Ο άνθρωπος πίσω από το Πανόραμα

Ο άνθρωπος πίσω από το Πανόραμα Facebook Twitter
0
Έχετε φτάσει αισίως στο 23ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου. Πού επικεντρώσατε το πρόγραμμα σάς φέτος;

Εκτός από το διαγωνιστικό μέρος, που αποτελείται από έντεκα ταινίες, έχουμε από την παγκόσμια παραγωγή σε πρώτη προβολή τις βραβευμένες στη Βενετία ταινίες της Κόπολα και του Σκολιμόφσκι, τη νέα ταινία του Κιαροστάμι, το Fair Game. Επίσης, έχουμε αφιερώματα όπως αυτό που ονομάσαμε «Ο μοναχικός κλόουν», στο οποίο ξεκινάμε με τον Τσάρλι Τσάπλιν και τον Μπάστερ Κήτον, περνάμε από τους αδελφούς Μαρξ και φτάνουμε μέχρι τους Ζακ Τατί, Πιερ Ετέξ, Τζέρι Λούις, Πίτερ Σέλερς και Ρομπέρτο Μπενίνι. Ο Στρατηγός του Κήτον, μάλιστα, θα παιχτεί με ζωντανή μουσική. Υπάρχει ένα άλλο αφιέρωμα που έχει πολύ ενδιαφέρον για τον καθημερινό φασισμό, όπως αυτός ξεκινάει από την οικογένεια, το σχολείο και την καθημερινή ζωή. Σε αυτό το τμήμα θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε για πρώτη φορά στην Ελλάδα τη Μανία του Αλφ Σιόμπεργκ του 1944 σε σενάριο του Μπέργκμαν, καθώς και την πρώτη μαύρη κωμωδία του Μάρκο Φερέρι, το Καροτσάκι, για τη δικτατορία του Φράνκο. Μάλιστα, στη Μανία, η τελευταία σκηνή της ταινίας είναι γυρισμένη από τον ιδιο τον Μπέργκμαν, στην πρώτη του σκηνοθετική απόπειρα.

Υπάρχει ακόμα ένα αφιέρωμα στον ελληνικό κινηματογράφο της δεκαετίας του '80, ενώ ζητήσαμε από έντεκα νέους εικαστικούς που εμπνεύστηκαν από αυτές τις ταινίες να κάνουν έργα τα οποία θα εκτεθούν στο Ίδρυμα «Μιχάλης Κακογιάννης». Ένα άλλο σημαντικό αφιέρωμα είναι αυτό με τις Διάσημες Τριλογίες, με ορισμένα παγκόσμια αριστουργήματα όπως η Τριλογία του Απού του Σατιαζίτ Ρέι, ενός σκηνοθέτη που ξεκίνησε ως βοηθός του Ρενουάρ και αργότερα κατέκτησε και το Βραβείο Σκηνοθεσίας στη Βενετία καθώς και πλήθος βραβείων στη συνέχεια. Ακολουθούν η Τριλογία της Βαρσοβίας του Βάιντα, ένα επικό αντιπολεμικό αριστούργημα του Μασάκι Κομπαγιάσι που λέγεται Η ανθρώπινη μοίρα, το οποίο αποτελείται από τρεις ταινίες και διαρκεί εννιάμισι ώρες, καθώς και οι ταινίες του Γκλάουμπερ Ρότσα, που ήταν ένας εκ των δημιουργών του Cinema Novo της Βραζιλίας στη δεκαετία του '60. Υπάρχουν πάρα πολλά να δει κανείς. Είναι, φυσικά, και οι δύο ελληνικές ταινίες: η πρεμιέρα του Μαχαιροβγάλτη του Οικονομίδη αλλά και η Ανταρσία της κόκκινης Μαρίας του Ζάππα, που είναι και στο Διαγωνιστικό.

Το μικρόβιο του κινηματογράφου πότε το αρπάξατε;

Στην 5η Γυμνασίου, του παλιού εξατάξιου, βγάλαμε ένα περιοδικό κι εγώ ανέβαλα να γράφω κριτική. Τότε στην Κύπρο έρχονταν όλες οι ταινίες γιατί τα γραφεία εκμετάλλευσης της Warner και της Paramount για όλη τη Μέση Ανατολή βρίσκονταν στην Αλεξάνδρεια και οι ταινίες προβάλλονταν αμέσως μόλις έβγαιναν. Εκεί πρωτοείδα ταινίες του ιταλικού νεορεαλισμού ή ταινίες του Ουέλς, χωρίς να ξέρω πόσο σημαντικές ήταν. Θυμάμαι πόσο μου είχε αρέσει το Θαύμα στο Μιλάνο του Βιτόριο ντε Σίκα.

