Την κατάργηση του fact checking στο Facebook και το Instagram ανακοίνωσε πριν από τρεις ημέρες ο διευθύνων σύμβουλος της Meta, Μαρκ Ζούκερμπεργκ, προκαλώντας αντιδράσεις στη νέα πρακτική.
Ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ είπε ότι η Meta θα τερματίσει το πρόγραμμα fact checking με αξιόπιστους συνεργάτες και θα το αντικαταστήσει με ένα σύστημα που βασίζεται στην κοινότητα, παρόμοιο με το Community Notes του X.
Οι αλλαγές θα επηρεάσουν το Facebook και το Instagram, δύο από τις μεγαλύτερες πλατφόρμες κοινωνικών μέσων στον κόσμο, με δισεκατομμύρια χρήστες η καθεμία, καθώς και το Threads.
«Όπως κάνουν στο Χ, το Community Notes θα απαιτεί τη σύμφωνη γνώμη των χρηστών, με μια σειρά από προοπτικές για να αποτραπούν οι μεροληπτικές αξιολογήσεις», έγραψε σχετικά ο Joel Kaplan, επικεφαλής διεθνών υποθέσεων της Meta.
«Αποκρούουμε κατηγορηματικά κάθε ισχυρισμό περί λογοκρισίας» δήλωσε εκπρόσωπος της Κομισιόν, μετά την απόφαση του Μαρκ Ζούκερμπεργκ να τερματίσει το πρόγραμμα fact checking της Meta.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέρριψε τον ισχυρισμό του Μαρκ Ζούκερμπεργκ ότι οι ευρωπαϊκοί νόμοι περί προστασίας των δεδομένων λογοκρίνουν τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, διαβεβαιώνοντας ότι απαιτούν μόνο τη διαγραφή του παράνομου περιεχομένου.
Η Κομισιόν απάντησε ότι ο Κανονισμός για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες δεν υποχρεώνει, ούτε προτρέπει τις πλατφόρμες να απομακρύνουν νόμιμο περιεχόμενο, παρά μόνο εκείνο που θα μπορούσε να αποδειχθεί επιβλαβές, όπως για παράδειγμα στα παιδιά ή στις δημοκρατίες της ΕΕ.
Η Επιτροπή ανέφερε ότι για να χρησιμοποιηθεί ένα τέτοιο σύστημα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η πλατφόρμα θα πρέπει να κάνει μια «μελέτη επιπτώσεων» και να την στείλει στις Βρυξέλλες.
Ο εκπρόσωπος είπε ότι η ΕΕ δεν προκαταβάλει τη μορφή που θα έχει ο έλεγχος περιεχομένου και ότι οι λεγόμενες community notes θα μπορούσαν να είναι μια πιθανότητα.
«Οποιοδήποτε μοντέλο επιλέξει μια πλατφόρμα, θα πρέπει να είναι αποτελεσματικό και αυτό επιδιώκουμε. Για αυτό ελέγχουμε την αποτελεσματικότητα των μέτρων που υιοθετούνται και εφαρμόζονται από τις πλατφόρμες εδώ στην ΕΕ», τόνισε.
Ο έλεγχος του περιεχομένου μίσους «δεν αποτελεί λογοκρισία», δήλωσε σήμερα ο Ύπατος Αρμοστής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου του ΟΗΕ Φόλκερ Τουρκ λίγες ημέρες μετά την ανακοίνωση της Meta για την κατάργηση του fact checking.
«Το να επιτρέπονται ρητορικές μίσους και κακόβουλο περιεχόμενο online έχει συγκεκριμένες επιπτώσεις. Ο έλεγχος του περιεχομένου δεν αποτελεί λογοκρισία», έγραψε ο Φόλκερ Τουρκ στην πλατφόρμα Χ, ο ιδιοκτήτης της οποίας, και πλέον alter ego του Τραμπ, ο Έλον Μασκ, διαδίδει εδώ και χρόνια ότι τα προγράμματα του fact-checking συνιστούν «λογοκρισία».
Η Υπατη Αρμοστεία «ζητά υπευθυνότητα και ρύθμιση του ψηφιακού χώρου για τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Αναπτύσσοντας επιχειρηματολογία στο δίκτυο Linkedin, ο Υπατος Αρμοστής του ΟΗΕ εξήγησε ότι «η ύπαρξη του μίσους στο Διαδίκτυο περιορίζει την ελευθερία της έκφρασης και μπορεί να προκαλέσει βλάβη στον πραγματικό κόσμο».
