Ο Μιχάλης Ράπτης με τη γυναίκα του 'Ελλη Δυοβουνιώτη. Γνωρίστηκαν στην εξορία, στη Φολέγανδρο, δραπέτευσαν μαζί και βρήκαν καταφύγιο στο Παρίσι λίγο πριν τον πόλεμο. Μοιράστηκαν τις ίδιες ιδέες και την ίδια ζωή (του παρανόμου). Φωτ. Σπύρος Κουτρούλης.
"- Δεν είναι ένας αγώνας λίγο μάταιος που αύριο θα τελειώσει οριστικά ;
-Αν δεν έχει κανείς ένα όραμα, αν δε θέλει να ξεπεράσει το παρόν στο όνομα πάντα της πραγματικότητας, αν δεν τείνει πάντα σε κάτι πάνω απ΄τα παρόντα, είναι χαμένος. Η ουτοπία είναι κίνητρο προς κάτι το καλύτερο- και ευτυχώς που υπάρχει...Οι νέοι θα 'πρεπε να 'ναι γιομάτοι ζωή και ευχαρίστηση! Εγώ είχα μια καλή ζωτικότητα, μια καλή ιδιοσυγκρασία∙ τώρα αρχίζω και σκεβρώνω κι όλα τα πράγματα γίνονται δύσκολα, αλλά ακόμα και τώρα που βλέπω πως το κορμί μου καταρρέει, πως οι σάρκες και τα κόκαλα αδυνατίζουν, λέω πως θα'ναι μια ευχαρίστηση καθηλωμένος στην καρέκλα να ξαναδιαβάσω όσα μου άρεσαν στη ζωή μου ή όσα δε διάβασα. Εκείνο που μου έλειπε σ' όλη μου τη ζωή ήταν ο καιρός. Ο καιρός για την πάλη και την αναζήτηση που ποτέ δεν τελειώνει.." (Συνέντευξη του Μιχάλη Ράπτη στον Στάθη Τσαγκαρουσιάνο σε ένα καφέ στο Παρίσι τον Μάη του 1986, Περιοδικό Τέταρτο, αναδημοσιευμένη στο βιβλίο του "Αντίο Παλιέ Κόσμε").
Χορευτό, Πήλιο, Ιούλιος 1995. Συνέντευξη στον Adolfo Gilly, αργεντινό καθηγητή Πολιτικών και Κοινωνικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της πόλης του Μεξικού.
Εκλεκτικές συγγένειες. Nicolas Calas, Μιχάλης Ράπτης. Μία φιλία και μία πλούσια πολιτική αλληλογραφία που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις 'Αγρα.
Μία βραδιά στο σπίτι του Pierre Matisse. O Nicolas Callas στη μεγάλη παρέα των γάλλων υπερρεαλιστών. Διακρίνονται οι :
André Breton, Nicolas Calas, Aimé Césaire, Enrico Donati, Marcel Duchamp, Max Ernst, Esteban Francès, Arshile Gorky, Frederick Kiesler, Robert Lebel, Pierre Mabille, Henri Matisse, Roberto Matta, B. Reis, Denis de Rougemont, Sonia Sekula, Elisa Claro Breton, Lolia Calas, Irène Francès, Nina Lebel, Michette Mabille.
Ο Ben Bella, ο πρώτος Πρόεδρος της Ανεξάρτητης Αλγερίας μαζί με τον Μιχάλη Ράπτη και μία άγνωστη γυναίκα στην Ελλάδα, πολύ πιθανόν στους Δελφούς ! Η Αλγερία ήταν για τον Μιχάλη Ράπτη η μεγάλη υπόθεση της ζωής του, αλλά και ο κύριος λόγος της ρήξης του με την Τετάρτη Διεθνή που είχε ιδρύσει οTrotsky.. Πιστεύοντας σε μία επαναστατική δυναμική της αλγερινής εξέγερσης και σε μία σοσιαλιστική μετεξέλιξη του εθνικού απελευθερωτικού αγώνα ενάντια στους γάλλους αποικιοκράτες, υποστήριξε την επανάσταση αυτή όχι μόνο ιδεολογικά, αλλά και με πολύ πρακτικούς τρόπους, από την παραγωγή όπλων μέχρι τη παραχάραξη γαλλικών χαρτονομισμάτων, κερδίζοντας την απόλυτη εμπιστοσύνη των αλγερινών επαναστατών, αλλά και του ίδιου του Ben Bella που τον συμβουλευόταν.
