Σε μία αίθουσα τόσο μεγάλη όσο αυτή του «Tempelhof» οι διώροφες ξύλινες κουκέτες μοιάζουν με έπιπλα από κουκλόσπιτο. Σκηνές που χωρούν μέχρι και δώδεκα άτομα, φτάνουν μετά βίας μέχρι τα παράθυρα. Οι άνθρωποι που κινούνται στο χώρο θυμίζουν νάνους μπροστά στα γιγαντιαία δοκάρια που στηρίζουν το κτίριο και χρονολογούνται από τη δεκαετία του 1930. Το 300.000 τετραγωνικών μέτρων αεροδρόμιο «Tempelhof» του Βερολίνου κατασκευάστηκε αρχικά ως σύμβολο της παντοκρατορίας των Ναζί και έπειτα για να αποτελέσει την πύλη εισόδου και εξόδου για την περίφημη πόλη της Γκερμάνια, της φανταστικής πρωτεύουσας που θ' αποτελούσε μετεξέλιξη του Βερολίνου και κέντρο του παγκόσμιου Τρίτου Ράιχ, όπως λέγεται ότι ήταν το όραμα του Χίτλερ (σ.σ. στους χώρους του αεροδρομίου γυρίστηκαν οι σκηνές από την Πάνεμ, τη μυθιστορηματική πρωτεύουσα της ταινίας Hunger Games: Mockingjay - μέρος β). Τον τελευταίο μήνα όμως, καθώς το «Tempelhof» εξοπλίζεται με καταλύματα και κρεβάτια για τους πρόσφυγες, μοιάζει να μετατρέπεται ως σύμβολο σε κάτι τελείως διαφορετικό.
Μέχρι το τέλος του χρόνου αναμένονται στη Γερμανία περίπου 800 χιλιάδες μετανάστες και πρόσφυγες. Μόνο στο Βερολίνο, μία πόλη με ελάχιστα καταλύματα και έναν ολοένα αυξανόμενο πληθυσμό, έχουν ήδη φτάσει 58 χιλιάδες μετανάστες. Σε μία προσπάθεια της γερμανικής πρωτεύουσας να τους απορροφήσει, οι αρχές σκέφτηκαν να αξιοποιήσουν το έρημο πια έρημο «Tempelhof».
Κατασκευασμένο το 1934 στη θέση ενός μικρού αεροδρομίου, το «Tempelhof» σχεδιάστηκε από το Γερμανό αρχιτέκτονα Ernst Sagebiel για να αποτελέσει το πρώτο αρχιτεκτονικό οικοδόμημα που θα αντιπροσώπευε τη μεγαλομανία των ναζί. Οι τεράστιοι χώροι του προορίζονταν να εξυπηρετούν ταυτόχρονα έξι εκατομμύρια επιβάτες. Την περίοδο που ολοκληρώθηκε η κατασκευή του ήταν το πιο μεγάλο κτίριο στην Ευρώπη. Αργότερα, μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, οι αμερικανικές και βρετανικές δυνάμεις χρησιμοποιούσαν το «Tempelhof» για τη διανομή φαγητού. Σήμερα, μαζί με την επιφάνεια που καλύπτει τον αεροδιάδρομο του θεωρείται, σύμφωνα με την τουριστική υπηρεσία του Βερολίνου, ως το μεγαλύτερο ιστορικά προστατευόμενο μνημείο της γηραιάς Ηπείρου.
Τρία από τα εφτά υπόστεγα του φιλοξενούν σήμερα 2.300 αιτούντες άσυλο, που ζουν είτε σε σκηνές μέσα στις αίθουσες του «Tempelhof», είτε στα ψευδο-χωρίσματα της παλαί ποτέ εμπορικής έκθεσης του αεροδρομίου. Υπάρχουν όμως προβλήματα: Μόλις δύο από τα τρία υπόστεγα διαθέτουν μπάνια στο εσωτερικό τους, ενώ παρά το γεγονός πως ο χώρος θυμίζει σπηλιά, η θέρμανση δεν επαρκεί.
Οι πτήσεις σταμάτησαν στο «Templelhof» το 1975, αν και χρειάστηκε να περάσουν άλλα 30 χρόνια για να κλείσει οριστικά. Στα χρόνια που μεσολάβησαν πραγματοποιήθηκαν διάφορες έκτακτες πτήσεις από και προς το αεροδρόμιο, αλλά οι περισσότερες ήταν εγχώριες. Καθώς οι αεροπορικές εταιρείες άρχισαν να εκκενώνουν το χώρο, το αεροδρόμιο απέκτησε διάφορους ενοίκους όπως η αστυνομία και μία ασφαλιστική εταιρεία για αεροσκάφη. Πριν, αλλά και μετά από το επίσημο κλείσιμο του κτιρίου το 2008, προτάθηκε για διάφορες χρήσεις όπως η μετατροπή του σε πολυτελή κλινική ή σε τεχνολογικό κέντρο που θα στεγάζει νεοσύστατες start - ups και εταιρικά γραφεία.
Το Νοέμβριο, ο δήμαρχος του Βερολίνου ζήτησε να ανοίξουν και τα εναπομείναντα υπόστεγα για να φιλοξενήσουν συνολικά 5.000 μετανάστες, κάτι που όμως απαιτεί την ακύρωση δεκάδων προγραμματισμένων events στο χώρο.
O εκτελεστικός διευθυντής της Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας, σκηνοθέτης Alejandro Aravena τόνισε πρόσφατα πως τα προσωρινά καταφύγια όπως οι σκηνές μοιάζουν με «χρήμα που λιώνει» και προέτρεψε αρχιτέκτονες και σχεδιαστές να σκεφτούν πιο μόνιμες λύσεις προκειμένου να αντιμετωπίσουν την προσφυγική κρίση. Όπως άλλωστε έγραψε σε πρόσφατο άρθρο του ο καθηγητής του πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, Andrew Herscher , «οι καταυλισμοί προσφύγων μπορεί να αντιπροσωπεύουν ένα από τα τελευταία μέρη όπου τα συμφέροντα του ανθρωπισμού και της αρχιτεκτονικής έχουν διασταυρωθεί».
Πηγή: Vox / Μετάφραση, επιμέλεια: LIFO Newsroom
σχόλια