Το μεγαλύτερο παγόβουνο στον κόσμο προσάραξε σε ρηχά νερά στα ανοικτά του απομακρυσμένου βρετανικού νησιού Νότια Γεωργία, όπου ζουν εκατομμύρια πιγκουίνοι και φώκιες.
Το παγόβουνο, το οποίο έχει μέγεθος περίπου σαν τη Νέα Υόρκη, φαίνεται να έχει κολλήσει και θα πρέπει να αρχίσει να διαλύεται στις νοτιοδυτικές ακτές του νησιού.
Οι ψαράδες φοβούνται ότι θα αναγκαστούν να παλέψουν με τεράστια κομμάτια πάγου και ότι αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει ορισμένους πιγκουίνους που τρέφονται στην περιοχή. Αλλά οι επιστήμονες στην Ανταρκτική λένε ότι τεράστιες ποσότητες θρεπτικών συστατικών είναι κλειδωμένες μέσα στον πάγο, ο οποίος καθώς λιώνει θα μπορούσε να δημιουργήσει μια «έκρηξη ζωής» στον ωκεανό.
«Είναι σαν να ρίχνουμε μια θρεπτική βόμβα στη μέση μιας άδειας ερήμου», λέει η καθηγήτρια Nadine Johnston από το British Antarctic Survey.
Ο οικολόγος Mark Belchier που συμβουλεύει την κυβέρνηση της Νότιας Γεωργίας δήλωσε: «Εάν διαλυθεί, τα παγόβουνα που θα προκύψουν είναι πιθανό να αποτελέσουν κίνδυνο για τα σκάφη καθώς κινούνται στα τοπικά ρεύματα και θα μπορούσαν να περιορίσουν την πρόσβαση των σκαφών στους τοπικούς ψαρότοπους».
Η προσάραξη είναι η τελευταία ανατροπή σε μια σχεδόν 40χρονη ιστορία που ξεκίνησε όταν το τεράστιο κομμάτι πάγου έσπασε από την παγοκρηπίδα Filchner-Ronne το 1986.
Η διαδρομή του πσγόβουνου έχει καταγραφεί σε δορυφορικές εικόνες από τον Δεκέμβριο, όταν τελικά απελευθερώθηκε αφού είχε παγιδευτεί σε μια ωκεάνια δίνη. Καθώς κινούνταν βόρεια μέσω θερμότερων υδάτων που ονομάζονται «λεωφόρος των παγόβουνων», παρέμεινε αξιοσημείωτα ανέπαφο. Για λίγες ημέρες, φάνηκε να περιστρέφεται επί τόπου, πριν επιταχυνθεί στα μέσα Φεβρουαρίου, ταξιδεύοντας με ταχύτητα περίπου 30 χιλιομέτρων την ημέρα.
«Το μέλλον όλων των παγόβουνων είναι ότι θα πεθάνουν. Είναι μεγάλη έκπληξη να βλέπουμε ότι το παγόβουνο A23a άντεξε τόσο πολύ και έχασε μόνο το ένα τέταρτο της έκτασής του», δήλωσε ο καθηγητής Huw Griffiths, μιλώντας στο BBC News από το πολικό ερευνητικό πλοίο Sir David Attenborough που βρίσκεται στην Ανταρκτική.
Το Σάββατο ο παγωμένος κολοσσός ύψους 300 μέτρων χτύπησε την ρηχή ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα σε απόσταση περίπου 80 χιλιομέτρων από την ξηρά και τώρα φαίνεται να έχει σταθεροποιηθεί. «Πιθανότατα θα παραμείνει λίγο-πολύ εκεί που είναι, μέχρι να αποσπαστούν κομμάτια» σύμφωνα με τον καθηγητή Andrew Meijers από το British Antarctic Survey.
Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι το παγόβουνο παρουσιάζει προοδευτικά σημάδια φθοράς. Όταν είχε έκταση 3.900 τετραγωνικά χιλιόμετρα συρρικνωνόταν σταθερά, αποβάλλοντας τεράστιες ποσότητες νερού καθώς κινείτο σε θερμότερες θάλασσες. Σήμερα εκτιμάται ότι έχει έκταση 3.234 τετραγωνικά χιλιόμετρα.
«Αντί για ένα μεγάλο, καθαρό, παρθένο κουτί πάγου, μπορείτε να δείτε σπήλαια κάτω από τις άκρες», δηλώνει ο καθηγητής Meijers. «Οι παλίρροιες θα το ανεβοκατεβάζουν τώρα, και όπου αγγίζει την ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα, θα αλέθει μπρος-πίσω, διαβρώνοντας τον βράχο και τον πάγο. Αν ο πάγος από κάτω είναι σάπιος -διαβρωμένος από το αλάτι- θα καταρρεύσει κάτω από την πίεση και ίσως παρασυρθεί κάπου πιο ρηχά», εξηγεί.
Όπου όμως ο πάγος αγγίζει την υφαλοκρηπίδα, υπάρχουν χιλιάδες μικροσκοπικά πλάσματα όπως κοράλλια, θαλάσσια σαλιγκάρια και σφουγγάρια. «Ολόκληρο το σύμπαν τους καταστρέφεται από μια τεράστια πλάκα πάγου που γδέρνει τον πυθμένα της θάλασσας», λέει ο καθηγητής Griffiths. «Αυτό είναι καταστροφικό βραχυπρόθεσμα για αυτά τα είδη, αλλά αποτελεί φυσικό μέρος του κύκλου ζωής στην περιοχή. Εκεί που καταστρέφει κάτι σε ένα μέρος, παρέχει θρεπτικά συστατικά και τροφή σε άλλα μέρη», προσθέτει.
Με πληροφορίες από BBC
