Δεν είναι ασυνήθιστο για αρκετά είδη φυτών να δημιουργούν σπόρους που κολλάνε η μπλέκονται σε είδη ζώων και εντόμων τα οποία πλησιάζουν για αναζήτηση τροφής ή καταφυγίου.
Ωστόσο υπάρχει ένα είδος στα τροπικά νησιά του Ινδικού και του Ειρηνικού που έχει εξελίξει θανάσιμα αυτή τη μέθοδο διανομής σπόρων, σκοτώνοντας πολλά από τα πουλιά που προσγειώνονται στα κλαδιά του.
Αυτό που όμως έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον των ερευνητών είναι πως δεν φαίνεται να υπάρχει σαφής λόγος για αυτήν την απρόκλητη δολοφονική πρακτική, και όλο αυτό μοιάζει ως μια μακάβρια ιδιορρυθμία της εξέλιξης.
Ο Alan Burger από το Πανεπιστήμιο της Βικτώρια στον Καναδά είχε ακούσει για το δέντρο Pisonia και τη φονική του φήμη στη δεκαετία του 1990, οπότε ταξίδεψε στις Σεϋχέλλες για να μια πιο προσεχτική παρατήρηση ενός πληθυσμού Pisonia κοντά σε αποικίες θαλασσοπουλιών.
Πολλά από τα είδη των δέντρων παράγουν μεγάλους σπόρους επικαλυμμένους με παχιά βλέννα και μικρά άγκιστρα, τα οποία κολλούν σε σχεδόν οτιδήποτε ακουμπήσει πάνω τους, συμπεριλαμβανομένων των εντόμων και πολλών πουλιών. Αυτό που κάνει τα δέντρα αυτά να είναι πιο ιδιαίτερα, είναι πως οι σπόροι τους συσσωρεύονται πολύ γρήγορα και σε μεγάλη ποσότητα πάνω σε είδη που πλησιάζουν τα κλαδιά τους ή το έδαφος στη βάση του δέντρου. Αν ένα πουλί πλησιάσει και τριφτεί κοντά στους σπόρους, είναι μάλλον αδύνατον να μπορέσει να ξαναπετάξει και πεθάνει καθηλωμένο στο έδαφος. Τα περισσότερα πουλιά πεθαίνουν ακριβώς κάτω από τα δέντρα και εκεί αποσυντίθεται ενώ μερικά παραμένουν νεκρά ψηλά στα κλαδιά του. Πολλά άλλα είδη που προσπαθούν στη συνέχεια να τραφούν με τα πτώματα στα κλαδιά παγιδεύονται και αυτά με τη σειρά τους και έτσι συνεχίζεται ο κύκλος του θανάτου γύρω από το δέντρο αυτό.
Ο Burger αναρωτήθηκε αν θα μπορούσε να υπάρχει κάποιο εξελικτικό κίνητρο για την πρακτική αυτή ή αν το δέντρο απλά έχει μια λειτουργία που δεν έχει κατανοηθεί.
Για πάνω από 10 μήνες, ο ίδιος διεξήγαγε πειράματα για να καθορίσει αν υπάρχουν και ποια είναι τα οφέλη από το νεκροταφείο πουλιών. Το προφανές ήταν να θεωρηθεί πως τα νεκρά πουλιά ήταν το λίπασμα που έκανε το έδαφος πιο θρεπτικό και γόνιμο. Όλως περιέργως, ο Burger διαπίστωσε ότι οι σπόροι που έχουν βλαστήσει κοντά στα πτώματα πουλιών δεν έδειχναν να επιβιώνουν καλύτερα ή να αναπτύσσονται περισσότερα από εκείνους που μεγάλωσαν πιο μακριά. Τα πτώματα σε αποσύνθεση δεν είχαν καμία απολύτως επίδραση στα δέντρα ενώ αντιθέτως, τα περιττώματα των πουλιών έκαναν πολύ πιο θρεπτικό το έδαφος, κάτι που σημαίνει ότι θεωρητικά το δέντρο θα προτιμούσε κοντά του τα ζωντανά και όχι τα νεκρά πτηνά.
Ο Burger στη συνέχεια προσπάθησε να δει τι συνέβαινε με τους σπόρους Pisonia στο θαλασσινό νερό έχοντας το προαίσθημα ότι τα νεκρά πουλιά μπορεί να λειτουργούσαν ως σχεδίες διασποράς των σπόρων σε άλλα νησιά. Δυστυχώς, οι σπόροι έχαναν τη ζωή τους μετά από μόλις πέντε ημέρες στο νερό, αποκλείοντας κάθε μεγάλο πλεονέκτημα της χρήσης που περίμενε.
Από την άλλη πλευρά, βουτώντας τους σπόρους κατά καιρούς στο θαλασσινό νερό σε μια περίοδο τεσσάρων εβδομάδων, αυτοί εξακολουθούσαν να μένουν ζωντανοί. Από αυτό συμπέρανε πως οι σπόροι ίσως εξελίχθηκαν ώστε να αγκιστρώνονται σε ζωντανά θαλασσοπούλια, αλλά μερικές φορές απλά έτυχε να σκοτώσουν μερικά με τον τρόπο που το έκαναν. Κάτι σαν λάθος υπολογισμός...
Η έρευνα του Burger για το Pisonia δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Journal of Tropical Ecology το 2005, αλλά βλέπει τώρα ξανά το φως της δημοσιότητας χάρη στο ντοκιμαντέρ του BBC «Πλανήτης Γη II» που διαθέτει ένα απόσπασμα στο οποίο παρουσιάζεται η φονική παγίδα.
σχόλια