Για το στήσιμο του εργοστασίου παραγωγής όπλων, ο Μιχάλης Ράπτης εξάντλησε κάθε μέσο και κάθε γνωριμία του. Ζήτησε από τους Αλγερινούς να αγοράσουν ατο Μαρόκο μία μεγάλη έκταση κοντά στην Κενίτρα με έναν πορτοκαλεώνα που θα έκρυβε τη μυστική δραστηριότητα του εργοστασίου. Όλα θα έδειχναν έτσι ότι επρόκειτο για ένα εργοστάσιο παραγωγής ... μαρμελάδων. Ο Ράπτης μαζί με έναν άλλον έλληνα συντροφό του ανέλαβε να φέρει τα μηχανήματα από διάφορες ανατολικές χώρες και να πείσει μηχανικούς που συμπαθούσαν την Τέταρτη Διεθνή να συμβάλλουν στη λειτουργία του εργοστασίου.Το εργοστάσιο αποτελεί έναν απίθανο συνδυασμό διαφόρων ετερόκλητων στοιχείων : οι τόρνοι είναι κινέζικοι, κάποια άλλα μηχανήματα γιουγκοσλάβικα η τσέχικα, οι στολές παραλλαγής των εργατών (έχουν όλοι τις ίδιες) αμερικάνικες, τα εσωρουχά τους κινέζικα. 'Οσο για τους εργάτες, προέρχονται κι αυτοί από διαφορετικές χώρες και είναι όλοι τους ειδικευμένοι εργάτες : η πλειοψηφία είναι Αλγερινοί, αλλά οι τροτσκιστές και τα άλλα μέλη των δικτύων (κυρίως τα γερμανική δίκτυα) είναι κι αυτοί παρόντες. Αν ο εργοδηγός είναι Ολλανδός, συναντάμε επίσης μία ομάδα τροτσκιστών από την Αργεντινή, έναν 'Ελληνα τροτσκιστή, δύο Γερμανούς πολιτικά άστεγους, 'Αγγλους, ακόμη κι έναν Γάλλο που προσπάθησε πολύ ο Μιχάλης Ράπτης να πείσει τους Αλγερινούς να τον δεχτούν (στοιχεία από την εξαιρετική έρευνα του γάλλου καθηγητή Ιστορίας Sylvain Pattieu "Ο "σύντροφος Pablo, η Τέταρτη Διεθνής και ο πόλεμος της Αλγερίας").
Στο επίπεδο της πρακτικής βοήθειας (είναι γνωστός ο ρόλος των γάλλων αναρχικών και τροσκιστών -οι λεγόμενοι "μεταφορείς βαλιτσών", που με κάθε τρόπο οργάνωναν τη βοήθεια προς το FLN), οι σύντροφοι του Pablo ενέκριναν όλες του τις ενέργειες, αλλά άρχισαν να διαφωνούν μαζί του όταν θεώρησαν πως η υπερβολική του ταύτιση με την "πολιτική αυτοδιαχείρησης" του Τίτο η με τον παναραβικό σοσιαλισμό δημιουργούσαν τις χειρότερες αυταπάτες σε σχέση με την εξέλιξη αυτών των καθεστώτων. Το 1965, στο συνέδριο της οργάνωσης, οι θέσεις του Μιχάλη Ράπτη απορρίπτονται από μία πολύ ισχνή πλειοψηφία και ο ίδιος αναγκάζεται να αποχωρήσει.
The Battle of Algiers (1966), ιταλο-αλγερινή ταινία του Gillo Pontecorvo, βραβευμένη με τον Χρυσό Λέοντα στο Φεστιβάλ της Βενετίας. Προκάλεσε μεγάλη αντιπαράθεση στη Γαλλία, όπου η προβολή της αρχικά απαγορεύτηκε και στη συνέχεια εμποδίστηκε από ακροδεξιές οργανώσεις. Μέχρι το 2004, εξακολουθούσε να είναι σε κάποια σημεία της λογοκριμένη.
'Ενας αγωνιστής του Εθνικού Απελευθερωτικού Στρατού στα χέρια των Γάλλων.
'Ελεγχος για βόμβες.
Σύλληψη του μαχητή του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου Yacef Saâdi από γάλλους στρατιώτες. Ο Yacef Saâdi έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη μάχη του Αλγερίου, οργανώνοντας την αντίσταση στην "απαγορευμένη" για τους Γάλλους περιοχή της Casbah. Καταδικάστηκε τρεις φορές σε θάνατο αλλά πήρε χάρη από τον στρατηγό De Gaulle. 'Οταν του ζήτησε ο Gillo Pontecorvo τη βοηθειά του στην ταινία που σχεδίαζε, όχι μόνο δέχτηκε να παίξει το ρόλο του, αλλά ανέλαβε και την παραγωγή της ταινίας.
Μετά τον Pontecorvo, μερικοί ακόμη σκξνοθέτες τόλμησαν κι ασχολήθηκαν με τον πόλεμο της Αλγερίας. Εδώ μιά εικόνα μιας ταινίας λίγο προγενέστερης, του 1961 -"'Ηρωες χωρίς επιστροφή" - που φαίνεται εκ πρώτης όψης να κάνει το εγκώμιο της Λεγεώνας των Ξένων, αλλά δείχνει καθαρά όλη την αποτυχία της γαλλικής πολιτικής στην Αλγερία.
Gloria Mundi, (1975), μια ταινία του Νίκου Παπατάκη με πρωταγωνίστρια την 'Ολγα Καρλάτου που προκάλεσε κι αυτή μεγάλο σκάνδαλο στη Γαλλία, επειδή κατήγγειλε τις μεθόδους βασανιστηρίων που χρησιμοποιούσε σε μαζική κλίμακα ο γαλλικός στρατός στην Αλγερία. Ακροδεξιοί έβαζαν βόμβες στους κινηματογράφους για να ματαιώσουν τις προβολές.
