Οι συνήγοροι Πολιτικής Αγωγής της οικογένειας Φύσσα στη δίκη της Χρυσής Αυγής, Χρύσα Παπαδοπούλου και Ελευθερία Τομπατζόγλου, μιλούν στη LiFO, καθώς βρισκόμαστε στο τελευταίο στάδιο πριν ανακοινωθεί η ετυμηγορία, για την οποία ευελπιστούν, όπως όλοι μας, ότι, παρά την εισαγγελική πρόταση-«χάδι», θα καταδείξει τον κραυγαλέα ναζιστικό, συμμορίτικο και εγκληματικό χαρακτήρα της Χρυσής Αυγής και θα αποδώσει τις ανάλογες ποινικές ευθύνες στην ηγεσία της, περιθωριοποιώντας την έτσι οριστικά και βάζοντας φραγμό στην ακροδεξιά τρομοκρατία.
— Χρύσα Παπαδοπούλου: Η δίκη της Χ.Α. είναι από εκείνες τις υποθέσεις που πραγματικά αξίζει να είσαι δικηγόρος. Είναι «σχολείο» κανονικό αλλά και μεγάλη πρόκληση να μπορέσεις να αποδείξεις στο δικαστήριο κάτι που ήδη ξέρεις – γιατί γνωρίζαμε, βέβαια, ήδη πολύ καλά ότι οι χρυσαυγίτες είναι ρατσιστές και εγκληματίες και ότι τα τάγματα εφόδου της ήταν κανονικοί μαχαιροβγάλτες. Σχεδόν το διαφήμιζαν άλλωστε!
— Ελευθερία Τομπάζογλου: Ακριβώς. Μιλάμε για τη μακροβιότερη δίκη στα ελληνικά δικαστικά χρονικά. Σε αυτό συνέβαλαν η εξάμηνη αποχή των δικηγόρων –ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών μάς έδωσε μεν αρχικά άδεια να παραστούμε, αλλά, αντί να πράξει το ίδιο με τους συνηγόρους των κατηγορούμενων χρυσαυγιτών, ως όφειλε εκ του κανονισμού, ανακάλεσε εν τέλει και τη δική μας‒, οι σκόπιμες καθυστερήσεις της υπεράσπισης, που γύρισαν ωστόσο μπούμερανγκ, καθώς η Χ.Α. έμεινε εκτός Βουλής, χάνοντας ασυλία και κρατική επιχορήγηση, ο τεράστιος όγκος στοιχείων και ο πολύ πυκνός αριθμός των συνεδριάσεων που έχουν φτάσει ως τώρα τις 485. Πλέον γίνονται 12-13 συνεδριάσεις μηνιαίως, δηλαδή είμαστε στα όρια του μη βιώσιμου!
Είναι, βέβαια, γεγονός ότι η εισαγγελική πρόταση ξεπέρασε και τις πιο αισιόδοξες προσδοκίες της χρυσαυγίτικης ηγεσίας. Ο ίδιος ο Μιχαλολιάκος, απολογούμενος, ουσιαστικά «άδειασε» την Τ.Ο. Νίκαιας, χαρακτηρίζοντας παράξενο τον ισχυρισμό του Πατέλη ότι το βράδυ της δολοφονίας δήθεν μοίραζαν τρικάκια. Όμως ούτε αυτό ελήφθη υπόψη...
Η Μάγδα Φύσσα έγινε μάνα όλων μας κι αυτό δεν είναι σχήμα λόγου. Άλλωστε, το έχει πει και η ίδια, ο λόγος που το παλεύει μέχρι τέλους είναι για να μην ξανασυμβεί σε κανέναν άλλον αυτό που συνέβη στο παιδί της.
