Η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στο αξίωμα του Αμερικανού προέδρου και τα σαρωτικά μέτρα που έχει πάρει με στόχο τους μετανάστες, τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα και τις πολιτικές συμπερίληψης έχουν δώσει βήμα στους αυταρχικούς ηγέτες της Ευρώπης, αναφέρει η Washington Post.
Σε δημοσίευμα της, η Αμερικανική εφημερίδα αναλύει τα αντιδημοκρατικά μέτρα που έχουν πάρει οι ηγέτες της Ουγγαρίας, της Τουρκίας και της Σερβίας τους τελευταίους μήνες, εξηγώντας πώς η αλλαγή κατεύθυνσης στον Λευκό Οίκο επηρεάζει τις παγκόσμιες εξελίξεις.
Στην Ουγγαρία, η αυταρχική κυβέρνηση του πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν εισηγήθηκε νόμο για την απαγόρευση της ετήσιας παρέλασης Υπερηφάνειας (Pride) της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας.
Το κοινοβούλιο ψήφισε με συντριπτική πλειοψηφία αυτόν τον μήνα την απαγόρευση της εκδήλωσης, απειλώντας μάλιστα να χρησιμοποιήσει τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου για τον εντοπισμό των παραβατών.
«Με την εκλογή Τραμπ, έφυγε η αμερικανική μπότα από το στήθος της ουγγρικής κυβέρνησης»
Εξηγώντας γιατί πάρθηκε αυτή η απόφαση, ο Γκεργκελί Γκουλιάς, επικεφαλής του επιτελείου του Όρμπαν, δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι η διοικητική αλλαγή στην Ουάσινγκτον έβγαλε την «αμερικανική μπότα» από το στήθος της ουγγρικής κυβέρνησης, διευκολύνοντας την «να αναπνεύσει».
Ο ίδιος ο Όρμπαν σημείωσε ότι ο πρεσβευτής της κυβέρνησης Μπάιντεν στην Ουγγαρία, ο Ντέιβιντ Πρέσμαν, ένας σφοδρός επικριτής του Ούγγρου ηγέτη που αμφισβήτησε ευθέως τη δημοκρατική οπισθοχώρηση της χώρας, συμμετείχε στην εκδήλωση Budapest Pride για να την προστατεύσει.
Το Pride «δεν θα έπρεπε να είχε υπάρξει νωρίτερα, αλλά υπήρξε, επειδή ο πρέσβης των ΗΠΑ ηγήθηκε της πορείας, γεγονός που έδειξε ξεκάθαρα ότι οι μεγάλες δυνάμεις του κόσμου το υποστήριξαν», δήλωσε ο Όρμπαν τον περασμένο μήνα. «Αλλά τώρα ο κόσμος έχει αλλάξει και οι Αμερικανοί έχουν καλέσει τέτοιου είδους πρεσβευτές πίσω στην πατρίδα τους. ... Είναι σαφές ότι [το Pride] δεν θα έχει διεθνή προστασία».
Ο Όρμπαν δεν είναι ο μόνος Ευρωπαίος ηγέτης που έχει εντείνει τις επιθέσεις του στα ανθρώπινα δικαιώματα στον απόηχο της εκλογής Τραμπ.
Βέβαια, όπως αναφέρει η Post, η δημοκρατική οπισθοδρόμηση στην Ανατολική Ευρώπη, τα Βαλκάνια και την Τουρκία προϋπήρχε καιρό πριν ο Ρεπουμπλικανός δισσεκατομμυριούχος αναλάβει και πάλι τα καθήκοντα του Αμερικανού προέδρου. Άλλωστε, αν όχι ο ίδιος ο Τραμπ, σίγουρα ο κοντινότερος κύκλος μιλάει ανοιχτά για το πώς ορισμένες πολιτικές του Όρμπαν έχουν αποτελέσει έμπνευση και για τα τελευταία τέσσερα χρόνια, το μεγαλύτερο συνέδριο των Αμερικανών συντηρητικών (CPAC) διοργανώνεται και στην Ουγγαρία.
Αλλά σε αρκετά έθνη, όπως η Ουγγαρία και η Σερβία, οι αρχές λένε ανοιχτά ότι η επιστροφή του Τραμπ τις βοήθησε να κάνουν πράξη αυτό που οι επικριτές τους αποκαλούν νέες παραβιάσεις βασικών δικαιωμάτων.
Στην Τουρκία, όπου ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συνέλαβε αυτή την εβδομάδα τον κορυφαίο πολιτικό του αντίπαλο Εκρέμ Ιμάμογλου και δεκάδες άλλους, οι υποστηρικτές του βλέπουν την επιρροή του Τραμπ ως παράγοντα που επέτρεψε αυτή την κίνηση.
Ο Τραμπ «φέρνει κοντά τους απολυταρχικούς»
Η νέα διοίκηση Τραμπ «φέρνει κοντά τους απολυταρχικούς και τους επίδοξους απολυταρχικούς σε όλο τον κόσμο», δήλωσε η Ρόζα Μπάλφουρ, διευθύντρια του Carnegie Europe. «Αυτό που μοιράζονται είναι μια ριζοσπαστική δεξιά ατζέντα και συνδέονται πολύ περισσότερο στις πολιτικές και τους στόχους τους από ό,τι πιστεύαμε».