Ποια ήταν η πρώτη σας κριτική;

Για το Μια θέση στον ήλιο του Τζορτζ Στίβενς με την Ελίζαμπεθ Τέιλορ. Βέβαια, τότε δεν μου είχε περάσει από το μυαλό ότι μια μέρα θα το έκανα επαγγελματικά. Στην Αθήνα κάναμε σκασιαρχείο και μπαίναμε στους κινηματογράφους από τις 10 το πρωί που άρχιζαν τότε και βλέπαμε με τις ώρες διάφορα γουέστερν, γαλλικές, παλιές ρωσικές κλασικές. Έτσι είδα το Θωρηκτό Ποτέμκιν. Τότε άρχισα να διαβάζω τις κριτικές του Μάριου Πλωρίτη και να επιδιώκω να δω τις ταινίες που πρότεινε. Πέρασα και μια εβδομάδα από του Σταυράκου, όπου όλο έλειπαν οι καθηγητές κι έτσι δεν συνέχισα. Τελικά, έφυγα και γράφτηκα στο London School of Film Technique, που ήταν και η μοναδική σχολή τότε, άλλωστε.

Πήγατε για σκηνοθέτης;

Ήμουν και στο τμήμα Σκηνοθεσίας και στο τμήμα Θεωρίας. Τη διατριβή, πάντως, την έκανα πάνω στον Αντονιόνι, που τότε έκαναν ουρές στο Λονδίνο για να δούνε τις ταινίες του.

Γυρίσατε ένα φιλμ πάνω στην ποίηση του Σεφέρη.

Μόλις τέλειωσα τη σχολή το '62 και γύρισα στην Κύπρο. Πάνω στα δύο ποιήματα «Ελένη» και «Σαλαμίνα της Κύπρος» από το «Κύπρος ου μ' εθέσπισεν». Η ταινία, μάλιστα, βραβεύτηκε στο Φεστιβάλ του Κάρλοβυ Βάρυ.

Πώς συμβαίνει τελικά και η μαγεία της σκοτεινής αίθουσας αποσπά κάποιον από τη δημιουργία και γίνεται κριτικός;

Καταρχάς, εγώ πάντα έγραφα. Έγραφα ποίηση και την πρώτη μου συλλογή την εξέδωσα μόλις τέλειωσα το γυμνάσιο. Από το Λονδίνο έστελνα ανταποκρίσεις για θέατρο και κινηματογράφο στην εφημερίδα «Ελευθερία» και στο περιοδικό «Νέα Εποχή». Στην Κύπρο σκηνοθέτησα και δύο ερασιτεχνικές παραστάσεις σε έργα Μπέκετ και Μπρεχτ. Ετοίμαζα κι ένα σενάριο πάνω σε προσωπικές εμπειρίες από τα κρατητήρια, αλλά ήρθε η δικτατορία κι εγώ έφυγα στο Λονδίνο.

Άλλο φιλμ δεν επιχειρήσατε να κάνετε;

Είχα βραβευτεί και στη Λειψία με χρηματικό έπαθλο κι επειδή δεν μπορούσα να βγάλω τα λεφτά από την Ανατολική Γερμανία, αγόρασα μια μηχανή. Άρχισα ένα ντοκιμαντέρ για τα γεγονότα πριν τη Χούντα, αλλά δεν πρόλαβα να το ολοκληρώσω. Πριν μερικά χρόνια πήρε το υλικό ο Κατσουρίδης, έκανε ένα πεντάλεπτο και το παίξαμε στο Μεσογειακό Φεστιβάλ. Εκείνη την εποχή συνδέθηκα περισσότερο με τον κύκλο του Ζάννα, του Μπακογιαννόπουλου και του Ραφαηλίδη. Ξεκινήσαμε κι ένα περιοδικό το '66, το «Ελληνικός Κινηματογράφος», όπου γράφαμε για τον νέο κινηματογράφο που τότε προσπαθούσε να εκφράσει κάποια πράγματα.

Οι πρώτες ταινίες της γενιάς της αμφισβήτησης...

