Η κυβέρνηση Μπάιντεν αποφάσισε να διατηρήσει τον τρομοκρατικό χαρακτηρισμό των νέων ισλαμιστών ηγετών της Συρίας για το υπόλοιπο της θητείας του προέδρου Τζο Μπάιντεν, αφήνοντας την κρίσιμη απόφαση σχετικά με τη Hayat Tahrir al-Sham (HTS) και τον ηγέτη της, Άχμεντ αλ-Σαράα, στην επερχόμενη κυβέρνηση Τραμπ, δήλωσαν τρεις Αμερικανοί αξιωματούχοι που γνωρίζουν το θέμα.
Ο χαρακτηρισμός της HTS ως τρομοκρατικής οργάνωσης αποτελεί βασικό εμπόδιο για τη μακροπρόθεσμη οικονομική βιωσιμότητα της Συρίας, αλλά Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι οι ισλαμιστές αντάρτες που εξέπληξαν τον κόσμο στα τέλη του περασμένου έτους ανατρέποντας τον Σύρο πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ πρέπει να αποδείξουν ότι έχουν έρθει σε καθαρή ρήξη με εξτρεμιστικές ομάδες, ιδίως με την αλ Κάιντα, προτού αρθεί ο χαρακτηρισμός. «Τα έργα θα μιλήσουν πιο δυνατά από τα λόγια», δήλωσε ένας ανώτερος Αμερικανός αξιωματούχος, σημειώνοντας τις παρατεταμένες ανησυχίες της Ουάσινγκτον για την ένταξη ξένων μαχητών και άλλων τζιχαντιστών σε θέσεις εντός του υπουργείου Άμυνας της Συρίας. Ο αξιωματούχος, όπως και άλλοι, μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας για να συζητήσει ένα ευαίσθητο θέμα πολιτικής.
Ο εκλεγμένος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ διόρισε σκληροπυρηνικούς επικριτές του ισλαμικού εξτρεμισμού σε κορυφαίες θέσεις του Λευκού Οίκου, συμπεριλαμβανομένου του Σεμπάστιαν Γκόρκα για ανώτερο διευθυντή αντιτρομοκρατίας και του Μάικλ Γουολτς για σύμβουλο εθνικής ασφάλειας. Αφήνοντας την απόφαση για τον χαρακτηρισμό της χώρας ως τρομοκρατικής στον Τραμπ αναμένεται να παραταθεί σημαντικά το χρονοδιάγραμμα των ισχυρών αμερικανικών κυρώσεων που επιβλήθηκαν στη Συρία κατά τη διάρκεια του καθεστώτος Άσαντ.
Η τοποθέτηση της HTS στον κατάλογο των ξένων τρομοκρατικών οργανώσεων καθιστά παράνομη για τους Αμερικανούς πολίτες την παροχή «υλικής υποστήριξης ή πόρων» στην ομάδα και επιτρέπει οικονομικές κυρώσεις ή διώξεις. Ο εκπρόσωπος της ομάδας κυβρνητικής μετάβασης του Τραμπ, Μπράιαν Χιουζ, αρνήθηκε να αναφερθεί σε λεπτομέρειες σχετικά με τον χαρακτηρισμό, αλλά δήλωσε ότι ο Τραμπ «έχει δεσμευτεί να μειώσει τις απειλές για την ειρήνη και τη σταθερότητα στη Μέση Ανατολή και να προστατεύσει τους Αμερικανούς εδώ στην πατρίδα». Υπάρχει ευρεία συναίνεση στη διεθνή κοινότητα ότι η Συρία χρειάζεται απεγνωσμένα περισσότερη βοήθεια και πρωτοβουλίες ανασυγκρότησης μετά από μια δεκαετία και πλέον εμφυλίου πολέμου.
Ενώ η κυβέρνηση Μπάιντεν διατήρησε τον χαρακτηρισμό της τρομοκρατίας σε ισχύ, τη Δευτέρα ήρε αρκετούς βασικούς περιορισμούς για τη Συρία με στόχο την εκκίνηση της ανάκαμψης της χώρας και την οικοδόμηση καλής θέλησης με την προσωρινή κυβέρνησή της. Το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ εξέδωσε γενική άδεια για έξι μήνες που επιτρέπει μια σειρά από συναλλαγές με τη συριακή κυβέρνηση, πράγμα που επιτρέπει σε ανθρωπιστικές ομάδες να παρέχουν υπηρεσίες όπως νερό, αποχέτευση και ηλεκτρικό ρεύμα. Επιτρέπει επίσης ορισμένες συναλλαγές με τη συριακή κυβέρνηση χωρίς τον φόβο κυρώσεων - όπως οι πωλήσεις ενέργειας. «Το τέλος της βάναυσης και καταπιεστικής διακυβέρνησης του Μπασάρ αλ Άσαντ, που υποστηρίζεται από τη Ρωσία και το Ιράν, παρέχει μια μοναδική ευκαιρία στη Συρία και τον λαό της να ανοικοδομήσουν», δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γουόλι Αντεγέμο. «Κατά τη διάρκεια αυτής της μεταβατικής περιόδου, το Υπουργείο Οικονομικών θα συνεχίσει να υποστηρίζει την ανθρωπιστική βοήθεια και την υπεύθυνη διακυβέρνηση στη Συρία».
