ΓΙΝΑΜΕ ΣΟΦΟΤΕΡΟΙ
Αν μη τι άλλο, γίναμε σοφότεροι.
Από τον υφυπουργό Παιδείας, Άγγελο Συρίγο, μάθαμε ότι: «Κανείς δεν θέλει καμία αστυνομία στα ΑΕΙ. Σας το λέω εγώ κατηγορηματικά! Δεν είναι η δουλειά της αστυνομίας στα ΑΕΙ. Δεν υπάρχει πουθενά αλλού στην Ευρώπη αστυνομία στα ΑΕΙ, αλλά πουθενά αλλού στην Ευρώπη δεν χτίζουν καθηγητές! Δεν επιτίθενται σε καθηγητές!».
Από τον υπουργό Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, μάθαμε ότι: «Κανένας δεν θέλει θεωρητικά την αστυνομία στα πανεπιστήμια. Δεν είναι δουλειά μας τα πανεπιστήμια αλλά το οργανωμένο έγκλημα και η παραβατικότητα... Η αστυνομία είναι μέτρο ύστατης καταφυγής όταν αποδεδειγμένα το σύστημα δεν δουλεύει. Αναγκαστική πράξη όχι ιδεολογική επιλογή... Σε κανέναν δεν αρέσει ως θέμα αρχής η αστυνομία στα πανεπιστήμια».
Τι μάθαμε; Μάθαμε ότι μόνον εμείς στην Ευρώπη θα έχουμε αστυνομία στα ΑΕΙ. Όσοι τις προηγούμενες μέρες υποστήριζαν παθιασμένα ότι υπάρχει αστυνομία σε ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, ας προσπαθήσουν τώρα να πείσουν τον κ. Συρίγο.
Μάθαμε, επίσης, ότι η πανευρωπαϊκή αυτή πρωτοτυπία γίνεται αναγκαστικά, διότι οι πρυτάνεις «είναι κατά κάποιο τρόπο εθισμένοι στην απειλή κακοποίησης θεωρώντας τη αναγκαίο κακό» κατά τον κ. Χρυσοχοΐδη. Προφανώς κατά τον υπουργό, ο εκάστοτε αρχηγός της Αστυνομίας ή/και ο πολιτικός του προϊστάμενος διαθέτουν εξορισμού περισσότερη ευφυία και αίσθηση του δημοσίου συμφέροντος από τους πρυτάνεις.
Το άσυλο έχει καταργηθεί. Υπάρχουν επίσης προτάσεις για τη δημιουργία σωμάτων φύλαξης στα ΑΕΙ, όπως στα περισσότερα πανεπιστήμια παγκοσμίως. Κάποτε πρέπει να ακουστεί ένα επιχείρημα γιατί δεν επαρκούν αυτά τα δύο μέτρα για την ασφάλεια των πανεπιστημιουπόλεων.
Είναι παγκοίνως γνωστό ότι καμιά μεταρρύθμιση δεν προχωράει, αν δεν την ασπαστεί κρίσιμος αριθμός από τους εμπλεκόμενους. Είναι, επίσης, κοινοτοπία να ειπωθεί ότι στο τέλος αυτής της πανδημίας δεν γνωρίζουμε σε τι κατάσταση θα είναι η κοινωνία. Κοντολογίς, η πιθανότητα να αποδειχτεί εντελώς αναποτελεσματική η αστυνόμευση μόνο αμελητέα δεν μπορεί να θεωρηθεί. Και όταν παίζεις με τις πιθανότητες, όχι σπάνια παίζεις με τη φωτιά.
• • •
ΡΗΞΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ
Έκπληξη. Αυτή είναι η λέξη, αν θα έπρεπε να απαντήσουμε μονολεκτικά στο πώς υποδέχτηκαν οι Γάλλοι τις αποφάσεις της περασμένης Παρασκευής για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Ενώ όλοι περίμεναν ότι στη χώρα θα επιβαλλόταν το τρίτο lockdown, ίδιο με εκείνο της Άνοιξης, ο πρωθυπουργός Ζαν Καστέξ ανακοίνωσε ότι «μπορούμε να έχουμε μιαν ακόμη ευκαιρία να αποφύγουμε το lockdown».