Υπήρχε μια ζωντάνια. Στη Γαλλία ήταν η Nouvelle Vague, στην Αγγλία το Free Cinema, εδώ οι πρώτες ταινίες του Δαμιανού, του Βούλγαρη, του Μανθούλη. Παράλληλα, υπήρχε και η λέσχη που είχε κάνει ο Ρούσσος Κούνδουρος, όπου οργανώναμε προβολές, αφιερώματα, συζητήσεις. Πολύ διαφορετικά σε σχέση με σήμερα, που ο καθένας είναι μόνος, ακολουθεί μια μοναχικότητα, μια απομάκρυνση. Τώρα δεν υπάρχει καν η σχέση που υπήρχε μεταξύ των σκηνοθετών. Ξεκίνησαν την Ομίχλη και ήδη έχει γίνει πραγματική ομίχλη. Έχουν τσακωθεί οι μισοί με τους άλλους μισούς, όλοι είναι δυσαρεστημένοι. Εμείς, μετά τη μεταπολίτευση, κάναμε διασωματειακούς αγώνες για ν' αλλάξει ο νόμος, κάναμε στη Θεσσαλονίκη το αντι-φεστιβάλ, πετύχαμε επί υπουργείας Ανδριανόπουλου να μεταφέρουμε τον κινηματογράφο από το υπουργείο Bιομηχανίας στο Πολιτισμού.

Έχουν κατηγορήσει τη γενιά σας ότι διώξατε με τις ταινίες που στηρίζατε το κοινό από τον ελληνικό κινηματογράφο...

Είναι η εύκολη κατηγορία. Το κοινό, τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς, κλείστηκε στο σπίτι λόγω τηλεόρασης. Καταρχάς, οποιοσδήποτε κάνει ταινίες θέλει να τραβήξει όσο περισσότερο κοινό γίνεται και πολλές καλλιτεχνικές ταινίες συνδυάζουν την εμπορικότητα. Υπάρχει χώρος για όλους. Οι πρωτοποριακές ταινίες επηρέασαν τις τάσεις και του εμπορικού κινηματογράφου. Αν δει κανείς τα εισιτήρια που έκοβαν εδώ οι ταινίες του Αγγελόπουλου, του Παναγιωτόπουλου, του Βαφέα, του Πανουσόπουλου, στο Art Studio και την Αλκυονίδα, δεν ήταν καθόλου αμελητέα. Σήμερα, με τη συνεχή έλλειψη παιδείας και το μονοπώλιο του Χόλιγουντ, οι ίδιες ταινίες δεν θα έκοβαν ούτε τα μισά.

Πολλές αδυνατούν ακόμα και να βρουν διανομή ή παίζονται σε άδειες αίθουσες.

Το πρόβλημα είναι πολύπλευρο. Στην Ελλάδα φτάσαμε να βγαίνουν σε μια εβδομάδα μέχρι και δώδεκα νέες ταινίες και μέχρι να προλάβει κανείς να δει μια που αξίζει να κατεβαίνει και να μένουν μόνο οι εμπορικές. Νομίζω ότι αυτό που θα γίνει σύντομα θα είναι να υπάρχουν δύο ειδών αίθουσες. Αυτές που θα έχουν μεγάλες ή 3-D οθόνες που θα παίζουν blockbusters και οι αίθουσες τέχνης. Δεν θα υπάρχει το ενδιάμεσο. Το ενδιάμεσο θα το βλέπουμε στα φεστιβάλ.

Μετά από τόσα χρόνια στις αίθουσες αναθεωρήσατε τη γνώμη σας για κάποια είδη ή κάποιους σκηνοθέτες;

Αυτό που συνέβη είναι ότι επιβεβαιώθηκα για κάποιες ταινίες. Νόμιζα ότι μόνο οι ταινίες με μήνυμα, οι «σοβαρές» άξιζαν. Με τον χρόνο διαπίστωσα ότι και οι ταινίες που αγάπησα, τα γουέστερν, τα μιούζικαλ, οι επεισοδιακές ταινίες σε συνέχειες που παιζόντουσαν παλιά, είχαν τη δική τους αξία. Δεν πρέπει να τις απορρίπτεις. Υπάρχει καλός και κακός κινηματογράφος. Τελικά, οι ταινίες που μένουν είναι αυτές που πράγματι αγαπήσαμε.

