«Francisco Goya, Los Caprichos»
Εθνική Πινακοθήκη
Ενώ μερικές από τις σημαντικότερες εκθέσεις του προηγούμενου διαστήματος συνεχίζουν ή ολοκληρώνουν σύντομα τον κύκλο τους, ο Ιανουάριος αποτελεί μεταβατική χρονική περίοδο, γεφυρώνοντας και προαναγγέλλοντας μια σειρά από σημαντικά εικαστικά γεγονότα της άνοιξης και του καλοκαιριού.
Ωστόσο, δεν είναι αμελητέα η κίνηση των επόμενων εβδομάδων, ξεκινώντας με την Εθνική Πινακοθήκη, η οποία στις 22 Ιανουαρίου εγκαινιάζει την έκθεση «Francisco Goya, Los Caprichos».
Πρόκειται για μια σειρά ογδόντα χαρακτικών, οξυγραφίες σε χαρτί και ακουατίντα, που χρονολογούνται από το 1797-98, η οποία συνοδεύεται από φωτογραφίες των προπαρασκευαστικών σχεδίων. Η σειρά, που βρίσκεται στην κατοχή της Εθνικής Πινακοθήκης από την εποχή που ήταν διευθυντής της ο Μαρίνος Καλλιγάς, είναι εκτυπωμένη το 1803 και αποτελεί την πρώτη χαρακτική σειρά του Γκόγια και τη μόνη που δημοσιοποιήθηκε όσο ακόμα ζούσε ο καλλιτέχνης, αποτελώντας ορόσημο στην καλλιτεχνική του εξέλιξη.
O Ιανουάριος αποτελεί μεταβατική χρονική περίοδο, γεφυρώνοντας και προαναγγέλλοντας μια σειρά από σημαντικά εικαστικά γεγονότα της άνοιξης και του καλοκαιριού.
Ήταν η πρώτη φορά που ο επίσημος ζωγράφος της Ισπανικής Αυλής αφέθηκε να εκφράσει τον επαναστατικό χαρακτήρα μιας τέχνης ώριμης και απελευθερωμένης από τις δεσμεύσεις των δημόσιων παραγγελιών. Η επιμέλεια είναι της Κατερίνας Ταβαντζή και η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 30 Σεπτεμβρίου.
Βρείτε περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση «Francisco Goya, Los Caprichos» εδώ.
«Η σαγήνη του αλλόκοτου – Ενδιάμεσος Χώρος»
Εθνική Πινακοθήκη
Παράλληλα, και με αφορμή τη σειρά των χαρακτικών του Γκόγια, εγκαινιάζεται στην Πινακοθήκη ένα θεματικό αφιέρωμα στην ελληνική τέχνη με τίτλο «Η σαγήνη του αλλόκοτου – Ενδιάμεσος Χώρος», μια ομαδική έκθεση στην οποία περιλαμβάνονται έργα δέκα καλλιτεχνών που από διαφορετικές αφετηρίες αγκαλιάζουν και εικονίζουν το αλλόκοτο, το υβριδικό και το γκροτέσκο. Οι καλλιτέχνες είναι οι Άγγελος Αντωνόπουλος, Γιάννης Γαΐτης, Σίλεια Δασκοπούλου, Μαριάννα Ιγνατάκη, Διονύσης Καβαλλιεράτος, Χριστόφορος Κατσαδιώτης, Τάσος Μαντζαβίνος, Μαλβίνα Παναγιωτίδη, Άγγελος Παπαδημητρίου, Φίλιππος Τσιτσόπουλος. Η επιμέλεια είναι της Συραγώς Τσιάρα και η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 30 Σεπτεμβρίου.
Βρείτε περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση «Η σαγήνη του αλλόκοτου – Ενδιάμεσος Χώρος» εδώ.