Οι πρώτοι που εξεπλάγησαν ήταν οι πολίτες που τις προηγούμενες μέρες είχαν βομβαρδιστεί με την ιδέα ότι το lockdown είναι αναπόφευκτο. Από την τηλεόραση και το ραδιόφωνο, ειδικοί και λιγότερο ειδικοί επιστήμονες ισχυρίζονταν ότι είναι τέτοια η ταχύτητα διάδοσης του μεταλλαγμένου βρετανικού κορωνοϊού ώστε σύντομα η κατάσταση θα ήταν εκτός ελέγχου. Επιπλέον, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Γκαμπριέλ Ατάλ, είχε προειδοποιήσει για ένα «πολύ σφικτό» lockdown.
Οι δεύτεροι ήταν μέλη της κυβέρνησης, με πρώτον τον υπουργό Υγείας, Ολιβιέ Βεράν, καθώς και τα μέλη του επιστημονικού συμβουλίου, συμπεριλαμβανομένου του επικεφαλής του, που επίσης έκριναν ότι το lockdown είναι μονόδρομος.
Η απόφαση ήταν του Εμ. Μακρόν, ο οποίος επέλεξε την επιβράδυνση της διάδοσης του κορωνοϊού από το σταμάτημα της οικονομίας. Η ανάγκη να μην ανακοπεί η λειτουργία της οικονομίας και η αποφυγή μιας βίαιης κοινωνικής έκρηξης, παρόμοιας με εκείνη της Ολλανδίας, φαίνεται πως υπήρξαν τα κριτήρια του.
Όπως και να είναι ο Γάλλος πρόεδρος απέδειξε ότι, όταν η κυβέρνηση είναι διχασμένη, αυτός επιλύει την κρίση. Ωστόσο, είναι η πρώτη φορά που, τουλάχιστον εμφανώς, αποφασίζει αντίθετα προς την πλειονότητα των επιδημιολόγων και των γιατρών. Προφανώς, οι υποδείξεις των επιδημιολόγων δεν αποτελούν πανάκεια, αλλά αυτή η υψηλού ρίσκου απόφασή του θα του στοιχίσει αν τυχόν τα πράγματα εξελιχθούν άσχημα.
• • •
ΑΠΟΣΚΙΡΤΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ ΡΕΠΟΥΜΠΛΙΚΑΝΙΚΟ ΚΟΜΜΑ
Σύμφωνα με το CPR News, την επόμενη εβδομάδα από την εισβολή στο Καπιτώλιο κάπου 4.600 Ρεπουμπλικάνοι απομακρύνθηκαν από το κόμμα τους. Παρομοίως, 6.000 αποσκιρτήσεις καταγράφηκαν στη Βόρεια Καρολίνα, 10.000 στην Πενσυλβάνια και 5.000 στην Αριζόνα.
Είναι αυτονόητο ότι αυτές οι αποσκιρτήσεις δεν μπορούν να γενικευτούν. Δεν παύουν, όμως, να αποτελούν ενδείξεις ότι θα υπάρξουν διεργασίες μέχρι το ηττημένο Ρεπουμπλικανικό κόμμα αποκαταστήσει μια νέα ισορροπία.
Πάντως, όσοι ρωτήθηκαν αναφέρουν ως πρωταρχική αιτία της απομάκρυνσής τους το ότι δεν αναγνωρίζουν πλέον το κόμμα στο οποίο ήταν πιστοί επί δεκαετίες. Μολονότι δεν έχουν διαβάσει Μάρκο Αυρήλιο, μάλλον κι αυτοί πιστεύουν πως «ο σκοπός της ζωής δεν είναι να είσαι στην πλευρά της πλειοψηφίας, αλλά να αποφύγεις να βρεθείς στις γραμμές της παραφροσύνης».
• • •
Η ΑΞΙΑ ΤΩΝ ΠΑΝΤΩΝ
Πριν από μερικές μέρες, κυκλοφόρησε το βιβλίο της Μαριάνα Μαζουκάτο «Η Αξία των Πάντων», από το οποίο αντιγράφω μερικές παραγράφους από τον πρόλογό μου.
«Η πιο τρομακτική οικονομολόγος παγκοσμίως» (The Times), «μια από τους τρεις σημαντικότερους μελετητές της καινοτομίας» (The New Republic), η Μαριάνα Μαζουκάτο είναι σούπερσταρ οικονομολόγος ― ό,τι είναι ο Τομά Πικετύ για τις ανισότητες, είναι η Μαζουκάτο για τον ρόλο του κράτους και της καινοτομίας στις σύγχρονες οικονομίες.
