Ο Τζον Κλιζ, μέλος των Μόντι Πάιθον, ομνύει στα βλαστοκύτταρα για την αιώνια νεότητα - και όχι στο πλαίσιο της Τέχνης του.
Αν και η επιστημονική κοινότητα έχει ήδη προχωρήσει στη διερεύνηση των ιδιοτήτων των μικρών μορίων για τη μακροζωία, τα βλαστοκύτταρα διαδίδονται ολοένα και περισσότερο μεταξύ των διασήμων του πλανήτη που ορκίζονται στη θαυματουργή τους δράση: Τελευταίος θιασώτης, ο Τζον Κλιζ των Μόντι Πάιθον. Στις θεραπείες με βλαστοκύτταρα πιστεύει και μεταξύ άλλων η Κιμ Καρντάσιαν, που τα προτιμά για την περιποίηση του προσώπου της ενώ ο Κριστιάνο Ρονάλντο χρησιμοποίησε ενέσεις βλαστοκυττάρων για να θεραπευτεί καλύτερα και γρηγορότερα, μετά από έναν τραυματισμό του στον μηρό. Με τους διασήμους του πλανήτη, συντάχθηκε πρόσφατα και ο Τζον Κλιζ από τους Μόντι Πάιθον, που δήλωσε πως τα βλαστοκύτταρα πιθανώς, κρύβουν το μυστικό της αιώνιας νεότητας - ή, τουλάχιστον, μπορούν να του διασφαλίσουν «μερικά επιπλέον χρόνια» ζωής.
Σε συνέντευξή του στο περιοδικό Saga, ο 84χρονος Τζον Κλιζ αποκάλυψε ότι τις τελευταίες δύο δεκαετίες πλήρωνε σε μια ιδιωτική ελβετική κλινική 17.000 λίρες κάθε 12 έως 18 μήνες για μία θεραπεία με βλαστοκύτταρα, στην οποία πιστώνει ότι δεν φαίνεται κακός για την ηλικία του.
Πόσο ασφαλείς και πόσο αποτελεσματικές είναι οι θεραπείες με βλαστοκύτταρα;
Τι ακριβώς συμβαίνει με τις θεραπείες με βλαστοκύτταρα, αναζητά η βρετανική εφημερίδα The Guardian, επισημαίνοντας πως πράγματι, έχουν αξιοσημείωτες ιατρικές δυνατότητες. Βλαστοκύτταρα είναι τα κύρια κύτταρα του σώματος του εμβρύου, που συνεχίζουν να παράγουν κάθε τύπο κυττάρου του ανθρώπινου σώματος. Ακόμη και στην ενήλικη ζωή, το ανθρώπινο σώμα διατηρεί αποθέματα λιγότερο ευέλικτων βλαστοκυττάρων που κινητοποιούνται για να επιδιορθώσουν τραυματισμούς και να αναγεννήσουν το δέρμα και ιστούς του οργανισμού μας.
Οι μεταμοσχεύσεις βλαστοκυττάρων χρησιμοποιούνται εδώ και καιρό για τη θεραπεία της λευχαιμίας, ενώ υπάρχει πληθώρα πρωτοποριακών δοκιμών που χρησιμοποιούν βλαστοκύτταρα για τη θεραπεία γενετικών δερματικών διαταραχών, της νόσου του Πάρκινσον και της επιληψίας. Ωστόσο, παρά την αναγνωρισμένη αξία των βλαστοκυττάρων, υπάρχουν ιδιωτικές κλινικές, οι πρακτικές των οποίων σε σχέση με τις θεραπείες αυτές, εμπίπτουν σε μια «γκρίζα ζώνη», που δεν έχει ρυθμιστεί πλήρως, καθώς χρησιμοποιούν κύτταρα των ίδιων των ασθενών και όχι φάρμακα που θα πρέπει να αδειοδοτηθούν, βάσει συγκεκριμένων διαδικασιών.
«Δεν υπάρχει ούτε μία κλινική δοκιμή που να δείχνει ότι αυτές οι θεραπείες είναι ασφαλείς ή αποτελεσματικές», δηλώνει ο καθηγητής Darius Widera, βιολόγος βλαστοκυττάρων στο Πανεπιστήμιο του Reading. «Όλες αυτές οι κλινικές εκμεταλλεύονται ένα ρυθμιστικό κενό», εξηγεί. Δεν είναι σαφές τι είδους θεραπεία έχει λάβει ο Τζον Κλιζ, αν και ο ίδιος την περιέγραψε, λέγοντας: «Αυτά τα κύτταρα ταξιδεύουν σε όλο το σώμα και όταν ανακαλύψουν ένα μέρος που χρειάζεται επισκευή, μετατρέπονται σε αντίστοιχα κύτταρα». Συνήθως, οι κλινικές εξάγουν βλαστοκύτταρα από λιπώδη ιστό, τα πολλαπλασιάζουν στο εργαστήριο και τα εγχέουν εκ νέου.
