Δεν λένε οι Τσίμμερμαν & Ντε Περρό ότι η ιδιόρρυθμη και απόλυτα αναγνωρίσιμη τέχνη τους, αυτό το ξεκαρδιστικό μείγμα μιμικής, τσίρκου και χορού, βασίζεται στην «περιέργεια και παρατήρηση του μικρού, του καθημερινού, της λεπτομέρειας»; Ότι αγαπάνε «τις απλές κινήσεις, πώς περπατάμε, πώς καθόμαστε, πώς χαλαρώνουμε, πώς κοιτάμε τον άλλο»; Ε, λοιπόν, δεν είχαμε προλάβει καλά-καλά να καθίσουμε απέναντί τους σε ξενοδοχείο της Κωνσταντινούπολης και η μικρή ελληνική δημοσιογραφική παρέα είχε ήδη μπει κάτω από το μικροσκόπιο του Μάρτιν (Τσίμμερμαν) και του Ντιμίτρι (Ντε Περρό). «Εσύ θες να μάθεις τα πάντα», «εσύ τραβάς συνέχεια φωτογραφίες»… Κι όταν πήγαμε να τους βάλουμε σε ευρύτερο πλαίσιο, να τους ρωτήσουμε αν η οικονομική κρίση επηρεάζει τα θέματά τους, μας έβαλαν ευγενικά πάγο. «Τα μεγάλα πράγματα πολλές φορές είναι λίγο βαρετά. Περισσότερη δύναμη έχει για εμάς η ανθρώπινη ιστορία που ο καθένας από εσάς θα μπορούσε να μας διηγηθεί για την κατάσταση στην Ελλάδα. Δεν κάνουμε δηλώσεις με το έργο μας. Σε αυτό είμαστε απόλυτα Ελβετοί. Αν χρειάζεστε οπωσδήποτε ένα πολιτικό μήνυμα από τη δουλειά μας, αυτό είναι το να ζήσουμε με πίστη και ορμή, γιατί ο δρόμος είναι μακρύς». Αυτοί είχαν και πίστη και πείσμα.
Συναντήθηκαν και αμέσως κόλλησαν πριν από 20 χρόνια σε ένα μπαρ της Ζυρίχης, όπου ο Ντιμίτρι ήταν DJ. Ο Μάρτιν είχε κάνει σπουδές διακοσμητικής και ήταν διπλωματούχος κλόουν, απόφοιτος του περίφημου Εθνικού Κέντρου Τεχνών του Τσίρκου της Γαλλίας. Ο αυτοδίδακτος μουσικός και συνθέτης Ντιμίτρι, που σήμερα θεωρείται μάγος και ταχυδακτυλουργός των DJ sets, είχε καταλάβει ότι κάθε βράδυ στα κλαμπ έπαιρνε στην ουσία μέρος σ’ ένα θέαμα, καθοδηγούσε και σκηνοθετούσε ένα πλήθος που χόρευε. Η συνεργασία τους ξεκίνησε το 1999 σε ένα βιομηχανικό στούντιο της Ζυρίχης και από τότε κάνουν τα πάντα μαζί: σύλληψη, σκηνοθεσία, σκηνικό. Ο Ντιμίτρι παίζει ζωντανά τη μουσική του πάνω στη σκηνή («τίποτα δεν είναι προηχογραφημένο», λέει, «ούτε κομπιούτερ, ούτε τίποτα») και είναι από μόνος του ένα συναρπαστικό κομμάτι του θεάματος. Ο Μάρτιν υπογράφει τη χορογραφία, και, φυσικά, χορεύει. Η αναγνώριση των Τσίμμερμαν και Ντε Περρό δεν άργησε να έρθει, με βραβεία και εμφανίσεις στα μεγαλύτερα θέατρα της Ευρώπης. Στην Αμερική τους προσκάλεσε ο μέγας Μπαρίσνικοφ, εντυπωσιασμένος από την τόσο ιδιαίτερη και πρωτότυπη δουλειά τους που ξεχωρίζει μέσα στο ευρωπαϊκό καλλιτεχνικό κίνημα του τσίρκου. Εμείς τους πρωτογνωρίσαμε στο Φεστιβάλ Αθηνών το 2010 με το Οper Opis, μια από τις μεγάλες επιτυχίες εκείνης της διοργάνωσης. Τώρα μας φέρνουν τη νέα τους δουλειά Hans was Heiri, ένα θέαμα με θέμα… Εδώ αρχίζουν τα δύσκολα. Γιατί οι δύο Ελβετοί δεν τα πάνε καλά με τις λέξεις.