— Χρύσα Παπαδοπούλου
— Χ.Π.: Επιπλέον, ήταν μια πρόταση νομικά ατεκμηρίωτη κι αυτό δεν είναι μόνο άποψη της Πολιτικής Αγωγής. Ο καθηγητής Ποινικού Δικαίου του Αριστοτελείου Γρηγόριος Καλφέλης έγραψε χαρακτηριστικά ότι η εισαγγελέας της έδρας μπέρδεψε δογματικά την κατηγορία της διεύθυνσης εγκληματικής οργάνωσης με εκείνη της ηθικής αυτουργίας. Αγνόησε τρανταχτά αποδεικτικά στοιχεία και μαρτυρίες 5 ολόκληρων ετών, έδωσε βάση σε αναπόδεικτους ισχυρισμούς των κατηγορουμένων, εξέλαβε δε αυτούσιες φράσεις τους ‒«το είπε εξάλλου και ο Μιχαλολιάκος» ή «ναι, το ανέφερε και ο Κασιδιάρης»‒ ως αξιώματα.
Η εισαγγελέας υιοθέτησε όλους τους ισχυρισμούς της υπεράσπισης, εκτός από το ότι βρισκόταν σε άμυνα ο Ρουπακιάς, για τον οποίον όμως έκρινε ότι έδρασε αυτοβούλως. Δέχτηκε, επίσης, ότι εκείνο το βράδυ δεν μίλησε με κανέναν από τους υπεύθυνους της οργάνωσης, όπως ισχυρίστηκε. Τα στοιχεία, ωστόσο, δείχνουν ότι αμέσως μόλις στάλθηκε το sms όντως συνομίλησε με κάποιον εξ αυτών, τον Καζαντζόγλου.
Παρέβλεψε το γεγονός ότι ο Ρουπακιάς δεν πήγε μόνος στο Κοράλι, όπως κατέθεσε. Ήταν με το κονβόι των χρυσαυγιτών που συγκεντρώθηκαν στα γραφεία της Τ.Ο. Νίκαιας και οργανωμένα μετέβησαν έξω από την εν λόγω καφετέρια. Παρέβλεψε επίσης ότι ήταν οπλισμένοι, όπως προέκυπτε από τα σήματα των αστυνομικών που επιλήφθηκαν του περιστατικού. Ήταν σαν ο Ρουπακιάς να πέρασε «τυχαία» από τον τόπο του εγκλήματος. Δεν εξήγησε καν γιατί τελικά σκότωσε τον Παύλο Φύσσα! Η λέξη «αψυχολόγητα» που αναφέρθηκε δεν σημαίνει τίποτα...
Και ενώ έλαβε υπόψη της τα λεγόμενα ενός αυτόπτη μάρτυρα της δολοφονίας, του σωφρονιστικού υπαλλήλου Δημήτρη Χατζησταμάτη, που είπε ότι ο Ρουπακιάς έκανε ό,τι έκανε για να ανέβει στα μάτια των άλλων, δεν την απασχόλησε σε τι είδους οργανώσεις «ανεβαίνει» κάποιος σε εκτίμηση όταν σκοτώνει. Για την Πολιτική Αγωγή, πάντως, είναι ξεκάθαρο ότι μιλάμε για μια εγκληματική οργάνωση. Στην ίδια τη Χ.Α. αντιλαμβάνονταν τη βία ως κάτι που τους δίνει πόντους. Η δικογραφία περιλαμβάνει βίντεο με τον Μιχαλολιάκο σε κλειστή ομιλία του στα κεντρικά της Χ.Α. να λέει ειρωνευόμενος τάχα ότι «έχουν χάσει την μπάλα γιατί αν ένας χρυσαυγίτης όντως σφάξει κάποιον αλλοδαπό θα ανέβουν τα ποσοστά μας 20%!».
