Τι είναι το «The Climate Project»; Ρώτησα τον Χρήστο Βρεττό ενός εκ των τριών δημιουργών του (οι άλλοι δύο είναι οι Sicily Fiennes και Éadin Kerkhoff O'Mahony).
Και απάντησε: «Ξεκίνησε από την παρατήρηση ότι η περιβαλλοντική κρίση είναι μια πραγματικότητα που τείνουμε να αντιμετωπίζουμε ως κάτι "αόριστο", "μακρινό" και υπερβολικά "επιστημονικό". Ξεκίνησε από την πεποίθηση ότι πραγματική συνείδηση για τους κινδύνους της κλιματικής αλλαγής μπορεί να αναπτυχθεί κυρίως μέσα από τις πραγματικές ιστορίες, τις μνήμες και τα βιώματα ανθρώπων από όλο τον κόσμο. Μέσα από την συγκρότηση αυτών των 'ελάχιστων' ιστοριών σε ένα σώμα, "μέγιστο", ζωντανό, μεταβαλλόμενο, ελεύθερο, πιθανώς παράξενο αλλά σίγουρα καίριο και διαφορετικό από τις κυρίαρχες αφηγήσεις.
Τρεις φοιτητές διαφορετικών προελεύσεων, ξεκινήσαμε απλά και με όχημα το διαδίκτυο. Ζητάμε από ανθρώπους από ολόκληρο τον κόσμο, να απαντήσουν σε απλές ερωτήσεις επιλέγοντας μέσα από μια ομάδα τέτοιων. Παράδειγμα:
"Ποιός νομίζεις ότι ευθύνεται για την κλιματική αλλαγή;" "Ποιός νομίζεις ότι ευθύνεται για την αντιστροφή της κλιματικής αλλαγής;" "Πιστεύεις ότι αποτελεί πολιτικό ζήτημα;" "Συνδέεται με την τέχνη;" "Έχει σχέση με την πρσφυγική κρίση και τον ρατσισμό;" "Είναι κάτι επείγον ή αποτέλεσμα υπερβολής;" "Συνδέεται με την δικαιοσύνη και τα δικαιώματα των όντων;" "Αφορά η κλιματική αλλαγή την οικονομία;"
Κάθε τοποθέτηση είναι ευπρόσδεκτη αρκεί να διατυπώνεται απλά και σύντομα. Παρουσιάζεται χωρίς λογοκρισία, σε συνάρτηση με μια φωτογραφία του ανθρώπου που αποφασίζει να συμμετάσχει, και επιλέγει έτσι να προσθέσει το πρόσωπό του σε ένα θέμα που είναι προσωπικό και συγκεκριμένο.
«Το "The Climate Collective" είναι συμβιωτικό και αναπτύσσεται χάρη στις διαφοροποιήσεις που το συνέχουν.
Όσοι το ξεκινήσαμε πιστεύουμε ότι η κλιματική αλλαγή είναι ένα από τα πιο επείγοντα ζητήματα που αφορούν την ανθρωπότητα και τον κόσμο αυτή τη στιγμή. Η κλιματική αλλαγή μας απειλεί συλλογικά και γι αυτό μας αφορά προσωπικά. Εμένα, εσένα, τα παιδιά μας, τους ανθρώπους στα νησιά του Ειρηνικού που βυθίζονται όσο διαβάζεις αυτό το κείμενο - όλους τους ζωντανούς οργανισμούς σε αυτό τον πλανήτη. Τι έχεις να πεις;
Συγγνώμη για το κλισέ, αλλά είμαστε αυτοί που περιμέναμε.»
