Η Χαμάς εξαπέλυσε επίθεση στο εσωτερικό του Ισραήλ το Σάββατο το πρωί, προκαλώντας μία από τις φονικότερες αιματοχυσίες στην ιστορία.
Μέχρι στιγμής έως 150 άτομα είναι όμηροι της Χαμάς στη Γάζα ενώ ο απολογισμός των νεκρών από Ισραήλ και Παλαιστίνη, μετά τον πόλεμο που κήρυξε η Χαμάς, υπολογίζεται ότι έχει ξεπεράσει τους 1.600. Οι εκπατρισμένοι της Γάζας είναι ήδη 187.500. Οι ένοπλοι της Χαμάς απειλούν ότι θα ξεκινήσουν να εκτελούν τους ομήρους κάθε φορά που οι ισραηλινές δυνάμεις θα εξαπολύουν επίθεση.
Η άνευ προηγουμένου επίθεση της Χαμάς «έπιασε στον ύπνο» τις μυστικές υπηρεσίες του Ισραήλ, συγκλόνισε τη χώρα και τους συμμάχους της και έθεσε ερωτήματα σχετικά με τις δυνατότητες και τη στρατηγική της ομάδας.
Η ιστόρια της Χαμάς
Η Χαμάς ιδρύθηκε το 1987 από τον Σεΐχη Αχμέντ Γιασίν, έναν Παλαιστίνιο πρόσφυγα που ζούσε στη Γάζα και τον Μοχάμεντ Ταχά της Παλαιστινιακής πτέρυγας της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, κατά την έναρξη της πρώτης Ιντιφάντα με βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας και άλλες επιθέσεις κατά ισραηλινών αμάχων και των δυνάμεων ασφαλείας.
«Δεν μπορώ να δικαιολογήσω τους φόνους αθώων ανθρώπων. Το πρόβλημα είναι ότι αυτό είναι το μόνο όπλο που έχει ο παλαιστινιακός λαός για να προβάλει αντίσταση. Ελπίζω ότι οι Ισραηλινοί θα κάνουν τα πρώτα βήματα για να σταματήσουν οι βομβιστικές επιθέσεις, ότι θα σταματήσουν να σκοτώνουν αθώους Παλαιστίνιους» είχε πει κάποτε σε συνέντευή του στο BBC, o Αχμέντ Γιασίν.
Η Χαμάς είναι το αραβικό ακρωνύμιο για το Ισλαμικό Κίνημα Αντίστασης και μια αναγνώριση των ριζών και των πρώιμων δεσμών της με μία από τις πιο εξέχουσες ομάδες του σουνιτικού κόσμου, τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, που ιδρύθηκε στην Αίγυπτο τη δεκαετία του 1920.
Έχει ορκιστεί να εξολοθρεύσει το Ισραήλ. Είναι υπεύθυνη για πολλές βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας και άλλες φονικές επιθέσεις σε πολίτες και Ισραηλινούς στρατιώτες.
Το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ έχει χαρακτηρίσει τη Χαμάς τρομοκρατική ομάδα ήδη από το 1997, ενώ ακολούθησαν η ΕΕ και άλλες δυτικές χώρες. Οι διεθνείς οργανισμοί την κατηγορούν για πολλαπλά εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.
Η Χαμάς και αποκλεισμός της Γάζας
Η πολιτική πτέρυγα της Χαμάς «κέρδισε» τις βουλευτικές εκλογές του 2006 και το 2007 απέκτησε βίαια τον έλεγχο της Λωρίδας της Γάζας από τη διεθνώς αναγνωρισμένη Παλαιστινιακή Αρχή. Η Παλαιστινιακή Αρχή, στην οποία κυριαρχεί το αντίπαλο κίνημα της Φατάχ, διαχειρίζεται ημιαυτόνομες περιοχές της κατεχόμενης από το Ισραήλ Δυτικής Όχθης.
Το Ισραήλ απάντησε στην κατάληψη της Χαμάς με αποκλεισμό στη Γάζα, περιορίζοντας τις μετακινήσεις ανθρώπων και αγαθών μέσα και έξω από το έδαφος. Το Ισραήλ είπε ότι αυτό το βήμα ήταν απαραίτητο για να αποτρέψει την οργάνωση από την ανάπτυξη όπλων. Ο αποκλεισμός αυτός όμως έχει ρημάξει την οικονομία της Γάζας και οι Παλαιστίνιοι κατηγορούν το Ισραήλ για συλλογική τιμωρία.
Με τα χρόνια, η Χαμάς έλαβε την υποστήριξη από αραβικές χώρες, όπως το Κατάρ, ο Λίβανος και η Τουρκία. Πρόσφατα, έχει πλησιάσει το Ιράν και τους συμμάχους του. Το Ιράν δε, στήριξε επίσημα την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ.
