Ο συνταγματάρχης Μουαμάρ ελ-Καντάφι, ο ασταθής, προκλητικός δικτάτορας που κυβέρνησε τη Λιβύη για 42 χρόνια και συνέθλιβε τους αντιπάλους μέσα στο ίδιο του το σπίτι, βρήκε έναν βίαιο και εκδικητικό θάνατο στις 20 Οκτωβρίου του 2011 στα χέρια των λιβυκών δυνάμεων. Η εικόνα του μποτοξαρισμένου, με αμφίεση γερασμένου ροκ σταρ Καντάφι, κατέρρευσε και τη θέση της πήρε ένας ημιθανής ηλικιωμένος άνδρας που καθρέφτιζε στα μάτια του, όλους τους αρχέγονους φόβους της ανθρωπότητας.
Τα βίντεο που έχουν αναρτηθεί στο διαδίκτυο δείχνουν την ασύλληπτη μανία των ανταρτών προς τον Καντάφι. Τον σοδομίζουν, τον περιφέρουν ημίγυμνο και αιμόφυρτο με κραυγές, τον χτυπούν κάνοντας ουσιαστικά ό,τι και ο ίδιος στους αντιπάλους του. "Όποιος δεν φοβάται το πρόσωπο του τέρατος πάει να πει ότι του μοιάζει. Και η πιθανή προέκταση του αξιώματος είναι να συνηθίσουμε τη φρίκη, να μας τρομάζει η ομορφιά. Ο Φρανκενστάιν έγινε πόστερ και στολίζει το δωμάτιο ενός όμορφου αγοριού [...]. Από την ώρα που ο Φρανκενστάιν γίνεται στόλισμα νεανικού δωματίου, ο κόσμος προχωράει μαθηματικά στην εκμηδένισή του, γιατί δεν είναι που σταμάτησε να φοβάται αλλά γιατί συνήθισε να φοβάται". Τα λόγια του Μάνου Χατζιδάκι στο Τρίτο πρόγραμμα παίρνουν σάρκα και οστά στο παρακάτω βίντεο.
Η οικονομία της Λιβύης γνώρισε μεγάλη ευημερία. Τα δημόσια έσοδα αυξήθηκαν κατακόρυφα και οι παροχές στους πολίτες μέσω κοινωνικών δομών, όπως νοσοκομεία, σχολεία, δρόμοι, αλλά και σπίτια σφράγισαν τη νέα εποχή. Το προσδόκιμο ζωής αυξήθηκε από τα 51 χρόνια το 1969 στα 74 που είναι σήμερα και το ποσοστό του αναλφαβητισμού μειώθηκε στο ελάχιστο.
Κατά τη διάρκεια της εξουσίας του, ο 69χρονος συνταγματάρχης Καντάφι, προσπάθησε να παίξει έναν τεράστιο ρόλο στην παγκόσμια ενεργειακή σκηνή, αξιοποιώντας τον πετρελαϊκό πλούτο της χώρας του.
Αποκαλούσε τον εαυτό του: "Ο ηγέτης αδελφός", "Ο οδηγός της εποχής των μαζών", "Ο βασιλιάς των βασιλιάδων της Αφρικής" και το αγαπημένο του "Ο ηγέτης της επανάστασης".
Ωστόσο οι τίτλοι τους οποίους του έδιναν άλλοι, δεν ήταν και τόσο τιμητικοί. Ο Αμερικανός πρόεδρος Ρόναλντ Ρίγκαν τον αποκαλούσε «ο τρελός σκύλος της Μέσης Ανατολής", ενώ ο πρόεδρος Ανουάρ ελ Σαντάτ από τη γειτονική Αίγυπτο τον κατονόμαζε «ο τρελός της Λιβύης".
Γεννημένος το 1942-43 στη Σύρτη σε μια έρημο της δυτικής Λιβύης, έζησε τα πρώτα χρόνια με την οικογένειά του, Βεδουίνους νομάδες της φυλής Καντάφα. Κι εφόσον οι νομάδες δεν κρατούσαν αρχεία γεννήσεων, η ακριβής ημερομηνία που ήρθε στη ζωή, δεν υπάρχει.
