ΜΟΥ ΠΗΡΕ ΛΙΓΕΣ ΜΕΡΕΣ, αλλά κατάλαβα τι ακριβώς με ενόχλησε στο δύσκολα υπερασπίσιμο αισθητικά βίντεο της Επιτροπής 2021, όπου λευκοί, αρτιμελείς, βαρετά ντυμένοι Έλληνες παίζουν υπερβολικά και άκομψα τον ρόλο του-υποτίθεται-εαυτού τους μπροστά από μάρμαρα υπερφωτισμένα, ώστε να αναδίδουν μια άσχημη στιλπνότητα μέσα σε κάτι που θυμίζει Eurovision, Ολυμπιακούς, σχολική γιορτή και κακή διαφήμιση.
Η απουσία της σύγχρονης Αθήνας απ' το βίντεο, η χρονική συγκυρία και οι προαναγγελθέντες εορτασμοί, όλα μού φαίνονται τόσο κριντζ. Η κάμερα δεν καταδέχτηκε να στραφεί στις πολυκατοικίες του Παγκρατίου πίσω απ' το Στάδιο, με τις κεραίες τους, τα μπαλκόνια τους, τα φυτά τους, τις όμορφες πόρτες τους. Δεν είδαμε τα χρώματα ενός ουρανού που δεν χρειάζεται καμία επεξεργασία για να είναι ένα συγκλονιστικό θέαμα και, φυσικά, δεν ακούσαμε τίποτε απ' τον ήχο της πόλης, που μιλάει πλέον πολλές γλώσσες και ελληνικά με πολλές προφορές.
Η πόλη έχει ξένους που έρχονται να μείνουν εδώ για χίλιους δυο λόγους, από πρόσφυγες και φτωχούς μετανάστες που ψάχνουν μια ζωή αλλού μέχρι προνομιούχους τηλεργάτες στη βόρεια Ευρώπη, καλλιτέχνες που τη βρίσκουν με το σχετικά φθηνό ακόμα νοίκι και τον καθόλου πλαστικοποιημένο τρόπο ζωής, καθώς και παιδιά μεταναστών που κάνουν ποδήλατο, πατίνι και άσκοπες βόλτες στον δημόσιο χώρο. Έχει Έλληνες και Ελληνίδες που, αντί για ασπροδόντικο χαμόγελο, έχουν (σοκ!) καροτσάκι για να μετακινούνται ή σκύλο και μπαστούνι που τους καθοδηγούν.
Όλοι αυτοί έλειπαν απ' το βίντεο και μαζί οτιδήποτε σύγχρονο που θα παρέπεμπε στην αδιανόητα ζωντανή, περίπλοκη και συναρπαστική πόλη όπου ζούμε. Με φρίκαρε αυτό το παρόν που έλειπε.
Μάρμαρα, προσκόλληση στο παλιό, απόρριψη του νέου ως άσχημου ή κατώτερου, αισθητική Eurovision, περιφρόνηση και ανύπαρκτη μέριμνα για τους πολλούς άξιους σύγχρονους καλλιτέχνες που ζουν και παράγουν εδώ επειδή έτσι θέλουν.
Ίσως το βίντεο το αδικώ, γιατί παραβλέπω τους στόχους του. Όμως αδυνατώ να το κρίνω στη βάση της στόχευσής του, αφού, όπως όλοι, την αγνοώ. Τι σκοπό εξυπηρετούσε; Φοβάμαι ότι ήθελε να «ανοίξει» τους εορτασμούς.
Η προτροπή να χορέψουμε ηχεί παράταιρη μέσα σε αυτήν τη συγκυρία. Στην πόλη που αντιμετωπίζεται απ' το βίντεο της Επιτροπής 2021 σαν ενοχλητικό και ετερόκλητο ντεκόρ γύρω απ' τη γλυκιά αρχαιοελληνική καθαρότητα των μαρμάρων, η αλήθεια είναι ότι παράγεται πολιτισμός, εδώ και τώρα, μέσα στις πλέον αντίξοες συνθήκες. Ανεβαίνουν παραστάσεις, υπάρχουν ακόμα μικρά βιβλιοπωλεία, γίνονται χορογραφίες που δεν έχουν σχέση με κριντζ γιορτή 25ης Μαρτίου και φτιάχνονται μουσικές, φωτογραφίες, ζωγραφιές και ταινίες.