Δεν ήταν, βέβαια, μόνο οι «ξένοι» στόχος δολοφονιών, παλιότερα είχαν επιχειρήσει να σκοτώσουν τον Γιώργο Μηλιαράκη του Αντίπνοια, τον Δημήτρη Κουσουρή επίσης. Από τύχη ζουν και οι δύο... Το λέει καθαρά και ο Πατέλης σε ένα άλλο βίντεο με το περίφημο «ό,τι κινείται, σφάζεται» εφόσον δοθεί το ok από κάποιον ανώτερο, τον Λαγό εν προκειμένω.
— Ε.Τ.: Ένα άλλο υπερασπιστικό επιχείρημα που επίσης υιοθέτησε η εισαγγελική πρόταση ήταν τι όφελος θα είχε η Χ.Α. να σκοτώσει τον Φύσσα, και μάλιστα σε μια περίοδο που ανέβαινε δημοσκοπικά. Όμως τη Χ.Α. την απασχολούσε απλώς να μην πιαστεί στα πράσα ‒ και πράγματι, η μόνη διαφορά με άλλες δολοφονικές επιθέσεις ήταν ότι στο Κερατσίνι υπήρξε επιτόπια σύλληψη του δράστη. Αν ο Ρουπακιάς είχε αφεθεί να διαφύγει, ούτε οι αυτόπτες μάρτυρες θα τολμούσαν να καταθέσουν τι είδαν. Θα είχαμε μείνει στο ότι «τον σκότωσαν για το ποδόσφαιρο...».
Η Χ.Α. ήθελε τον Παύλο νεκρό γιατί «ενοχλούσε». Θα παραδειγμάτιζε έτσι κι άλλους, δείχνοντας ποιος κάνει κουμάντο στο Κερατσίνι και γενικότερα στον Πειραιά, όπου πλέον θα ήταν το φόβητρο όλων. Ιδού, λοιπόν, τι όφελος προσδοκούσε δολοφονώντας τον.
— Χ.Π.: Δεν σκότωσε καθόλου τυχαία ο Ρουπακιάς τον Παύλο, ούτε καθ' υπέρβαση καθήκοντος. Θυμίζω ότι ο μάρτυρας κατηγορίας Σταύρου, πρώην χρυσαυγίτης, κατέθεσε πως οι εντολές που δίνονταν σε μέλη για επιθέσεις περιλάμβαναν το εκάστοτε επιτρεπόμενο «ταβάνι βίας».
Δεν σκόπευαν, λοιπόν, να τον τρομάξουν ή να τον κακοποιήσουν απλώς. Ήταν αποφασισμένοι να τον σκοτώσουν. Η απόλυτη κάλυψη που απολάμβαναν σε ό,τι έκαναν μέχρι τότε τους είχε καταστήσει εντελώς ασύδοτους. Το μόνο που δεν υπολόγισαν ήταν ότι τη φορά εκείνη δεν θα διέφευγαν ανενόχλητοι από τον τόπο του εγκλήματος.
— Ε.Τ.: Η Χ.Α. χαρακτηρίζει τη δίκη της πολιτική σκευωρία. Για μας, η σκευωρία είναι πώς όλα αυτά τα χρόνια πριν από τη δολοφονία Φύσσα δεν είχε αναρωτηθεί ποτέ κανείς αν ευθύνεται η ηγεσία της οργάνωσης για τις τόσες βίαιες επιθέσεις μελών της που καταγράφονταν. Παρότι το ερώτημα προέκυπτε διαρκώς μέσα από τις δικογραφίες, ουδείς εισαγγελέας διέταζε να διερευνηθεί.
Σε αυτή την «παράδοση» εντάσσονται η πρόταση της εισαγγελέως Εφετών αλλά και η μειοψηφία του παραπεμπτικού βουλεύματος. Υπόψη ότι οι κατηγορούμενοι παραπέμφθηκαν από το Δικαστικό Συμβούλιο κατηγορούμενοι για σύσταση και συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση με ψήφους 2-1.
