Οι ψηφοφόροι στην Κολομβία κλήθηκαν την Κυριακή στις κάλπες για τέταρτη φορά φέτος, για να τοποθετηθούν επί επτά μέτρων σε ένα δημοψήφισμα με σκοπό την κλιμάκωση των προσπαθειών καταπολέμησης της διαφθοράς.
Με το 99% των ψηφοδελτίων καταμετρημένο, η συμμετοχή στο δημοψήφισμα για την καταπολέμηση της διαφθοράς στη χώρα δεν ξεπέρασε τα 11,6 εκατομμύρια ψηφοφόρους επί του συνόλου των 36,4 εκατ., πράγμα που σημαίνει ότι ψήφισε λιγότερο από το ένα τρίτο του εκλογικού σώματος.
Συνεπώς δεν υπήρξε απαρτία και το αποτέλεσμα της διαδικασίας κηρύσσεται άκυρο, μολονότι τα μέτρα εγκρίθηκαν με το 99% των εγκύρων ψήφων.
Η διαφθορά έχει μετατραπεί σε καυτό θέμα συζήτησης στην Κολομβία τα τελευταία χρόνια, με τους πολίτες να ασχολούνται πλέον πολύ περισσότερο με υποθέσεις όπως οι καταγγελίες για αγορές ψήφων, οι δωροδοκίες για την εξασφάλιση δημοσίων συμβάσεων, ή η έκδοση του πρώην επικεφαλής της υπηρεσίας δίωξης της διαφθοράς που κατηγορήθηκε για δωροληψία — τρία σκάνδαλα που βρέθηκαν στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων.
Υπολογίζεται ότι η διαφθορά στοιχίζει στη χώρα έως και 15 δισεκατομμύρια ευρώ τον χρόνο, ή το 5,3% του ΑΕΠ της, κατά τους υπολογισμούς του ελεγκτικού συνεδρίου της Κολομβίας.
Ανάμεσα στα μέτρα που προτείνονταν είναι η μείωση των μισθών των μελών των δύο σωμάτων του κοινοβουλίου, η θέσπιση αυστηρότερων ποινών φυλάκισης (και ο τερματισμός του κατ' οίκον περιορισμού) σε βάρος όσων καταδικάζονται για αδικήματα διαφθοράς, το πάγωμα των περιουσιακών τους στοιχείων, αλλά και η υποχρέωση των μελών του κοινοβουλίου της Κολομβίας να εξηγούνται εάν απουσιάζουν από ψηφοφορίες.
Υπέρ του «ναι» είχαν ταχθεί πολλοί βουλευτές της αριστεράς και του κέντρου, αλλά και ο δεξιός πρόεδρος Ιβάν Ντούκε, που έχει αποκαλέσει τη διαφθορά «καρκίνο» για τη χώρα.
Ωστόσο πολλά μέλη του κόμματός του, του Δημοκρατικού Κέντρου, συμπεριλαμβανομένου του μέντορά του Άλβαρο Ουρίμπε, αντέτειναν ότι θα προτιμούσαν να θεσμοθετηθούν μέτρα καταπολέμησης της διαφθοράς από το Κογκρέσο.
Ο γερουσιαστής Ουρίμπε —ο δεξιός πρώην πρόεδρος επί των ημερών του οποίου ξέσπασαν διάφορα σκάνδαλα για υποθέσεις διαφθοράς— έχει βρεθεί το τελευταίο διάστημα αντιμέτωπος με έρευνα για απόπειρα επηρεασμού μαρτύρων και δωροδοκία.
Στον Δείκτη Αντίληψης της Διαφθοράς που δημοσιοποιεί κάθε χρόνο η ΜΚΟ Διεθνής Διαφάνεια, η Κολομβία κατατάσσεται 96η μεταξύ των 180 χωρών που συμπεριλαμβάνονται στον κατάλογο.