Καθηγήτρια στο Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Λονδίνου (UCL) και Ιδρύτρια/Διευθύντρια του Institute for Innovation and Public Purpose στο ίδιο πανεπιστήμιο, η πολυβραβευμένη ιταλο-αμερικανίδα οικονομολόγος εργάστηκε ως σύμβουλος σε κυβερνήσεις, πολιτικά κόμματα και διεθνείς οργανισμούς: σύμβουλος της Βρετανικής και Σκωτικής κυβέρνησης· του Εργατικού κόμματος της Μ. Βρετανίας και του Δημοκρατικού κόμματος των ΗΠΑ· του Επιτρόπου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Έρευνα, Επιστήμη, και Καινοτομία, του ΟΗΕ, και του ΟΟΣΑ· της NASA και του Eυρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος με αντικείμενο τη συμβολή των συμπράξεων δημόσιου-ιδωτικού τομέα στην ανάπτυξη μιας νέας οικονομίας εκμετάλλευσης του διαστήματος.
«Τρομακτική» με τέτοια αναγνώριση από το «σύστημα»; Ναι, αλλά για όσους δεν εννοούν να ξεκολλήσουν από την έμμονη ιδέα ότι το «κράτος είναι το πρόβλημα και όχι η λύση»· ότι στην καλύτερη περίπτωση είναι μόνον επιδιορθωτής των αποτυχιών της αγοράς (market fixer), και στη χειρότερη εμπόδιο που πρέπει να συρρικνωθεί. Με το βιβλίο που την έκανε διάσημη, Το Επιχειρηματικό Κράτος: Ανατρέποντας τους Μύθους (Επιμέλεια-Πρόλογος: Γιάννης Καλογήρου, Εκδόσεις Κριτική, 2015), η Μαζουκάτο κατέρριψε την ευρέως διαδεδομένη ιδέα ότι το κράτος δεν είναι παρά ένας βραδυκίνητος, αναποτελεσματικός, γραφειοκρατικός μηχανισμός που απεχθάνεται το ρίσκο.
...
«Η Αξία των Πάντων» έχει ακόμη μεγαλύτερες φιλοδοξίες, δεδομένου ότι επιδιώκει να καταδείξει ότι ο πλουτισμός έχει καταστατεί πολύ ευκολότερος στις σύγχρονες οικονομίες της αγοράς εξορύσσοντας αξία από εκείνους που τη δημιουργούν παρά δημιουργώντας την.
Με σκοπό να επαναφέρει την αξία στο επίκεντρο των Οικονομικών, η Μαζουκάτο επιτίθεται σε έναν από πυλώνες της νεοκλασικής Οικονομικής, την υποκατάσταση της αξίας από την τιμή, προκειμένου να διαφοροποιηθούν οι παραγωγικές από τις μη-παραγωγικές/παρασιτικές δραστηριότητες· να ακυρωθεί ο αφορισμός «κυνικός είναι αυτός που γνωρίζει την τιμή των πάντων, αλλά δεν γνωρίζει την αξία κανενός πράγματος» (Όσκαρ Ουάιλντ) που δικαίως εκτοξεύεται εναντίον της οικονομικής επιστήμης· και να καταστούν τελικώς οι οικονομίες πιο παραγωγικές, βιώσιμες και ακριβοδίκαιες.
...
Θα απογοητευθεί όποιος συμπεραίνει, από τη θέση της υπέρ του αυξημένου ρόλου του κράτους και την εναντίωσή της στην παρασιτική οικονομία, ότι η Μαζουκάτο αποβλέπει στην ανατροπή του καπιταλισμού. Ασφαλώς, επιθυμεί το έργο της να επιδράσει και να αλλάξει την υπάρχουσα κατάσταση των πραγμάτων, και σίγουρα δεν θεωρεί τον εαυτό της διανοητή του σαλονιού. Ωστόσο, η επιδίωξή της είναι να καταστήσει τον καπιταλισμό ένα σύστημα που θα δουλεύει για όλους, λόγου χάριν, προωθώντας την εστίαση του χρηματοπιστωτικού τομέα σε μακροπρόθεσμες επενδύσεις, τη μεγαλύτερη φορολόγηση των κερδοσκοπικών συναλλαγών, την απαλλαγή των εταιρειών από τον βραχυπροθεσμισμό των τριμηνιαίων αποδόσεων, τον περιορισμό των προκλητικών αμοιβών των διευθυντικών στελεχών. Μια από τις άμεσες προτεραιότητες είναι η δόμηση των πολύ συχνά παρασιτικών συμπράξεων δημόσιου-ιδιωτικού τομέα σε συμβιωτικές με πρότυπο τα οικοσυστήματα αμοιβαίων σχέσεων, ούτως ώστε να διασφαλίζεται το όφελος τόσο για την οικονομία όσο και για τους πολίτες.