Οι περικοπές στην USAID έχουν εξαλείψει τη χρηματοδότηση μη κυβερνητικών οργανώσεων που προωθούσαν το κράτος δικαίου σε χώρες όπου η δημοκρατία δέχεται επιθέσεις, είπε η ίδια. Εν τω μεταξύ, οι ενέργειες της Αμερικανικής κυβέρνησης, όπως οι μαζικές και κάποιες φορές παράνομες απελάσεις μεταναστών, οι επιθέσεις σε δικαστές που στέκονται εμπόδιο και η απόφασή της να ψηφίσει κατά της αποδοκιμασίας της Ρωσίας από τα Ηνωμένα Έθνη για την εισβολή της στην Ουκρανία, σηματοδοτούν μια νέα εποχή, λέει η Μπάλφουρ. Σε αυτόν τον νέο κοσμό, η Μπάλφουρ εκτιμά ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θεωρούνται πλέον παγκόσμιος υπερασπιστής της φιλελεύθερης δημοκρατίας.
Για τον Όρμπαν, η απαγόρευση του Pride είναι μόνο η αρχή. Την περασμένη εβδομάδα, ανακοίνωσε μια «ανοιξιάτικη εκκαθάριση» εναντίον πολιτικών της αντιπολίτευσης, δικαστών, δημοσιογράφων, οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και ακτιβιστών - μια ομάδα που χαρακτήρισε συλλογικά ως «βρωμερά έντομα της κοινωνίας».
«Όσον αφορά τη διεθνή πίεση, ο Όρμπαν έχει πλέον απελευθερωθεί», δήλωσε ο Μάρτον Τόμπος, πρόεδρος του αντιπολιτευόμενου Κινήματος Momentum. «Είναι σαν να λέει: ΄΄Εντάξει, ο Τραμπ κέρδισε και τώρα μπορώ να κάνω ό,τι θέλω΄΄».
Ο Σέρβος πρόεδρος υιοθέτησε τις αβάσιμες θεωρίες του Τραμπ για να επιτεθεί στο κράτος δικαίου
Στη Σερβία, όπου ο αυταρχικός πρόεδρος Αλεξάνταρ Βούτσιτς αμφισβητείται έντονα από ένα διαρκές κίνημα διαμαρτυρίας, οι αρχές επικαλέστηκαν τους αβάσιμους ισχυρισμούς του Τραμπ για ανεξέλεγκτη απάτη, διαφθορά και σπατάλη στην USAID ως βάση για την έναρξη επιδρομών τον περασμένο μήνα εναντίον τεσσάρων ομάδων της κοινωνίας των πολιτών, μεταξύ των οποίων μία που παρακολουθεί τις εκλογές και μία που προωθεί την κυβερνητική λογοδοσία και διαφάνεια.
Το Διεθνές Δίκτυο Ελέγχου Γεγονότων, ένα πρόγραμμα του Ινστιτούτου Poynter με έδρα τη Φλόριντα, χαρακτήρισε τις επιδρομές «μια άνευ προηγουμένου κλιμάκωση της κυβερνητικής καταστολής, με σκοπό να φιμώσει τις ανεξάρτητες φωνές χρησιμοποιώντας το πρόσχημα των αβάσιμων κατηγοριών της σημερινής αμερικανικής κυβέρνησης για την καταστολή των ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης».
Ο Ντόναλντ Τραμπ Τζούνιορ, παίρνοντας συνέντευξη από τον Βούτσιτς αυτόν τον μήνα, επαίνεσε τη Σερβία επειδή «αγκάλιασε το κίνημα MAGA» και επανέλαβε τον αναπόδεικτο ισχυρισμό του Βούτσιτς ότι οι διαδηλώσεις κατά της διαφθοράς συνδέονται με «αριστερούς παράγοντες» στις ΗΠΑ.
Aleksandar Vucic faces mass protests largely focused on corruption, but Trump Jr., in an amazing witless interview, recently encouraged the Serbian president to pretend his political problems result from an international conspiracy involving USAID. pic.twitter.com/xXR7xpEgnj
— Dan Friedman (@dfriedman33) March 18, 2025
Ο Ερντογάν έχει στοχοποιήσει πολιτικούς αντιπάλους, δικαστές και δημοσιογράφους εδώ και χρόνια. Αλλά η σύλληψη αυτόν τον μήνα σχεδόν 100 ατόμων, μεταξύ των οποίων και του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου, του ισχυρότερου πολιτικού του αντιπάλου, με κατηγορίες για διαφθορά που οι αντίπαλοί του χαρακτηρίζουν ψευδείς, ήταν τουλάχιστον μια κλιμάκωση.