Ο καθηγητής Widera ήταν ξεκάθαρος στην ετυμηγορία του σχετικά με την πιθανότητα τα βλαστοκύτταρα να επιτύχουν τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα: «Όχι, δεν θα το κάνουν αυτό». Τα ενήλικα βλαστοκύτταρα είναι ήδη εξειδικευμένα και έτσι δεν μετατρέπονται εύκολα σε ηπατικά κύτταρα, για παράδειγμα. Και το ανθρώπινο σώμα γίνεται λιγότερο αποτελεσματικό στη στρατολόγηση βλαστοκυττάρων για να γίνει αυτό καθώς μεγαλώνουμε, είτε αυτό γίνεται με ένεση είτε όχι.
Πέρα από την αποτελεσματικότητά τους, υπάρχουν ανησυχίες και σχετικά με την ασφάλεια τέτοιων θεραπειών. Αρκετοί ασθενείς έχασαν την όρασή τους μετά από θεραπεία με βλαστοκύτταρα για εκφυλιστικές οφθαλμικές παθήσεις σε μια μη ελεγχόμενη κλινική στη Φλόριντα. Άλλες επιπλοκές από μη ρυθμιζόμενες θεραπείες περιλαμβάνουν απειλητικές για τη ζωή λοιμώξεις, όγκους, καρδιακές προσβολές ή ακόμα και θάνατο.
Ο καθηγητής Paul Knoepfler, ειδικός σε βλαστοκύτταρα στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Davis, δήλωσε: «Λατρεύω τον Τζον Κλιζ, αλλά ανησυχώ ότι οι προσπάθειές του κατά της γήρανσης με βλαστοκύτταρα θα μπορούσαν να κάνουν περισσότερο κακό παρά καλό. Πρώτον, τα βλαστοκύτταρα που παίρνει τακτικά θα μπορούσαν να ενέχουν κινδύνους για την υγεία του. Δεν είναι σαφές ότι κάποιο συγκεκριμένο είδος βλαστοκυττάρων είναι ασφαλές ή αποτελεσματικό, εκτός εάν υπάρχουν καταγεγραμμένες κλινικές δοκιμές. Επίσης, οι ισχυρισμοί που κάνει για την αντιγήρανση είναι αναπόδεικτοι».
«Δεύτερον, οι υπερβολικές δηλώσεις που γίνονται από διασημότητες σχετικά με το τι μπορεί να είχαν κάνει τα βλαστοκύτταρα για αυτούς μπορεί να ενθαρρύνουν το κοινό τους να ακολουθήσει το παράδειγμά τους, με κινδύνους τόσο για την υγεία όσο και για τις αποταμιεύσεις τους», συνεχίζει ο ίδιος.
Τι είναι τα μικρά μόρια και πώς σχετίζονται με τη μακροζωΐα
Τα τελευταία χρόνια, το πεδίο της έρευνας για τη μακροζωία έχει απομακρυνθεί από τα βλαστοκύτταρα, καθώς επιστήμονες και δισεκατομμυριούχοι της Silicon Valley έχουν στρέψει το ενδιαφέρον τους στη δυνατότητα άλλων μορίων να «γυρίζουν το ρολόι» στα κύτταρα σε όλο το σώμα. Υπάρχουν αδιάσειστα στοιχεία ότι τέτοιες θεραπείες που παρατείνουν τη ζωή λειτουργούν σε ζώα τουλάχιστον, με μια ιατρική ομάδα να ανακηρύσσει πως έχει δημιουργήσει τον γηραιότερο εν ζωή αρουραίο εργαστηρίου πέρυσι.
«Τα μικρά μόρια είναι πραγματικά το μέλλον», δήλωσε η καθηγήτρια Evelyne Bischof, η οποία διεξάγει έρευνα για τη μακροζωία στην Ιατρική Σχολή Jiaotong στη Σαγκάη. Μένει να δούμε αν τα φάρμακα μακροζωίας που βασίζονται στα μικρά μόρια έχουν παρόμοια εντυπωσιακά αναζωογονητικά αποτελέσματα στους ανθρώπους όπως και στα τρωκτικά. Αλλά σε αντίθεση με τις εγχύσεις βλαστοκυττάρων, οι οποίες απαιτούν ειδικά παρασκευάσματα που χορηγούνται από επαγγελματίες, τέτοια χάπια κατά της γήρανσης θα μπορούσαν να διαδοθούν ευρέως αντί να παραμείνουν στην διάθεση μόνο των σταρ του Χόλιγουντ. «Θα είναι μικρομοριακά φάρμακα που θα κάνουν την πραγματική αλλαγή», δηλώνει ο Bischof.
Με πληροφορίες από Guardian