Με όλες τις βάσεις (πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση) κατάφερε να μπει στο πανεπιστήμιο της Βεγγάζης, ώστε να κάνει σπουδές πάνω στην ιστορία, πολύ σύντομα όμως, άφησε τις σπουδές του για να ακολουθήσει στρατιωτική καριέρα. Εκτός από τη Λιβύη, τη Βρετανία, ο Καντάφι βρέθηκε και στην Ελλάδα, όπου φοίτησε στη Σχολή Ευελπίδων από το 1963 μέχρι το 1966.
Πριν καν κλείσει τα 30 του χρόνια, το 1969, ηγήθηκε του πραξικοπήματος που ανέτρεψε το βασιλιά Ιντρίς ο οποίος έκανε εκείνη την εποχή διακοπές στην Ελλάδα.
Η Λιβύη ήταν σε απελπιστικά κακή οικονομική κατάσταση, μέχρι το 1959, όταν ανακαλύφθηκαν τα πρώτα κοιτάσματα πετρελαίου. Μια δεκαετία αργότερα, οι Λίβυοι κατάφεραν να αγγίξουν λίγο από τον πλούτο τους.
Το πραξικόπημα του 1969 άλλαξε τα δεδομένα στην περιοχή. Η νέα κυβέρνηση της Λιβύης ανάγκασε τις μεγάλες εταιρείες πετρελαίου να παραχωρήσουν την πλειοψηφία των μετοχών σε αντάλλαγμα τη συνεχή πρόσβαση στα πετρελαϊκά κοιτάσματα της χώρας και ζήτησε μεγαλύτερο μερίδιο από τα κέρδη. Η αναδιαπραγμάτευση των συμβολαίων εκμετάλλευσης από τον Καντάφι προς όφελος της Λιβύης, έγινε παράδειγμα προς μίμηση και οδήγησε και άλλες πετρελαιοπαραγωγές χώρες να κάνουν το ίδιο.
Είναι χαρακτηριστική η κίνηση με την οποία επέλεγε τα αθώα θύματά του στα σχολεία. Αν του άρεσε ένα παιδί, το χάιδευε στο κεφάλι. Αργότερα οι σωματοφύλακές του θα το απήγαγαν και θα του το πήγαιναν στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο στο σπίτι του.
Η οικονομία της Λιβύης γνώρισε μεγάλη ευημερία. Τα δημόσια έσοδα αυξήθηκαν κατακόρυφα και οι παροχές στους πολίτες μέσω κοινωνικών δομών, όπως νοσοκομεία, σχολεία, δρόμοι, αλλά και σπίτια σφράγισαν τη νέα εποχή. Το προσδόκιμο ζωής αυξήθηκε από τα 51 χρόνια το 1969 στα 74 που είναι σήμερα και το ποσοστό του αναλφαβητισμού μειώθηκε στο ελάχιστο.
Για να εδραιώσει την εξουσία του, ο Καντάφι, προήχθη με δική του πρωτοβουλία σε συνταγματάρχη και προσπάθησε να απομονώσει τα υπόλοιπα 11 μέλη του Επαναστατικού Διοικητικού Συμβουλίου. Απεργίες, διαδηλώσεις, ακόμη και αναφορές στα Μέσα Ενημέρωσης, οδηγούσαν σε τιμωρία με θάνατο. Βιβλία με δυτική φιλοσοφία κάηκαν, ενώ κάθε ιδιωτική πρωτοβουλία απαγορεύτηκε.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1970 και στις αρχές της δεκαετίας του '80, είχε εξαλειφθεί κάθε κριτική προς το πρόσωπό του, μέσα από δημόσιες δίκες και εκτελέσεις. Για παραδειγματισμό μάλιστα, κρεμούσε τα πτώματα των αντικαθεστωτικών σε κοινή θέα, προκαλώντας τον τρόμο στους πολίτες της Λιβύης. Το 1977 ανακήρυξε τη λιβυκή "Τζαμαχιρίγια". Ήταν η δική του μετάφραση της κυριαρχίας των μαζών.