Όσον αφορά τον τομέα της Υγείας, που λόγω της πανδημίας επαναξιολογείται θετικά η σημασία του, η Μαζουκάτο θυμίζει ότι αντλεί δισεκατομμύρια από τον δημόσιο κορβανά. Επί παραδείγματι, το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας (NIH) στις ΗΠΑ χρηματοδοτείται ετησίως με 40 δισ. δολάρια, από δε την επιδημία του Sars του 2002 μέχρι σήμερα δαπάνησε 700 εκατ. δολάρια στην έρευνα και ανάπτυξη για την οικογένεια των κοροναϊών. Ως εκ τούτου, είναι δίκαιο τα κράτη να διασφαλίζουν σωστές τιμές, τη μη παραβίαση των ευρεσιτεχνιών, και ένα ικανοποιητικό ποσοστό των εσόδων να επανεπενδύεται στην καινοτομία. Εν πάση περιπτώσει, δεν μπορεί το εμβόλιο του covid-19 να διατεθεί (αν και όταν εγκριθεί) σε απαγορευτικές τιμές για πολλούς πολίτες, προκειμένου να αποφέρει υπέρογκα κέρδη σε εταιρείες που, ωστόσο, θα εκμεταλλεύονται ό,τι δημιουργήθηκε και από λεφτά των φορολογούμενων.
Η Μαζουκάτο δεν είναι αντικαπιταλίστρια. Όπως και πολλοί άλλοι, θεωρεί ότι ο καπιταλισμός είναι μεν το μοναδικό σύστημα οργάνωσης των οικονομιών σήμερα και θα παραμείνει για το ορατό μέλλον, αλλά είναι και πολύμορφος. Εξ ου και η αντιπάθειά της να εμπλακεί σε άγονες διαμάχες περί του τι είναι ο σοσιαλισμός και οι παραλλαγές του. Απεναντίας, όπως ξεκαθαρίζει εξαρχής, αμφισβητεί το κυρίαρχο — και άκρως ιδιοτελές για λίγους — αφήγημα που συσκοτίζει τις διαφορές ανάμεσα στις παραγωγικές και μη παραγωγικές δραστηριότητες, και προτείνει ένα πιο αποτελεσματικό και δίκαιο μοντέλο καπιταλισμού. Η αξία του βιβλίου της «Η Αξία των Πάντων» συνίσταται στο ότι μας μαθαίνει τι προσθέτει αξία στην κοινωνία.
• • •
ΤΑ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΒΑΛΕΝΘΙΑ
Οι οικονομολόγοι το λένε υποκατάσταση της εργασίας με μηχανές.
Annual orange tree shake in Valencia.. pic.twitter.com/rjGHV6y14c
— 𝘚𝘭𝘢𝘳𝘵𝘪𝘣𝘢𝘳𝘵𝘧𝘢𝘴𝘵 (@crk5) January 31, 2021
• • •
Ο ΣΑΤΑΝΑΣ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΜΕΣΑ ΜΑΣ
Πριν από καιρό, «Το Βατικανό εξέδωσε ειδική προσευχή για τους πιστούς, προκειμένου να προσεύχονται κάθε μέρα τον Οκτώβριο, ώστε να εκδιωχθεί ο Διάβολος και να επιστρέψει στην κόλαση μαζί με τα κακά πνεύματα που περιφέρονται στη Γη».
Ησυχάσαμε. Βρέθηκε και το μικρόβιο και η γιατρειά των σκανδάλων στους κόλπους της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας...
Σημειωτέον, κατά τον Πάπα «Δεν πρέπει να νομίζουμε ότι ο Διάβολος είναι ένας μύθος, ένα σύμβολο, μία ιδέα ή μία άποψη. Αυτό θα είναι ένα λάθος που θα ρίξει τις άμυνές μας, θα αυξήσει την απελπισία και θα καταλήξουμε να γίνουμε πιο ευάλωτοι.»
Πάντως, βρίσκεται πολύ μακριά ακόμη από την εμβριθή μελέτη του τότε αρχιμανδρίτη Χριστόδουλου Κ. Παρασκευαΐδη, ο οποίος, ζηλεύοντας τη δόξα του Κλαούζεβιτς και του Σουν Τζου, μάς αποκάλυψε το 1973 την πολεμική στρατηγική του Σατανά, και μας υπέδειξε τρόπους οργάνωσης της αντεπίθεσής μας.
