Περίγραψέ μου λίγο το Δουργούτι.
Περπατάς στη Συγγρού, κεφάλι κάτω, δυνατός ήχος κίνησης. Στρίβεις Λαγουμιτζή, προς Νέο Κόσμο, ίδια κίνηση, άλλος ήχος, βόμβος λόγω υπόγειας γέφυρας. Βρίσκεις τρύπα και δραπετεύεις αριστερά, σε έναν μικρό πεζόδρομο. Στα είκοσι βήματα δεν ακούς αυτοκίνητα, ακούς πουλάκια, καναρίνια στις αυλές. Βρίσκεσαι σε μια «κρυφή» πλατεία, όπου εδράζεται το κέντρο εθελοντών-γωνιά του παιδιού, με δράση από τον καιρό της βασιλείας μέχρι τώρα. Διασχίζεις μια στοά πολυκατοικίας, σε πιάνει το ρεύμα αέρα που το ακούς μέσα στην ησυχία και ανοίγεται μπροστά σου δεύτερη πλατεία γεμάτη δέντρα φροντισμένα. Κόβεις αριστερά: και τρίτη πλατεία διαμορφωμένη με παγκάκια και γηπεδάκι που κάποτε είχε μπασκέτες. Στρίβεις πάλι αριστερά, περνάς δεντροστοιχία και βρίσκεσαι σε τέταρτη πλατεία με το μνημείο του αιματηρού μπλόκου Δουργουτίου. Το Δουργούτι είναι μια γειτονιά του κέντρου της Αθήνας που σου ρίχνει τους παλμούς. Διασχίζεις κι άλλη στοά και υψώνεται μπροστά σου το Intercontinental και δίπλα του το «Χίλτον». Έτσι ονόμασαν οι κάτοικοι τη δωδεκαώροφη προσφυγική πολυκατοικία, παρομοιάζοντάς την με το ψηλότερο κτίριο της πόλης, όταν αυτή χτίστηκε το 1970. Ήταν το ηχηρό φινάλε του «θανάτου στην παράγκα», της αντικατάστασης της παραγκούπολης (1922-1965) με πολυκατοικίες. Το vertigo το παθαίνεις όταν ανακαλύπτεις ότι στέκεσαι εκεί απ' όπου όλα ξεκίνησαν: η πρώτη κατασκευή σε αυτό το σημείο ήταν μια ελάχιστη ξύλινη παράγκα, η πρώτη εκκλησία, αρμένικη ορθόδοξη των Αρμένιων που πρωτοήρθαν στην περιοχή το 1922 και γύρω της φτιάξαν γειτονιά. Το μόνο που έμεινε από την παλιά γειτονιά στην περιοχή είναι οι βενιζελικές προσφυγικές κατοικίες του '30, ακριβώς δίπλα στο Intercontinental. Είναι το τείχος που έκρυβε από την τότε καινούργια λεωφόρο Συγγρού, το ευρωπαϊκό πρόσωπο της πόλης, την άλλη όψη του νομίσματος, τις παράγκες. Σήμερα, πολλά από τα δωμάτια των βενιζελικών κατοικιών κατοικούνται από μετανάστες, διατηρώντας το στοιχείο μετακίνησης που ανέκαθεν χαρακτήριζε τη γειτονιά. Αυτή η ζώνη είναι η ζώνη των αντιθέσεων, όπου βλέπεις φροντισμένα διαμερίσματα ακριβώς δίπλα σε αποθήκες σκραπ. Όλα ομογενοποιούνται όταν βγαίνεις ξανά στην πολύβουη Συγγρού, δίπλα στο ATM της Τράπεζας Πειραιώς, στην αρχική όψη του νομίσματος. Νιώθεις ότι είσαι ο ήρωας του H.G. Wells στο Door in the wall και ξαναμπαίνεις στο Δουργούτι, γιατί είναι καλύτερα. Για τον επισκέπτη. Όμως, το τι είναι το Δουργούτι για τον κάτοικο είναι αυτό που έχει σημασία. Αυτό θελήσαμε να ανακαλύψουμε με το Dourgouti Island Hotel: το παρελθόν, το παρόν και τα όνειρα αυτής της γειτονιάς.
