσεων που θα δούμε την άνοιξη και το καλοκαίρι του 2025, κάνουμε μια σύντομη επισκόπηση των επόμενων εβδομάδων, στις οποίες κυριαρχεί η ελληνική εικαστική σκηνή, με σημαντικούς ζωγράφους και γλύπτες, ενώ επιστρέφει στην Εθνική Πινακοθήκη η περίφημη σειρά χαρακτικών του Γκόγια.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Τα χρήματα είναι δευτερεύον πράγμα»: Ο Τζεφ Κουνς στα 70

Εικαστικά / «Τα χρήματα είναι δευτερεύον πράγμα»: Ο πολυεκατομμυριούχος Τζεφ Κουνς στα 70

Λίγο πριν τα 70ά του γενέθλια, ο διάσημος και αμφιλεγόμενος εικαστικός συμμετέχει σ’ έναν «διάλογο» με το ίνδαλμά του, τον Πάμπλο Πικάσο. Υπάρχουν όμως κοινά στοιχεία ανάμεσά τους;
THE LIFO TEAM
Οι μεγάλες εκθέσεις του 2025

Εικαστικά / Οι μεγάλες διεθνείς εκθέσεις του 2025 που αξίζουν το ταξίδι

Τα σχέδια των Dolce & Gabbana και η εμβληματική τέχνη του Anselm Kiefer, οι περφόρμανς του Leigh Bowery, οι γυναίκες της Suzanne Valadon και ο ονειρικός κόσμος του Wes Anderson βρίσκονται ανάμεσα στις πιο σημαντικές εκθέσεις της νέας χρονιάς.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τεό Τριανταφυλλίδης 

Portraits 2025 / Τεό Τριανταφυλλίδης: «Υπάρχει μια υπεροψία ότι οι καλλιτέχνες είμαστε το ανώτατο ανθρώπινο επίτευγμα»

Eκφράζοντας την ανησυχία ενός ανθρώπου της γενιάς του, ενός καλλιτέχνη που τον απασχολεί τόσο ό,τι χάνεται όσο και το άδηλο μέλλον, ο Τεό Τριανταφυλλίδης πιστεύει ότι τα είδη της νοημοσύνης -η ανθρώπινη, η τεχνητή και της φύσης- μπορούν να ευνοήσουν το ένα το άλλο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