Η διαφθορά είχε συνέπεια να χάνεται τουλάχιστον το 4% του ΑΕΠ της Κολομβίας μεταξύ του 1991 και του 2011, ήτοι περίπου 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ σε τρέχουσες τιμές, κάθε χρόνο, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του πανεπιστημίου Externado.
Το δημοψήφισμα θεωρείται σημαντικό βήμα στις προσπάθειες πάταξης της διαφθοράς, ενός προβλήματος που χαρακτηρίζεται ενδημικό στη λατινοαμερικάνικη χώρα.
Το Κογκρέσο είναι ο θεσμός με τη χειρότερη φήμη στην Κολομβία ως προς τη διαφθορά, έχουν καταδείξει δημοσκοπήσεις τα τελευταία χρόνια.
Πολλά από τα μέλη του Κογκρέσου έχουν κατηγορηθεί ότι εξέτρεπαν συστηματικά δημόσια κεφάλαια σε τοπικές αυτοδιοικήσεις που ελέγχονταν από τις πολιτικές τους παρατάξεις. Το σοβαρότερο σκάνδαλο διαφθοράς ανάγεται στο 2006, όταν είχαν αποκαλυφθεί δεσμοί ανάμεσα σε κοινοβουλευτικούς και μέλη ακροδεξιών παραστρατιωτικών οργανώσεων.
Για να εγκριθεί το καθένα από τα επτά μέτρα, απαιτείτο να εξασφαλίσει το «ναι» τουλάχιστον του 50% συν μιας από τις έγκυρες ψήφους, ενώ προϋποτίθετο η συμμετοχή τουλάχιστον του ενός τρίτου των εκλογέων (21,1 εκατ.) προκειμένου το δημοψήφισμα να θεωρηθεί έγκυρο.
Στην Κολομβία η συμμετοχή στις εκλογικές διαδικασίες δεν υπερβαίνει συνήθως το 50% των εκλογέων τα τελευταία χρόνια.
«Αυτή είναι μια πολύ σημαντική ημέρα, κατά την οποία ψηφίσαμε για να εκφράσουμε την απόρριψη της διαφθοράς από μέρους μας (...). Αυτή δεν είναι πολιτική ή ιδεολογική υπόθεση, αλλά δέσμευση όλης της χώρας», διαβεβαίωσε ο δεξιός πρόεδρος Ιβάν Ντούκε, ο οποίος ψήφισε στην πλατεία Μπολίβαρ, στο κέντρο της πρωτεύουσας.
Το δημοψήφισμα είχε προτείνει το απελθόν κοινοβούλιο, με πρωτοβουλία της πρώην γερουσιαστή των Πρασίνων (αντιπολίτευση) Κλαούντιας Λόπες. Αφού η αίτηση εξασφάλισε τρία εκατομμύρια υπογραφές, η διεξαγωγή του δημοψηφίσματος εγκρίθηκε οριστικά νωρίτερα φέτος από τη Γερουσία.
Κάθε μέλος του κοινοβουλίου της Κολομβίας λαμβάνει μηνιαία αποζημίωση ίση με 8.600 ευρώ και οι μειώσεις που εφαρμόζονται ανέρχονται στο 37%, κάτι που σημαίνει ότι εισπράττει περίπου 5.590 ευρώ τον μήνα.
Ανάμεσα στα μέτρα που προτείνονταν είναι επίσης ο περιορισμός των θητειών των αιρετών (πλην του προέδρου, που δεν έχει δικαίωμα επανεκλογής παρά μία φορά).
Προβλέπεται επίσης η απαγόρευση σε εταιρείες που έχουν καταδικαστεί τελεσίδικα για υποθέσεις διαφθοράς να αναλαμβάνουν δημόσιες συμβάσεις.
Οι κολομβιανές εισαγγελικές αρχές άσκησαν ποινικές διώξεις σε περίπου 2.200 πρόσωπα μέσα στους τελευταίους 18 μήνες για υποθέσεις διαφθοράς.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ-Reuters-AFP