«Τα κοινωνικά δίκτυα διαμορφώνουν την κοινωνία και έχουν στην διάθεσή τους τεράστιο δυναμικό για να βελτιώσουν τις ζωές μας και να μας συνδέσουν, αλλά έχουν επίσης δείξει την ικανότητά τους να πυροδοτούν συγκρούσεις, να υποκινούν στο μίσος και να απειλούν την ασφάλεια».
Το επιχείρημα της λογοκρισίας που επικαλέστηκε ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ της Meta για να καταργήσει το πρόγραμμα του fact checking στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι «ψευδές» και θα προκαλέσει βλάβη σε πολλούς τόπους, δηλώνει το διεθνές δίκτυο του fact checking IFCN (International Fact-Checking Network) σε ανοικτή του επιστολή προς τον Μαρκ Ζούκερμπεργκ.
Ο Ζούκερμπεργκ ισχυρίστηκε ότι οι διαδικασίες του fact checking «είναι υπερβολικά πολιτικά κατευθυνόμενες και συνέβαλαν περισσότερο στην μείωση της εμπιστοσύνης παρά στην βελτίωσή της, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ».
«Είναι ψέμα και θέλουμε να αποκαταστήσουμε την αλήθεια, τόσο για την παρούσα συγκυρία, όσο και για την Ιστορία», ανακοίνωσε το IFCN στο οποίο συμμετέχουν περισσότερες από 130 οργανισμοί, ανάμεσά τους και διεθνή πρακτορεία ειδήσεων όπως το Γαλλικό Πρακτορείο (AFP).
To IFCN θεωρεί ότι η κατάργηση του προγράμματος του fact checking της Meta στον κόσμο θα προκαλέσει «πραγματική βλάβη». «Αν η Meta αποφασίσει να σταματήσει το πρόγραμμα σε ολόκληρο τον κόσμο, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα προκαλέσει πραγματική βλάβη σε πολλές περιοχές», προειδοποιεί το διεθνές δίκτυο.
Ανάμεσα στις περισσότερες των 100 χωρών που διαθέτουν παρόμοια προγράμματα, ορισμένες είναι «πολύ ευάλωτες στην παραπληροφόρηση που προκαλεί πολιτική αστάθεια, ανάμειξη στις εκλογές, μαζική βία, ακόμη και γενοκτονίες», προειδοποιεί το IFCN.
Αναφερόμενο στην χρονική συγκυρία της ανακοίνωσης του ιδιοκτήτη της Meta, το διεθνές δίκτυο δηλώνει στην ανοικτή επιστολή: «Η απόφασή σας έρχεται μετά την επικύρωση της εκλογής του νεοεκλεγέντος προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και στο πλαίσιο της ευρύτερης ανταπόκρισης της βιομηχανίας της τεχνολογίας στην επερχόμενη κυβέρνηση. Ο ίδιος ο κ. Τραμπ δήλωσε ότι η ανακοίνωσή σας αποτελεί "πιθανότατα" απάντηση στις απειλές που διατύπωσε εναντίον σας. Ορισμένοι από τους δημοσιογράφους που συμμετέχουν στην κοινότητά μας του fact checking έχουν δεχτεί παρόμοιες απειλές από κυβερνήσεις στις χώρες όπου εργάζονται, άρα κατανοούμε πόσο δύσκολο είναι να αντισταθεί κανείς στην πίεση αυτή».
Η απόφαση της Meta (Facebook, Instagram, WhatsApp) να καταργήσει το πρόγραμμα του fact-checking στις Ηνωμένες Πολιτείες, «μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες για τα ανθρώπινα δικαιώματα», προειδοποιεί ο επίτροπος του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου Μάικλ Ο' Φλάχερτι.
«Τα πρόσφατα μέτρα τροποποίησης της πολιτικής επαλήθευσης τα οποία ελήφθησαν από τη Meta, έπειτα από παρόμοια μέτρα τα οποία έχουν ληφθεί από το Χ, μπορεί να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στα ανθρώπινα δικαιώματα», προειδοποιεί σε ανακοίνωσή του ο Ο' Φλάχερτι. «Οι πλατφόρμες δεν πρέπει να απομακρύνονται από τα γεγονότα, διαφορετικά δημιουργούν κενό μέσα στο οποίο ευημερεί η παραπληροφόρηση χωρίς επαληθεύσεις και οι βλάβες στην δημοκρατία είναι σοβαρές».