«Θόδωρος, γλύπτης: Αντί αναδρομικής»
Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
Στις 8 Φεβρουαρίου το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης εγκαινιάζει την έκθεση «Θόδωρος, γλύπτης: Αντί αναδρομικής», η οποία θα διαρκέσει ένα έτος. Είναι η πρώτη προσπάθεια ερμηνείας και παρουσίασης του έργου του γλύπτη μετά τον θάνατό του, αξιοποιώντας σχεδόν όλα τα έργα και το πλούσιο αρχειακό υλικό που κληροδότησε ο ίδιος στο ΕΜΣΤ. Η έκθεση θα επιχειρήσει να αναδείξει τη βαθιά και προφητική σκέψη του, τις σημαντικότερες στιγμές του έργου του αλλά και τη συνολική πορεία ενός σύγχρονου δημιουργού που άφησε το στίγμα του στην ελληνική γλυπτική. Τα έργα του Θόδωρου θα πλαισιώσουν έργα πέντε καλλιτεχνών −Νίκος Αρβανίτης, Πάκυ Βλασσοπούλου, Ίρις και Λήδα Λυκουριώτη, Κώστας Μπασάνος, Γιάννης Παπαδόπουλος− που έχουν συνδιαλλαγεί κριτικά με αντίστοιχους διαχρονικούς προβληματισμούς. Η επιμέλεια είναι του Σταμάτη Σχιζάκη.
Βρείτε περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση «Θόδωρος, γλύπτης: Αντί αναδρομικής» εδώ.
«Μιχάλης Μανουσάκης: Τέχνη Νοημοσύνη. Αναδρομή σαν μισή ανάσα»
Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, αίθουσα «Νίκος Κεσσανλής»
Η έκθεση «Τέχνη Νοημοσύνη. Αναδρομή σαν μισή ανάσα» του Μιχάλη Μανουσάκη στην Αίθουσα «Νίκος Κεσσανλής» της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών μεταξύ 9 Ιανουαρίου και 15 Φεβρουαρίου είναι μια πολυδιάστατη αναφορά στη μακρόχρονη πορεία του στην τέχνη. Συγκεντρώνει περίπου 200 ζωγραφικά έργα, γλυπτά, εγκαταστάσεις, βίντεο, παιχνίδια και έργα φίλων, τα οποία καλύπτουν την περίοδο 1969-2024, ενώ κάποια από αυτά παρουσιάζονται για πρώτη φορά. Η έκθεση σηματοδοτεί το γεγονός ότι ο Μιχάλης Μανουσάκης αποχαιρετά την ΑΣΚΤ, όπου υπηρέτησε ως μόνιμος καθηγητής από το 1987 έως το 2020. Η επιμέλεια είναι του Παναγιώτη Πάγκαλου.
«Γιάννης Στεφανάκις: Χαρακτικές περιπλανήσεις»
Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων
Η Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων παρουσιάζει μεταξύ 16 Ιανουαρίου και 16 Φεβρουαρίου την έκθεση «Χαρακτικές περιπλανήσεις» του Γιάννη Στεφανάκι, η οποία περιλαμβάνει πάνω από 100 χαρακτικά των τελευταίων δύο δεκαετιών, η πλειονότητα των οποίων εκτίθεται για πρώτη φορά στο κοινό. Μεικτές τεχνικές, ξυλογραφίες, χαλκογραφίες, λινογραφίες, μονοτυπίες και μονότυπα από τις ενότητες «Εικόνες περιπλάνησης», «Παλίμψηστο εννοιών», «Είμαι ο άνεμος, η βροχή, τα άγρια δάση», «Οδύσσεια», «Κλιματική αλλαγή», «Δίπτυχα ποιητών» κ.ά. Η επιμέλεια είναι της ιστορικού τέχνης Μπίας Παπαδοπούλου.
Βρείτε περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση «Γιάννης Στεφανάκις: Χαρακτικές περιπλανήσεις» εδώ.
«Μάρκος Καμπάνης: Η Οδύσσεια»
Πινακοθήκη Γκίκα
Το Μουσείο Μπενάκη από τις 30 Ιανουαρίου έως τις 27 Απριλίου παρουσιάζει στην Πινακοθήκη Γκίκα την έκθεση «Μάρκος Καμπάνης. Η Οδύσσεια». Πρόκειται για έναν ζωγραφικό διάπλου βασισμένο σε μια παράλληλη φανταστική γεωγραφία που συνέλαβε ο καλλιτέχνης εμπνευσμένος από την ομηρική «Οδύσσεια». Η έκθεση αναπτύσσεται γύρω από ένα έργο-βιβλίο τεσσάρων τόμων που δημιούργησε ζωγραφίζοντας με κάρβουνο και ακρυλικό πάνω σε ψηφιακή ανατύπωση του χειρογράφου Harley MS 6325 του 15ου αιώνα, το οποίο ανήκει στη Βρετανική Βιβλιοθήκη. Περιμετρικά των τεσσάρων τόμων στοιχίζονται οκτώ μικρά έργα-βιβλία, κάθε ένα από τα οποία σχετίζεται με μια συγκεκριμένη αφήγηση ή ραψωδία του έπους, ενώ πραγματικοί αλλά και επινοημένοι χάρτες της πορείας του Οδυσσέα και του Τηλέμαχου συμπληρώνουν την έκθεση.
