Αν θέλεις να διαβάσεις κάτι πιο δυνατό από ένα πολιτικό θρίλερ, ακολούθησε την ιστορία που ξεκίνησαν πριν λίγες μέρες οι New York Times, γύρω από τις μεθόδους που χρησιμοποιεί το Facebook για να καλύψει τις κρίσεις που ξεσπάνε η μια πίσω από την άλλη. Οι ανατροπές και οι κινήσεις είναι πιο συναρπαστικές ακόμα και από όσα διαδραματίζονται στο HouseofCards.
Με λίγα λόγια το Facebook θεώρησε ότι έχει η δύναμη να ‘κουκουλώσει’ και όχι να λύσει το σκάνδαλο που ξεκίνησε τον προηγούμενο Μάρτιο. Τότε αποκαλύφθηκε ότι η εταιρεία Cambridge Analytica είχε χρησιμοποιήσει προσωπικά δεδομένα δεκάδων χιλιάδων χρηστών για να κάνει δουλειά στην προεκλογική εκστρατεία του Τραμπ. Το θέμα αυτό, καθώς και η εμπλοκή Ρώσων στις αμερικανικές εκλογές, είναι οι δύο βασικοί πονοκέφαλοι του Facebook που το έχουν φέρει στο στόχαστρο των αμερικανικών media και (κάποιων) πολιτικών. Γι’ αυτά λογοδότησε πριν λίγο καιρό ο ιδρυτής του Mark Zuckerberg στο αμερικάνικο Κογκρέσο, χωρίς να δώσει πειστικές απαντήσεις.
Η αντίδραση του Facebook ήταν και είναι να ‘παίξει άμυνα’. Αντί για ξεκάθαρες δεσμεύσεις ως προς το πώς θα λύσει το πρόβλημα, προτιμά να ακολουθήσει τις πιο σκληρές πρακτικές της πολιτικής προπαγάνδας: προσέλαβε τον λομπίστα ενός γερουσιαστή και μια εταιρεία που είχε εμπειρία στην δυσφήμιση αντιπάλων, η οποία δούλευε κυρίως για ρεπουμπλικάνους πολιτικούς.
Το Facebook νοιώθει ακόμα παντοδύναμο και θα παραμείνει για πολύ πανίσχυρο. Δεν υπάρχουν διαδικασίες, θεσμικό πλαίσιο για να σπάσει σύντομα το τεράστιο μονοπώλιο που έχει δημιουργήσει. Επιπλέον έχει επενδύσει σημαντικά σε lobbying και έχει στενές σχέσεις με πολιτικούς και των δύο αμερικανικών κομμάτων.
Από τις πρώτες κινήσεις αυτών των «συμβούλων» ήταν η δυσφήμιση όσων έκαναν κριτική στο Facebook. Προχώρησαν όμως ακόμα πιο μακριά: έβαλαν σε εφαρμογή πλάνο υπονόμευσης των εταιρειών Google, Apple μέσω δημοσιευμάτων (όπου δεν φαινόταν το Facebook). Οι επιθέσεις στην Google είχαν στόχο να δείξουν ότι θέματα με τα προσωπικά δεδομένα έχουν και άλλες εταιρείες. Η επίθεση κατά της Apple είχε ως αφορμή το ότι ο επικεφαλής της έκανε δημόσιες δηλώσεις εναντίον των πρακτικών του Facebook. Ανάμεσα στα άλλα ο Zuckerberg έδωσε εντολή στους εργαζόμενους του Facebook να πάρουν κινητά Android, αντί για iPhone που είχαν οι περισσότεροι.
Καλοστημένη ίντριγκα δεν έχει γούστο χωρίς κάποιο ‘άρωμα’ από Σόρος. Οι ‘σύμβουλοι’ του Facebook επιχείρησαν να ρίξουν σκιές σε μια δυναμική Οργάνωση κατά των πρακτικών του, βγάζοντας δημοσιεύματα ότι τις αντιδράσεις τις χρηματοδοτεί ο Σόρος. Κάπου εκεί ξέφυγε η κατάσταση: οι επιθέσεις κατά του Σόρος έγιναν viral, καθώς αναπαράχθηκαν από ακροδεξιά sites με αντι-σημιτικά αντανακλαστικά, κάτι που δεν μπορούσε να περάσει απαρατήρητο.
Τα στοιχεία που έχουν δημοσιευτεί στα media, δείχνουν εμπλοκή ορισμένων σημαντικών πολιτικών των ΗΠΑ (ανάμεσά τους αρκετοί Δημοκρατικοί). Έριξαν το βάρος τους υπέρ του Facebook, ενώ είχαν στενές σχέσεις μαζί του (ενός η κόρη δουλεύει στο Facebook και έχει λάβει το μεγαλύτερο ποσόν που έχει πάρει αμερικανός πολιτικός από τους εργαζόμενους του Facebook).
Το θρίλερ τώρα μόλις ξεκίνησε. Το Facebook νοιώθει ακόμα παντοδύναμο και θα παραμείνει για πολύ πανίσχυρο. Δεν υπάρχουν διαδικασίες, θεσμικό πλαίσιο για να σπάσει σύντομα το τεράστιο μονοπώλιο που έχει δημιουργήσει. Επιπλέον έχει επενδύσει σημαντικά σε lobbying και έχει στενές σχέσεις με πολιτικούς και των δύο αμερικανικών κομμάτων. Παρότι μπορεί να ισχυριστεί ότι του κάνουν πόλεμο τα παραδοσιακά media και η Ευρωπαϊκή Ένωση (γιατί είναι αμερικανική εταιρεία), η κριτική που του ασκείται είναι σκληρή: με τον τρόπο που λειτουργεί το Facebook σήμερα, αποτελεί κίνδυνο για τη δημοκρατία και την ιδιωτικότητα των πολιτών.
Πάρε ποπ-κορν, γιατί το στόρυ θα έχει αρκετές ακόμα στροφές.H δύναμη του Facebook δεν είναι μόνο η μονοπωλιακή του θέση ή οι στενές σχέσεις με πολιτικούς. Μεγάλο όπλο του είναι η απροθυμία πολλών χρηστών του να παραδεχτούν ότι το εργαλείο που τους έδωσε τόσο μεγάλη δύναμη έκφρασης και επικοινωνίας, δεν είναι τσάμπα: το πληρώνουν με την πρόσβαση στα προσωπικά τους δεδομένα απ’ όπου το Facebook βγάζει τεράστια κέρδη.
