Η διεθνώς αναγνωρισμένη σχεδιάστρια Έλενα Βότση ξεκίνησε από νωρίς να συνεργάζεται με μεγάλους διεθνείς οίκους και να πρωταγωνιστεί στις βιτρίνες των κορυφαίων πόλεων του εξωτερικού. Όμως, η ανώτατη τιμή στην καριέρα της ήρθε όταν επιλέχθηκε να σχεδιάσει το μετάλλιο των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας.
Το αποτέλεσμα τη δικαίωσε πλήρως, αφού αποφασίστηκε να είναι δικό της το σχέδιο που θα κοσμεί την μπροστινή όψη των μεταλλίων όλων των επόμενων Ολυμπιακών Αγώνων. Ταυτόχρονα, η Έλενα Βότση έχει σχεδιάσει κοσμήματα για τα μεγαλύτερα μουσεία της χώρας μας, όπως το Μουσείο Μπενάκη, το Μουσείο της Ακρόπολης, η Εθνική Πινακοθήκη, και το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης.
«Το πιο τέλειο συναίσθημα είναι όταν ένα δικό σου κόσμημα συμβολίζει την ένωση δύο ανθρώπων. Εξελίσσεται σε ένα αντικείμενο αναμνήσεων και εμπειριών. Είναι ιδιαίτερη η στιγμή που ένα ζευγάρι συμπυκνώνει τον έρωτά του σε ένα δικό σου αντικείμενο, ενώ εσύ, όταν το σχεδίασες, είχες στο μυαλό σου κάποιες διαφορετικές, προσωπικές σκέψεις»
Αν περπατήσεις στον τόπο καταγωγής της, την Ύδρα, όλοι έχουν έναν καλό λόγο να πουν για εκείνη. Είναι ο άνθρωπος που, παρ' όλα όσα έχει πετύχει στη ζωή του, δεν άφησε ποτέ τον τόπο του και, φυσικά, δεν τον ξέχασε. Σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, κέρδισε υποτροφία από το Ίδρυμα Ωνάση και συνέχισε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στο Royal College of Art του Λονδίνου, απ' όπου αποφοίτησε με πρωτείο.
Τη συναντώ ένα ηλιόλουστο πρωινό στο κατάστημα που διατηρεί στο Κολωνάκι. Λίγα μέτρα πιο πάνω από την ομώνυμη πλατεία, η γνωστή σχεδιάστρια έχει δημιουργήσει το δικό της σύμπαν. Διακρίνω μια ενδιαφέρουσα, χαμογελαστή και ήρεμη προσωπικότητα, ταλαντούχα και με χαρακτήρα σεμνό και ευγενικό. Με μια άκρως επιτυχημένη πορεία στον χώρο του design, έχει καταφέρει να δημιουργήσει μια συλλογή γεμάτη υλικά της ελληνικής παράδοσης.
Την ώρα της συνέντευξης το βλέμμα μου τραβούν οι δημιουργίες της: μαξιλάρια, πορσελάνες, κούπες, τσάντες και, φυσικά, κοσμήματα, όλα τοποθετημένα σε ξεχωριστές θεματικές σειρές.
Τα κοσμήματά της μοιάζουν με μικρά γλυπτά που δίνουν έμφαση στον όγκο, την αυθεντικότητα, τη λεπτομέρεια, την αισθητική και τη μοναδικότητα. Ξεκάθαρα, διατηρεί ένα δικό της ύφος και, όπως μου λέει, αντλεί έμπνευση απ' το οτιδήποτε, ακόμα και το «απαρατήρητο», που μπορεί να εξελιχθεί σε μια πρωτότυπη ιδέα.
Για την Έλενα Βότση το μεγάλο στήριγμα ήταν πάντα η οικογένεια και συγκεκριμένα ο πατέρας της, ένας άνθρωπος που της παρείχε άνεση και ελευθερία επιλογών ώστε να ασχοληθεί με αυτό που επιθυμούσε.