«Πιστεύουμε ότι μεγαλύτερο ενδιαφέρον έχει τι βλέπει ο θεατής, τι διαλέγει να δει, τι αρνείται να δει. Αν του δώσουμε πολλές λέξεις για να βασιστεί επάνω τους, ίσως του αφαιρέσουμε αυτό το δικαίωμα», λένε. Eν πάση περιπτώσει, η αρχή του Hans was Heiri ήταν «εμείς οι ίδιοι», αποκαλύπτουν. «Σκεφτήκαμε ότι μοιάζουμε, ότι λέμε και πιστεύουμε τα ίδια πράγματα. Αυτό αφορά τους πάντες, όλη την ανθρωπότητα. Αποφασίσαμε να κάνουμε μια παράσταση πάνω στα μικρά και μεγάλα πράγματα που μας ενώνουν, επιθυμίες, συναισθήματα, συνήθειες. Να ψάξουμε την πολυπλοκότητα και τη δύσκολη συνύπαρξη των ανθρώπων αλλά και το κόστος της ατομικότητας μέσα από μια μίνι κοινωνία εντελώς διαφορετικών χαρακτήρων που συγκεντρώνουμε πάνω στη σκηνή».
Στην παράσταση υπάρχει κι ένας έκτος και απολύτως πρωταγωνιστικός χαρακτήρας. Το ίδιο το σκηνικό, μέσα στο οποίο τα πρόσωπα «πρέπει να βρουν τον δρόμο τους και να ενταχθούν σε μια ομάδα, όσο μόνα κι αν νιώθουν». Σε κάθε παράστασή τους το σκηνικό είναι η καθοριστική σύλληψη. «Είναι μια living situation», λένε. Και πραγματικά, παραείναι ζωντανό. Έχει πάντα μια εξωφρενική κίνηση. Στο Hans was Heiri είναι ένα σπίτι με τέσσερα διαφορετικά δωμάτια που γυρίζει σαν σβούρα, κάνοντας φοβερά δύσκολη τη ζωή του θιάσου, όλοι καλλιτέχνες του τσίρκου και χορευτές με απίστευτες δυνατότητες, χιούμορ και ταλέντο. Μαζί τους, φυσικά, και ο Μάρτιν Τσίμμερμαν.
Το γέλιο είναι ένα ακόμα στοιχείο της καλλιτεχνικής τους ταυτότητας. Το βράδυ που είδαμε την παράσταση, το πολύ νεανικό και μοντέρνο κοινό του Φεστιβάλ Θεάτρου της Κωνσταντινούπολης διασκέδαζε με την καρδιά του. «Το γέλιο είναι η μόνη πολιτική πλευρά της δουλειάς μας», εξηγούν οι δύο Ελβετοί. «Όσο κι αν παίρνουμε τη ζωή στα σοβαρά, προσπαθούμε πάντα να γελάμε με τον ίδιο μας τον εαυτό, να παίρνουμε αποστάσεις από αυτό που είμαστε. Το γέλιο είναι ελευθερία, ελπίδα, ανοίγει δρόμο για την ανεκτικότητα, κάνει πιο εύκολες τις ανθρώπινες σχέσεις».
Χαίρονται πολύ που ξανάρχονται στην Αθήνα. «Είναι δυνατόν να μας καλέσουν;», σκέφτονταν. «Θα σωθεί το Φεστιβάλ με αυτή την κρίση; Η ζωή συνεχίζεται κανονικά; Θα ‘ρθει κανείς να μας δει;». Έχουν πολλές ερωτήσεις να μας κάνουν. Παραδέχονται, όμως, ότι «είναι δύσκολο να έχουν άποψη για την Ελλάδα, βλέποντας τα πράγματα απέξω και μη γνωρίζοντας ακριβώς τους λόγους της κρίσης». Πιστεύουν, πάντως, ότι «όταν μια χώρα με τεράστια ιστορία, σαν τη δική σας, αιμορραγεί, πρέπει να κάνουμε τα πράγματα πιο απλά και να τη βοηθήσουμε. Τόσα λεφτά υπάρχουν στον κόσμο και πηγαίνουν χαμένα». Εκεί, όμως, που φαίνονται σίγουροι και πραγματικά θυμωμένοι είναι στο θέμα της Χρυσής Αυγής. «Όταν βλέπουμε αυτό το κόμμα με το σχεδόν ναζιστικό έμβλημα, τρελαινόμαστε. Θεέ μου, είναι τόσο τρομοκρατημένοι και απελπισμένοι οι Έλληνες, που στρέφονται σε μια παλιά, φρικτή ιδεολογία; Είναι οι άνθρωποι ικανοί να φτάσουν πάλι στον φασισμό;».
σχόλια