Συγχωρείστε τη μη-διπλωματική γλώσσα, αλλά για μένα, το ότι οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο άφησαν το κλίμα να αλλάξει σε τόσο καταστροφικές διαστάσεις ώστε να καταδικάζουν τους εαυτούς τους, τα παιδιά και τα εγγόνια τους σε ένα είδος ζωής στην κόλαση – ενώ θα μπορούσαν να πράξουν διαφορετικά - είναι ένα από τα πιο ανόητα και τελικά εγκληματικά πράγματα που το ανθρώπινο είδος έχει κάνει. Και όλα αυτά ενώ υποθετικά ζούμε στους πιο προοδευτικούς καιρούς στην ιστορία της ανθρωπότητας. Πώς επιτρέψαμε στους εαυτούς μας να τυφλωθούμε και να κουφαθούμε σε τέτοιο βαθμό από απληστία;
Όταν πρωτοάρχισα να σαλπάρω με τα πλοία της Greenpeace στις αρχές της δεκαετίας του' 90, η κλιματική αλλαγή φάνταζε τόσο απλή, άρα και τόσο γελοία, ώστε το μόνο που χρειαζόταν να κάνουμε ήταν να βρούμε έξυπνους τρόπους να την επικοινωνήσουμε σε όσους περισσότερους ανθρώπους γινόταν. Θεωρούσαμε πως αν πολλοί από μας συνειδητοποιούσαμε τι διακυβεύεται θα αλλάζαμε τρόπο ζωής. Αλλά σχεδόν κανείς, ειδικά από όσους βρίσκονταν σε θέσεις εξουσίας, δεν ήθελε να ακούσει. Νομίζω μας αντιμετώπιζαν ως 'χαλάστρες' στο πάρτυ της λαιμαργίας που χαρακτήρισε τα 90s και τώρα έχει οδηγήσει τον κόσμο στην καταστροφή του. Το ότι μετά από 26 χρόνια διεθνή ακτιβισμού, είμαστε τόσο κοντά σε μη-αναστρέψιμη κλιματική αλλαγή –με οτιδήποτε αυτό συνεάγεται με εξοργίζει. Πιστεύω ακόμα πως αν πραγματικά συμβεί, θα πρέπει πια να θεωρηθεί ως έγκλημα κατά της ανθρωπότητας και να τιμωρηθεί αντιστοίχως.
Έχοντας βιώσει προσωπικά, στα μισά της δεκαετίας του '90 την αλλαγή στη ζωή των αξιοπρεπών και περήφανων κατοίκων των νησιών του Ειρηνικού καθώς έχαναν την πολύτιμη γη τους από την αυξανόμενη στάθμη των θαλασσών, ένιωσα την στάση μου να αλλάζει θεμελιωδώς και οριστικά.
Αρχικά, έγινε αδύνατο για μένα να προσποιούμαι ότι δεν έχω δει αυτά που είδα, ότι δεν έχω ακούσει αυτά που άκουσα, ότι δεν κοίταξα αυτούς τους ανθρώπους κατάματα καθώς μοιράζονταν ιστορίες θάρρους και επιμονής. Δεν μπορούσα να επιτρέψω στον εαυτό μου να μην κάνει οτιδήποτε περνούσε από το χέρι μου για να σταματήσω αυτή την τραγική αδικία. Έγινε προτεραιότητά μου να προσπαθώ να επινοήσω όσο το δυνατόν καλύτερους τρόπους επικοινωνίας του μηνύματος κατά της περιβαλλοντικής καταστροφής σε αυτούς που έχουν την δύναμη να την σταματήσουν. Αυτή η προτεραιότητα είναι πηγή ελπίδας, επιμονής, δημιουργικότητας και δύναμης για εμένα αλλά δυστυχώς και λόγος οργής και εξάντλησης.
Αθηνά Λαμπρινίδου, Αθήνα Ελλάδα
Με τον Donald Trump (έναν αρνητή της κλιματικής αλλαγής) να γίνεται πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, είναι φυσικό να κυριαρχεί η απαισιοδοξία στον χώρο της περιβαλλοντικής δραστηριοποίησης. Αλλά δεν μπορούμε να επιτρέψουμε αυτό το γεγονός να σταματήσει την πρόοδο – αυτό θα ήθελε η δεξια πολιτική ελίτ. Μην τους αφήσετε να νικήσουν! Μέσα από τα προϊόντα που αγοράζετε, την τέχνη που δημιουργείτε, με το να διαφωνείτε ψύχραιμα σε έντονες συζητήσεις, κάντε την φωνή σας να ακουστεί δυνατά! Υπάρχουν πολλά που κινδυνεύουν να χαθούν. Δεν μπορούμε να αφήσουμε το ζήτημα να χαθεί κάτω από 'τίτλους' εφημερίδων και 'κουτσομπολιά'. Αν ένας παρουσιαστής τηλεπαιχνιδιών μπορεί να γίνει πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, ξέρεις πολύ καλά ότι και εσύ μπορείς να κάνεις τη διαφορά!.