Ο εισηγητής της υπόθεσης, ο μειοψηφήσας εφέτης Σαλάτας, υποστήριξε κάτι πρωτόφαντο, ότι για να χαρακτηριστεί μια οργάνωση ως τέτοια χρειάζεται να υπάρχει οικονομικό κίνητρο. Αν είχε γίνει δεκτό αυτό, ο αρχηγός και βουλευτές της θα κατηγορούνταν μόνο για ηθική αυτουργία, ενώ οι τρεις εκδικαζόμενες υποθέσεις θα εξετάζονταν, πιθανότατα, τελείως ξέχωρα. Έπειτα, η βία για τη Χ.Α. δεν είναι απλώς το μέσο, είναι ο σκοπός καθαυτός, ούσα στον πυρήνα της ιδεολογίας της.
Η επίθεση στη Φαβέλα τον Φεβρουάριο του '18 ήταν προφανώς οργανωμένη και εν γνώσει του Λαγού. Ο ξυλοδαρμός ο δικός μου εκεί, όπως και της δικηγόρου Ευγενίας Κουνιάκη τον Οκτώβριο του '17 έξω από το Εφετείο, δεν έμοιαζε προσχεδιασμένος, έτσι όμως αντιμετωπίζουν οποιονδήποτε «εχθρό» συναντήσουν. Όσο γι' αυτό που φώναζαν στη Φαβέλα οι χρυσαυγίτες τραμπούκοι, ότι «ο Πειραιάς μάς ανήκει», καμία σχέση! Εδώ και αρκετά χρόνια η μόνη ένδειξη παρουσίας τους εδώ είναι τα γραφεία τους, όπου η προσέλευση είναι πλέον ελάχιστη, όπως και η επιρροή τους. Δέκα-δεκαπέντε άτομα σε μια «τρύπα» δίπλα στην αστυνομία.
— Χ.Π.: Τα κύρια στοιχεία που φανερώνουν ότι ενεργοποιήθηκε άνωθεν το τάγμα εφόδου της Χ.Α. στη Νίκαια, και άρα ότι η οργάνωση σαφώς μετέρχεται τέτοιες πρακτικές, είναι η άρση του τηλεφωνικού απορρήτου, όπου αποδεικνύεται η ιεραρχική αλληλουχία των τηλεφωνημάτων αφενός, οι διαβιβάσεις των παρευρισκόμενων αστυνομικών της ομάδας Δίας αφετέρου. Τα είχε ζητήσει η 6η τακτική ανακρίτρια του Πειραιά κ. Χανιώτη, που έκανε πράγματι εξαιρετική δουλειά. Γιατί, βέβαια, το ερώτημα δεν είναι αν υπήρχε απευθείας εντολή από την ηγεσία της Χ.Α. για τη δολοφονία, όπως επέμενε η εισαγγελέας, αλλά αν η οργάνωση διέθετε τάγματα εφόδου και κέντρα εκπαίδευσης στα όπλα, αν γινόταν κατήχηση στα εθνικοσοσιαλιστικά ιδεώδη και αν όλα αυτά τα ενέκρινε απολύτως ο Μιχαλολιάκος. Ένα ερώτημα που για την Πολιτική Αγωγή έχει απαντηθεί ήδη επαρκώς.
Η Χ.Α. χαρακτηρίζει τη δίκη της πολιτική σκευωρία. Για μας, η σκευωρία είναι πως όλα αυτά τα χρόνια πριν από τη δολοφονία Φύσσα δεν είχε αναρωτηθεί ποτέ κανείς αν ευθύνεται η ηγεσία της οργάνωσης για τις τόσες βίαιες επιθέσεις μελών της που καταγράφονταν.
— Ελευθερία Τομπατζόγλου
— Ε.Τ.: Χωρίς τη διαρκή παρουσία και την παρρησία της Μάγδας Φύσσα, η δίκη αυτή θα ήταν σίγουρα διαφορετική. Τεράστια προσωπικότητα και χαρακτήρας, τεράστια βεβαίως και η συμβολή της. Ενδυνάμωσε αλλά και ένωσε το αντιφασιστικό κίνημα. Κανείς, ακόμα και ο πιο χαρισματικός δικηγόρος ή πολιτικός ακτιβιστής, δεν θα πετύχαινε όσα εκείνη!
