Όταν ο Ντάνιελ και η Ελίζαμπεθ παντρεύτηκαν το 1993, ανακάλυψαν ότι ήταν πολύ πιο εύκολο να επιλέξουν το δικό της δαχτυλίδι, ενώ για τον ίδιο οι επιλογές ήταν περιορισμένες. Τότε ο Ντάνιελ δεν ήταν παρά ένας 27χρονος που εργαζόταν στον κόσμο των πληροφορικάριων και γι' αυτό αποφάσισε ότι θα ήταν πιο εύκολο να σχεδιάσει ο ίδιος τη δική του βέρα, ζητώντας από τους τεχνίτες να τοποθετήσουν στο χρυσό δαχτυλίδι του μια σειρά από πέτρες που θα έμοιαζαν με πλανήτες σε τροχιά γύρω από το ηλιακό σύστημα.
Ήταν ευτυχισμένος με το δαχτυλίδι του και όσα αντιπροσώπευε, μέχρι που έγινε προφανές - μετά τον γάμο - ότι ήταν αλλεργικός στο νικέλιο που είχε "δεθεί" μαζί με τον χρυσό για να φτιαχτεί το σχέδιο που ήθελε. Από εκεί και μετά, λες και το ίδιο του το δάχτυλο επαναστάτησε, πρήστηκε και έγινε κατακόκκινο, σα να ήταν το δαχτυλίδι ραδιενεργό, ένα αντικείμενο που άνοιγε φλεγόμενες τρύπες στην ίδια του τη σάρκα Ένα μήνα μετά από τον γάμο, ο Ντάνιελ έβγαλε τη βέρα και δεν τη φόρεσε ποτέ ξανά, ούτε μπήκε στη διαδικασία να αντικαταστήσει αυτό το δαχτυλίδι με κάποιο άλλο...
Αυτός και η Ελίζαμπεθ μπορεί να μην αφηγούνται συχνά την ιστορία της βέρας, με όλο το προφανές μεταφορικό νόημα της. Αυτό θα είχε μία κάποια αξία, αν ο Ντάνιελ είχε αμφιβολίες γι' αυτόν τον γάμο, αν υπήρχε στον γάμο του κάτι τόσο τοξικό, όσο αυτό που του προκάλεσε στο χέρι του η βέρα. Όμως, ο Ντάνιελ είναι ένας τρυφερός, στοργικός άνθρωπος που αναζητούσε ακριβώς την αγάπη, κάποιος που μπήκε σ' αυτόν τον γάμο, όχι αναζητώντας το αιώνιο πάθος, αλλά τουλάχιστον μία πολυεπίπεδη επαφή που θα διαρκούσε μέσα στα χρόνια. Ακόμη φιλιούνται με τη σύζυγο του, το πρωί όταν φεύγουν, το βράδυ όταν ξαναβρίσκονται, ακόμη γελάνε με τα ίδια πράγματα, περνούν χρόνο μαζί, είναι ευγνώμονες για όσα έχουν. Από κάθε άποψη ζουν έναν ευτυχισμένο γάμο.
Συναντήθηκαν ξανά και ένα απόγευμα εκείνος τη φίλησε μέσα στο αυτοκίνητο του, στο πάρκινγκ και εκείνη πάλι δεν αισθάνθηκε την ανάγκη να αντισταθεί. Ήταν η πρώτη φορά που, μετά από 24 χρόνια γάμου, φιλούσε κάποιον άλλο. Άλλωστε, ανοιχτό γάμο δεν ήθελε ο Ντάνιελ;
Αλλά όπως σε όλους τους γάμους συμβαίνει (και τους ευτυχισμένους) υπήρχαν και απογοητεύσεις. Στο Ντάνιελ άρεσε το σεξ και όχι πολύ μετά τον γάμο ανακάλυψε ότι το ενδιαφέρον της Ελίζαμπεθ επ' αυτού είχε συρρικνωθεί. Και για καιρό θεωρούσε φυσιολογική την απάντηση που του έδινε, ότι δηλαδή είχε μεγαλώσει σε αυστηρό καθολικό περιβάλλον, ότι ποτέ δεν είχε δει τους δικούς της γονείς να κρατιούνται από το χέρι ή να φιλιούνται. Δεν ήταν ότι δεν έκαναν ποτέ σεξ, αλλά όταν έκαναν, ο Ντάνιελ συχνά ένιωθε μόνος, με ανικανοποίητη την επιθυμία του για κάτι περισσότερο. Όχι για κάτι εξτρίμ, αλλά για σεξ, στο οποίο συμμετείχαν ενεργά και οι δύο και ο πόθος του ενός τροφοδοτούσε τον πόθο του άλλου.