«Είναι σημαντικό να τονισθεί ότι η καταπολέμηση των ψεμάτων και η παρεμπόδιση της διασποράς μηνυμάτων βίας και μίσους δεν αποτελούν λογοκρισία. Αποτελούν δέσμευση για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Ο επίτροπος του Συμβουλίου της Ευρώπης «καλεί μετ' επιτάσεως τα κράτη μέλη να αυξήσουν τις προσπάθειες και να επιδείξουν πυγμή» στον αγώνα κατά της παραπληροφόρησης «όντας βέβαιοι ότι οι ενδιάμεσοι στο Ιντερνετ αυξάνουν τους συστημικούς κινδύνους παραπληροφόρησης και ανεξέλεγκτης ρητορικής».
«Αυτό προϋποθέτει την αναζήτηση περισσότερης διαφάνειας στις πρακτικές του ελέγχου του περιεχομένου, περιλαμβανομένης της ανάπτυξης αλγοριθμικών συστημάτων», συνέχισε ο Ο' Φλάχερτι. «Στόχος είναι η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για όλους με την εξεύρεση μίας ισορροπίας που διαφυλάσσει την ελευθερία της έκφρασης εντός καλά συντεταγμένων ορίων».
Επίσης, η Βραζιλία έδωσε διορία 72 ωρών στη Meta προκειμένου να εξηγήσει ποιες θα είναι οι συνέπειες για τη χώρα από την κατάργηση της υπηρεσίας ελέγχου του περιεχομένου στις πλατφόρμες της (fact checking), απειλώντας να λάβει «ποινικά μέτρα» σε βάρος της, αν δεν ανταποκριθεί.
«Λόγω της έλλειψης διαφάνειας εκ μέρους της εταιρείας, η κυβέρνηση θα στείλει εξώδικο» και η Meta θα έχει στη διάθεσή της «72 ώρες για να ενημερώσει σε τι συνίσταται ακριβώς η πολιτική της για τη Βραζιλία» είπε στους δημοσιογράφους ο Ζόρζε Μεσίας, ο Γενικός Εισαγγελέας που είναι αρμόδιος για την προάσπιση των νομικών συμφερόντων του κράτους.
Εάν η αμερικανική εταιρεία δεν ανταποκριθεί μέσα στο διάστημα αυτό «θα ληφθούν νομικά μέτρα», πρόσθεσε. Οι υπηρεσίες του Μεσίας επιβεβαίωσαν ότι έχει ήδη σταλεί το αίτημα στη Meta. «Δεν θα επιτρέψουμε τα δίκτυα (κοινωνικής δικτύωσης) να οδηγήσουν σε μια ψηφιακή σφαγή», επέμεινε ο Ζόρζε Μεσίας.
Ο Ζόρζε Μεσίας είπε ότι η κυβέρνηση της Βραζιλίας «ανησυχεί πολύ» γιατί η Meta «μοιάζει με ανεμοδούρα που αλλάζει συνεχώς κατεύθυνση, όπου φυσάει ο άνεμος».
Νωρίτερα αυτήν την εβδομάδα, η ομοσπονδιακή εισαγγελία του Σάο Πάουλο έδωσε διορία 30 ημερών στη Meta για να εξηγήσει εάν η απόφαση τερματισμού του προγράμματος fact checking «θα εφαρμοστεί ή όχι στη Βραζιλία», ώστε να υπολογίσει «σε ποιο βαθμό θα υπάρχουν επιπτώσεις στα δικαιώματα των χρηστών».
Την Πέμπτη, ο πρόεδρος της Βραζιλίας Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα χαρακτήρισε «εξαιρετικά σοβαρή» τη στροφή της Meta, τονίζοντας ότι κάθε χώρα θα πρέπει να διατηρεί την «εθνική κυριαρχία της» απέναντι στους κολοσσούς του διαδικτύου.
Ο Λούλα συνομίλησε τηλεφωνικά με τον πρόεδρο της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν και συμφώνησαν ότι «η ελευθερία της έκφρασης δεν είναι συνώνυμη με την ελευθερία διάδοσης ψεμάτων».
Οι δύο πρόεδροι «θεωρούν θετικό το γεγονός ότι η Βραζιλία και η Ευρώπη συνεχίζουν να συνεργάζονται για να εμποδίσουν την παραπληροφόρηση να θέσει σε κίνδυνο την εθνική κυριαρχία των χωρών, τη δημοκρατία και τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών», πρόσθεσε η προεδρία της Βραζιλίας στην ανακοίνωσή της.