«Γεννήθηκα στην Αθήνα, αλλά η καταγωγή του πατέρα μου είναι από την Ύδρα. Σ' αυτό τον τόπο έχω περάσει όλα τα καλοκαίρια της παιδικής μου ηλικίας. Από την ημέρα που τα σχολεία έκλειναν έως δύο ημέρες πριν ανοίξουν μέναμε οικογενειακώς εκεί. Το νησί αυτό είναι μια μεγάλη αυλή στην οποία συναντάς πολλούς φίλους και χαίρεσαι να ανταλλάσσεις χαμόγελα. Έχω προλάβει ως παιδί την Ύδρα, στις μεγάλες της στιγμές, όταν οι κοσμοπολίτικοι ρυθμοί της σε γοήτευαν» λέει, δίνοντας ένα πρώτο στίγμα για το περιβάλλον από το οποίο επηρεάστηκε.
Βέβαια, η πορεία της καθορίστηκε από το επάγγελμα του πατέρα της. «Επειδή ήταν ναυτικός, ήθελα να τον ακολουθώ στα υπερατλαντικά ταξίδια του. Έμενα μέρες στο πλοίο, σε τέτοιο βαθμό που το αισθανόμουν πιο πολύ σπίτι μου ‒και το πλήρωμα, οικογένεια‒ απ' ό,τι το αντίστοιχο στη στεριά.
Έτσι, είχα την τύχη και την ευκαιρία να γνωρίσω από μικρό παιδί ξένες χώρες, κοινωνίες και πολιτισμούς. Κι αυτά τα ερεθίσματα με βοήθησαν διότι το σχολείο μού ήταν απωθητικό. Από το γυμνάσιο έλεγα ότι ήθελα να εισχωρήσω στον κόσμο των κοσμημάτων.
Κάποτε καθόμουν σε ένα ιστορικό μαγαζί της Ύδρας, τον Πειρατή, και άκουσα από κάποιον τη λέξη "κόσμημα". Εκεί κλείδωσαν όλα. Είπα στον εαυτό μου ότι αυτό θέλω να κάνω στη ζωή μου. Μάλιστα, ο πατέρας μου με είχε ρωτήσει αν ήθελα να τα φοράω ή να τα σχεδιάζω. Ευτυχώς, ήταν ανοιχτοί άνθρωποι οι γονείς μου» αφηγείται.
Στη Σχολή Καλών Τεχνών η Έλενα Βότση είχε δάσκαλο τον Δημήτρη Μυταρά. Ήταν η εποχή που συνειδητοποίησε ότι η μεγάλη της αγάπη ήταν το κόσμημα και όχι η ζωγραφική.
«Για μένα ο σχεδιασμός κοσμημάτων αποτελεί έκφραση και επικοινωνία με τους άλλους» επισημαίνει και συμπληρώνει: «Δεν έχει να κάνει με την αξία της εικόνας αλλά με το τι μπορείς να δώσεις, γι' αυτό προτιμώ να δουλεύω με διάφορα θέματα. Για παράδειγμα, μία από τις σειρές που έχω δημιουργήσει ονομάζεται "φως και σκιά". Κατά τη γνώμη μου, μια γυναίκα πρέπει να επιλέγει να φορά δαχτυλίδια. Είναι πιο σημαντικά σε σχέση με τα άλλα κοσμήματα, διότι τα φοράς στα χέρια και συνοδεύουν κάθε σου κίνηση».
Στο σημείο αυτό τη διακόπτω, ρωτώντας την αν ένα καλό κόσμημα είναι και ακριβό. «Όχι» απαντά και προσθέτει: «Απλώς, ένα καλό κόσμημα διαθέτει πάντοτε μια καθαρή πέτρα ή αντίστοιχα ένα διαμάντι. Η λειτουργία και η χρήση κάθε κοσμήματος συντελεί στο να νιώθεις όμορφα σε σχέση με τους άλλους».