Τι ακριβώς θέλετε να κάνετε;
Καταρχάς, η θεατρικής μας ομάδας «όχι παίζουμε» έχει μπει στη διαδικασία της έρευνας με το UrbanDig Project. Θέλουμε να ανακαλύψουμε το παρελθόν, το παρόν και τα όνειρα αυτής της γειτονιάς στο πλαίσιο προετοιμασίας μας για μια παράσταση με αυτό το θέμα στους δρόμους του Δουργουτίου τον Ιούνιο του 2015. Προτείναμε στους πολλούς και δραστήριους φορείς της περιοχής αλλά και σε κατοίκους ή νέους «φίλους» της γειτονιάς που ενδιαφέρθηκαν να συν-οργανώσουμε δράσεις γι' αυτόν το σκοπό. Έτσι φτιάχτηκε ένα πρόγραμμα δώδεκα δράσεων που περιλαμβάνει από δρώμενα στον δημόσιο χώρο που εμπνέονται από το χτες και το τώρα της περιοχής (με κύριο το τοπικό φεστιβάλ δουργουτίου στις 27 και 28 Σεπτεμβρίου) μέχρι επιστημονικά εργαστήρια, όπως το Εργαστήριο Καταγραφής Προφορικής Ιστορίας που θα προσφέρει στη γειτονιά η ιστορικός Τασούλα Βερβενιώτη από τον Οκτώβριο του 2014, ή βόλτες χαρτογράφησης εντυπώσεων επισκεπτών της γειτονιάς σε συνεργασία με το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, επίσης από τον Οκτώβριο του 2014. Ιστορική χαρτογράφηση και πρωτότυπες ξεναγήσεις, χαρτογράφηση των δραστήριων συλλογικοτήτων, ψηφιακή πλατφόρμα που συστήνει τη γειτονιά (www.dourgouti.gr), εργαστήριο της «όχι παίζουμε» για περφόρμερ με θέμα το Δουργούτι καθώς και ντοκιμαντέρ της διαδικασίας και περιπτωσιολογική μελέτη στο πλαίσιο μιας μεταπτυχιακής εργασίας του Χρήστου Ανανιάδη [Πάντειο Πανεπιστήμιο, τμήμα Πολιτιστικής Διαχείρισης (καθηγητής κ. Ν. Λέανδρος)] είναι κάποιες από τις δράσεις που θα ακολουθήσουν μέχρι την ολοκλήρωση του προγράμματος με την παράσταση που θα τροφοδοτηθεί από αυτό το υλικό, τον Ιούνιο του 2015. Αν οι κάτοικοι και μετά οι υπόλοιποι συνεργάτες της δράσης θελήσουν να επεκτείνουν τη δουλειά και τις συνεργασίες προς όφελος της γειτονιάς και εκτός του Dourgouti Island Hotel, αυτό είναι δική τους επιλογή και πέραν των δικών μας καλλιτεχνικών επιδιώξεων. Αν, πάλι, κατά τη διάρκεια του Dourgouti Island Hotel, κάποιος θελήσει να εντάξει στην ομπρέλα του προγράμματος μια ακόμα δράση που να ενισχύει την ουσιαστική γνωριμία με τη γειτονιά, θα είναι ευπρόσδεκτος, όλοι οι καλοί χωράνε στο νησί μας!
Τι από αυτά έχει γίνει ως τώρα;
Στις 26 Αυγούστου το Athens Open Air Film Festival έφερε τη Μαγική Πόλη του Νίκου Κούνδουρου στην πλατεία Μπλόκου Δουργουτίου. Είναι μια ταινία που δείχνει το Δουργούτι όταν ήταν παραγκούπολη. Θα θυμάμαι το χειροκρότημα από την κατάμεστη πλατεία όταν στο έργο οι γείτονες τσοντάρουν ό,τι έχει ο καθένας και σώζουν το φορτηγό του Φούντα από τους τοκογλύφους. Η γειτονιά χειροκρότησε τη γειτονιά. Από πριν η ομάδα μας είχε οργανώσει μια πρώτη δράση «καταγραφής εντυπώσεων επισκεπτών», την οποία θα συνεχίσει από τον Οκτώβριο του 2014 για να φτιαχτεί ένας χάρτης γνωριμίας της γειτονιάς με βάση τις αισθήσεις, σε συνεργασία με το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο και το Τμήμα Γεωγραφίας (καθηγητής κ. Χ. Χαλκιάς). Η επόμενη δράση μας θα είναι το τοπικό Φεστιβάλ Δουργουτίου το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Σεπτεμβρίου (27 & 28/9) από τις 17:00 στις κεντρικές πλατείες Δουργουτίου, ακριβώς πίσω από το Intercontinental: πλατεία Ολοκαυτώματος Καλαβρύτων, πλατεία Μπλόκου Δουργουτίου και στο διπλανό πλατεάκι του κέντρου εθελοντών. Στο φεστιβάλ θα συμμετέχουν 47 φορείς και κάτοικοι όλων των ηλικιών που εμπνέονται από το χτες και το σήμερα της γειτονιάς. Θα περιλαμβάνει εκθεσιακό σκέλος στα άδεια καταστήματα του δήμου, παραστάσεις, ιστορικές βόλτες, βόλτες χαρτογράφησης, παρουσιάσεις, μουσική. Από τις 23/9 οι καλλιτεχνικοί συνεργάτες του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Hotel Obscura (EU Culture / AU 3rd) –στο οποίο εντάσσεται μέρος του Dourgouti Island Hotel– και συγκεκριμένα οι La Follie Kilometre (Μασσαλία), GK (Παρίσι), Katrinamuri (Λινζ Αυστρίας) και Triage (Μελβούρνη) θα κάνουν καλλιτεχνικά εργαστήρια με έδρα το Πάντειο Γυμναστήριο και εμπνεόμενοι από τη γειτονιά. Κάποια από αυτά θα είναι ανοιχτά στους κατοίκους και σε επαγγελματίες περφόρμερ που τους ενδιαφέρει το site-specific θέατρο. Για περισσότερες πληροφορίες και αναλυτική παρουσίαση του προγράμματος και των εργαστηρίων θα μας βρείτε στο www.dourgouti.gr, facebook Dourgoutiislandhotel και [email protected]. Στο Φεστιβάλ θα γίνει και η παρουσίαση των δύο επόμενων τοπικών δράσεων, που είναι το Έργαστήριο Προφορικής Ιστορίας Δουργουτίου και το Πρόγραμμα Χαρτογράφησης Εντυπώσεων Επισκεπτών.
σχόλια