ΓΙΑ ΠΟΛΛΑ ΧΡΟΝΙΑ αποτελούσε καθεστώς σχεδόν η μετά βδελυγμίας απαξίωση της Wikipedia όχι μόνο από 'αρμόδιους' φορείς (δασκάλους, καθηγητές, διευθυντές και αρχισυντάκτες εφημερίδων) αλλά και από οποιονδήποτε θεωρούσε τον εαυτό του ειδήμονα σε οποιοδήποτε πεδίο: Μην κοιτάς την Wikipedia, είναι γεμάτη ελλείψεις, ανακρίβειες, τρολιές κλπ...
Κι όμως, το φιλόδοξο αυτό συλλογικό έργο μιας ελεύθερης διαδικτυακής εγκυκλοπαίδειας υπό διαρκή ανανέωση, επιμέλεια και διόρθωση, που ξεκίνησε ακριβώς πριν από είκοσι χρόνια, στα μέσα Ιανουαρίου του 2001, άντεξε, εξελίχθηκε, γιγαντώθηκε και κατοχυρώθηκε ως βασική πηγή άμεσης πληροφορίας και ως πρωταρχικό στάδιο ερευνητικής δραστηριότητας, ενώ θα μπορούσε, ως μη κερδοσκοπικός οργανισμός, να έχει λυγίσει και τώρα να συγκαταλέγεται ανάμεσα στις παροπλισμένες πλατφόρμες και τα υπόλοιπα γραφικά εκθέματα του μουσείου του ίντερνετ.
Αυτή τη στιγμή, βρίσκεται ανάμεσα στα είκοσι πιο δημοφιλή sites του διαδικτύου (στα δέκα, αν βγάλουμε έξω διάφορους άγνωστους σε μας ογκόλιθους του κινέζικου ίντερνετ), επιβραβεύοντας την αμισθί εργασία εκατοντάδων χιλιάδων εθελοντών οι οποίοι συμβάλλουν καθημερινά στην καταγραφή της ανθρώπινης ιστορίας, ακόμα και σε πραγματικό χρόνο. Κάτι τέτοιο συνέβη πριν από μερικές μέρες με την εισβολή στο Καπιτώλιο και τα έκτροπα που ακολούθησαν. Το σχετικό λήμμα διαμορφωνόταν ζωντανά την ώρα που συμβαίνανε τα δραματικά γεγονότα και άλλαζε διαρκώς τίτλο (διαδήλωση – εξέγερση – ανταρσία – εισβολή) για να καταλήξει ως «Η έφοδος στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ τo 2021». Μέχρι στιγμής η σελίδα έχει ξεπεράσει τις 10.000 λέξεις και τις δύο εκατομμύρια προβολές.
Κανείς δεν ισχυρίστηκε ποτέ ότι πρόκειται για επίσημη, απολύτως ασφαλή και έγκυρη πηγή, όπως δεν έχουν κουραστεί να τονίζουν οι ιθύνοντες του Ιδρύματος Wikimedia, οι οποίοι συστήνουν στον αναγνώστη να διαβάζει τα λήμματα με κριτικό μάτι, συμμετέχοντας ιδανικά στον εμπλουτισμό τους.
Προφανώς υπάρχουν και λάθη που σε κάποιες περιπτώσεις (ειδικά στα πιο ειδικού ενδιαφέροντος λήμματα) διαιωνίζονται, όταν δεν βρίσκεται κανείς να κάνει τον κόπο να τα διορθώσει, καθώς και κάποιες αγρίως υποκειμενικές επισημάνσεις, Σε μια εποχή όμως που το αχανές πεδίο της πληροφορίας κατακλύζεται από στρατευμένες ατζέντες, θεωρίες συνωμοσίας και σενάρια αποκάλυψης και διαβρώνεται από τόνους ψευδών ειδήσεων και παραπληροφόρησης κάθε είδους, η Wikipedia, όπως διαπιστώνεται όλο και πιο συχνά, μοιάζει με νοσταλγικό απόηχο της ουτοπικής περιόδου του διαδικτύου συγκριτικά με την απληστία και τον κυνισμό των τεχνολογικών κολοσσών που λυμαίνονται το σύμπαν της πληροφορίας, της ψυχαγωγίας και της επικοινωνίας.