Για την κορυφαία σχεδιάστρια «το πιο τέλειο συναίσθημα είναι όταν ένα δικό σου κόσμημα συμβολίζει την ένωση δύο ανθρώπων. Εξελίσσεται σε ένα αντικείμενο αναμνήσεων και εμπειριών. Είναι ιδιαίτερη η στιγμή που ένα ζευγάρι συμπυκνώνει τον έρωτά του σε ένα δικό σου αντικείμενο, ενώ εσύ, όταν το σχεδίασες, είχες στο μυαλό σου κάποιες διαφορετικές, προσωπικές σκέψεις».
Έχει συγκεκριμένο χώρο και χρόνο που εμπνέεται; «Συνήθως, επιλέγω να σχεδιάζω σε σημεία όπου έχω πάει πριν και δημιουργούν ένα υπέροχο σκηνικό. Στην Ύδρα υπάρχει το καφέ "Ίσαλος" στην προκυμαία του λιμανιού. Εκεί πηγαίνω στις επτά το πρωί και κάθομαι μέχρι τις δέκα ‒ είναι ένα όνειρο. Ηλικιωμένοι άνθρωποι συζητούν τα νέα της ημέρας, άλλοι πίνουν τον καφέ τους πριν ξεκινήσουν τη δουλειά, γίνονται διαξιφισμοί περί πολιτικών και αθλητικών θεμάτων, ενώ μπροστά σου απλώνεται το νησί της Ύδρας. Αυτό είναι ένα ιδανικό σκηνικό έμπνευσης, οι ιστορίες ετερόκλητων ανθρώπων» υποστηρίζει.
Σε μια εποχή οικονομικής κρίσης πώς μπορεί κάποιος να ανακαλύψει τον δρόμο της επιτυχίας; «Να κάνεις το επάγγελμά σου χόμπι. Στη ζωή μου δεν αισθάνθηκα ποτέ ότι εργάζομαι, ότι αυτό που κάνω είναι μια δουλειά. Κάτι που λέω συχνά σε όλους μου τους φίλους είναι "ανοίξτε τα μάτια και τ' αυτιά σας για να εντοπίσετε το κλικ". Το μόνο που αξίζει είναι να κάνουμε αυτό που μας αρέσει. Ξέρετε, στις πιο δύσκολες στιγμές μου, η δουλειά μου ήταν εκείνη που με έσωσε, ένα μοναδικό καταφύγιο».
Ποια ήταν για εκείνη η πιο δύσκολη επαγγελματική στιγμή; «Η περίοδος που επέστρεψα από τη Μεγάλη Βρετανία. Γύρισα στη χώρα μου έχοντας το τρομερό εφόδιο ότι είχα ολοκληρώσει τις σπουδές μου σε ένα κορυφαίο ίδρυμα όπως το Royal College of Art. Θυμάμαι, λοιπόν, να περπατώ κατά μήκος της Βουκουρεστίου και να αφήνω βιογραφικά.
Σας πληροφορώ ότι δεν με πήρε τηλέφωνο κανείς, παρά μόνο ένας. Εκεί αναθάρρησα λίγο, χάρηκα προς στιγμήν, πήγα με τα σχέδια και τους φακέλους μου και περίμενα να μου αναθέσει κάποια δουλειά. Αυτός ο κύριος, όμως, μου είπε ότι αυτό που χρειαζόταν από μένα ήταν να αντιγράφω κάποιες σελίδες περιοδικών που θα μου έδινε ώστε τα συγκεκριμένα κοσμήματα να τα βγάζω στα σωστά μεγέθη, διότι αυτό δεν μπορούσαν να το κάνουν οι τεχνίτες του.
Ευτυχώς, στάθηκαν πάλι δίπλα μου οι γονείς μου, οι οποίοι μου είπαν ότι είχαμε το μαγαζί στην Ύδρα και μπορούσα να ξεκινήσω από κει. Έτσι, αποφάσισα να ανοίξω το δικό μου κατάστημα. Μια μεγάλη αλήθεια για τη χώρα όπου γεννήθηκα είναι πως χρειάζεται να προσπαθήσεις περισσότερο απ' ό,τι στο εξωτερικό, όπου η αναγνώριση γίνεται με πιο αντικειμενικά κριτήρια» υπογραμμίζει.
