Κατά την τελευταία δεκαετία η κατοχή σπιτιού σήμαινε εύκολο χρήμα. Οι τιμές ακινήτων αυξάνονταν, σταθερά, για χρόνια και στη συνέχεια σημείωσαν μία παράξενη«έκρηξη» κατά την πανδημία. Ωστόσο, σήμερα, καταγράφεται πτώση σε 9 σημαντικές οικονομίες.
Σύμφωνα με τον Economist, στις ΗΠΑ καταγράφεται μικρή πτώση, μέχρι στιγμής, αλλά σε άλλες αγορές η κατάσταση αποδεικνύεται πιο «άγρια». Στον Καναδά, που υπάρχει ιδιαίτερη προτίμηση για διαμερίσματα, τα σπίτια κοστίζουν 9% λιγότερο από ό,τι τον Φεβρουάριο.
Λόγος της πτώσης είναι η εκτίναξη των επιτοκίων. Στην Αμερική οι υποψήφιοι αγοραστές παρακολουθούν με τρόμο το επιτόκιο των 30ετών ενυπόθηκων δανείων να έχει φτάσει το 6,92%, υπερδιπλάσιο από το επίπεδο που ήταν πριν από έναν χρόνο και το υψηλότερο από τον Απρίλιο του 2002.
Κατά την πανδημία είχε δημιουργηθεί κάποιου είδους φούσκα, με τους επενδυτές να αναζητούν σπίτια στα προάστια, να στηρίζονται στα μετρητά για την τόνωση της οικονομίας αλλά έβλεπαν τα επιτόκια να πέφτουν. Τώρα τα περισσότερα από αυτά αντιστρέφονται.
Από τη Στοκχόλμη μέχρι το Σίδνεϊ, η αγοραστική δύναμη των δανειοληπτών καταρρέει. Αυτό δυσκολεύει τους νέους αγοραστές να πάρουν σπίτια, συμπιέζοντας τη ζήτηση, και μπορεί το πρόβλημα να φτάσει μέχρι τους υφιστάμενους ιδιοκτήτες που, αν είναι άτυχοι, ίσως αναγκαστούν να πουλήσουν.
Τα καλά νέα είναι πως η πτώση των τιμών ακινήτων δεν προμηνύει οικονομική κατάρρευση, παραδείγματος χάριν στις ΗΠΑ, όπως θα συνέβαινε πριν από μία 15ετία. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια είναι λιγότερα και οι τράπεζες έχουν καλύτερη κεφαλοποίηση. Σε άλλες χώρες, όμως, όπως οι σκανδιναβικές, οι αυξήσεις στον δανεισμό είναι μεγαλύτερες, με το χρέος των νοικοκυριών να φτάνει περίπου στο 100% του ΑΕΠ. Σε αυτές θα μπορούσε να υπάρξει αποσταθεροποίηση των τραπεζών.
Η χειρότερη οικονομική κρίση στον κόσμο που σχετίζεται με τη στέγαση εξακολουθεί να εντοπίζεται στην Κίνα, όπου πολλοί είναι εκείνοι που έχουν πληρώσει για διαμερίσματα που δεν έχουν ακόμα χτιστεί.