Από την άλλη, η Ελίζαμπεθ μπερδεμένη από την απογοήτευση του Ντάνιελ, αναρωτήθηκε: πόσο σπουδαίο πρέπει να είναι το σεξ για να είναι ένας άνθρωπος ευτυχισμένος; Ενώ ο Ντάνιελ επίσης αναρωτιόταν: "Δεν έχω το δικαίωμα να ενδιαφέρομαι τόσο για το σεξ; Για την οικειότητα ανάμεσα μας;". Όταν αποφάσιζε να τη ρωτήσει ανοιχτά, η απάντηση ήταν πάντα θετική, ωστόσο ένιωθε ένα ζωτικό κομμάτι του εαυτού του να εξαφανίζεται. Και τότε ο Ντάνιελ θα εξέταζε τη ριζοσπαστική πιθανότητα να ανοιγόταν αυτός ο γάμος σε άλλες σχέσεις. Θα έμπαινε στη διαδικασία να ψάξει στο ίντερνετ και να διαβάσει για τους σχετικούς διακανονισμούς άλλων ζευγαριών με το ίδιο πρόβλημα. Ήταν μία εξωφρενική ιδέα, αλλά για εκείνον απολύτως λογική. Τελικά κατάφερε να γράψει για το πρόβλημα που αντιμετώπιζε, μόλις το 2009. "Όσο η κοινωνία μας γίνεται πιο ανοιχτή σε επιλογές έξω από τον κανόνα, η μη μονογαμία θα διαδοθεί ως μία αποδεκτή επιλογή και το αποτέλεσμα θα είναι και ο κόσμος -αναγκαστικά- να αλλάξει", προέβλεπε τότε γράφοντας στο μπλογκ ενός φίλου, μπλογκ σχετικού με τη σεξουαλικότητα.
Ήταν γύρω στα 30 του όταν αποφάσισε να συζητήσει το θέμα με την Ελίζαμπεθ προσεκτικά: Έχεις νιώσει ποτέ να χάνεις την ενέργεια που σε πλημμύριζε, όταν ήσουν ερωτευμένος με κάποιον στην αρχή της σχέσης σου; Είχαν ήδη αποκτήσει δύο παιδιά και όπως της είπε, η αγάπη για το δεύτερο δεν περιόριζε αυτήν που ένιωθε για το πρωτότοκό τους. "Η αγάπη λειτουργεί σωρευτικά", της είπε και φυσικά δεν ήταν έκπληξη το ότι η Ελίζαμπεθ απέρριψε την ιδέα του. Και φυσικά το έκανε επειδή ένιωθε ριζωμένη στο είδος ζωής που ζούσε μέχρι τότε. Δεν ήταν καν σίγουρη για το τι ακριβώς ήθελε από εκείνην ή πώς θα μπορούσε να του το προσφέρει.