Ποιοι είναι οι μαχητές της Χαμάς
Ο ιδρυτής και πνευματικός ηγέτης της Χαμάς Αχμέντ Γιασίν - ένας άνθρωπος καθηλωμένος σε αναπηρικό αμαξίδιο - πέρασε χρόνια στις ισραηλινές φυλακές και επέβλεψε την ίδρυση της ένοπλης πτέρυγας της Χαμάς, η οποία πραγματοποίησε την πρώτη της επίθεση αυτοκτονίας το 1993.
Οι ισραηλινές δυνάμεις έχουν βάλει στο στόχαστρο τους ηγέτες της Χαμάς όλα αυτά τα χρόνια. Σκότωσαν τον Γιασίν το 2004.
Επόμενος αρχηγός της Χαμάς, ανέλαβε ο Khaled Mashaal, ένα εξόριστο μέλος, που επέζησε μιας προηγούμενης ισραηλινής απόπειρας δολοφονίας.
Σημερινοί ηγέτες της Χαμάς είναι οι Yehia Sinwar, στη Γάζα, και Ισμαήλ Χανίγια, που ζει εξόριστος. Ανέλαβε πρωθυπουργός της Παλαιστινιακής Αρχής το 2006, αλλά καθαιρέθηκε το 2007 από τον πρόεδρο Μαχμούντ Αμπάς. Ο ίδιος και το Παλαιστινιακό Νομοθετικό Συμβούλιο δεν αναγνώρισαν την πράξη αυτή και έκτοτε ασκεί ντε φάκτο εξουσία στη Λωρίδα της Γάζας, ενώ στη Δυτική Όχθη την εξουσία ασκεί η Παλαιστινιακή Αρχή, ελεγχόμενη από τη Φατάχ.
Ο Χανίγια επανέφερε την ηγεσία της Χαμάς στην ίδια τροχιά με το Ιράν και τους συμμάχους του, συμπεριλαμβανομένης της Χεζμπολάχ του Λιβάνου. Από τότε, πολλοί από τους ηγέτες της ομάδας μετακόμισαν στη Βηρυτό.
Τι θέλει η Χαμάς;
Η Χαμάς ανέκαθεν υποστήριζε τη βία ως μέσο για την απελευθέρωση των κατεχόμενων παλαιστινιακών εδαφών και ζητούσε τον αφανισμό του Ισραήλ.
Έχει πραγματοποιήσει βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας και μέσα στα χρόνια δράσης της έχει εκτοξεύσει δεκάδες χιλιάδες ρουκέτες από τη Γάζα προς το Ισραήλ. Δημιούργησε επίσης ένα δίκτυο με σήραγγες που εκτείνονται από τη Γάζα μέχρι την Αίγυπτο για λαθρεμπόριο όπλων, καθώς και σε σήραγγες επίθεσης που «τρυπώνουν» στο Ισραήλ.
Τα τελευταία χρόνια, η Χαμάς φαινόταν να επικεντρώνεται περισσότερο στη διαχείριση της Γάζας παρά στην επίθεση στο Ισραήλ, ωστόσο.
Γιατί επιτέθηκε τώρα η Χαμάς;
Τα τελευταία χρόνια, το Ισραήλ έχει συνάψει ειρηνευτικές συμφωνίες με αραβικές χώρες χωρίς να χρειάζεται να κάνει παραχωρήσεις στη σύγκρουσή του με τους Παλαιστίνιους. Οι ΗΠΑ επιχείρησαν πρόσφατα να μεσολαβήσουν σε μια συμφωνία μεταξύ του Ισραήλ και της Σαουδικής Αραβίας, που είναι ένας σκληρός αντίπαλος των Ιρανών υποστηρικτών της Χαμάς.
Παράλληλα, η νέα ακροδεξιά κυβέρνηση του Ισραήλ είχε στόχο να εδραιώσει τους ισραηλινούς οικισμούς στη Δυτική Όχθη παρά την παλαιστινιακή αντίθεση. Οι ηγέτες της Χαμάς υποστηρίζουν ότι η ισραηλινή καταστολή των μαχητών στη Δυτική Όχθη, η κατασκευή οικισμού, οι χιλιάδες κρατούμενοι στις ισραηλινές φυλακές και ο συνεχιζόμενος αποκλεισμός της Γάζας είναι οι παράγοντες που την ώθησαν να επιτεθεί τώρα.
Οι ηγέτες της Χαμάς υποστηρίζουν ότι εκατοντάδες από τους 40.000 μαχητές της συμμετείχαν στην επίθεση στο Ισραήλ. Το Ισραήλ, από την άλλη, λέει ότι η Χαμάς έχει περίπου 30.000 μαχητές και ένα οπλοστάσιο ρουκετών, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων με βεληνεκές περίπου 250 χιλιομέτρων και drones.
Με πληροφορίες από AP, NYT, BBC