Ο Ερντογάν ετοιμάζει τις βάσεις για νέα επίθεση στα δικαιώματα των μειονοτήτων
Ο Ερντογάν, λένε οι επικριτές του, θέτει επίσης τις βάσεις για μια νέα επίθεση στα δικαιώματα των μειονοτήτων. Ο Κερέμ Ντικμέν, συντονιστής του προγράμματος για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Kaos GL, μια τουρκική ομάδα προστασίας της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, δήλωσε ότι η οργάνωση έχει αποκτήσει ένα σχέδιο νόμου που θα επιβάλλει ποινές έως και τριών ετών σε άτομα που δεν συμπεριφέρονται δημόσια σύμφωνα με το βιολογικό τους φύλο. Θα καθιστούσε επίσης έγκλημα την τέλεση γάμων μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου, συμπλήρωσε ο Ντικμέν.
Ο στόχος δεν είναι καινούργιος. Η πορεία Pride της Κωνσταντινούπολης έχει απαγορευτεί από το 2015 και ο Ερντογάν έχει περιγράψει τον εαυτό του ως «κατά των ΛΟΑΤ».
Η κυβέρνηση Μπάιντεν συγκρούστηκε σφοδρά με τον Όρμπαν, σύμμαχο τόσο του Τραμπ όσο και του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν. Από τότε που ήρθε στην εξουσία πριν από 15 χρόνια, ο Όρμπαν υπονόμευσε την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και προσπάθησε να ελέγξει τα μέσα ενημέρωσης, ενώ στοχοποίησε τους μετανάστες και την κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ+.
Η απαγόρευση του Pride ήταν μόνο η αρχή στην Ουγγαρία
Ο νόμος του 2021 για την αντι-ομοφυλοφιλική προπαγάνδα προκάλεσε φόβο στην ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα της Ουγγαρίας. Οι νομοθέτες τον ακολούθησαν το 2023 με μια πρόταση που επέτρεπε στους πολίτες να καταγγέλλουν ανώνυμα ομόφυλα ζευγάρια με παιδιά.
Αυτό το νομοσχέδιο, ωστόσο, δεν υπογράφηκε ποτέ - αποτέλεσμα, όπως δήλωσε ο Πρέσμαν στη Washington Post, της δημόσιας και ιδιωτικής πίεσης από Αμερικανούς και Ευρωπαίους αξιωματούχους. Τις τελευταίες εβδομάδες της διακυβέρνησης Μπάιντεν, οι ΗΠΑ επέβαλαν επίσης κυρώσεις σε έναν κορυφαίο συνεργάτη του Όρμπαν για φερόμενη διαφθορά στο γραφείο του.
«Κοιτάξτε, όταν έχεις να κάνεις με μια αναδυόμενη αυταρχική κυβέρνηση, μέρος της προσπάθειας της διπλωματίας είναι να δημιουργήσεις κιγκλιδώματα», είπε ο Πρέσμαν, ο οποίος εγκατέλειψε τη θέση του πρεσβευτή τον Ιανουάριο. «Νομίζω ότι υπάρχει ένα πολύ εύλογο ερώτημα σχετικά με το αν αυτές οι μπάρες προστασίας εξακολουθούν να υπάρχουν ή όχι. Και ορισμένες από τις πολιτικές αποφάσεις που βλέπετε, νομίζω ότι το αντανακλούν αυτό».
Η απαγόρευση του Pride επηρεάζει πολύ περισσότερα από μια εκδήλωση, λένε οι επικριτές. Επιτρέπει πρόστιμα έως και περίπου 550 ευρώ για κάθε διαμαρτυρία ή συγκέντρωση που οι αρχές θεωρούν ότι αποτελεί κίνδυνο για τα παιδιά.
Ένας συνδυασμός προκλήσεων, όπως ο υψηλός πληθωρισμός, μία αναιμική οικονομία και μειωμένα ποσοστά στις δημοσκοπήσεις έχουν καταστήσει τον Όρμπαν ευάλωτο σε μια πιθανή πρόκληση από τον πρώην σύμμαχο του, Πέτερ Μαγιάρ.
Οι διοργανωτές του Budapest Pride ερμηνεύουν τις ανανεωμένες επιθέσεις στη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα εν μέρει ως μια προσπάθεια να στραφεί η προσοχή σε έναν αποδιοπομπαίο τράγο.
Ο Όρμπαν ισχυρίστηκε ότι οι συμμετέχοντες στο Pride δεν θα συλληφθούν αλλά θα τους επιβληθούν πρόστιμα. Ο Μάτε Χέγκεντους, εκπρόσωπος του Budapest Pride, δήλωσε ότι η εκδήλωση της 28ης Ιουνίου θα πραγματοποιηθεί όπως είχε προγραμματιστεί. Κατά σύμπτωση, είπε, θα συμπέσει με την επέτειο των ταραχών του Stonewall, της εξέγερσης του Greenwich Village, στη Νέα Υόρκη, το 1969 που έδωσε ώθηση στο σύγχρονο κίνημα για τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων στις ΗΠΑ.
«Μετά από αυτό, ο καθένας μπορεί να φιμωθεί», δήλωσε ο Χέγκεντους. «Δεν πρόκειται να το ανεχτούμε αυτό. Θα συνεχίσουμε την εκδήλωση».
Με πληροφορίες από Washington Post