Και έτσι συνέχισαν στο ίδιο μοτίβο, να γιορτάζουν επετείους, να δοκιμάζουν συνεδρίες με συμβούλους γάμους, να μεγαλώνουν τα παιδιά τους, να πηγαίνουν στην εκκλησία. Και συνέχισαν να νιώθουν ευγνωμοσύνη για τα παιδιά που απέκτησαν και να συμπαθούν ο ένας τον άλλο, ενώ στο στομάχι τους συσσωρεύονταν τα παράπονα ετών. Όταν η Ελίζαμπεθ άρχισε να δουλεύει από το σπίτι και ο Ντάνιελ ήταν έτοιμος να προχωρήσει στη ζωή, εκείνη, τον Αύγουστο του 2013 έμαθε ότι έπασχε από Πάρκινσον. Τότε εκείνη ήταν 44 και ο Ντάνιελ 47. Ήταν ακόμη νέα, έκανε γιόγκα, ήταν πρώην δασκάλα χορού, είχε ακόμη όμορφα μακριά μαλλιά. Όμως το αριστερό της χέρι άρχισε να κινείται αυτόνομα, με έναν τρόπο που έστελνε μήνυμα σε όλο της το σώμα γι' αυτό που ερχόταν, ένα μήνυμα που αφορούσε το μέλλον τους. Ο γιατρός της συνέστησε εντατική άσκηση, ως μέσο καθυστέρησης της εκδήλωσης όλων των συμπτωμάτων της νόσου, κάτι που για εκείνην έγινε αποστολή, κάτι σαν προσευχή και πηγή ευχαρίστησης μαζί. Γράφτηκε σε μία ομάδα πεζοπορίας, προσπαθώντας να κατανικήσει τον φόβο. Ήθελε να ζήσει τη ζωή της, όπως έλεγε και ήθελε και τον Ντάνιελ μαζί της σε όλο αυτό. Αλλά μετά από μερικές σκληρές εβδομάδες στη δουλειά, ο Ντάνιελ ήταν ήδη πολύ κουρασμένος, πολύ περισσότερο απ' ό,τι συνήθως για να παλέψει μ' αυτό το στάδιο στη ζωή της συζύγού του.
Συνήθως, ένας κραδασμός σ' έναν γάμο οδηγεί και σ' άλλους. Το φθινόπωρο του 2015 η Ελίζαμπεθ γνώρισε κάποιον στην ομάδα αντιμετώπισης του Πάρκισον. Ο Τζόσεφ είχε τα ίδια συμπτώματα με εκείνη και σύντομα ήρθαν κοντά. Την κάλεσε για τσάι και μετά ξανά και σύντομα κατάλαβαν ότι κάτι περισσότερο συνέβαινε ανάμεσα τους, το αντιμετώπιζαν, ωστόσο, με την ελαφρότητα δύο ανθρώπων που μάχονται το ίδιο σοβαρό πρόβλημα υγείας. Συναντήθηκαν ξανά και ένα απόγευμα εκείνος τη φίλησε μέσα στο αυτοκίνητο του, στο πάρκινγκ και εκείνη πάλι δεν αισθάνθηκε την ανάγκη να αντισταθεί. Ήταν η πρώτη φορά που, μετά από 24 χρόνια γάμου, φιλούσε κάποιον άλλο. Άλλωστε, ανοιχτό γάμο δεν ήθελε ο Ντάνιελ;
Η Ελίζαμπεθ δεν ανακοίνωσε, αλλά ούτε διέψευσε το ότι η φιλία της με τον Τζόσεφ είχε μετατραπεί σε αισθηματικό δεσμό, όταν ο Ντάνιελ ενοχλημένος από τη συχνότητα των συναντήσεών τους ζήτησε εξηγήσεις. Το γεγονός ότι η πρόθεση της ήταν να εξακολουθήσει να τον βλέπει, ο Ντάνιελ ένιωθε ότι τον ντρόπιαζε, κυρίως γιατί δεν το είχαν συζητήσει, γιατί μάθαινε γι' αυτή τη σχέση, κυριολεκτικά ψάχνοντας στα απομεινάρια της δικής τους και επειδή είχε χάσει τον έλεγχο. Δεν είχε υπάρξει καμία συζήτηση προσυνεννόησης για όλο αυτό, δεν είχαν ως ζευγάρι θέσει κανόνες δέσμευσης στην περίπτωση που υπήρχαν άλλες σχέσεις και δεν είχαν αξιολογήσει το ενδεχόμενο διαχείρισης των αισθημάτων τους σε αυτή την πιθανότητα.