Είναι ένα μικρό θαύμα, αν σκεφτεί κανείς τι συνθήκες επικρατούν και αν τις συγκρίνει με αυτές σε άλλες πρωτεύουσες της Ευρώπης, που ίσως φλυαρούν λιγότερο για τον πολιτισμό τους, ενώ τον ενισχύουν και τον προωθούν περισσότερο στην πράξη με στοιχειωδώς σοβαρά σχέδια στήριξης καλλιτεχνών και έργων.
Ανεξαρτήτως προθέσεων, λοιπόν, το βίντεο συνοψίζει τη λάθος στάση που έχει τηρηθεί (με φωτεινά διαλείμματα φυσικά) απέναντι στον ελληνικό πολιτισμό εδώ και χρόνια. Μάρμαρα, προσκόλληση στο παλιό, απόρριψη του νέου ως άσχημου ή κατώτερου, αισθητική Eurovision, περιφρόνηση και ανύπαρκτη μέριμνα για τους πολλούς άξιους σύγχρονους καλλιτέχνες που ζουν και παράγουν εδώ επειδή έτσι θέλουν.
Όλα αυτά γίνονται την ώρα που θέατρα και σινεμά θυσιάζονται γενναιόδωρα στη μάχη κατά της πανδημίας, ενώ οι άνθρωποι που ζητούν μέτρα στήριξης, επειδή με κρατική απόφαση δεν μπορούν να εργαστούν κανονικά (ηθοποιοί, σκηνοθέτες κ.λπ.), στοχοποιούνται ως γκρινιάρηδες ανεπρόκοποι επαίτες. Οι ιδιοκτήτες χώρων πολιτισμού αντιμετωπίζονται ως οι πλέον επικίνδυνοι (άλλο που η ιχνηλάτηση και η τήρηση αποστάσεων είναι πανεύκολη σε ένα θέατρο) και μετά από μήνες κλεισίματος παλεύουν να επιβιώσουν, για να μπορούμε να βλέπουμε και να ακούμε πράγματα τωρινά και αληθινά ωραία.
Το βίντεο, υποτιμώντας το γούστο μας, «είδε» τη σύγχρονη ζωή σαν κάτι άσχετο που θορυβεί και ασχημονεί γύρω απ' τα μνημεία, το ηρωικό παρελθόν και τις Μπουμπουλίνες μας και έτσι συνέβαλε σε μια μακρόχρονη παράδοση προβληματικών εθνοκολακευτικών απεικονίσεων που εμποδίζουν σοβαρές συζητήσεις για τον πολιτισμό μας.
Εντάξει, το έθνος κάνει comeback, το καταλάβαμε. Έρχονται εορτασμοί, ομιλίες, εξέδρες, χειροκροτήματα (ίσως μέσω Zoom) και σημαίες. Τουλάχιστον, θα προστατευτούμε απ' τον ιό; Μέχρι τώρα η παραγωγή εικόνων που εξυπηρετούν το εθνικό κριντζ συνεχίζει κανονικά, παρά τον ιό. Τα μέτρα φαίνεται να μην ισχύουν για ιεράρχες και λοιπούς θρησκευτικούς ηγέτες που επιδεικτικά περιφρονούν τους νόμους του κοσμικού κράτους. Το κοσμικό κράτος τούς ασπάστηκε πολλάκις κανονικά. Θα συνεχιστούν με τους εορτασμούς του '21 οι θλιβερές εικόνες με φιλιά σε εικονίσματα και χέρια ιερέων σαν να μην τρέχει τίποτα; Ίσως ναι. Πώς αλλιώς θα φτάσουμε στα επίπεδα συλλογικής ανατριχίλας που προφανώς έχουμε ανάγκη;
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