Ο Νίκος Παπατάκης έδειχνε στην ταινία του και το απεχθές γαλλικό κρατικό έγκλημα που έμεινε για πολλά χρόνια αποσιωπημένο: τη γαλλική αστυνομία να ρίχνει στο Σηκουάνα κατά δεκάδες (εκατοντάδες ;) αλγερινούς διαδηλωτές. Το βλέπουμε και στο προηγούμενο τρέιλερ.
Gloria Mundi, ή La Tortura στην ιταλική διανομή της ταινίας.
Ο Ahmed Ben Bella, αφού πέρασε έξι χρόνια στις γαλλικές φυλακές, επέστρεψε στο Αλγέρι για να γίνει ο πρώτος Πρόεδρος της Ανεξάρτητης Αλγερίας.
Πειρατική σύλληψη του Ben Bella από τις γαλλικές αρχές που κατέλαβαν το αεροπλάνο που τον πήγαινε από το Μαρόκο στην Τυνησία.
Η άφιξη του Ben Bella στο Αλγέρι.
5 Ιουλίου 1962. "Η Αλγερία απελευθερώνεται. Ανεξάρτητοι !" Humanite-Dimanche (όργανο του ΚΚ Γαλλίας).
Αγερία, 1962. "Kέρδισαν και αυτές την ανεξαρτησία !" Humanite-Dimanche.
1963. Στην πρώτη του επίσκεψη στο Αλγέρι, προσκαλεσμένος από τον Πρόεδρο Ben Bella, ο Che Guevara παρακολουθεί μαζί του τον αγώνα ποδοσφαίρου ανάμεσα στην Αλγερία και την Αίγυπτο (1-1).
Διάσημοι επισκέπτες φιλικά προσκείμενοι προς την αλγερινή επανάσταση. Συνάντηση Ben Bella, Nasser και Nikita Khrouchtchev.
Θρίαμβος του Nasser.
Frida Kahlo, Diego Rivera, Trotsky, Natalia Sedova (γυναίκα του Trotsky) στο "Γαλάζιο Σπιτι". Μουσική : La Zandunga. Ο Μιχάλης Ράπτης δεν πρόλαβε να γνωρίσει τον Trotsky. Αν και εκπροσώπησε την Ελλάδα στο πρώτο Συνέδριο της Τέταρτης Διεθνούς που ιδρύθηκε το 1938 στο Παρίσι, η εξορία του Trotsky στο Μεξικό καθιστούσε αδύνατη την παρουσία του στο Συνέδριο. Μετά τη δολοφονία του το 1940, ο Μιχάλης Ράπτης δραστηριοποιείται στη Γαλλία όπου αποκτάει γρήγορα κύρος ανάμεσα στους σκόρπιους τροτσκιστικούς κύκλους που καταφέρνει να συνενώσει, καταλαμβάνοντας από το 1944 και μετά τη θέση του Γενικού Γραμματέα της διεθνούς οργάνωσης.
Λεπτομέρεια από την τοιχογραφία Man, Controller of the Universe (1934) του Diego Rivera στο Bellas Artes building, Mexico City. Η τοιχογραφία αυτή που δείχνει τον Trotsky να σηκώνει τη σημαία της Τετάρτης Διεθνούς με τη βοήθεια των Marx και Engels είναι μια παραλλαγή μιας άλλης με τον τίτλο Man at the Crossroads που προοριζόταν για το Rockefeller Center στη Νέα Υόρκη. Η πρώτη εκδοχή της τοιχογραφίας που περιελάμβανε τον Lenin είχε σοκάρει τους Αμερικάνους και ο Nelson Rockefeller είχε βάλει τους εργάτες του να την καταστρέψουν. Η φιλία του Rivera με τον Trotsky θα κλονισθεί εξ αιτίας της σχέσης που αναπτύχθηκε ανάμεσα στη Frida και τον Trotsky, και μετά τη δολοφονία του τελευταίου ο "τροτσκισμός" του Rivera θα δώσει τη θέση του σε μία φιλοσοβιετική στάση.
Διεθνές Συνέδριο στο Παρίσι το 1946 των οπαδών της Τετάρτης Διεθνούς. Στο βήμα ο Colin de Silva (όρθιος) και δίπλα του ο 'Αγγλος Jock Haston και ο Γάλλος Pierre Frank που έστρεψε την πλειοψηφία της οργάνωσης ενάντια στις "παμπλικές" θέσεις.
Η περιπετειώδης -χωρίς ανάσα !- ζωή του Pablo υπάρχει (σχεδόν) όλη στο συμπυκνωμένο και λεπτομερές βιογραφικό του που διαβάσαμε στο μπλογκ του Raskolnikov-Κώστα Παλούκη ([email protected]) και που αναδημοσιεύουμε ολόκληρο εδώ προεξοφλώντας, λόγω έλλειψης χρόνου, τη συγκαταθεσή του :
σχόλια