"Ήταν περισσότερο σα να μου ανακοίνωσε ότι εγώ κάνω αυτό κι εσύ διαχειρίσου το όπως νομίζεις", λέει ο Ντάνιελ που εκείνη την περίοδο μπήκε στην πιο επώδυνη φάση του γάμου του. Από την πλευρά της, όμως, η Ελίζαμπεθ εξηγεί ότι εκείνη την περίοδο αυτό πίστευε ότι είναι το σωστό. "Ήταν σημαντικό για την ωρίμανση μου. Ήταν σα να επέλεγα να παλέψω για πρώτη φορά για κάτι που πραγματικά με έκανε να νιώθω καλά και ως συναίσθημα ήταν πολύ πολύ δυνατό", λέει εκείνη.
Η δική της αδιαλλαξία και η δική του απόγνωση τους οδήγησε ξανά μπροστά σε σύμβουλο γάμου. Μετά από μερικούς μήνες συνεδριών, οδηγήθηκαν σε αδιέξοδο και τότε ήταν που για πρώτη φορά ακούστηκε δυνατά στο δωμάτιο η λέξη "διαζύγιο". Είχαν φτάσει σ'αυτό το σημείο τον Μάρτιο του 2016.
"Ήταν σα να έπεσε ξαφνικά ο πυρετός", λέει ο Ντάνιελ, σχολιάζοντας την αντίδραση της συζύγου του μετά από αυτό. Την ίδια νύχτα του είπε ότι ήταν έτοιμη να διακόψει τη σχέση της με τον Τζόσεφ, αν εκείνος δεν μπορούσε με τίποτα να το διαχειριστεί. "Ξαφνικά ήταν πρόθυμη να ζητήσει ήρεμα και τρυφερά, ξαφνικά οι ανάγκες μου μετρούσαν και πάλι γι' αυτήν, ξαφνικά είχα και πάλι λόγο σε όλο αυτό. Όλη αυτή η συζήτηση περί ανοιχτού γάμου ξαφνικά είχε γίνει και πάλι κάτι που μας χωρούσε και τους δυο", λέει ο ίδιος. Για πολλές νύχτες μετά από εκείνη τη συνεδρία, το ζευγάρι συζήτησε πολύ, με την προσοχή που όφειλε ο ένας τον άλλο, κάτι που δεν είχαν κάνει για χρόνια. Η Ελίζαμπεθ, επίσης, εξακολουθούσε να είναι η σύζυγος κάποιου, η μητέρα κάποιων άλλων, αλλά ήταν μια άλλη γυναίκα που αντιμετώπιζε διαφορετικά τον γάμο της, αφού είχε προηγουμένως -και κατά τη διάρκεια του- γίνει κάποια που την επιθυμούσαν και επιθυμούσε κι αυτή. Και τώρα, ως σύζυγος ήταν και πάλι η ερωμένη κάποιου, αλλά με νέους διαφορετικούς όρους, σε έναν μάλλον καινούριο γάμο. Ακόμη και το σεξ ήταν διαφορετικό.
Η νέα μονογαμία είναι, ας το πούμε απλά, η συνειδητοποίηση ότι για έναν αυξανόμενο αριθμό ζευγαριών, η γαμήλια δέσμευση αντέχει σε πιο ρευστά πλαίσια, που όμως διαταράσσουν τον ίδιο τον γάμο. Υπό αυτό το πρίσμα, ο κάθε σύντροφος υποθέτει ότι ο άλλος θα είναι και θα παραμείνει η βασική δέσμευση και οι δευτερεύουσες σχέσεις ποτέ δεν θα γίνουν απειλή για την πρωταρχική
Τι είναι, όμως, αυτή η "νέα μονογαμία", αυτό το είδος σχέσης που μένει κανείς πιστός στον γάμο και τον άνθρωπό τους, ως ιδέα και οικογενειακή κατάσταση, αλλά αμοιβαία τα δύο μέρη έχουν συμφωνήσει ότι έχουν την ελευθερία να συνάπτουν σχέσεις με άλλους; Δεν έχει να κάνει με την πολυσυντροφικότητα, εξηγεί η ψυχοθεραπεύτρια και σύμβουλος γάμου Tammy Nelson, η οποία έχει γράψει βιβλίο ακριβώς πάνω στο φαινόμενο
"Η νέα μονογαμία είναι, ας το πούμε απλά, η συνειδητοποίηση ότι για έναν αυξανόμενο αριθμό ζευγαριών, η γαμήλια δέσμευση αντέχει σε πιο ρευστά πλαίσια, που όμως διαταράσσουν τον ίδιο τον γάμο. Υπό αυτό το πρίσμα, ο κάθε σύντροφος υποθέτει ότι ο άλλος θα είναι και θα παραμείνει η βασική δέσμευση και οι δευτερεύουσες σχέσεις ποτέ δεν θα γίνουν απειλή για την πρωταρχική", γράφει χαρακτηριστικά η Nelson.