David Carrey, Λονδίνο
Πιστεύω πως η κλιματική αλλαγή είναι περισσότερη φυσική παρά ανθρωπογενής. Η μετατόπιση των πόλων και η αλλαγή των κλιματολογικών συνθηκών είναι ένα φυσικό φαινόμενο που συνέβαινε πάντα. Χρησιμοποιείται ως θέμα για να αποσπάσει την προσοχή των κατοίκων των ανεπτυγμένων χωρών από μεγαλύτερες θηριωδίες, όπως η κατοχή της Παλαιστίνης ή την συμμετοχή των Δυτικών χωρών στον πόλεμο κατά της "τρομοκρατίας". Όσοι μιλούν συνέχεια για το φαινόμενο του θερμοκηπίου έχουν κερδίσει χρήματα από αυτό. Φοβίζουν τους ανθρώπους λέγοντάς τους πως η στάθμη των θαλασσών θα ανέβει κατά Χ μέτρα μέσα στα επόμενα 100 χρόνια ενώ στην πραγματικότητα έχει απλώς αυξηθεί κατά κάποια εκατοστά. Σου λένε πως ο πάγος έχει υποχωρήσει σε άνευ προηγουμένου επίπεδα στο Βόρειο Πόλο, αλλά δεν σου λένε ότι έχει αυξηθεί στον Νότιο Πόλο. Αυτοί είναι οι ίδιοι άνθρωποι που θα τους δεις να τριγυρνάνε με σοφέρ, μεγάλες λιμουζίνες και ιδιωτικά τζετ.
Ωστόσο αντιλαμβάνομαι ότι η μόλυνση του περιβάλλοντος είναι σημαντικό ζήτημα και το ότι η ανάπτυξη πράσινων πηγών ενέργειας είναι απαραίτητη. Πιστεύω πως η προστασία της βιοποικιλότητας των τροπικών δασών, οι αναεώιμη ενέργεια και ένας πιο 'καθαρός' τρόπος ζωής είναι εξίσου σημαντικά ζητήματα, αλλά δεν νομίζω πως το φαινόμενο του θερμοκηπίου είναι τόσο επείγον, όσο θέλουν να μας κάνουν να πιστέψουμε. Πιστεύω πως τώρα υπάρχουν σημαντικότερα ζητήματα που οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε ως πολίτες της ανθρωπότητας.
Η κλιματική αλλαγή λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη έχει επηρεάσει τη γενιά μου θετικά. Μας έχει μάθει την σημασία του να προστατεύουμε τον πλανήτη, να μην ρυπαίνουμε, να ανακυκλώνουμε, να μην υπερκαταναλώνουμε και έχει ανοίξει ένα ολοκαίνουργιο πεδίο εργασίας με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Πιστεύω πως η γενιά μας είναι πιο υπεύθυνη απέναντι στο περιβάλλον, και το εκτιμάμε περισσότερο από τις προηγούμενες γενιές.
Ντέιβιντ Κλάρκιν, Ζάκυνθος Ελλάδα
Οι κάτοικοι των νησιών του Ειρηνικού πάντα ζούσαν σε αρμονία με το περιβάλλον και παρά την αποικιοκρατία ζούμε ακόμα έτσι. Ωστόσο, αυτός ο τρόπος ζωής βρίσκεται ύπο απειλή. Η κλιματική αλλαγή προκαλεί έντονες ξηρασίες οι οποίες καταστρέφουν τις σοδειές μας και μαζί με τα αυξημένα περιστατικά κυκλώνων βρισκόμαστε στα πρόθυρα μιας πιθανής μαζικής έλλειψης τροφής. Αυτό γίνεται προφανές και από τις αυξανόμενες τιμές στα φρέσκα προϊόντα.
Αναγνωρίζουμε την αξία του φυσικού πλούτου και της πανίδας στις θάλασσες που περιβάλλουν το νησί μας. Ωστόσο ο ωκεανός υποφέρει και μάζες από νεκρά ψάρια ξεβράστηκαν πέρυσι στην Ακτή των Κοραλλιών. Τα κοράλλια πεθαίνουν λόγω λεύκανσης από τις αυξανόμενες θερμοκρασίες της θάλασσας. Τα Φίτζι είναι γνωστά ως η παγκόσμια πρωτεύουσα των 'απαλών κοραλλιών' και πολλά ζωικά είδη έρχονται εδώ για να αναπαραχθούν. Όλος αυτός ο οικολογικός πλούτος βρίσκεται υπό απειλή λόγω της κλιματικής αλλαγής.
Οι κυκλώνες είναι μέρος της καθημερινής μας ζωής εδώ. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια γίνονται όλο και πιο δυνατοί και βίαιοι και δεν έχουμε τους πόρους για να επανέλθουμε από τις καταστροφές που προκαλούν. Ο κυκλώνας Winston (ο δεύτερος πιο δυνατός κυκλώνας που καταγράφηκε ποτέ) προκάλεσε χάος στα Φίτζι στις αρχές του 2016. Κατά τη διάρκεια του κυκλώνα η οικογένειά μου μαζεύτηκε στο καθιστικό, καθώς το νερό έμπαινε μέσα από τις πόρτες, τις οποίες είχαμε οχυρώσει με άμμο και καρφώσει νωρίτερα. Ολόκληρο το σπίτι δονούνταν γύρω μας και οι πόρτες ξεχαρβαλώθηκαν από τη δύναμη των ανέμων. Καθώς ο ήλιος ανέτειλε την επόμενη μέρα, βρήκαμε το γκαράζ του γείτονα μπροστά στην πόρτα μας, μαζί με πολλά ακόμα συντρίμμια. Κατέβηκα στην παραλία και είδα ένα σπίτι του οποίου η οροφή είχε εξαφανιστεί.
Οι άνθρωποι του Ειρηνικού δεν γνωρίζουν αρκετά για την κλιματική αλλαγή και δεν καταλαβαίνουν σε τι οφείλονται οι καταστροφικές αλλαγές που βιώνουν. Στην πραγματικότητα αυτή η χώρα κάνει πολύ λίγα για να επιτείνει την κλιματική αλλαγή. Ωστόσο είμαστε εμείς που πληρώνουμε το μεγαλύτερο τίμημα.
Tiare Cole, Νησιά Φίτζι
Μπορείς να γίνεις βίγκαν ή ακόμα και να μποϊκοτάρεις την Nestle. Αλλά αν τα κάνεις όλα αυτά χωρίς να αναγνωρίζεις την εκ φύσεως καπιταλιστική δομή της βιώσιμης κατανάλωσης, τότε κάνεις κάτι λάθος.
Για υπερβολικά πολύ καιρό η συζήτηση γύρω από την βιώσιμη κατανάλωση επικεντρώνεται στο πώς ο καπιταλισμός μπορεί να συνυπάρξει με το περιβάλλον. Μετά απο χρόνια, θα κοιτάμε πίσω σε αυτή την περιοριστική ιδεολογία και θα την εκλαμβάνουμε ως το μεγαλύτερο λάθος του περιβαλλοντικού κινήματος.
Ζανλούκα Καβαλλάρο, Ντόρσετ Αγγλία
Πριν δεν ένιωθα άνετα όσο αλλαζε, αλλά τώρα είναι καλύτερα χάρη στη σκέψη. Ότι η κλιματική αλλαγή είναι φυσικό φαινόμενο. Το καθήκον μου ειναι να προσπαθώ να κρατώ το μυαλό μου μακριά απο απληστία, θυμό και άγνοια.
Πα-Αν Μυανμάρ
Η κλιματική αλλαγή είναι ένα φαινόμενο που θα έπρεπε να μας απασχολεί όλους. Ωστόσο, έχει μειωθεί στην κατηγορία των μεσοαστικών προβλημάτων. Όπως και με τον φεμινισμό, τα δικαιώματα των ΛΟΑΤ ατόμων, τον ρατσισμό και τον σεξισμό – τα οποία είναι όλα σημαντικά- η ρητορική γύρω από την κλιματική αλλαγή δεν αγγίζει τις μάζες, που έχουν πιο σημαντικά ζητήματα να ασχοληθούν: Να βρουν εργασία, να έχουν ένα πιάτο φαγητό όταν γυρνάνε σπίτι και να προστατεύουν τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Δεν νομίζω πως έχω ποτέ ακούσει κάποιο άτομο από την εργατική τάξη να χαρακτηρίζει την κλιματική αλλαγή ως μέγιστο πρόβλημα. Είναι βέβαια ειρωνικό ότι, σύμφωνα με όλες τις μελέτες, τα άτομα που επηρεάζονται πιο σοβαρά και άμεσα από τη συνεχή περιβαλλοντική καταστροφή, είναι οι φτωχοί άνθρωποι, αυτοί που δεν έχουν ένα δίχτυ ασφαλείας. Είναι επείγον να αλλάξει η κατεύθυνση της συζήτησης, ο τρόπος που επικοινωνούμε τέτοια ζητήματα μεταξύ μας. Πρέπει να εφαρμόσουμε κοινωνικές αλλαγές ώστε αυτοί που έχουν τα πιο λίγα να μπορούν να ζουν με ένα τρόπο υγιή αλλά και φιλικό προς το περιβάλλον. Έτσι ώστε να μπορούν να καταναλώνουν καλύτερο φαγητό από McDonald's και να έχουν πρόσβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας, χωρίς τεράστια έξοδα. Πιστεύω βαθιά στην κινητοποίηση των ανθρώπων και πιστεύω πως αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να επιτευχθεί πραγματική αλλαγή. Οι προσωπικές δράσεις είναι καλές και ο καθένας μας πρέπει να προσπαθεί να μην βλάπτει το περιβάλλον με τις προσωπικές του επιλογές, αλλά δεν νομίζω πως αυτό θα αλλάξει τίποτα. Για να σταματήσουμε την κλιματική αλλαγή χρειαζόμαστε μία επανάσταση!
Πέτρος Κωνσταντινίδης, Αθήνα
*Προσοχή: επικείμενο παραλήρημα με γραμματικά λάθη*
Ο κόσμος στον οποίο ζούμε έχει γ***θεί
Οι άνθρωποι νοιάζονται περισσότερο για το να τρώνε ένα διπλό τσίζμπεργκερ, αφού αγοράσουν το καινούργιο iPhone, παρά για το να έχουν καθαρό αέρα. 25 χιλιάδες followers στο Instagram δεν θα σημαίνουν τίποτα όταν κάποιος πεθάνει από την ατμοσφαιρική ρύπανση. Η εφημερίδα The Guardian μεταδίδει πως 9,500 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο στο Λονδίνο λόγω ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
Η κουλτούρα της απληστίας και της υπερκατανάλωσης πρέπει να σταματήσει. Ο πλανήτης μας πεθαίνει!
Δραματικό, το ξέρω, αλλά είναι η αλήθεια! Οι πολυεθνικές και η βιομηχανία του κρεάτος μας κοροϊδεύουν. Αν και δεν ρίχνω όλο το φταίξιμο σε αυτούς (Θα επανέλθω σε αυτό). Μας λένε να κάνουμε πιο σύντομα ντους για να εξοικονομούμε νερό και να καταπολεμήσουμε την κλιματική αλλαγή. Θα εξοικονομούσες περισσότερο νερό με το να μην έτρωγες ένα κιλό κρέας παρά με το να μην έκανες ντους για έξι μήνες. Οπότε συνέχισε να κάνεις ντους (για το καλό όλων μας) αλλά σταμάτα να τρως κρέας.
Είναι εύκολο να ρίχνουμε την ευθύνη στους άλλους και να λέμε «δεν κατέστρεψα εγώ τον πλανήτη, αυτοί το έκαναν». Αλλά όλοι συμμετέχουμε, άρα είμαστε όλοι ένοχοι. Ναι, και εσύ! Όλοι έχουμε τη δυνατότητα να δημιουργήσουμε κάποια αλλαγή, είτε μεγάλη είτε μικρή. Ένας αφελής πρόεδρος αρνείται την κλιματική αλλαγή, κάτι που κάνει τον δικό μας ρόλο ακόμα πιο ζωτικό. Φαντάσου τον εαυτό σου ως την Katniss Everdeen, αλλά αντί να πολεμάς κατά των Hunger Games, καταπολεμάς κάτι, που αν δεν αντιμετωπιστεί, θα σκοτώσει τους πάντες. Το ξέρω, αγαπώ το δράμα. FLY MOCKINGJAY!!!
Πί-Τζει Κίρμπι, Κόρκ Ιρλανδία
*Για να συμμετάσχετε, στείλτε στο Climate Project ένα κείμενο (μέχρι 300 λέξεις) συνοδευόμενο από μία φωτογραφία σας καθώς και την γενική τοποθεσία από την οποία μας γράφετε (Αθήνα, Νέα Υόρκη κ.ο.κ.), με τις απόψεις/σκέψεις/εμπειρίες σας γύρω από την κλιματική αλλαγή και το περιβάλλον στην εξής ηλεκτρονική διεύθυνση: [email protected] (Facebook / Instagram)
σχόλια