Για την Έλενα Βότση «δημιουργία είναι το όνειρο». Η ολοκλήρωση ενός ωραίου σχεδίου αποτελεί για εκείνη μια μεγάλη ανάσα και τότε αισθάνεται κυριολεκτικά να πετά στον αέρα. Επίσης, είναι μέρος της ψυχοσύνθεσής της, όταν οι άλλοι διακρίνουν το άσχημο, η ίδια να βλέπει το όμορφο.
Η συζήτηση φτάνει στην κορυφαία στιγμή της καριέρας της. Για τα επόμενα εκατό χρόνια το σχέδιο στα μετάλλια των Ολυμπιακών Αγώνων θα είναι δικό της. Όπως διευκρινίζει, το σημαντικό είναι ότι γι' αυτό το τεράστιο χρονικό διάστημα τα μετάλλια θα έχουν πάνω τους ελληνικά στοιχεία. Πράγματι, η μπροστινή όψη τους, που φέρει πλέον την υπογραφή της, απεικονίζει τη φτερωτή Θεά Νίκη να αιωρείται πάνω από το Παναθηναϊκό Στάδιο, το σημείο όπου αναβίωσαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες το 1896, με θέα τον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης.
«Ήταν μια μέρα που σημάδεψε τη ζωή μου, αφού ταυτόχρονα έμαθα ότι ήμουν έγκυος. Ένιωσα μια τεράστια συγκίνηση και χαρά, ένα ασύγκριτο συναίσθημα. Ήταν ένα τηλεφώνημα που δεν μπορεί να σβήσει από τη μνήμη μου» λέει με ένα γλυκό χαμόγελο ικανοποίησης.
Εκτός από τις γνωστές συνεργασίες με πολλούς ξένους οίκους, όπως αυτοί των Tom Ford, Gucci και Ralph Lauren, πρόσφατα ακολούθησε το Βραβείο της Δημοκρατίας που σχεδίασε για τον Δήμο Αθηναίων, σε έναν θεσμό που καθιέρωσαν οι συντάκτες των «New York Times».
«Ήταν μια ωραία πρόταση, για την οποία χάρηκα πολύ. Στην περίπτωση αυτή βασικός μου στόχος ήταν να επαναφέρω κάποιες έννοιες που η Ελλάδα έχει κάνει γνωστές σε όλο τον κόσμο, όπως η Δημοκρατία και η Φιλοσοφία. Ο χάρτης της Αθήνας γύρω από τον Ιερό Βράχο από τη μία πλευρά και οι πολίτες από την άλλη ήταν τα χαρακτηριστικά που χρειαζόμουν για να μεταδώσω προς τα έξω το μήνυμα πως πολλά έχουν ξεκινήσει απ' αυτήν τη χώρα» τονίζει.
Λίγο πριν κλείσουμε τη συζήτησή μας μου εξηγεί ότι προτιμά την ευθεία από τον κύκλο και πως όταν χρησιμοποιεί τον δεύτερο, προτιμά να σκέφτεται τον ήλιο. Είναι η στιγμή που φέρνει τα ντοσιέ με τα σχέδιά της και στέκομαι στη συλλογή «Έρως»: «Ο έρωτας είναι αναμνήσεις, στιγμές, αγάπη» αναφέρει.
Έχοντας μια επιτυχημένη διαδρομή, πιστεύει ότι αυτό που έχει σημασία είναι να μην ακολουθείς τους κανόνες αλλά μόνο τις δικές σου επιθυμίες. «Προχωράς, κι αν θέλουν οι άλλοι, σε ακολουθούν» τονίζει. Και καταλήγει: «Το απαραίτητο συστατικό της ζωής είναι μόνο η αισιοδοξία. Αν πορευόμαστε αισιόδοξα, είναι σίγουρο ότι βγαίνουμε μόνο κερδισμένοι, πέρα από κάθε εμπόδιο και δυσκολία».