Κανείς άλλωστε δεν ισχυρίστηκε ποτέ ότι πρόκειται για επίσημη, απολύτως ασφαλή και έγκυρη πηγή, όπως δεν έχουν κουραστεί να τονίζουν οι ιθύνοντες του Ιδρύματος Wikimedia, του μητρικού οργανισμού όλων των Wiki εγχειρημάτων, οι οποίοι συστήνουν στον αναγνώστη να διαβάζει τα λήμματα με κριτικό μάτι, συμμετέχοντας ιδανικά στον εμπλουτισμό τους. Πρόκειται για τον πιο άμεσο τρόπο αναζήτησης βασικών στοιχείων (ημερομηνίες, εργογραφίες κλπ) και για το πρώτο βήμα μιας έρευνας για κάποιο πρόσωπο ή γεγονός.
Αρκεί να μην κολλήσει κανείς στο κεφάλαιο «προσωπική ζωή» (Personal Life) κάποιων επώνυμων, όπου μπορεί να συναντήσει αναφορές που αναπόφευκτα θα του κινήσουν το σκανδαλοθηρικό ενδιαφέρον (άνθρωποι είμαστε) με αποτέλεσμα να χαθεί σ' έναν κυκεώνα παραπομπών που θα τον κάνουν να ξεχάσει τι ήταν αυτό ακριβώς που αρχικά αναζητούσε. Κάπως έτσι την είχα πατήσει τις προάλλες (όλη την ώρα συμβαίνει βασικά) όταν μπήκα να τσεκάρω ποια χρονιά κυκλοφόρησε ένα βιβλίο του Φίλιπ Ροθ και το μάτι μου πήγε στα «προσωπικά» όπου έλεγε και για την πολύχρονη σχέση και τον γάμο του με την Κλαιρ Μπλουμ. Καμιά ώρα αργότερα, είχα ξεχάσει όχι μόνο τον αρχικό στόχο της αναζήτησης, αλλά και το όνομά μου ακόμα, καθώς με είχαν απορροφήσει τελείως τα διάφορα αποσπάσματα που είχα βρει από την αυτοβιογραφία της, στην οποία περνά από άγρια πριονοκορδέλα τον διάσημο Αμερικανό συγγραφέα (όταν χώρισαν οριστικά, της έστειλε να του πληρώσει λογαριασμό 62 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ένα δις για κάθε έτος της ζωής της, επειδή δεν τήρησε λέει την προγαμιαία υπόσχεσή της να μην διεκδικήσει ποτέ κάτι από τα κοινά τους υπάρχοντα).
Όλα τα παραπάνω έχουν να κάνουν κυρίως με την αγγλόφωνη Wikipedia των εκατομμυρίων σελίδων. Όσον αφορά στην ελληνική έκδοση (Βικιπαίδεια), που δημιουργήθηκε την 1η Δεκεμβρίου του 2002, ό,τι μπορεί κάνει κι αυτή. Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές περιέχει γύρω στα 187.000 λήμματα (ενώ βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη μια «επιχείρηση ανάπτυξης περιεχομένου για την Επανάσταση του 1821») και κατέχει την 48η θέση της σχετικής κατάταξης παγκοσμίως. Όποιος/α καγχάζει με την θέση αυτή, ας μπει μέσα να βοηθήσει αυτούς τους λίγους ανθρώπους που προσπαθούν μόνοι τους. Όπως αναφέρει και η (δοκιμαστική) αρχαιοελληνική έκδοση της Βικιπαιδείας («Οὐικιπαιδείᾳ»), «Οἱ τῆς Οὐκιπαιδείας μεταγραφεῖς ἐθελοντές εἰσι ἐργάζοντες καὶ ὁμολογοῦντες, ἄνευ ἡγεμόνος, μόχθῳ πρὸς ἓν κοινὸν ἔργον».