Ο βασικός κανόνας μίας τέτοιας κατάστασης είναι ότι όλοι έχουν πλήρη γνώση και επίγνωση των προσώπων που βρίσκονται στη σχέση, ακόμη κι αν πολλά ζευγάρια κατά το παρελθόν δεν τολμούσαν να ονοματίσουν αυτή τη συνθήκη. Και αυτού του είδους η "νέα μονογαμία" δεν είναι τόσο νέα. Ως μοντέλο συμβίωσης υπάρχει ήδη από τη δεκαετία του '70, ωστόσο μέχρι σήμερα έχει αναπτυχθεί σε όλες τις πιθανές προεκτάσεις του: από το να αποδειχθεί επιζήμιο για τον γάμο, από το να καταλήξει σε συμβίωση 3 ατόμων με συγκεκριμένους ρόλους και μακρά διάρκεια στη σχέση, μέχρι τη μόνιμη τετράδα συντρόφων που βρίσκονται σε μακροχρόνια -μεταξύ τους- σχέση.
Όπως επισημαίνεται, η περιπτωσιολογία εμφανίζει ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο: οι σύντροφοι, είτε ο λόγος γίνεται για ετεροφυλόφιλα ζευγάρια είτε για gay, είναι ενήμεροι για τις δραστηριότητες του συζύγου -συνήθως με έναν άνθρωπο- σπάζοντας έτσι τον φαύλο κύκλο ενοχής - απιστίας - διάλυσης του γάμου και κυρίως έχουν συμφωνήσει και καταλήξει σε βασικούς κανόνες που διέπουν τη σχέση τους. Με αυτόν τον τρόπο συνήθως διακανονίζεται η μακροβιότητα ενός γάμου που μπορεί να έχει πολλά ωραία στοιχεία, αλλά να λείπει κάτι (συντροφικότητα, κοινά ενδιαφέροντα, σεξ, κ.λπ), ενώ οι σύζυγοι εκτός από το... διασκεδαστικό κομμάτι της επιλογής τους έρχονται αντιμέτωποι με τα βαθύτερα συναισθήματα τους. Είναι μία διαδικασία ωρίμανσης εντός γάμου, που δεν είναι πάντα ευχάριστη, όχι όμως τόσο δυσάρεστη όσο το να επιθυμείς επί μακρόν πράγματα και να έχεις ανάγκες που για χρόνια μένουν ανικανοποίητες.
Και για την ιστορία: λίγο καιρό μετά απ' όλη αυτή την κρίση στον γάμο τους και ο Ντάνιελ συνδέθηκε με μία άλλη γυναίκα. Με πλήρη επίγνωση για το ότι στη ζωή του υπάρχει η Ελίζαμπεθ και ότι πρόκειται για γάμο -σίγουρα δοκιμασμένο στις κρίσεις. Έτσι κι αλλιώς, πλέον υπήρχε συνεννόηση, ειλικρίνεια και κανόνες σ' αυτόν τον "ανοιχτό" γάμο και αυτό το ζευγάρι είχε φτιάξει το δικό του παζλ αισθημάτων, σκέψεων και μοντέλου αντιμετώπισης των πάντων σε όλη την κοινή τους ζωή, που μπορούσε να στηθεί και να διαλυθεί μόνο από τους ίδιους.
Με στοιχεία από τους New York Times
σχόλια