Σε δημόσια διαβούλευση τέθηκε το νομοσχέδιο, το οποίο φέρνει σημαντικές αλλαγές στην αντιμετώπιση των ατόμων με παραβατική συμπεριφορά, που απαλλάσσονται από την ποινή τους λόγω ψυχικών ή διανοητικών διαταραχών. Βασικός άξονας είναι η εξασφάλιση θεραπείας και ο σεβασμός των δικαιωμάτων των αδικοπραγούντων ψυχικά νοσούντων ατόμων, καθώς και η τήρηση των περιορισμών που επιβάλλουν οι δικαστικές αρχές.
Με αφορμή την ανάρτηση του νομοσχεδίου για τα «μέτρα θεραπείας ατόμων που απαλλάσσονται από την ποινή λόγω ψυχικής ή διανοητικής διαταραχής», ο υπουργός Δικαιοσύνης Στ. Κοντονής επισημαίνει ότι ο παρωχημένος μακροχρόνιος εγκλεισμός των ατόμων που έχουν ποινική εμπλοκή και αντιμετωπίζουν ψυχικές και διανοητικές διαταραχές σε κλειστές μονάδες καταργείται και στη θέση του θεσπίζονται σύγχρονα μέτρα, που εγγυώνται το θεραπευτικό αποτέλεσμα. Ειδικότερα, με το νομοσχέδιο τροποποιείται το ισχύον θεσμικό πλαίσιο ποινικής μεταχείρισης των αδικοπραγούντων ψυχικά ασθενών ατόμων (άρθρα 38 - 41 και 69 - 70 του Ποινικού Κώδικα).
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο η ελληνική πολιτεία «προσαρμόζεται στις εξελίξεις, σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο, στην ψυχιατρική και το Ποινικό Δίκαιο, όπως αποτυπώνονται σε θεμελιώδη κείμενα προάσπισης των δικαιωμάτων του ανθρώπου (ΕΣΔΑ, Σύμβαση ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των ΑμεΑ)», ενώ ενσωματώνονται επισημάνσεις της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, του Συνηγόρου του Πολίτη αλλά και της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση «τα προτεινόμενα μέτρα έχουν ως βασικό άξονα την εξασφάλιση θεραπείας και επιβάλλονται μόνο για σοβαρά αδικήματα». Αναλυτικότερα, ο «παρωχημένος μακροχρόνιος εγκλεισμός σε κλειστές (ασυλικές) μονάδες καταργείται και στη θέση του θεσπίζονται σύγχρονα μέτρα, που εγγυώνται το θεραπευτικό αποτέλεσμα, ταυτόχρονα με την ασφάλεια του ίδιων των ψυχικά ασθενών δραστών αξιόποινων πράξεων αλλά και των τρίτων».
Ακόμη, καλύπτεται το υπάρχον νομοθετικό κενό (από το 1950) για τον τρόπο εκτέλεσης των μέτρων ασφαλείας των άρθρων 69 και 70Α Ποινικού Κώδικα και υιοθετούνται ως «μέτρα θεραπείας», η τοποθέτηση σε ειδικό ψυχιατρικό τμήμα ή η θεραπεία και ψυχιατρική παρακολούθηση σε εξωνοσοκομειακή Μονάδα Ψυχικής Υγείας (δηλαδή Κέντρο Ψυχικής Υγείας ή Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας) ή εξωτερικά ιατρεία δημόσιου ψυχιατρικού ή γενικού νοσοκομείου. Με το νομοσχέδιο προβλέπεται, επίσης, ότι αρμόδιο για την επιβολή του μέτρου ασφαλείας καθίσταται πλέον αποκλειστικά το δικαστήριο, ενώ ορίζεται η μέγιστη διάρκεια του θεραπείας, η οποία θα είναι έως 2 χρόνια σε περίπτωση διάπραξης πλημμελήματος και έως 5 χρόνια στην περίπτωση διάπραξης κακουργήματος, σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση, ενώ το δικαστήριο θα μπορεί να παρατείνει την θεραπεία.
Ακόμη, παρέχεται στον κατηγορούμενο δικαίωμα άσκησης έφεσης, δίδεται η δυνατότητα αδειών, εξόδων ή διαμονής σε εποπτευόμενους χώρους στους θεραπευόμενους και ορίζονται εισαγγελέας επόπτης.