Βρείτε περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση «Μάρκος Καμπάνης: Η Οδύσσεια» εδώ.
«Η Αφρική ανάμεσά μας»
Μουσείο Μπενάκη, Πειραιώς 138
Στις 12 Φεβρουαρίου εγκαινιάζεται στο Μπενάκη της Πειραιώς η έκθεση «Η Αφρική ανάμεσά μας», η οποία βασίζεται σε μια πρόσφατη δωρεά στο μουσείο αντικειμένων που προέρχονται κυρίως από τη Νιγηρία, το Καμερούν και την Κένυα. Η δωρεά αυτή έγινε αφετηρία για τη συλλογή ιστοριών ανθρώπων με καταγωγή από χώρες της Αφρικής που γεννήθηκαν ή ζουν στην Ελλάδα.
Μια συμμετοχική έκθεση, η οποία δίνει φωνή και ορατότητα στην κοινότητα της αφρικανικής διασποράς της Ελλάδας, σχεδιασμένη από κοινού από τα πάνω από τριάντα μέλη της, ενώ πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Πολιτιστικό Κέντρο Αφρικανικής Τέχνης και Πολιτισμών ANASA. Το σύνολο των αντικειμένων και των μαρτυριών που αποτελεί τον πυρήνα της έκθεσης πλαισιώνεται από τριάντα και πλέον δράσεις, εκδηλώσεις, περφόρμανς, ξεναγήσεις, θεατρικές και μουσικές παραστάσεις, εργαστήρια, συζητήσεις, αλλά και μια «αναδυόμενη» (pop-up) έκθεση καλλιτεχνών αφρικανικής καταγωγής που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Έως τις 25 Μαΐου.
Βρείτε περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση «Η Αφρική ανάμεσά μας» εδώ.
Καθώς συμπληρώνονται δύο χρόνια από τον θάνατο του σκηνοθέτη, λογοτέχνη, παραγωγού, συνδημιουργού του «Παρασκηνίου» και γενικότερα σημαντικού εκφραστή του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου, Λάκη Παπαστάθη, ετοιμάζεται μεγάλη έκθεση στο Μπενάκη της Πειραιώς, η οποία έχει προγραμματιστεί για τις 13 Μαρτίου.
Η Δημοτική Πινακοθήκη Αλίμου εγκαινιάζει στις 16 Ιανουαρίου μια έκθεση αφιερωμένη στην τέχνη του πορτρέτου με τίτλο «Ιδιοπροσωπία: Έργα από τη Συλλογή Σωτήρη Φέλιου», η οποία πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Ίδρυμα «Η άλλη Αρκαδία». Συγκεντρώνει 45 έργα κορυφαίων καλλιτεχνών, από τον Τσαρούχη, τον Φασιανό και τον Μπότσογλου, μέχρι συνθέσεις σπουδαίων δημιουργών από νεότερες γενιές της ελληνικής εικαστικής σκηνής όπως οι Μποκόρος, Δασκαλάκης, Ρόρρης, Α. Στάβερης, Αναστασάκης, Μπιτσάκης και άλλοι. Η επιμέλεια είναι του ιστορικού τέχνης Γιώργου Μυλωνά και η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 28 Φεβρουαρίου.
Η 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης βρίσκεται στην τελική ευθεία για την παρουσίαση ενός μεγαλεπήβολου εικαστικού γεγονότος, μιας αναδρομικής έκθεσης επάνω στο εικαστικό και ερευνητικό έργο της Βάνας Ξένου με τίτλο «Μυστήριο 15: Το Ανοιχτό Μουσείο». Πρόκειται για μια σύνθεση η οποία θα συνδυάζει πρωτότυπη μεθοδολογία έρευνας και σύνθεσης αρχείου, εικαστικό έργο και ερευνητικές σχεδιαστικές προσεγγίσεις για τον δημόσιο χώρο. Είναι μια απόπειρα να αναδειχθούν τα πολλαπλά αφηγήματα της Ελευσίνας, που συμπεριλαμβάνουν πηγές της ιστορικής, φυσικής και ανθρωπολογικής της υπόστασης. Η έκθεση έχει προγραμματιστεί για τον Μάρτιο.