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Μόνη πλέον λύση η δημιουργία ενός διεθνικού ομοσπονδιακού κράτους Ισραηλινών και Παλαιστινίων»

Διεθνή / «Μόνη πλέον λύση η δημιουργία ενός διεθνικού ομοσπονδιακού κράτους Ισραηλινών και Παλαιστινίων»

Από τις πιο έγκυρες πηγές αναφορικά με τα τεκταινόμενα στη Μέση Ανατολή, ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Πέτρος Παπακωνσταντίνου σχολιάζει όλες τις τελευταίες εξελίξεις στην ισραηλινοπαλαιστινιακή σύγκρουση.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Δεν χρειάζεται να έχει ένας αστυνομικός προοδευτικές ιδέες, προέχει να είναι επαγγελματίας»

Οπτική Γωνία / «Δεν χρειάζεται να έχει ένας αστυνομικός προοδευτικές ιδέες, προέχει να είναι επαγγελματίας»

Ο πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, Ανδρέας Τάκης, μιλά για την αστυνομική βία και αυθαιρεσία με αφορμή την έκδοση της έρευνας που συνέπεσε με τη δημοσιοποίηση της υπόθεσης του Μοχάμεντ Καμράν Ασίκ, ο οποίος βρέθηκε νεκρός στο τμήμα του Αγίου Παντελεήμονα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Νάνσυ Παπαθανασίου: Μια πρωτοπόρος της ψυχικής υγείας των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων στην Ελλάδα

Lgbtqi+ / Νάνσυ Παπαθανασίου: Μια πρωτοπόρος της ψυχικής υγείας των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων στην Ελλάδα

Η κλινική ψυχολόγος και συνιδρύτρια του Orlando LGBT+ σε μια συγκινητική, διαφωτιστική και ενδυναμωτική συζήτηση για την πορεία που έχει διανύσει η εγχώρια ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα, αλλά και η ίδια, προς την ορατότητα και για όσα ακόμα πρέπει να γίνουν για την ισότητα και την αποδοχή άμεσα, εδώ και τώρα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Φρέντης Μπελέρης: «Έχω έναν λόγο παραπάνω να σέβομαι τις ελευθερίες κάθε πολίτη»

Συνέντευξη / Φρέντης Μπελέρης: «Έχω έναν λόγο παραπάνω να σέβομαι τις ελευθερίες κάθε πολίτη»

Ο υποψήφιος ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας εξηγεί πώς πήρε το όνομά του, ποιο είναι το πρόβλημα με τις περιουσίες των Χειμαρριωτών, τι θα κάνει αν πάει στην Ευρωβουλή και δηλώνει πως θα υπερασπιζόταν με χαρά τα δικαιώματα oποιασδήποτε άλλης μειονότητας.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Κύρα Κάπη: «O Κυριάκος Μητσοτάκης δεν έχει προσποιηθεί ποτέ κάτι που δεν είναι»

Συνέντευξη / Κύρα Κάπη: H γυναίκα πίσω από το TikTok του πρωθυπουργού

Με αφορμή τη βράβευση της στα «Ermis Awards», η διευθύντρια Επικοινωνίας του πρωθυπουργού μιλά δημόσια για πρώτη φορά και περιγράφει το πώς διαμορφώνει τη δημόσια εικόνα του Κυριάκου Μητσοτάκη ενώ απαντά για τα λάθη, την κριτική και τις δύσκολες στιγμές.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Δημήτρης Παπαϊωάννου

Συνέντευξη / Δημήτρης Παπαϊωάννου: «Αυτή θα είναι η τελευταία μου φορά στη σκηνή»

Λίγο πριν εμφανιστεί ξανά στη σκηνή του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών με το ΙΝΚ, ο Δημήτρης Παπαϊωάννου κάνει μια αναδρομή σε ολόκληρη την καριέρα του σε μια κουβέντα έξω απ’ τα δόντια με τον Δημήτρη Παπανικολάου, καθηγητή Νεοελληνικών και Πολιτισμικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, για το περιοδικό «Dust», την οποία αναδημοσιεύει σε αποκλειστικότητα η LiFO.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ
Χρήστος Μαρκογιαννάκης: «Στη Γαλλία είμαι δημιουργικά ελεύθερος, στην Ελλάδα όχι»

Βιβλίο / Χρήστος Μαρκογιαννάκης: «Στη Γαλλία είμαι δημιουργικά ελεύθερος, στην Ελλάδα όχι»

Τα νουάρ μυθιστορήματά του είναι από τα πιο αγαπημένα του γαλλικού αναγνωστικού κοινού: Ο βραβευμένος συγγραφέας και σύγχρονος μετρ του είδους σε μια συζήτηση για το «τέλειο έγκλημα» στη ζωή και στη λογοτεχνία.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Πέτρος Αϊβάζης: «Χρειάζεται αλληλεγγύη ανάμεσα στου ΛΟΑΤΚΙ+ που γερνούν, δεν βγαίνει αλλιώς»