Ως αποτέλεσμα της απόφασης των ΗΠΑ, ξένες κυβερνήσεις, όπως το Κατάρ, σχεδιάζουν να χρηματοδοτήσουν τους μισθούς του δημόσιου τομέα για έναν τεράστιο αριθμό εργαζομένων στη Συρία, δήλωσε Αμερικανός αξιωματούχος στη Washington Post. Το σχέδιο του Κατάρ, που αναφέρθηκε για πρώτη φορά από το Reuters, αποτελεί κλειδί για τη στήριξη της προσωρινής κυβέρνησης της Συρίας, η οποία υποσχέθηκε αύξηση των μισθών των εργαζομένων του δημόσιου τομέα κατά 400%. Ο νέος υπουργός Οικονομικών της Συρίας εκτίμησε ότι μια τέτοια υπόσχεση θα κόστιζε 120 εκατομμύρια δολάρια το μήνα, καλύπτοντας περισσότερους από 1,25 εκατομμύρια εργαζόμενους στο κυβερνητικό μισθολόγιο. Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε ότι η κίνηση αυτή θα δώσει σημαντική ώθηση στη συριακή οικονομία. «Αυτού του είδους η σταθεροποίηση της καθημερινής ζωής των ανθρώπων θα έχει τεράστιο αντίκτυπο», δήλωσε ο αξιωματούχος.
Η HTS, πρώην θυγατρική της Αλ Κάιντα, ήρθε σε δημόσια ρήξη με το τρομοκρατικό δίκτυο το 2016 λόγω στρατηγικών διαφωνιών, αλλά και λόγω της προσωπικότητα του Αχμέντ αλ Σαράα, μέχρι πρότινος γνωστού ως Αμπού Μοχαμάντ αλ Τζολάνι, ο οποίος ενδιαφερόταν μόνο για την προσωπική του επιβίωση μέσα σε ενα τοπίο όπου όλοι φαίνονταν αναλώσιμοι. Οι Ηνωμένες Πολιτείες χαρακτήρισαν την HTS τρομοκρατική ομάδα το 2018 και η ομάδα βρίσκεται στον κατάλογο κυρώσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για περισσότερο από μια δεκαετία, που συνεπάγεται εμπάργκο όπλων και παγκόσμιο πάγωμα περιουσιακών στοιχείων.
Αμερικανοί αξιωματούχοι πραγματοποίησαν την πρώτη επίσημη συνάντησή τους με τον Σαράα στη Δαμασκό τον περασμένο μήνα και τον ενημέρωσαν ότι οι ΗΠΑ αίρουν την επικήρυξή του με 10 εκατομμύρια δολάρια. Η διαβεβαίωση των ΗΠΑ έγινε αφού ο αλ Σαράα δήλωσε ότι δεν θα επιτρέψει σε τρομοκρατικές ομάδες στη Συρία να αποτελέσουν απειλή για τις ΗΠΑ ή τους γείτονες της Συρίας. «Ο Αχμέντ αλ Σαράα δεσμεύτηκε επ' αυτού», δήλωσε η κορυφαία διπλωμάτης των ΗΠΑ για τη Μέση Ανατολή, Μπάρμπαρα Λιφ, μετά τη συνάντησή της μαζί του. Αμερικανοί διπλωμάτες έχουν πραγματοποιήσει αρκετά ταξίδια στη Συρία για να συνεργαστούν με την ομάδα, σε μια διαδικασία που Αμερικανός αξιωματούχος χαρακτήρισε συνετή. Ο αξιωματούχος σημείωσε ότι η άρση του χαρακτηρισμού ως τρομοκρατικής οργάνωσης είναι μια δυσκίνητη διαδικασία.
Ένας άλλος Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε ότι τα βήματα που πρέπει να κάνει η HTS για να βγει από τον κατάλογο θα χρειαστούν χρόνο και ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν πήρε τη σωστή απόφαση. Ο Ρόμπερτ Φορντ, πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στη Συρία, δήλωσε ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ θα πρέπει να παράσχει σαφείς και συγκεκριμένες μετρήσεις στην HTS για το πώς θα βγει από τον κατάλογο. «Το καλύτερο που έχουν να κάνουν με το μέλλον είναι να αναπτύξουν μια σειρά από σημεία αναφοράς ή κριτήρια και να τα παρουσιάσουν στην ηγεσία της HTS και να ξεκινήσουν μια συζήτηση σχετικά με αυτό», δήλωσε ο ΦΡορντ. Ένας σύμβουλος του Τραμπ, ο Ρικ Γκρένελ, περιέγραψε τις μαχητικές ομάδες που ανέτρεψαν τον Άσαντ ως «ένα μείγμα πολλών διαφορετικών τύπων ανθρώπων». «Θα τους κρίνουμε από τις πράξεις τους», δήλωσε σε συνέντευξή του τον περασμένο μήνα στο Newsmax.
