ΣΤΟ ΤΡΑΠΕΖΙ ΤΟΥ ΡΕΒΕΓΙΟΝ, λέει η ανακοίνωση, μπορούν να καθίσουν μέχρι 9 άτομα και από 2 μόνο οικογένειες, με ισχυρή σύσταση τα άτομα αυτά να είναι τα ίδια και στο ρεβεγιόν της Πρωτοχρονιάς.
Και έτσι, με απλά λόγια, για δεύτερη φορά τα τελευταία χρόνια, η πρώτη συνδεδεμένη με μία οικονομική κρίση και η δεύτερη τώρα, συνδεδεμένη με μία υγειονομική κρίση, η οικογένεια είναι το κυρίαρχο κοινωνικό πρόταγμα, ο κοινωνικός εκείνος δεσμός που σε απελευθερώνει, έστω και για λίγες ώρες, αν είσαι μέλος του, και σε καταδικάζει στην απομόνωση, αν έχεις επιλέξει να μην υπογράψεις αυτήν τη σύμβαση. Η οικογένεια εν ολίγοις για δεύτερη φορά έρχεται να μας «σώσει».
Με μία πολύ γρήγορη αναδρομή στην ιστορία μας, αρχαία και σύγχρονη, μπορεί να διαπιστώσουμε εύκολα τον ρόλο και τη σημασία της οικογένειας, ως πυρήνα εξουσίας και ισχυρού συνεκτικού ιστού της ελληνικής κοινωνίας. Τη βλέπουμε παντού.
Είναι παρούσα στην αρχαία ελληνική τραγωδία, στα κείμενα του Μακρυγιάννη, στη νεότερη πεζογραφία, στις περισσότερες σύγχρονες τηλεοπτικές εκπομπές και διαφημίσεις, σε αυτές μάλιστα, σχεδόν πάντα, με μία στερεοτυπική, πανομοιόμορφη εικόνα, και συνήθως αποτελείται από μία μαμά, έναν μπαμπά και δύο πανευτυχή παιδάκια, συνήθως ένα αγοράκι και ένα κοριτσάκι, που απολαμβάνουν την ασφάλεια και τη ζεστασιά της οικογενειακής θαλπωρής.
Οικογένεια δεν είναι απαραίτητο να είναι μόνο οι συγγενείς εξ' αίματος, αλλά εκείνοι που εμείς διαλέγουμε και εκείνοι που μας διαλέγουν, που μας κάνουν καλύτερους. Εκείνοι που μας αφήνουν ελεύθερα να είμαστε αυτοί και αυτές που είμαστε.
Ποια όμως είναι σήμερα πραγματικά η σύγχρονη ελληνική οικογένεια; Είναι αυτή της ζώνης υψηλής τηλεθέασης ή αυτή του «Κυνόδοντα», του «Αστακού», του «Στέλλα Κοιμήσου»*; Μία μικρή, αλλά ανοιχτή και δυναμική κοινότητα ανθρώπων με συγγενή χαρακτηριστικά ή ένα κλειστό, κοινωνικό μόρφωμα ανθρώπων με δεσμούς αίματος που δεν τους συνδέει όμως τίποτα άλλο;
Ελάτε, παραδεχτείτε το! Πόσοι και πόσες από εμάς έχουμε βαρεθεί τη ζωή μας στα ατελείωτα, οικογενειακά τραπέζια, με συγγενείς που μετά βίας συμπαθούμε και δεν βλέπουμε την ώρα να φύγουμε; Πόσοι και πόσες από εμάς θα τολμούσαμε να παραδεχτούμε στην οικογένειά μας ένα μεγάλο μυστικό; Πόσοι και πόσες από εμάς δεν θέλαμε να γίνουμε σαν τον πατέρα ή τη μητέρα μας, να σπουδάσουμε αυτό που θέλουμε και όχι αυτό που θέλουν οι γονείς μας για εμάς; Πόσα χρόνια χάνουμε, μέχρι να αποφασίσουμε να κάνουμε εμείς τη ζωή μας όπως τη θέλουμε πραγματικά και να την περνάμε με ανθρώπους που μιλούν την ίδια γλώσσα με εμάς;
Η ελληνική οικογένεια στην ουσία είναι η πηγή του πιο σκληρού συντηρητισμού, που μετά «εξάγεται» στην κοινωνία ως παραβατικότητα ή παράγει κάθε λογιών φοβίες, ομοφοβίες, ξενοφοβίες, φοβίες για καθετί διαφορετικό από το παραδοσιακό μοντέλο.
Διάβαζα πρόσφατα την περίπτωση ανήλικου κοριτσιού που έπεσε θύμα βιασμού σε ένα μικρό νησί μας από συμμαθητή της και, ενώ οι γονείς γνώριζαν τον δράστη, δεν τον κατήγγειλαν γιατί φοβήθηκαν ότι θα είχε επίπτωση η πράξη τους στην οικογενειακή επιχείρηση που διατηρούν στο νησί ή την περίπτωση ενός νέου ανθρώπου που αυτοκτόνησε γιατί η οικογένειά του δεν μπορούσε να δεχτεί τη σχέση του με έναν άλλον άνδρα.
Φυσικά και υπάρχουν πολλές υγιείς και ανοιχτές ελληνικές οικογένειες με ισχυρούς δεσμούς μεταξύ των μελών της και πολλή αγάπη και θα συνεχίσουν να υπάρχουν.
Αυτό που θέλω να πω είναι ότι ίσως θα πρέπει να επανακαθορίσουμε τον ορισμό της οικογένειας και να ξαναδούμε σε νέα βάση τα όριά της, διευρύνοντάς τα, υπό το πρίσμα της σύγχρονης μετάλλαξής της.
Εν τέλει, οικογένεια δεν είναι απαραίτητο να είναι μόνο οι συγγενείς εξ' αίματος, αλλά εκείνοι που εμείς διαλέγουμε και εκείνοι που μας διαλέγουν, που μας κάνουν καλύτερους. Εκείνοι που μας αφήνουν ελεύθερα να είμαστε αυτοί και αυτές που είμαστε.
Με αυτό το κείμενο, διεκδικώ το ελάχιστο δικαίωμα, αυτές τις γιορτές, να μπορούμε να επιλέγουμε τουλάχιστον ελεύθερα που θα χρησιμοποιήσουμε το #6 μας.
-Για εκείνους και εκείνες που ενδιαφέρονται να μάθουν περισσότερα για τις διαχρονικές μεταλλάξεις του θεσμού της οικογένειας, βρήκα πολύ ενδιαφέρον το βιβλίο του Δημήτρη Παπανικολάου «Κάτι τρέχει με την οικογένεια. Έθνος, πόθος και συγγένεια την εποχή της κρίσης» από τις εκδόσεις Πατάκη