LGBTQI+ / Πέτρος Αϊβάζης: «Χρειάζεται αλληλεγγύη ανάμεσα στους ΛΟΑΤΚΙ+ που γερνούν, δεν βγαίνει αλλιώς»

Από τη σεξεργασία και τα drag shows στην Αμερική ως την τηλεόραση, το σινεμά και τον ΛΟΑΤΚΙ+ εθελοντισμό στην Αθήνα, η «Ελληνίδα Divine» είναι ένας γλυκύτατος άνθρωπος με γεμάτη ζωή και νοιάξιμο για τους άλλους seniors της κοινότητας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Αργύρης Παυλίδης: Η φωνή των παιδικών μας χρόνων

Οθόνες / Αργύρης Παυλίδης: Η φωνή των παιδικών μας χρόνων

Ηθοποιός, σκηνοθέτης, παρουσιαστής παιδικών εκπομπών όπως οι θρυλικοί «Κόκκινοι Γίγαντες, Άσπροι Νάνοι», πρωτοπόρος της μεταγλώττισης και η φωνή αγαπημένων μας ηρώων σε σειρές και ταινίες κινουμένων σχεδίων. O Αργύρης Παυλίδης σε μια εκ βαθέων συνέντευξη στη LiFO.
ΜΑΝΟΣ ΝΟΜΙΚΟΣ
ΕΠΕΞ Η Daglara και το θρίλερ του «έθνους»: τρόμος, έρως και βουκολικό σικ

Συνεντεύξεις / Η Daglara στο Φεστιβάλ Αθηνών: Τρόμος, έρως και βουκολικό σικ

Performer, σχεδιάστρια ρούχων, πωλήτρια, φιλότεχνη, ντίβα, τέρας λαγνείας, η Daglara και η τέχνη της διαχέονται με λίκνισμα και γρύλισμα σε ένα σωρό πίστες της καθημερινότητας και της απόδρασης.
ΑΛΕΞΙΝΟΣ ΠΥΡΑΥΛΟΣ
Ανέκδοτη συνέντευξη της Αρλέτας: «Το μπαρ το ναυάγιο δεν ήταν μπαρ»

Μουσική / Μια ανέκδοτη συνέντευξη της Αρλέτας: «Το μπαρ το ναυάγιο δεν ήταν μπαρ»

Μια ανέκδοτη συνέντευξη της Αρλέτας στον δημοσιογράφο και ραδιοφωνικό παραγωγό Μιχάλη Γελασάκη το 2009, όπου μιλάει για τον τελευταίο της δίσκο, τα «αδικημένα» τραγούδια της, τους νέους, τους φραγκοφονιάδες της γενιάς της και αφηγείται την ιστορία του τραγουδιού το «Μπαρ το ναυάγιο», που δεν ήταν μπαρ! Δημοσιεύεται στo Lifo.gr για πρώτη φορά, έξι χρόνια μετά τον θάνατό της.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΕΛΑΣΑΚΗΣ
Γιώργος Καστανάς: «Ε, ναι! Είμαι Έλληνας κι ας με πίκρανε ο νόμος»

Συνέντευξη / Γιώργος Καστανάς: «Ε, ναι! Είμαι Έλληνας κι ας με πίκρανε ο νόμος»

Ο νεαρός που έγινε viral στο TikTok όταν πήρε στα χέρια του την ελληνική ταυτότητα μετά από 5 χρόνια αναμονής, μιλά αποκλειστικά στη LIFO για όλη του τη ζωή στην Ελλάδα του ρατσισμού, αλλά και της άφατης καλοσύνης.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Διονύσης Τεμπονέρας: «Να μην δούμε ξανά το χάρτη όλο μπλε»

Βασιλική Σιούτη / Το πολιτικό άστρο του Διονύση Τεμπονέρα μόλις αναδύθηκε ― Μια συζήτηση

Ο Διονύσης Τεμπονέρας παρέμενε σχεδόν άγνωστος την εποχή της εξουσίας του ΣΥΡΙΖΑ και αναδείχθηκε μόλις πρόσφατα, στην πτώση, όταν κλήθηκε να βοηθήσει με κεντρικό ρόλο την τελευταία στιγμή. Κατά κοινή ομολογία τα πήγε καλά, αλλά το αποτέλεσμα είχε κριθεί προ πολλού. Δεν είναι ο αγαπημένος της ελίτ ούτε των κομματικών μηχανισμών, όμως πολλοί πιστεύουν ότι το πολιτικό του άστρο μόλις αναδύθηκε, κι ας αρνήθηκε να είναι υποψήφιος για την ηγεσία του κόμματος.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