Η πρόσφατη εκλογική αναμέτρηση, όσο σύντομη κιαπότομη κι αν ήταν, μας έδωσε την ευκαιρία να ακούσουμε πολλούς πολιτικούς ναμιλάνε - να διατυπώνουν τις απόψεις τους, να αντικρούουν εκείνες των αντιπάλωντους. Διαφορετικά, να χρησιμοποιούν το «λόγο» για να δώσουν, με αυτόν, τοπολιτικό και προσωπικό τους στίγμα.
Είναιχρόνια αρκετά που, και λόγω ακαδημαϊκής συνήθειας (από τότε που εμβάθυνα αρκετάστην ανάλυση του λόγου -discourse analysis- για να οδηγηθώ, τελικώς, σε συμπεράσματα χρήσιμα για τηδημοσιογραφική συνέντευξη), προσέχω ιδιαίτερα αυτό που ένας απλός άνθρωπος θαονομάτιζε «πολιτική λαλιά».
Καταγράφωτα ευρήματα και τις παρατηρήσεις μου. Και, σκεπτόμενός τες, τις αναλύω. Μεβοηθά, ευτυχώς, και η πλούσια βιβλιογραφία που υπάρχει επί του θέματος, καθώςκαι η συνεχής αγωνία μιας κοινότητας πολιτών να ελπίζει σε μία πολιτικήπραγματικότητα στην οποία το λέγειν με το πράττειν δεν θα έχει απόσταση όση οφάντης με το ρετσινόλαδο.
Το«γλωσσολογικό σημειωματάριό» μου έχει κιόλας ξεχειλίσει από ένα σαφώςεπιφανειακό, όπως το ονομάζω, εκφραστικό παραλήρημα, που έχει τα εξήςχαρακτηριστικά:
• Λόγος ελάχιστα διαφανής. Πλήρης γενικοτήτων. (Ιδού,χαρακτηριστικό απόσπασμα από λόγο του πρωθυπουργού κ. Καραμανλή, κατά τηδιάρκεια των πρόσφατων προγραμματικών του δηλώσεων: «Διεκδικούμε το καλύτερογια τον τόπο μας. Είμαστε κυβέρνηση όλων των Ελλήνων. Προτεραιότητά μας ηστήριξη των συμπολιτών μας. Στόχος η διασφάλιση μιας νέας και βιώσιμηςανάπτυξης και πολιτικής».)
• Χρήση, όπως είδαμε πιο πάνω, πολύ σύντομων και «έντεχνα»κατασκευασμένων προτάσεων, που δημιουργούν μέσα στο μυαλό του «ακουστή», τουδέκτη, την εντύπωση πως είναι ευκόλως κατανοητές, αλλά σχεδιασμένες έτσι πουτελικά να αποπροσανατολίζουν. Αυτές οι λεγόμενες «ατάκες» (από τις οποίες είναιγεμάτος ο λόγος πολλών σημερινών μας πολιτικών, με χαρακτηριστικές περιπτώσεις,εκτός εκείνης του Καραμανλή, εκείνες του Γ. Παπανδρέου, του Θοδωρή Ρουσόπουλουκαι άλλων) έχουν γίνει ένα από τα πιο αποτελεσματικά όπλα στα χέρια αυτής της νέαςπολιτικής τάξης, που μιλάει πολύ, αλλά δεν λέει τίποτα.
• Λόγος με στοιχεία... απόκρυφα -πάντοτε αυτοαναφορικός («εγώείπα...», «εγώ έκανα...» κ.λπ.)- συχνά επικεντρωμένα στις τεχνικές της χειραγώγησηςτων ψηφοφόρων, και τέλος με στοιχεία εξάρτησης από την αντιδημοκρατική «υπόθεσηεργασίας» ότι υπάρχουν ζητήματα που ο απλός κόσμος δεν έχει την ικανότητα νακατανοήσει ή θα ήταν πολύ επικίνδυνο να ξέρει.
Είπαν,λοιπόν, επί παραδείγματι, για την κατάργηση του φόρου κληρονομιάς, αλλά ότανρωτήθηκαν για την πιθανή επιβολή έμμεσων φόρων, που πάλι την ίδια τσέπηβαραίνουν, απάντησαν με το... αποκρυφιστικό «κάθε απόφαση της κυβέρνησηςλαμβάνεται με γνώμονα το συμφέρον των ασθενέστερων κοινωνικά τάξεων».
Είπαν,ακόμα, οι του ΠΑΣΟΚ αυτήν τη φορά, για την ενδυνάμωση των δημοσίωνπανεπιστημίων, αλλά απέφυγαν, και αυτοί με τον ίδιο αποσπασματικό καιγενικόλογο τρόπο, να δώσουν έστω και γεύση του πώς εννοούν αυτή την ενδυνάμωση,πόσω μάλλον να απαντήσουν, υπεύθυνα, στο καίριο ερώτημα «πόσα χρήματα θαδιαθέσει η κυβέρνησή τους από τον κρατικό προϋπολογισμό για την Παιδεία;».
Ηνέα πολιτική του «επιφανειακού τίποτα». Απεχθάνεται την ουσία. Την εκθέτει καιτη δεσμεύει. Απεχθάνεται και τους θεσμούς. Γιατί πολλοί από αυτούς, όπως τοΣυμβούλιο της Επικρατείας, ας πούμε, που γνωμοδοτεί, π.χ., ότι μια έκταση δενμπορεί να γίνει εμπορικό κέντρο, τους χαλάνε την μπάζα.
Καιεδώ συναντάμε το πιο ορατό πλέον χαρακτηριστικό αυτής της «νέας πολιτικής»: τηδιαφθορά.
Πουπάει πακέτο με την άνυδρη και αποσπασματική γλώσσα τους...
σχόλια