Δημιούργησε τη δική του πολιτική φιλοσοφία, χαρακτηρίζοντάς την "τρίτη οικουμενική θεωρία" (μετά την πρώτη και τη δεύτερη που είναι ο καπιταλισμός και ο κομμουνισμός). Από το 1976 μέχρι το 1979 εκδόθηκαν οι τρεις τόμοι του «Πράσινου Βιβλίου» με βασικό σύνθημα την «κυβέρνηση των μαζών». Το βιβλίο μάλιστα διδάσκονταν υποχρεωτικά στα σχολεία.
Ακολούθησε μια περίοδος με έντονες ζυμώσεις όσον αφορά την εξωτερική πολιτική και τις διπλωματικές σχέσεις της Λιβύης με τις υπόλοιπες χώρες. Ο Καντάφι έπαιζε με τους δικούς του όρους, ακόμη και με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Χρηματοδότησε τρομοκρατικά χτυπήματα, ενώ κατηγορήθηκε ότι βρισκόταν πίσω από το βομβαρδισμό νυχτερινού κέντρου όπου σύχναζαν Αμερικανοί στρατιώτες στο Βερολίνο το 1986. Το 1988 η παγκόσμια κοινή γνώμη στράφηκε εναντίον το μετά την έκρηξη αεροσκάφους της Pan-Am πάνω από το Λόκερμπι της Σκοτίας, που οδήγησε στο θάνατο 270 ανθρώπους και ήταν η πλέον αιματηρή τρομοκρατική επίθεση που σημειώθηκε ποτέ στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Κατηγορήθηκε για εκατοντάδες βασανισμούς και σεξουαλικά σκάνδαλα, με χειρότερο, αυτό της παιδεραστίας. Ο ίδιος πίστευε ότι οι σεξουαλικές σχέσεις με τα παιδιά είναι επιτρεπτές αφού είχαν "την τιμή" να βρίσκονται στο κρεβάτι του. Mαρτυρίες κάνουν λόγο για αμέτρητα πτώματα παιδιών που πετάγονταν σε σοκάκια και πάρκιγκ. Είναι χαρακτηριστική η κίνηση με την οποία επέλεγε τα αθώα θύματά του στα σχολεία. Αν του άρεσε ένα παιδί, το χάιδευε στο κεφάλι. Αργότερα οι σωματοφύλακές του θα το απήγαγαν και θα του το πήγαιναν στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο στο σπίτι του. Και οι γυναίκες όμως είχαν σχεδόν την ίδια τύχη. Μετά το θάνατό του εκατοντάδες Λίβυες εξομολογήθηκαν τους βιασμούς και τον σοδομισμό που υπέστησαν από τον Καντάφι.
Τον Φεβρουάριο του 2011, η Αραβική Άνοιξη έφτασε στο ανατολικό τμήμα της Λιβύης, όπου η ο Καντάφι ένιωθε πιο αδύναμος. Από εκεί ξεκίνησε η γιγάντωση του κινήματος, κάτι όμως που δεν προβλημάτισε αρχικά τον Συνταγματάρχη. Έφτασε στο σημείο να πει ότι για την επαναστατική συμπεριφορά των "εφήβων", έφταιγε το γάλα και ο νέσκαφέ, αφού "περιείχαν βαρβιτουρικά".
Ο στρατός του Καντάφι επιχείρησε να καταστήλει την εξέγερση, αλλά ήταν αδύνατο να σταματήσει την αλυσιδωτή αντίδραση. Η κατάσταση κλιμακώθηκε παίρνοντας πλέον τη μορφή ενός εμφυλίου πολέμου. Στις 20 Οκτώβρη, ο Μουαμάρ Καντάφη, επί 42 χρόνια στο τιμόνι της ηγεσίας της Λιβύης, οδηγήθηκε σε έναν βάρβαρο και εκδικητικό θάνατο. Όπως αυτούς που ο ίδιος διέταζε για τους αντιπάλους του.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε πρώτη φορά από την Ανδρονίκη Κολοβού το 2014