— Χ.Π.: Είναι πράγματι ανεκτίμητη η προσφορά αυτής της γενναίας γυναίκας σε προσωπικό, συμβολικό και ηθικό επίπεδο. Αντί να τη στηρίζουμε εμείς, στήριζε και στηρίζει αυτή εμάς, Πολιτική Αγωγή, μάρτυρες, φίλους και αλληλέγγυους. Έγινε μάνα όλων μας κι αυτό δεν είναι σχήμα λόγου.
Άλλωστε, το έχει πει και η ίδια, ο λόγος που το παλεύει μέχρι τέλους είναι για να μην ξανασυμβεί σε κανέναν άλλον αυτό που συνέβη στο παιδί της. Κάτι επίσης σημαντικό ήταν ότι όλοι οι συνήγοροι της Πολιτικής Αγωγής συνεργαστήκαμε άψογα, παραμερίζοντας προσωπικούς εγωισμούς και ιδεολογίες. Αντίθετα στην υπεράσπιση υπήρχε πολυδιάσπαση, αλληλλοεπίρριψη ευθυνών και ανακλήσεις συνηγόρων.
— Ε.Τ.: Ουδείς κατηγορούμενος χρυσαυγίτης εξέφρασε, απολογούμενος, ειλικρινή μεταμέλεια. Αν μετάνιωσαν κάποιοι για κάτι, είναι επειδή μπλέξανε. Όχι για τη δολοφονία του Παύλου καθαυτή, ούτε βέβαια για τις επιθέσεις στους Αιγύπτιους αλιεργάτες και στους συνδικαλιστές του ΠΑΜΕ. Οι περισσότεροι επαναλάμβαναν σαν μότο: «Κύριοι δικαστές, ταλαιπωρούμαι πέντε χρόνια τώρα...». Αυτό μόνο τους ένοιαζε! Άλλοι, πάλι, επέμεναν στην πολιτική δίωξη, παρότι εξακριβωμένα μέλη ταγμάτων εφόδου.
— Χ.Π.: Βλέποντάς τους κατά μόνας στο εδώλιο και αναλογιζόμενος το ποιον και το επίπεδό τους, είναι σχεδόν ντροπιαστικό να σκέφτεσαι «μα, αυτοί οι άνθρωποι υπαγόρευαν πολιτικές και θέλανε να με κάνουν να φοβάμαι ως πολίτης;». Κι όμως, αν για τη δολοφονία Φύσσα δεν είχαμε συλλήψεις, η Χ.Α. θα κυριαρχούσε πια κανονικά στον δρόμο, ανεβάζοντας περαιτέρω τα εκλογικά ποσοστά της. Το ότι στη δίκη αποδείχτηκε ξεκάθαρα πως είναι εγκληματική οργάνωση σίγουρα τη ζημίωσε, γιατί άλλο να παριστάνεις τον εθνικόφρονα πατριώτη και άλλο να αποδεικνύεσαι ναζί φονιάς.
— Ε.Τ.: Προσωπικά, αμφιβάλλω αν οι περισσότεροι ψηφοφόροι της Χ.Α. τα αγνοούσαν όλα αυτά και περίμεναν τις αποκαλύψεις στη δίκη για να μεταστραφούν... Συνομιλώντας ωστόσο με Πειραιώτες, πολλοί μου έλεγαν πως ήξεραν τους χρυσαυγίτες για αλήτες του υποκόσμου και μαχαιροβγάλτες, αλλά όχι για ναζί. Οπότε ισχύει ότι τους ξεμπρόστιασε εντελώς αυτή η δίκη.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO