Τεχνητή Νοημοσύνη
Η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι η τεχνολογία ηλεκτρονικών υπολογιστών που εφαρμόζει αναλυτικές μεθόδους για να βοηθήσει στην ανίχνευση πιθανών ανωμαλιών, ευρημάτων ή παθολογικών καταστάσεων στις τρέχουσες εξετάσεις ιατρικής απεικόνισης, πέραν της διεξαγωγής αναδρομικών αναλύσεων ή συγκρίσεων προηγούμενων μελετών απεικόνισης. Βασίζεται στη συνεχή εκπαίδευση αλλά και στην τελειοποίηση των μηχανών - αλγορίθμων κατόπιν εισαγωγής μεγάλων σειρών δεδομένων - πληροφοριών.
Σήμερα, η τεχνολογία αυτή επιτρέπει να εξετάζονται μελέτες απεικόνισης για καταστάσεις οι οποίες μπορεί να είναι ακόμη ασυμπτωματικές, άρα μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε οργανωμένα προγράμματα προληπτικού ελέγχου ασυμπτωματικού πληθυσμού.
Η διαχείριση της ροής των δεδομένων, τα μοντέλα των εξετάσεων, τα διαγνωστικά πρωτόκολλα, οι δυνατότητες συνεχιζόμενης εκπαίδευσης, είναι μερικές από τις πολλές εφαρμογές τις οποίες επίσης υποστηρίζει και προάγει ένα σύστημα Τεχνητής Νοημοσύνης. Παράλληλα, τα συστήματα αυτά είναι απολύτως ικανά να βοηθήσουν στη διανομή του φόρτου εργασίας και στη διαχείριση της ιατρικής φροντίδας, με την αποτελεσματικότερη χρήση των οικονομικών αλλά και των ανθρώπινων πόρων που απαιτούνται.
Σήμερα, υπάρχουν κυριολεκτικά δεκάδες διαθέσιμες λύσεις λογισμικού για τα πάντα, ή σχεδόν τα πάντα, από την καταγραφή και ανάλυση δεδομένων και την αναγνώριση ευρημάτων, δημιουργία διαγνωστικού ή και προληπτικού περιεχομένου μέχρι την εξειδικευμένη ανάλυση ιατρικής εικόνας.
Η δική μου πρόβλεψη είναι ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη ήρθε για να μείνει και τα εργαστήρια Ακτινολογίας που θα την εφαρμόσουν θα γίνουν πιο παραγωγικά, πιο συνεργατικά και σαφώς καλύτερα και αποτελεσματικότερα στην εκπόνηση προγραμμάτων ολοκληρωμένης φροντίδας απεικόνισης. Εννοείται πως τα συστήματα αυτά δεν θα σηματοδοτήσουν το τέλος της ειδικότητας της Ακτινολογίας, αντιθέτως θα αποτελέσουν την απαρχή μια νέας εποχής στην Ακτινολογία.
Τελικά, οι «ευφυείς μηχανές» θα διευκολύνουν την καθημερινότητα των ακτινολόγων προς όφελος των εξεταζομένων, γεφυρώνοντας απόλυτα την εμπειρία και τη γνώση με την αναζήτηση σε ψηφιακές βάσεις δεδομένων, μη παραβλέποντας ωστόσο τις αρχές της Βιοηθικής.
Αυτό το οποίο απαιτείται πανευρωπαϊκά αλλά και διά νόμου, και στη χώρα μας, είναι η καταγραφή του συνολικού ποσού δόσης κατά τη διάρκεια της ζωής κάθε Ευρωπαίου πολίτη που υποβάλλεται σε διαγνωστικές ή θεραπευτικές εξετάσεις με τη χρήση της ακτινοβολίας.
Συνετή διαχείριση της δόσης ακτινοβολίας
Η προστασία κατά την έκθεση στην ακτινοβολία εξακολουθεί να αποτελεί βασική μέριμνα και προτεραιότητα για την ιατρική απεικόνιση. Τα ασφαλή όρια δοσολογίας και οι προσπάθειες για τη μείωσή της τόσο για τους ακτινολόγους και λοιπούς επαγγελματίες υγείας όσο και για τους ασθενείς είναι μέρος της συζήτησης που διεξάγεται ώστε τελικά να βρεθεί η χρυσή τομή μεταξύ των διαγνωστικών αναγκών και των πιθανών κινδύνων από την ιοντίζουσα ακτινοβολία.
Η μείωση της συσσωρευτικής έκθεσης στην ακτινοβολία από πολλαπλές διαγνωστικές εξετάσεις είναι πλέον δυνατή με τη χρήση των συστημάτων διαχείρισης της ακτινοβολίας, τροποποιώντας τους παράγοντες έκθεσης αφενός και καταγράφοντας τα δεδομένα αφετέρου.
Σαφώς και είναι σημαντική η εφαρμογή των κατάλληλων για την κάθε περίπτωση διαγνωστικών πρωτοκόλλων, με εξατομίκευση της χορηγούμενης δόσης ανά ασθενή ή ανά εξέταση. Επιπροσθέτως, βέλτιστες πρακτικές, προτυποποίηση πολύπλοκων απεικονιστικών εξετάσεων και συνοδευτικών διαδικασιών θα επιτύχουν ακόμα μεγαλύτερη μείωση της χορηγούμενης ακτινοβολίας.
Αυτό το οποίο απαιτείται πανευρωπαϊκά αλλά και διά νόμου, και στη χώρα μας, είναι η καταγραφή του συνολικού ποσού δόσης κατά τη διάρκεια της ζωής κάθε Ευρωπαίου πολίτη που υποβάλλεται σε διαγνωστικές ή θεραπευτικές εξετάσεις με τη χρήση της ακτινοβολίας.
Εξυπακούεται πως απαιτούνται επενδύσεις σε ειδικά λογισμικά και συστήματα, καθώς και αναβάθμιση των ακτινολογικών μηχανημάτων, ώστε ο στόχος αυτός να επιτευχθεί. Δυστυχώς, στη χώρα μας, προς το παρόν, γίνονται μεμονωμένες προσπάθειες, πιθανώς λόγω υψηλού κόστους εφαρμογής των παραπάνω συστημάτων.
Επεμβατική Ακτινολογία
Η Επεμβατική Ακτινολογία αποτελεί το επόμενο βήμα στην αντιμετώπιση διαφορετικών ιατρικών προβλημάτων ως ελάχιστα παρεμβατική πράξη, με μείωση του χρόνου νοσηλείας αλλά και του οικονομικού κόστους. Οι νεότερες τεχνικές έχουν ήδη ελαχιστοποιήσει τη χορηγούμενη δόση ακτινοβολίας στον επεμβατικό ακτινολόγο και στον ασθενή. Το σημερινό επιχειρησιακό μοντέλο διαχείρισης των ασθενών φεύγει πλέον από την αποκλειστική επιρροή των κλινικών γιατρών, καθώς οι επεμβατικές πράξεις αυξάνουν σε αριθμό και σε δυνατότητες όλο και πιο ποικίλων εφαρμογών.
Επίσης, η εξέλιξη των νέων υλικών και τεχνολογιών οδηγεί σε μεγαλύτερη διάδοση των επεμβατικών πράξεων. Ο ακτινολόγος πλέον ηγείται του θεραπευτικού σχήματος και αποτελεί σημαντικότατο παράγοντα στην περαιτέρω παρακολούθηση των ασθενών. Ήδη η Επεμβατική Ακτινολογία αποτελεί κατοχυρωμένη εξειδίκευσης της Ακτινολογίας για τη χώρα μας. Το μέλλον, δε, αυτής προμηνύεται λαμπρό.
Τρισδιάστατη (3-D) εκτύπωση και σχεδιασμός με τη βοήθεια ηλεκτρονικού υπολογιστή
Καθώς οι σαρωτές (scanners) είναι σε θέση να καταγράψουν συνεχώς αυξανόμενες ποσότητες και ποιότητες δεδομένων, είναι πλέον δυνατή η 3D εκτύπωση μοντέλων εσωτερικών ανθρώπινων οργάνων αλλά και μελών, με απόλυτη ανατομική ακρίβεια, γεγονός που τα καθιστά κλινικά χρήσιμα για συγκεκριμένους ασθενείς. Αυτά τα μοντέλα μπορούν να βοηθήσουν στη διάγνωση και να καθοδηγήσουν τους χειρουργούς μέσω πολύπλοκων διαδικασιών.
Ήδη νοσοκομεία των ΗΠΑ χρησιμοποιούν 3-D εκτυπώσεις για να μειώσουν το ποσοστό των πιθανών επιπλοκών κατά τη διάρκεια χειρουργικών επεμβάσεων. Τα τρισδιάστατα μοντέλα έχουν, επίσης, χρησιμοποιηθεί π.χ. για να βοηθήσουν να διαχωριστούν τα συνδεδεμένα δίδυμα και να δοκιμαστούν οι βαλβίδες καρδιάς πριν από την τοποθέτησή τους.
Σε καθεμία από αυτές τις εφαρμογές, οι ακτινολόγοι έχουν την ευκαιρία να είναι σημαντικοί κλινικοί σύμβουλοι, μεταφέροντας την εμπειρία τους στην ερμηνεία των 3-D μοντέλων, συμβάλλοντας έτσι στην επιτυχή διαχείριση των ασθενών.
Απόδειξη της αξίας του ρόλου της ειδικότητας της Ακτινολογίας
Η συνεχιζόμενη μετάβαση της ιατρικής από την τεκμηριωμένη ιατρική προς την ιατρική φροντίδα με βάση την αξία αποδείχτηκε σημαντικότατο θέμα το προηγούμενο χρονικό διάστημα. Η αξία των υπηρεσιών που παρέχουν οι ακτινολόγοι στο σύστημα υγείας εν γένει δεν αμφισβητήθηκε ποτέ, αντιθέτως η ποσοτικοποίηση και η αξία της φροντίδας υγείας μέσα από την ακτινολογία αποτέλεσε το επιστέγασμα της νέας αυτής ιατρικής προσέγγισης για το προηγούμενο έτος.
Καθώς η διείσδυση της ειδικότητας καθίσταται όλο και μεγαλύτερη εντός αλλά και εκτός των νοσοκομείων σε επίπεδο πρόληψης, διάγνωσης, θεραπείας και παρακολούθησης, η αξία της στη φροντίδα υγείας ολοένα και διευρύνεται. Η συμβολή της είναι καθοριστική για τα συστήματα υγείας. Το θέμα ήδη απασχολεί την παγκόσμια ιατρική κοινότητα, η οποία αντιμετωπίζει μεγάλη έλλειψη εξειδικευμένων γιατρών σε επιμέρους αντικείμενα της Ακτινολογίας.
Εξάλλου, οι «μετανάστες» Έλληνες ακτινολόγοι σε ευρωπαϊκές και άλλες χώρες βρίσκονται στην πρώτη θέση μεταξύ γιατρών άλλων ειδικοτήτων.
σχόλια