Η παρακολούθηση της κατασκοπευτικής δραστηριότητας του Κρεμλίνου στη Δύση έχει γίνει ακόμη πιο επείγουσα μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, εκτιμά δημοσίευμα των Financial Times.
Ωστόσο, όπως σημειώνεται, ακόμα πολλές χώρες δεν μπορούν να διαχειριστούν πλήρως τη μυστική δραστηριότητα της Μόσχας στο έδαφός τους.
«Αυτό που βλέπουμε [για το θέμα της κατασκοπείας] είναι σχεδόν σίγουρα η κορυφή του παγόβουνου», δήλωσε ο Κέιρ Γκίλς, ανώτερος σύμβουλος για ρωσικά θέματα στο think tank του Chatham House. «Για πολλά χρόνια υπήρχε μια συνωμοσία σιωπής, με τις δυτικές δυνάμεις να διστάζουν να μιλήσουν για ρωσικές δραστηριότητες ή ακόμα και να τις κυνηγήσουν».
Οκτώ εν ενεργεία Ευρωπαίοι αξιωματούχοι πληροφοριών και διπλωμάτες με τους οποίους μίλησαν οι Financial Times είπαν ότι οι μυστικές επιχειρήσεις της Ρωσίας στην Ευρώπη επεκτείνονται με ρυθμό που οι προσπάθειες αντικατασκοπείας δυσκολεύονται πλέον να ανταποκριθούν. Αρκετές χώρες εξακολουθούν να βασίζονται στη συλλογή πληροφοριών των Ηνωμένων Πολιτειών και του Ηνωμένου Βασιλείου λόγω των περιορισμών στην εσωτερική παρακολούθηση και της έλλειψης πόρων.
Η σειρά απελάσεων μέσα στον Μάρτιο δείχνει την κλίμακα του προβλήματος που διαμορφώνεται στις χώρες της Γηραιάς ηπείρου. Εκτός από τη Σλοβακία, τα τρία κράτη της Βαλτικής και η Βουλγαρία ανακοίνωσαν απελάσεις συνολικά 20 φερόμενων Ρώσων πρακτόρων. Η Πολωνία από την πλευρά της κήρυξε 45 Ρώσους διπλωμάτες ως personae non gratae, ισχυριζόμενη ότι όλοι χρησιμοποιούν διπλωματική κάλυψη για να πραγματοποιούν κατασκοπευτική δραστηριότητα.
Ορισμένες χώρες, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, είναι πεπεισμένες ότι έχουν μειώσει σημαντικά τη ρωσική δραστηριότητα, με τους αριθμούς πρακτόρων στη Βρετανία να είναι μονοψήφιοι, σύμφωνα με ανώτερο αξιωματούχο. Άλλες ωστόσο χώρες είναι πιο εκτεθειμένες. Δεκάδες Ρώσοι πράκτορες εξακολουθούν να δραστηριοποιούνται στη Γερμανία, τη Γαλλία και το Βέλγιο, σύμφωνα με την εκτίμηση ενός αξιωματούχου της ευρωπαϊκής υπηρεσίας πληροφοριών.
Η Αυστρία είναι ένα «πραγματικό αεροπλανοφόρο» κρυφής ρωσικής δραστηριότητας, αναφέρει άλλος αξιωματούχος. Αξιωματούχος της αυστριακής καγκελαρίας είπε ότι δεν μπορούν να σχολιάσουν ανώνυμους ισχυρισμούς, αλλά επεσήμανε ότι η σημερινή κυβέρνηση πιέζει για σαρωτική μεταρρύθμιση των υπηρεσιών ασφαλείας της.
Η Ρωσία απασχολεί περίπου 400.000 άτομα στις τρεις κύριες υπηρεσίες πληροφοριών της. Η «κύρια διεύθυνση» του υπουργείου Άμυνας, η GU (ακόμα ευρέως γνωστή με τα αρχικά της σοβιετικής εποχής ως GRU) ασχολείται κυρίως με τις υποθέσεις του ΝΑΤΟ και τη στρατιωτική τεχνολογία, καθώς και τα σαμποτάζ.
Η FSB επικεντρώνεται στις εγχώριες πληροφορίες, αλλά η «πέμπτη υπηρεσία» της συλλέγει πληροφορίες από γειτονικές χώρες της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανίας. Τέλος, το SVR, ο κληρονόμος της πρώτης γενικής διεύθυνσης της KGB, είναι επιφορτισμένο αποκλειστικά με τη συλλογή ξένων πληροφοριών.
Δυτικοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι υπάρχουν τρεις τύποι Ρώσων πρακτόρων στην Ευρώπη: γνωστοί πράκτορες, που συχνά αναλάμβαναν ρόλους όπως ο ακόλουθος άμυνας, και εργάζονται για την GRU. Άγνωστοι πράκτορες, οι οποίοι ενδέχεται να είναι μεταμφιεσμένοι από το SVR ως μέλη εμπορικών αντιπροσωπειών και τέλος άλλοι πράκτορες που δρουν εντελώς στην αφάνεια.